Klæðaleysi keisarans Hjörtur J. Guðmundsson skrifar 18. júlí 2024 10:31 Hvar væri maður ef ekki væri fyrir menn eins og Ole Anton Bieltvedt sem veitir manni hvert tilefnið á fætur öðru til þess að stinga niður penna og fjalla um Evrópumálin. Málaflokk sem varðar mikilvæga hagsmuni okkar enda snýst hann fyrst og fremst um það hvort við förum áfram með valdið yfir okkar eigin málum eða framseljum það til Evrópusambandsins þar sem vægi okkar færi einkum eftir íbúafjölda landsins. Málflutning Oles til þessa hef ég ítrekað hrakið, og einkum með gögnum Evrópusambandsins sjálfs, en mér er ljúft og skylt að halda því áfram á meðan tilefni gefast. Ekki þó hans vegna, enda ljóst af framgöngu hans að hann tekur ekki mark á rökum sem henta honum ekki, ekki einu sinni þó þau komi frá sambandinu, heldur vegna annarra sem taka rökum og hafa áhuga á því að kynna sér staðreyndir málsins. Viðbrögð Oles hafa verið þau að birta í sífellu efni sem þegar hefur verið svarað og hrakið. Mögulega telur hann að birti hann það nógu oft fari fólk að halda að um sannleika sé að ræða. Ég skil fyrir vikið afskaplega vel að Ole skuli taka það óstinnt upp að ég skulu leyfa mér, svo notað sé orðalag hans, að vekja athygli fólks á því að keisarinn sé klæðalaus. Ég get hins vegar illa borið ábyrgð á klæðaleysi hans. Þetta yrði svonefnt „sæti við borðið“ Telja má nánast á fingrum annarrar handar þá málaflokka sem einróma samþykki, stundum kallað neitunarvald, á enn við um þegar teknar eru ákvarðanir í ráðherraráði Evrópusambandsins. Hér áður var það reglan en heyrir nú til undantekninga. Þar á meðal eru til dæmis hvorki sjávarútvegs- né orkumál sem skipta okkur miklu. Þetta hefur eðli málsins samkvæmt komið sér verst fyrir fámennustu ríki sambandsins. Kæmi til inngöngu í Evrópusambandið fengi Ísland sex þingmenn á þing þess af 720 sem er sambærilegt við það að hafa einungis hálfan þingmann á Alþingi. Staðan yrði tíu sinnum verri innan ráðherraráðs sambandsins þar sem vægi landsins yrði allajafna 0,08% eða á við 5% hlutdeild í alþingismanni. Til að mynda nýtist reiknivél á vefsíðu ráðsins sjálfs ágætlega í slíkum útreikningum. Þetta yrði „sætið við borðið“. Hvað framkvæmdastjórn Evrópusambandsins varðar eiga ríki þess ekki eiginlega fulltrúa í henni enda er þeim sem þar sitja óheimilt samkvæmt Lissabon-sáttmálanum, grunnlöggjöf þess, að ganga erinda heimalanda sinna. Þeir eru einfaldlega embættismenn sambandsins. Varðandi forseta þings Evrópusambandsins, sem Ole nefnir, er hann ekki fulltrúi heimalands síns heldur þingflokksins sem hann tilheyrir innan þingsins. Skilyrði en ekki samningsmarkmið Vægi ríkja Evrópusambandsins verður eðli málsins samkvæmt ekki samið um við einstök umsóknarríki enda um að ræða heildarfyrirkomulag sem nær til allra ríkja þess. Seint yrði samþykkt af ríkjum sambandsins að allt annar mælikvarði gilti um Ísland í þeim efnum en þau sjálf. Hitt er annað mál að jafnvel þó vægi landsins yrði margfalt á við íbúafjöldann dygði það skammt enda yrðum við langfámennsta ríkið innan þess. Ég hef vísað til ýmissra gagna frá Evrópusambandinu, þar á meðal bæklings sem það hefur gefið út til útskýringar á umsóknarferlinu og viðræðuramma sambandsins vegna umsóknar Íslands á sínum tíma en fullt efnislegt samræmi er þar á milli. Ole hefur haldið því fram án rökstuðnings að þar sé einungis um samningsmarkmið Evrópusambandsins að ræða. Það samrýmist hins vegar engan veginn gögnum þess. Til að mynda voru viðræðurnar vegna umsóknar Íslands samþykktar af ráðherraráði