Vonarstjarna almennra flokksmanna 15. apríl 2005 00:01 Óhætt er að segja að kjör Helle Thorning-Schmidt hafi komið talsvert á óvart því samanborið við keppinaut hennar um formannsembættið, Frank Jensen, er hún tiltölulega óskrifað blað í dönskum stjórnmálum. Jensen á hins vegar áralangan feril að baki í Jafnaðarmannaflokknum, var ráðherra í ríkisstjórnum jafnaðarmanna samfleytt frá 1994 til 2000 og hefur verið einn helsti talsmaður flokksins um árabil. Hann naut aukinheldur stuðnings þungavigtarmanna innan flokksins svo sem Anker Jørgensen og Svend Auken. Flokkurinn hefur hins vegar átt erfitt uppdráttar síðustu ár; fylgið dalað og æ háværari raddir innan flokksins um að breytinga væri þörf. Rafræn kosning í fyrsta sinn Í því sambandi er vert að veita því athygli að í þessu formannskjöri jafnaðarmanna fékk hinn almenni flokksmaður í fyrsta sinn að koma beint að kosningu formanns, en kosið var með rafrænum hætti gegnum netið. Sigur Helle Thorning-Schmidt má þannig að sumu leyti túlka sem sigur hins almenna flokksmanns yfir innsta valdakjarna flokksins sem fram til þessa hefur valið formann, og þá yfirleitt einn úr sínum röðum. Sigurinn var þó langt því frá að vera afgerandi; Helle Thorning-Schmidt hlaut 53 prósent greiddra atkvæða, Frank Jensen 47 af hundraði en um 90 prósent hinna 52 þúsund félagsmanna flokksins tóku þátt í kosingunni. Þrátt fyrir að allir séu sammála um að kosningafyrirkomulag sem þetta sé það langlýðræðislegasta eru menn ekki á eitt sáttir um ágæti þess. Spænskir jafnaðarmenn hafa kjörið sér formann með þessum hætti um árabil og þykir það hafa gefist misvel og sama má segja um breska Íhaldsflokkinn sem búið hefur við viðvarandi forystukreppu undanfarin ár þrátt fyrir þetta lýðræðislega val á formönnum. Jómfrúrræðan í þinginu eftir En hver er þessi Helle Thorning-Schmidt sem danskir jafnaðarmenn hafa kjörið til að leiða flokkinn til áhrifa á ný í dönskum stjórnmálum? Hún er stjórnmálafræðingur að mennt, fædd í desember 1966 í Rødøvre en ólst að mestu leyti upp í Ishøj rétt sunnan við Kaupmannahöfn. Hún hóf afskipti af stjórnmálum á skólaárum og aðhylltist þá nokkuð róttæka vinstri stefnu en kynni hennar af Ritt Bjerregaard sem lengi var í forystu Jafnaðarmannaflokksins, gerðu að verkum að hún gekk til liðs við flokkinn. Og reyndar er litið svo á að Ritt Bjerregaard sé nokkurs konar lærimeistari Helle Thorning-Schmidt í stjórnmálum. Opinberan stjórnmálaferil sinn hóf Helle Thorning-Schmidt árið 1999 er hún bauð sig fram til Evrópuþingsins og náði nokkuð óvænt kjöri. Hún bauð sig hins vegar ekki fram til þings í Danmörku fyrr en í kosningunum í febrúar á þessu ári og það er eftir því tekið að þessi nýi leiðtogi jafnaðarmanna hefur enn ekki haldið jómfrúrræðu sína í danska þinginu. Helle Thorning-Schmidt er tengd inn í rótgróna breska valdaætt innan Verkamannaflokksins; er gift Stephen Kinnock en faðir hans er Neil Kinnock sem var formaður Verkamannaflokksins um skeið á valdaárum Margrétar Thatcher í Bretlandi. Hyggst sækja inn á miðjuna Þar sem enn er skammt um liðið síðan Helle Thorning-Schmidt tók við forystuhlutverki jafnaðarmanna í