Made in Germany Guðjón Hreinn Hauksson skrifar 30. ágúst 2024 10:33 Einhver vissi af mér og kom þeirri hugmynd inn hjá stjórnendum Menntaskólans á Akureyri að ég gæti hugsanlega leyst af í þýskunni þetta árið meðan ein kennaranna færi í fæðingarorlof. Ég var á þessum tíma 27 ára gamall við þýskunám við Kölnarháskóla og var farinn að finna að nú færi að koma nóg af svo góðu; konan mín ólétt af okkar fyrsta barni og tími til kominn að fara að afla sér einhverra tekna. Ég taldi mig bara orðinn býsna góðan í þýskunni og sló því til án þess að hafa nokkra hugmynd um hvað biði mín. Þetta fyrsta ár mitt við kennslu er einhver sá rosalegasti rússíbani sem ég hef upplifað. Þrátt fyrir að hafa setið megnið af ágústmánuði yfir kennsluefninu fór því fjarri að ég væri undirbúinn fyrir verkefnið. Byrjun skólaársins skall á eins og flóðbylgja og allan veturinn var keyrslan óskapleg. Já og svo hafði víst fyrsta barnið komið í heiminn nokkrum dögum fyrir skólasetninguna, býsna brothætt þótt það væri made in Germany. Það kom mér gríðarlega á óvart hversu mikinn undirbúning maður þurfti fyrir hvern tíma og hvernig alltaf þurfti að vera til plan B, C, D und so weiter. Og hvað þá verkefnahaugurinn, maður lifandi! Hvernig fóru kennararnir mínir gegnum tíðina eiginlega að þessu? Var þetta eitthvað meðfætt gen sem ég bjó ekki yfir? Þetta fyrsta ár hefði ég aldrei komist í gegnum nema fyrir það hvað samkennarar mínir héldu vel utan um mig og leiðbeindu í hvívetna. Það sama má raunar segja um allt starfsfólk skólans. Þegar leið á veturinn fékk ég svo óvænt að vita að aðstæður hefðu skipast þannig að ég ætti góðan möguleika á því að halda áfram við skólann. Til þess að svo yrði þyrfti ég þó að skrá mig í kennsluréttindanám. Ég held ég geti sagt það nú að fernt hafi ráðið algerum úrslitum um það að ég ákvað að afla mér kennararéttinda og helga mig þessu starfi: Í fyrsta lagi verður að nefna mína mögnuðu, fórnfúsusamkennara sem leiddu mig stöðugt og hvöttu áfram. Í öðru lagi upplifði ég mikið traust til kennara innan skólans og almenna virðingu í samfélaginu fyrir störfum þeirra. Í þriðja lagi hafði ég mikla gleði af starfinu með nemendum og að fylgjast með þeim þroskast og mannast. Að lokum skipti sú heppilega staða mjög miklu að við Háskólann á Akureyri var risin öflug kennaradeild. Sú nálægð gerði það mögulegt yfirhöfuð að halda starfinu við skólann, taka kennslufræðina í hæfilegum en snörpum lotum og þannig koma fótunum undir litla fjölskyldu og finna til sín dálítið. Þegar maður horfir svona til baka er sorglegt að hugsa til þess hvernig þeim fækkar sífellt sem sjá sig fyrir sér sem kennara eftir að hafa reynt sig við kennarastörf. Kennarasambandið hefur undanfarið bent á ýmsar hryggilegar staðreyndir og í samhengi við það sem hér fer á undan langar mig sérstaklega að nefna hópinn 39 ára og yngri við kennslu í framhaldsskólum. Á aðeins tíu árum, frá skólaárinu 2011-2012 til skólaársins 2020-2021, fækkaði kennaramenntuðum í þessum aldurshópi um 134 en innan hans störfuðu rúmlega 470 alls við