Evrópusambandsins sumarið 2010 á þeim forsendum að þær færu fram innan viðræðurammans og að landið uppfyllti þau skilyrði sem þar væri kveðið á um. Viðræður við Tyrkland, sem Ole nefnir, hafa tekið langan tíma fyrst og fremst vegna þess að Tyrkir hafa ekki uppfyllt skilyrði sambandsins sem bundin eru í regluverk þess. Semjum okkur ekki frá yfirstjórn ESB Varanlegar undanþágur frá regluverki Evrópusambandsins og yfirstjórn þess eru ekki og hafa ekki verið í boði þegar umsóknarríki eiga í hlut. Dæmin sem Ole hefur nefnt í tilfelli umsóknarríkja og eiga erindi við veruleikann eru í öllum tilfellum sérstakar aðlagaðnir sem Ole kýs að kalla sérlausnir en þær verða að rúmast inna regluverks sambandsins og breyttu enn fremur engu um það að við færum undir vald þess. Fram kemur þannig í viðræðuramma Evrópusambandsins að Ísland yrði taka yrði upp allt regluverk þess og að sérstakar aðlaganir yrðu að rúmast innan ramma regluverksins sem fyrr segir. Þá yrði tímabundin aðlögun að því að vera „takmörkuð að tíma og umfangi“ og væri einungis í boði í undantekningartilfellum. Í öllum tilfellum mætti slíkt hvorki fela í sér breytingar á reglum sambandsins né stefnumörkun þess. Deginum ljósara er þannig að sérstakar aðlaganir væru engan veginn til þess fallnar að tryggja hagsmuni okkar Íslendinga kæmi til þess að Ísland gengi í Evrópusambandið á einhverjum tímapunkti í framtíðinni enda þyrftu þær að rúmast innan regluverks sambandsins sem fyrr segir og breyttu engu um það að við færum undir vald þess. Það er einfaldlega ekki í boði að semja sig frá yfirstjórn Evrópusambandsins. „Vitanlega er ESB ekki lokaður pakki“ Fyrir liggur einfaldlega í öllum meginatriðum hvað innganga í Evrópusambandið hefði í för með sér. Líkt og Uffe Ellemann-Jensen heitinn, fyrrverandi utanríkisráðherra Danmerkur og mikill hvatamaður þess að Ísland gengi í sambandið, orðaði það um árið: „Vitanlega er Evrópusambandið ekki lokaður pakki. Þið vitið hvað þið væruð að fara út í. Og ef þið eruð ekki reiðubúin til þess, haldið ykkur þá fyrir utan sambandið.“ Hið sama á til að mynda við um Olli Rehn, þáverandi stækkunarstjóra Evrópusambandsins, þegar hann var inntur eftir því haustið 2009 hvort spil sambandsins yrðu loks lögð á borðið og upplýst hvað væri í boði eftir að sótt hafði verið um inngöngu í það: „Ef ég nota myndlíkingu þína þá eru spil Evrópusambandsins þegar á borðinu, fyrir allra augum. Það er að segja regluverk sambandsins og meginreglur þess.“ Ég hef fullan skilning á því að það þvælist fyrir Ole að svara skrifum mínum efnislega. Ekki sízt í ljósi þess að þau byggja einkum á gögnum frá Evrópusambandinu sjálfu og ummælum forystumanna þess. Telji hann hins vegar að ekkert sé að marka upplýsingar frá sambandinu geta það ekki beinlínis talizt meðmæli með inngöngu í það. Eðlilega vaknar þá sú spurning hvað fleira sé ómarktækt sem þaðan kemur? Höfundur er sagnfræðingur og alþjóðastjórnmálafræðingur (MA í alþjóðasamskiptum með áherzlu á Evrópufræði og öryggis- og varnarmál). Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Hjörtur J. Guðmundsson Evrópusambandið Mest lesið Halldór 29.03.2025 Halldór Forsjárhyggja Sjálfstæðis- og Framsóknarfólks í Hafnarfirði í garð fólks með fötlun Stefán Már Gunnlaugsson Skoðun Hugtakastríðið mikla Sigmar Guðmundsson Skoðun Falsfréttastjóri RÚV dýpkar holuna sína Einar Steingrímsson Skoðun Ákall um breytingar Gissur Freyr Gissurarson Skoðun Ekki er allt sem sýnist Ólafur Helgi Marteinsson Skoðun Skóli án aðgreiningar: Hentar ýktasta mynd skólastefnunnar öllum börnum? Jóna Sigríður Valbergsdóttir Skoðun Hrynur sjávarútvegur? Stefán Ólafsson Skoðun Laun kvenna og karla Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir Skoðun Vanfjármögnun vísindanna Magnús Hallsson,Styrmir Hallsson Skoðun Skoðun Skoðun Hugtakastríðið mikla Sigmar Guðmundsson skrifar Skoðun Forsjárhyggja Sjálfstæðis- og Framsóknarfólks í Hafnarfirði í garð fólks með fötlun Stefán Már Gunnlaugsson skrifar Skoðun Ekki er allt sem sýnist Ólafur Helgi Marteinsson skrifar Skoðun Skóli án aðgreiningar: Hentar ýktasta mynd skólastefnunnar öllum börnum? Jóna Sigríður Valbergsdóttir skrifar Skoðun Vilji til að rjúfa kyrrstöðu í húsnæðiskreppunni Finnbjörn A. Hermannsson skrifar Skoðun Grænt ál frá Íslandi er mikilvægt fyrir sjálfstæða Evrópu Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Þegar barn óttast önnur börn Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Falsfréttastjóri RÚV dýpkar holuna sína Einar Steingrímsson skrifar Skoðun Ákall um breytingar Gissur Freyr Gissurarson skrifar Skoðun Veit sem sagt Grímur betur? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hvernig talar maður við tölvur og hafa vélar rökhugsun? Henning Arnór Úlfarsson skrifar Skoðun Laun kvenna og karla Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Verkin sem ríkisstjórnin verður dæmd af Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Open Letter to new HÍ Rector re Disability Support Hópur starfsfólks og nemenda við HÍ skrifar Skoðun Vanfjármögnun vísindanna Magnús Hallsson,Styrmir Hallsson skrifar Skoðun Kárhóll og Kína: Þegar vísindi verða pólitísk tól Davíð Michelsen skrifar Skoðun Mál Ásthildar Lóu Þórsdóttur – Hvernig manneskjur viljum við vera? Hulda Steingrímsdóttir skrifar Skoðun Ríkisstjórn gegn fjölskyldusameiningum? Þorbjörg Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Lýðræðið deyr í myrkrinu Heiðar Örn Sigurfinnsson skrifar Skoðun Færni til framtíðar Álfheiður Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Ofbeldi Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Lestu Gaza Móheiður Hlíf Geirlaugsdóttir skrifar Skoðun Ný fjármálaáætlun - tækifæri til að efna loforðin um bætt geðheilbrigði Sandra B. Franks skrifar Skoðun 10 ár og bull í lokin Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Opið bréf til atvinnuvegaráðherra: 48 daga, nei takk Gísli Gunnar Marteinsson skrifar Skoðun Á nú að opinbera það að ég veit í rauninni ekki neitt? Kristín Hrefna Halldórsdóttir skrifar Skoðun Háskóli Höfuðborgarinnar, ekki Íslands Arent Orri Claessen,Gunnar Ásgrímsson skrifar Skoðun Hrynur sjávarútvegur? Stefán Ólafsson skrifar Skoðun Iftar, agape og Eid: Kristnir og múslimar við sama borð Hilal Kücükakin Kizilkaya,Sigurvin Lárus Jónsson skrifar Skoðun Bætt skipulag fyrir stúdenta Aðalsteinn Haukur Sverrisson ,Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Sjá meira
Hvar væri maður ef ekki væri fyrir menn eins og Ole Anton Bieltvedt sem veitir manni hvert tilefnið á fætur öðru til þess að stinga niður penna og fjalla um Evrópumálin. Málaflokk sem varðar mikilvæga hagsmuni okkar enda snýst hann fyrst og fremst um það hvort við förum áfram með valdið yfir okkar eigin málum eða framseljum það til Evrópusambandsins þar sem vægi okkar færi einkum eftir íbúafjölda landsins. Málflutning Oles til þessa hef ég ítrekað hrakið, og einkum með gögnum Evrópusambandsins sjálfs, en mér er ljúft og skylt að halda því áfram á meðan tilefni gefast. Ekki þó hans vegna, enda ljóst af framgöngu hans að hann tekur ekki