Danmörku er full snemmt að spá fyrir um það hvort henni takist að leiða jafnaðarmenn til valda á ný í landsstjórninni. Hún er talin tilheyra hægri armi flokksins og hefur lýst því yfir að hún hyggist sækja meira inn á miðju danskra stjórnmála en jafnaðarmenn hafa gert hingað til. Þar getur hún þó átt við ramman reip að draga því margt bendir til þess að ýmsir innan gamla valdakjarna flokksins og stuðningsmenn þeirra muni leggjast gegn öllum tilraunum til að færa stefnu flokksins lengra til hægri. Þannig eru þegar sprottnar upp deilur um hugmyndir Helle Thorning-Schmidt um breytingar á lögum um eftirlaun fyrir þá sem eru undir 40 ára aldri. Eins hafa nokkrir harðir stuðningsmenn Franks Jensen sagt sig úr flokknum í mótmælaskyni við kosningu Helle Thorning-Schmidt. Á hinn bóginn er ýmislegt sem bendir til þess að Helle Thorning-Schmidt gæti tekist að leiða danska jafnaðarmenn til valda á ný í dönskum stjórnmálum því kannanir sýna að margir þeir sem kosið hafa borgaraflokkana í undanförnum kosningum geta nú vel hugsað sér að kjósa Jafnaðarmannaflokkinn með HelleThorning-Schmidt í forystu. Erlent Fréttir Stj.mál Mest lesið Fylgdu eftir ábendingum um aðkomu undirheimanna Innlent Svikahrappurinn bjó í íbúð hinnar látnu í níu ár Innlent Ekki í belti og undir áhrifum þegar hann lést Innlent Skaut hundinn sjálfur og fékk háa sekt Innlent Dómur yfir Alberti kveðinn upp á fimmtudag Innlent Skipti öllu máli að telja drykkina Innlent „Þingflokkur Pírata braut á mér“ Innlent Uppruni stjarnanna óþekktur: „Hver andskotinn hefur verið að setja þetta inn?“ Innlent Holan alls ekki eina slysagildran Innlent Spurð hvort hún ætli sér ekkert meira en kennarastarf Innlent Fleiri fréttir „Sölumaður dauðans“ aftur í vopnasölu Úr óveðri í kröftugasta fellibyl ársins á sólarhring Segjast hafa ráðist á rússneskt ríkisútvarp á afmælisdegi Pútín Deila Nóbelnum fyrir uppgötvun á miRNA Bein útsending: Hver fær Nóbelsverðlaunin í læknisfræði? Fjórtán ára ráðinn til að hefna fyrir morðið á fimmtán ára Eitt ár frá upphafi stríðsins á Gasa Íranskur herforingi sagður hafa látist í loftárásum Ísraela Lýsa nóttinni sem skelfilegri Minnkandi virðing fyrir heilbrigðisstarfsfólki á Gasa Ung kona látin eftir skotárás í Ísrael Huldukona í lykilhlutverki í lygilegu ráðabruggi um símboðana „Ein versta nóttin“ í Beirút frá upphafi átaka Sneri aftur á vettvang banatilræðisins Engum verði vísað út við myndbirtingu Minnst sextán látnir í aurskriðum í Bosníu og Hersegóvínu Einn af leiðtogum Hamas lést í loftárás á Líbanon Minnst sjötíu í valnum eftir árás glæpamanna Versnandi ástand í Pokrovsk Trump sagði Pence að hann yrði fyrirlitinn og talinn heimskur Gerðu árás á landamærastöð þar sem tugir þúsunda hafa flúið Obama leggur land undir fót fyrir Harris í næstu viku Sýknaðir af alvarlegustu ákærunum vegna dauða Nichols Hvaldímír drapst af völdum bakteríusýkingar 21 árs konu bjargað á Gasa tíu árum eftir að henni var rænt Arftaki Nasrallah sagður drepinn í árás Ísraela Vita um tvo Íslendinga í Líbanon Segja íbúum tuttugu og fimm þorpa að flýja Hringmyrkvi sýnilegur yfir syðsta oddi Suður-Ameríku Fyrsta heimsókn Rutte til Úkraínu Sjá meira