kennslu við upphaf þessa tímabils. Nýtt og efnilegt fólk kom reyndar inn á móti en þau voru aðeins 37. Þetta þýðir að skólaárið 2020-2021 voru alls 42% án kennsluréttinda við kennslu. Miðað við þróun undanfarinna ára verður því miður að teljast ólíklegt að okkur haldist á öllu þessu góða fólki og það hreiðri um sig í þessu mikilvæga og gefandi starfi. Að óbreyttu horfum við fram á áframhaldandi fækkun kennaramenntaðra, aukna starfsmannaveltu og aukinn óstöðugleika. Mórallinn með þessari sögu er kannski sá að kennarar verða ekki til á trjánum. Við verðum að fjölga kennurum með öllum tiltækum ráðum. Það er ekkert kennaragen – jafnvel þótt maður sé made in Germany. Fjárfestum í kennurum. Þannig fjárfestum við líka í framtíð barnanna okkar. Höfundur er formaður Félags framhaldsskólakennara. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Guðjón H. Hauksson Framhaldsskólar Skóla- og menntamál Mest lesið „Sýndu mér vini þína og ég sýni þér framtíð þína“ Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Takk, Gísli Marteinn Eva Dögg Davíðsdóttir Skoðun Áskorun til hæstvirts fjármálaráðherra Sigurðar Inga Jóhanssonar frá sérfræðingum í klínískri sálfræði Haukur Haraldsson,Inga Hrefna,Sólveig Erna Jónsdóttir,Kristbjörg Þórisdóttir Skoðun Hvað er fátækt? Sanna Magdalena Mörtudóttir Skoðun Skynsemishyggja Miðflokksins hvarf hratt Kristófer Már Maronsson Skoðun Græn vindorka Ásdís Hlökk Theodórsdóttir Skoðun Er rúmdýnan þín hægt og rólega að murka úr þér líftóruna? Gunnar Dan Wiium Skoðun Halldór 28.09.2024 Halldór Miðflokkurinn: fjarverandi í landi tækifæranna Lilja Hrund Lúðvíksdóttir Skoðun Að eldast – ertu undirbúin? Hafdís Dögg Sveinbjarnardóttir ,Lára María Valgerðardóttir ,Magnús E. Smith Skoðun Skoðun Skoðun Áskorun til hæstvirts fjármálaráðherra Sigurðar Inga Jóhanssonar frá sérfræðingum í klínískri sálfræði Haukur Haraldsson,Inga Hrefna,Sólveig Erna Jónsdóttir,Kristbjörg Þórisdóttir skrifar Skoðun Takk, Gísli Marteinn Eva Dögg Davíðsdóttir skrifar Skoðun Hvað er fátækt? Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun „Sýndu mér vini þína og ég sýni þér framtíð þína“ Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Evrópusambandið er í vanda Þórður Birgisson skrifar Skoðun Skynsemishyggja Miðflokksins hvarf hratt Kristófer Már Maronsson skrifar Skoðun Þetta gengur ekki lengur! Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun „Með Guði vinkonu okkar“ Sigurvin Lárus Jónsson skrifar Skoðun Græn vindorka Ásdís Hlökk Theodórsdóttir skrifar Skoðun Af hverju þetta tímabundna álag á útsvarið? Bragi Bjarnason skrifar Skoðun Aðgengi að húsnæði fyrir ungt fólk – ekki lúxus heldur grundvallarréttur Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Að eldast – ertu undirbúin? Hafdís Dögg Sveinbjarnardóttir ,Lára María Valgerðardóttir ,Magnús E. Smith skrifar Skoðun Heilsugæsla í vanda Jón Magnús Kristjánsson skrifar Skoðun Laxalús og varnir gegn henni Jón Sveinsson skrifar Skoðun En hér er ég ekkert... Nichole Leigh Mosty skrifar Skoðun Við getum ekki beðið í 