mark á rökum sem henta honum ekki, ekki einu sinni þó þau komi frá sambandinu, heldur vegna annarra sem taka rökum og hafa áhuga á því að kynna sér staðreyndir málsins. Viðbrögð Oles hafa verið þau að birta í sífellu efni sem þegar hefur verið svarað og hrakið. Mögulega telur hann að birti hann það nógu oft fari fólk að halda að um sannleika sé að ræða. Ég skil fyrir vikið afskaplega vel að Ole skuli taka það óstinnt upp að ég skulu leyfa mér, svo notað sé orðalag hans, að vekja athygli fólks á því að keisarinn sé klæðalaus. Ég get hins vegar illa borið ábyrgð á klæðaleysi hans. Þetta yrði svonefnt „sæti við borðið“ Telja má nánast á fingrum annarrar handar þá málaflokka sem einróma samþykki, stundum kallað neitunarvald, á enn við um þegar teknar eru ákvarðanir í ráðherraráði Evrópusambandsins. Hér áður var það reglan en heyrir nú til undantekninga. Þar á meðal eru til dæmis hvorki sjávarútvegs- né orkumál sem skipta okkur miklu. Þetta hefur eðli málsins samkvæmt komið sér verst fyrir fámennustu ríki sambandsins. Kæmi til inngöngu í Evrópusambandið fengi Ísland sex þingmenn á þing þess af 720 sem er sambærilegt við það að hafa einungis hálfan þingmann á Alþingi. Staðan yrði tíu sinnum verri innan ráðherraráðs sambandsins þar sem vægi landsins yrði allajafna 0,08% eða á við 5% hlutdeild í alþingismanni. Til að mynda nýtist reiknivél á vefsíðu ráðsins sjálfs ágætlega í slíkum útreikningum. Þetta yrði „sætið við borðið“. Hvað framkvæmdastjórn Evrópusambandsins varðar eiga ríki þess ekki eiginlega fulltrúa í henni enda er þeim sem þar sitja óheimilt samkvæmt Lissabon-sáttmálanum, grunnlöggjöf þess, að ganga erinda heimalanda sinna. Þeir eru einfaldlega embættismenn sambandsins. Varðandi forseta þings Evrópusambandsins, sem Ole nefnir, er hann ekki fulltrúi heimalands síns heldur þingflokksins sem hann tilheyrir innan þingsins. Skilyrði en ekki samningsmarkmið Vægi ríkja Evrópusambandsins verður eðli málsins samkvæmt ekki samið um við einstök umsóknarríki enda um að ræða heildarfyrirkomulag sem nær til allra ríkja þess. Seint yrði samþykkt af ríkjum sambandsins að allt annar mælikvarði gilti um Ísland í þeim efnum en þau sjálf. Hitt er annað mál að jafnvel þó vægi landsins yrði margfalt á við íbúafjöldann dygði það skammt enda yrðum við langfámennsta ríkið innan þess. Ég hef vísað til ýmissra gagna frá Evrópusambandinu, þar á meðal bæklings sem það hefur gefið út til útskýringar á umsóknarferlinu og viðræðuramma sambandsins vegna umsóknar Íslands á sínum tíma en fullt efnislegt samræmi er þar á milli. Ole hefur haldið því fram án rökstuðnings að þar sé einungis um samningsmarkmið Evrópusambandsins að ræða. Það samrýmist hins vegar engan veginn gögnum þess. Til að mynda voru viðræðurnar vegna umsóknar Íslands samþykktar af ráðherraráði Evrópusambandsins sumarið 2010 á þeim forsendum að þær færu fram innan viðræðurammans og að landið uppfyllti þau skilyrði sem þar væri kveðið á um. Viðræður við Tyrkland, sem Ole nefnir, hafa tekið langan tíma fyrst og fremst vegna þess að Tyrkir hafa ekki uppfyllt skilyrði sambandsins sem bundin eru í regluverk þess. Semjum okkur ekki frá yfirstjórn ESB Varanlegar undanþágur frá regluverki Evrópusambandsins og yfirstjórn þess eru ekki og hafa ekki verið í boði þegar umsóknarríki eiga í hlut. Dæmin sem Ole hefur nefnt í tilfelli umsóknarríkja og eiga erindi við veruleikann eru í öllum tilfellum sérstakar aðlagaðnir sem Ole kýs að kalla sérlausnir en þær verða að rúmast inna regluverks sambandsins og breyttu enn