Óhætt er að segja að kjör Helle Thorning-Schmidt hafi komið talsvert á óvart því samanborið við keppinaut hennar um formannsembættið, Frank Jensen, er hún tiltölulega óskrifað blað í dönskum stjórnmálum. Jensen á hins vegar áralangan feril að baki í Jafnaðarmannaflokknum, var ráðherra í ríkisstjórnum jafnaðarmanna samfleytt frá 1994 til 2000 og hefur verið einn helsti talsmaður flokksins um árabil. Hann naut aukinheldur stuðnings þungavigtarmanna innan flokksins svo sem Anker Jørgensen og Svend Auken. Flokkurinn hefur hins vegar átt erfitt uppdráttar síðustu ár; fylgið dalað og æ háværari raddir innan flokksins um að breytinga væri þörf. Rafræn kosning í fyrsta sinn Í því sambandi er vert að veita því athygli að í þessu formannskjöri jafnaðarmanna fékk hinn almenni flokksmaður í fyrsta sinn að koma beint að kosningu formanns, en kosið var með rafrænum hætti gegnum netið. Sigur Helle Thorning-Schmidt má þannig að sumu leyti túlka sem sigur hins almenna flokksmanns yfir innsta valdakjarna flokksins sem fram til þessa hefur valið formann, og þá yfirleitt einn úr sínum röðum. Sigurinn var þó langt því frá að vera afgerandi; Helle Thorning-Schmidt hlaut 53 prósent greiddra atkvæða, Frank Jensen 47 af hundraði en um 90 prósent hinna 52 þúsund félagsmanna flokksins tóku þátt í kosingunni. Þrátt fyrir að allir séu sammála um að kosningafyrirkomulag sem þetta sé það langlýðræðislegasta eru menn ekki á eitt sáttir um ágæti þess. Spænskir jafnaðarmenn hafa kjörið sér formann með þessum hætti um árabil og þykir það hafa gefist misvel og sama má segja um breska Íhaldsflokkinn sem búið hefur við viðvarandi forystukreppu undanfarin ár þrátt fyrir þetta lýðræðislega val á formönnum. Jómfrúrræðan í þinginu eftir En hver er þessi Helle Thorning-Schmidt sem danskir jafnaðarmenn hafa kjörið til að leiða flokkinn til áhrifa á ný í dönskum stjórnmálum? Hún er stjórnmálafræðingur að mennt, fædd í desember 1966 í Rødøvre en ólst að mestu leyti upp í Ishøj rétt sunnan við Kaupmannahöfn. Hún hóf afskipti af stjórnmálum á skólaárum og aðhylltist þá nokkuð róttæka vinstri stefnu en kynni hennar af Ritt Bjerregaard sem lengi var í forystu Jafnaðarmannaflokksins, gerðu að verkum að hún gekk til liðs við flokkinn. Og reyndar er litið svo á að Ritt Bjerregaard sé nokkurs konar lærimeistari Helle Thorning-Schmidt í stjórnmálum. Opinberan stjórnmálaferil sinn hóf Helle Thorning-Schmidt árið 1999 er hún bauð sig fram til Evrópuþingsins og náði nokkuð óvænt kjöri. Hún bauð sig hins vegar ekki fram til þings í Danmörku fyrr en í kosningunum í febrúar á þessu ári og það er eftir því tekið að þessi nýi leiðtogi jafnaðarmanna hefur enn ekki haldið jómfrúrræðu sína í danska þinginu. Helle Thorning-Schmidt er tengd inn í rótgróna breska valdaætt innan Verkamannaflokksins; er gift Stephen Kinnock en faðir hans er Neil Kinnock sem var formaður Verkamannaflokksins um skeið á valdaárum Margrétar Thatcher í Bretlandi. Hyggst sækja inn á miðjuna Þar sem enn er skammt um liðið síðan Helle Thorning-Schmidt tók við forystuhlutverki jafnaðarmanna í Danmörku er full snemmt að spá