131 ár Jódís Skúladóttir skrifar Skoðun Nýtt upphaf hjá Vinstri grænum Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Íslensk kjör á íslenskum vinnumarkaði Kristrún Frostadóttir skrifar Skoðun Viðbrögð við vanlíðan ungmenna Sandra Björk Birgisdóttir skrifar Skoðun Valdatafl Skák og Mát! Lárus Guðmundsson skrifar Skoðun FO: Hvernig getur þú skipt sköpum fyrir konur í Súdan? Áslaug Eva Björnsdóttir skrifar Skoðun Tvö útspil Pírata fyrir notendur heilbrigðiskerfisins Halldóra Mogensen,Eva Sjöfn Helgadóttir skrifar Skoðun Miðflokkurinn: fjarverandi í landi tækifæranna Lilja Hrund Lúðvíksdóttir skrifar Skoðun Við stöndum saman með réttindum táknmálsins! Mordekaí Elí Esrason skrifar Skoðun Það sem „gleymist“ að segja Sigmar Guðmundsson skrifar Skoðun Hvar er fótspor stjórnvalda gegn vinnumansali? Þorbjörrg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Þegar Joe Camel varð jafngóður vinur barnanna og Mikki mús Eyrún Magnúsdóttir skrifar Skoðun Riddarar kærleikans Halla Tómasdóttir skrifar Skoðun Um mennsku og samfélag Bolli Pétur Bollason skrifar Skoðun Er rúmdýnan þín hægt og rólega að murka úr þér líftóruna? Gunnar Dan Wiium skrifar Sjá meira
Einhver vissi af mér og kom þeirri hugmynd inn hjá stjórnendum Menntaskólans á Akureyri að ég gæti hugsanlega leyst af í þýskunni þetta árið meðan ein kennaranna færi í fæðingarorlof. Ég var á þessum tíma 27 ára gamall við þýskunám við Kölnarháskóla og var farinn að finna að nú færi að koma nóg af svo góðu; konan mín ólétt af okkar fyrsta barni og tími til kominn að fara að afla sér einhverra tekna. Ég taldi mig bara orðinn býsna góðan í þýskunni og sló því til án þess að hafa nokkra hugmynd um hvað biði mín. Þetta fyrsta ár mitt við kennslu er einhver sá rosalegasti rússíbani sem ég hef upplifað. Þrátt fyrir að hafa setið megnið af ágústmánuði yfir kennsluefninu fór því fjarri að ég væri undirbúinn fyrir verkefnið. Byrjun skólaársins skall á eins og flóðbylgja og allan veturinn var keyrslan óskapleg. Já og svo hafði víst fyrsta barnið komið í heiminn nokkrum dögum fyrir skólasetninguna, býsna brothætt þótt það væri made in Germany. Það kom mér gríðarlega á óvart hversu mikinn undirbúning maður þurfti fyrir hvern tíma og hvernig alltaf þurfti að vera til plan B, C, D und so weiter. Og hvað þá verkefnahaugurinn, maður lifandi! Hvernig fóru kennararnir mínir gegnum tíðina eiginlega að þessu? Var þetta eitthvað meðfætt gen sem ég bjó ekki yfir? Þetta fyrsta ár hefði ég aldrei komist í gegnum nema fyrir það hvað samkennarar mínir héldu vel utan um mig og leiðbeindu í hvívetna. Það sama má raunar segja um allt starfsfólk skólans. Þegar leið á veturinn fékk ég svo óvænt að vita að aðstæður hefðu skipast þannig að ég ætti góðan möguleika á því að halda áfram við skólann. Til þess að svo yrði þyrfti ég þó að skrá mig í kennsluréttindanám. Ég held ég geti sagt það nú að fernt hafi ráðið algerum úrslitum um það að ég ákvað að afla mér kennararéttinda og helga mig þessu starfi: Í fyrsta lagi verður að nefna mína mögnuðu, fórnfúsusamkennara