fremur engu um það að við færum undir vald þess. Fram kemur þannig í viðræðuramma Evrópusambandsins að Ísland yrði taka yrði upp allt regluverk þess og að sérstakar aðlaganir yrðu að rúmast innan ramma regluverksins sem fyrr segir. Þá yrði tímabundin aðlögun að því að vera „takmörkuð að tíma og umfangi“ og væri einungis í boði í undantekningartilfellum. Í öllum tilfellum mætti slíkt hvorki fela í sér breytingar á reglum sambandsins né stefnumörkun þess. Deginum ljósara er þannig að sérstakar aðlaganir væru engan veginn til þess fallnar að tryggja hagsmuni okkar Íslendinga kæmi til þess að Ísland gengi í Evrópusambandið á einhverjum tímapunkti í framtíðinni enda þyrftu þær að rúmast innan regluverks sambandsins sem fyrr segir og breyttu engu um það að við færum undir vald þess. Það er einfaldlega ekki í boði að semja sig frá yfirstjórn Evrópusambandsins. „Vitanlega er ESB ekki lokaður pakki“ Fyrir liggur einfaldlega í öllum meginatriðum hvað innganga í Evrópusambandið hefði í för með sér. Líkt og Uffe Ellemann-Jensen heitinn, fyrrverandi utanríkisráðherra Danmerkur og mikill hvatamaður þess að Ísland gengi í sambandið, orðaði það um árið: „Vitanlega er Evrópusambandið ekki lokaður pakki. Þið vitið hvað þið væruð að fara út í. Og ef þið eruð ekki reiðubúin til þess, haldið ykkur þá fyrir utan sambandið.“ Hið sama á til að mynda við um Olli Rehn, þáverandi stækkunarstjóra Evrópusambandsins, þegar hann var inntur eftir því haustið 2009 hvort spil sambandsins yrðu loks lögð á borðið og upplýst hvað væri í boði eftir að sótt hafði verið um inngöngu í það: „Ef ég nota myndlíkingu þína þá eru spil Evrópusambandsins þegar á borðinu, fyrir allra augum. Það er að segja regluverk sambandsins og meginreglur þess.“ Ég hef fullan skilning á því að það þvælist fyrir Ole að svara skrifum mínum efnislega. Ekki sízt í ljósi þess að þau byggja einkum á gögnum frá Evrópusambandinu sjálfu og ummælum forystumanna þess. Telji hann hins vegar að ekkert sé að marka upplýsingar frá sambandinu geta það ekki beinlínis talizt meðmæli með inngöngu í það. Eðlilega vaknar þá sú spurning hvað fleira sé ómarktækt sem þaðan kemur? Höfundur er sagnfræðingur og alþjóðastjórnmálafræðingur (MA í alþjóðasamskiptum með áherzlu á Evrópufræði og öryggis- og varnarmál).
Forsjárhyggja Sjálfstæðis- og Framsóknarfólks í Hafnarfirði í garð fólks með fötlun Stefán Már Gunnlaugsson Skoðun
Skóli án aðgreiningar: Hentar ýktasta mynd skólastefnunnar öllum börnum? Jóna Sigríður Valbergsdóttir Skoðun
Skoðun Forsjárhyggja Sjálfstæðis- og Framsóknarfólks í Hafnarfirði í garð fólks með fötlun Stefán Már Gunnlaugsson skrifar
Skoðun Skóli án aðgreiningar: Hentar ýktasta mynd skólastefnunnar öllum börnum? Jóna Sigríður Valbergsdóttir skrifar
Skoðun Grænt ál frá Íslandi er mikilvægt fyrir sjálfstæða Evrópu Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar
Skoðun Open Letter to new HÍ Rector re Disability Support Hópur starfsfólks og nemenda við HÍ skrifar
Skoðun Mál Ásthildar Lóu Þórsdóttur – Hvernig manneskjur viljum við vera? Hulda Steingrímsdóttir skrifar
Skoðun Ný fjármálaáætlun - tækifæri til að efna loforðin um bætt geðheilbrigði Sandra B. Franks skrifar
Skoðun Iftar, agape og Eid: Kristnir og múslimar við sama borð Hilal Kücükakin Kizilkaya,Sigurvin Lárus Jónsson skrifar
Forsjárhyggja Sjálfstæðis- og Framsóknarfólks í Hafnarfirði í garð fólks með fötlun Stefán Már Gunnlaugsson Skoðun
Skóli án aðgreiningar: Hentar ýktasta mynd skólastefnunnar öllum börnum? Jóna Sigríður Valbergsdóttir Skoðun