fyrir um það hvort henni takist að leiða jafnaðarmenn til valda á ný í landsstjórninni. Hún er talin tilheyra hægri armi flokksins og hefur lýst því yfir að hún hyggist sækja meira inn á miðju danskra stjórnmála en jafnaðarmenn hafa gert hingað til. Þar getur hún þó átt við ramman reip að draga því margt bendir til þess að ýmsir innan gamla valdakjarna flokksins og stuðningsmenn þeirra muni leggjast gegn öllum tilraunum til að færa stefnu flokksins lengra til hægri. Þannig eru þegar sprottnar upp deilur um hugmyndir Helle Thorning-Schmidt um breytingar á lögum um eftirlaun fyrir þá sem eru undir 40 ára aldri. Eins hafa nokkrir harðir stuðningsmenn Franks Jensen sagt sig úr flokknum í mótmælaskyni við kosningu Helle Thorning-Schmidt. Á hinn bóginn er ýmislegt sem bendir til þess að Helle Thorning-Schmidt gæti tekist að leiða danska jafnaðarmenn til valda á ný í dönskum stjórnmálum því kannanir sýna að margir þeir sem kosið hafa borgaraflokkana í undanförnum kosningum geta nú vel hugsað sér að kjósa Jafnaðarmannaflokkinn með HelleThorning-Schmidt í forystu.
Erlent Fréttir Stj.mál Mest lesið Fylgdu eftir ábendingum um aðkomu undirheimanna Innlent Svikahrappurinn bjó í íbúð hinnar látnu í níu ár Innlent Ekki í belti og undir áhrifum þegar hann lést Innlent Skaut hundinn sjálfur og fékk háa sekt Innlent Dómur yfir Alberti kveðinn upp á fimmtudag Innlent Skipti öllu máli að telja drykkina Innlent „Þingflokkur Pírata braut á mér“ Innlent Uppruni stjarnanna óþekktur: „Hver andskotinn hefur verið að setja þetta inn?“ Innlent Holan alls ekki eina slysagildran Innlent Spurð hvort hún ætli sér ekkert meira en kennarastarf Innlent Fleiri fréttir „Sölumaður dauðans“ aftur í vopnasölu Úr óveðri í kröftugasta fellibyl ársins á sólarhring Segjast hafa ráðist á rússneskt ríkisútvarp á afmælisdegi Pútín Deila Nóbelnum fyrir uppgötvun á miRNA Bein útsending: Hver fær Nóbelsverðlaunin í læknisfræði? Fjórtán ára ráðinn til að hefna fyrir morðið á fimmtán ára Eitt ár frá upphafi stríðsins á Gasa Íranskur herforingi sagður hafa látist í loftárásum Ísraela Lýsa nóttinni sem skelfilegri Minnkandi virðing fyrir heilbrigðisstarfsfólki á Gasa Ung kona látin eftir skotárás í Ísrael Huldukona í lykilhlutverki í lygilegu ráðabruggi um símboðana „Ein versta nóttin“ í Beirút frá upphafi átaka Sneri aftur á vettvang banatilræðisins Engum verði vísað út við myndbirtingu Minnst sextán látnir í aurskriðum í Bosníu og Hersegóvínu Einn af leiðtogum Hamas lést í loftárás á Líbanon Minnst sjötíu í valnum eftir árás glæpamanna Versnandi ástand í Pokrovsk Trump sagði Pence að hann yrði fyrirlitinn og talinn heimskur Gerðu árás á landamærastöð þar sem tugir þúsunda hafa flúið Obama leggur land undir fót fyrir Harris í næstu viku Sýknaðir af alvarlegustu ákærunum vegna dauða Nichols Hvaldímír drapst af völdum bakteríusýkingar 21 árs konu bjargað á Gasa tíu árum eftir að henni var rænt Arftaki Nasrallah sagður drepinn í árás Ísraela Vita um tvo Íslendinga í Líbanon Segja íbúum tuttugu og fimm þorpa að flýja Hringmyrkvi sýnilegur yfir syðsta oddi Suður-Ameríku Fyrsta heimsókn Rutte til Úkraínu Sjá meira