sem leiddu mig stöðugt og hvöttu áfram. Í öðru lagi upplifði ég mikið traust til kennara innan skólans og almenna virðingu í samfélaginu fyrir störfum þeirra. Í þriðja lagi hafði ég mikla gleði af starfinu með nemendum og að fylgjast með þeim þroskast og mannast. Að lokum skipti sú heppilega staða mjög miklu að við Háskólann á Akureyri var risin öflug kennaradeild. Sú nálægð gerði það mögulegt yfirhöfuð að halda starfinu við skólann, taka kennslufræðina í hæfilegum en snörpum lotum og þannig koma fótunum undir litla fjölskyldu og finna til sín dálítið. Þegar maður horfir svona til baka er sorglegt að hugsa til þess hvernig þeim fækkar sífellt sem sjá sig fyrir sér sem kennara eftir að hafa reynt sig við kennarastörf. Kennarasambandið hefur undanfarið bent á ýmsar hryggilegar staðreyndir og í samhengi við það sem hér fer á undan langar mig sérstaklega að nefna hópinn 39 ára og yngri við kennslu í framhaldsskólum. Á aðeins tíu árum, frá skólaárinu 2011-2012 til skólaársins 2020-2021, fækkaði kennaramenntuðum í þessum aldurshópi um 134 en innan hans störfuðu rúmlega 470 alls við kennslu við upphaf þessa tímabils. Nýtt og efnilegt fólk kom reyndar inn á móti en þau voru aðeins 37. Þetta þýðir að skólaárið 2020-2021 voru alls 42% án kennsluréttinda við kennslu. Miðað við þróun undanfarinna ára verður því miður að teljast ólíklegt að okkur haldist á öllu þessu góða fólki og það hreiðri um sig í þessu mikilvæga og gefandi starfi. Að óbreyttu horfum við fram á áframhaldandi fækkun kennaramenntaðra, aukna starfsmannaveltu og aukinn óstöðugleika. Mórallinn með þessari sögu er kannski sá að kennarar verða ekki til á trjánum. Við verðum að fjölga kennurum með öllum tiltækum ráðum. Það er ekkert kennaragen – jafnvel þótt maður sé made in Germany. Fjárfestum í kennurum. Þannig fjárfestum við líka í framtíð barnanna okkar. Höfundur er formaður Félags framhaldsskólakennara.
Áskorun til hæstvirts fjármálaráðherra Sigurðar Inga Jóhanssonar frá sérfræðingum í klínískri sálfræði Haukur Haraldsson,Inga Hrefna,Sólveig Erna Jónsdóttir,Kristbjörg Þórisdóttir Skoðun
Að eldast – ertu undirbúin? Hafdís Dögg Sveinbjarnardóttir ,Lára María Valgerðardóttir ,Magnús E. Smith Skoðun
Skoðun Áskorun til hæstvirts fjármálaráðherra Sigurðar Inga Jóhanssonar frá sérfræðingum í klínískri sálfræði Haukur Haraldsson,Inga Hrefna,Sólveig Erna Jónsdóttir,Kristbjörg Þórisdóttir skrifar
Skoðun Aðgengi að húsnæði fyrir ungt fólk – ekki lúxus heldur grundvallarréttur Gísli Rafn Ólafsson skrifar
Skoðun Að eldast – ertu undirbúin? Hafdís Dögg Sveinbjarnardóttir ,Lára María Valgerðardóttir ,Magnús E. Smith skrifar
Skoðun Tvö útspil Pírata fyrir notendur heilbrigðiskerfisins Halldóra Mogensen,Eva Sjöfn Helgadóttir skrifar
Áskorun til hæstvirts fjármálaráðherra Sigurðar Inga Jóhanssonar frá sérfræðingum í klínískri sálfræði Haukur Haraldsson,Inga Hrefna,Sólveig Erna Jónsdóttir,Kristbjörg Þórisdóttir Skoðun
Að eldast – ertu undirbúin? Hafdís Dögg Sveinbjarnardóttir ,Lára María Valgerðardóttir ,Magnús E. Smith Skoðun