Taktísk skilyrðing umræðunnar Magnús Davíð Norðdahl skrifar 2. júní 2024 13:00 Í aðdraganda kosninganna og ekki síður nú eftir úrslitin er sumum tamt að búa til og útfæra skilgreiningu á þeim sem kusu með „hjartanu“ og hinna sem gerðu það ekki og kusu það sem þeir hinir sömu kalla „taktískt“. Hugmyndin er þá sú að sumir kjósendur séu á einhvern hátt heiðarlegri, einlægari og betri en aðrir, í raun sannkallaðar tilfinningaverur, sem hlusta á hjartað, andstætt hinum sem eru þá kaldlyndari og reiða sig á skynsemina eina saman. Þessi nálgun er í grunninn ankannaleg og beinlínis röng. Í fyrsta lagi erum við öll manneskjur og fylgjum tilfinningum okkar og skynsemi í öllum okkar athöfnum dags daglega. Að draga fólk í dilka út frá þeim, sem eru betri og þeim sem eru verri í þessu samhengi, byggir á ákaflega einfaldri sýn á manneskjur og lítur framhjá því hversu lík við erum í raun og veru þegar kemur að uppbyggingu sálarlífs, hugsana og tilfinninga. Staðreyndin er sú að forsetakosningarnar 2024 kveiktu ákaflega sterkar tilfinningar í brjóstum flestra kjósenda. Þetta endurspeglast meðal annars í góðri kjörsókn enda eru tilfinningar það sem fyrst og síðast knýr fólk áfram þegar kemur að kosningum. Fólk flykkist á kjörstað bæði til þess að tryggja einhverjum, sem verður bara að fá kosningu því viðkomandi er svo frábær, og eins og þá yfirleitt á sama tíma til þess að koma í veg fyrir með öllum ráðum að einhver annar fái kosningu. Hér kallast á þrá eftir tilteknum frambjóðanda og ótti hvað annan varðar. Báðar þessar tilfinningar búa í hjartanu og geta verið mjög sterkar. Stór hópur fólks bar þá einlægu og heiðarlegu tilfinningu í brjósti að Katrín Jakobsdóttir ætti ekki erindi í embætti forseta Íslands á þessu tímamarki. Að baki þeirri tilfinningu voru alls konar rök og skynsemi. Sumir upplifðu það að hún hefði ekki nægjanlega fjarlægð sem öryggisventill gagnvart ríkisstjórn og þingi, aðrir að hún hefði ekki staðið með gildum vinstri hreyfingarinnar græns framboðs eins og þau voru í upphafi og hefði þannig brugðist öllum vonum og væntingum sem eitt sinn voru gerðar til hennar. Hversu margir fyrrum kjósendur Katrínar ætli að hafi kosið hana í gær? Ekki er ólíklegt að bylting hafi orðið á samsetningu kjósendahóps hennar enda naut Katrín í nýliðnum forsetakosningum stuðnings ráðandi afla, Morgunblaðsins og forystu Sjálfstæðisflokksins. Þetta eitt og sér er til þess gert að kveikja heitan eld undir þeim sem eitt sinn kusu Katrínu og þar get ég sannarlega talið sjálfan mig. Samhliða þessu þá komu fram afskaplega frambærilegir frambjóðendur aðrir. Tel að okkur flestum hafi litist vel á Baldur, Höllu Hrund, Jón Gnarr og Höllu Tómasdóttur. Sú síðastnefnda skaraði að mínum dómi fram úr í kappræðum í aðdraganda kosninganna og kom fólki fyrir sjónir sem einstaklega vel gerð manneskja sem gæti sameinað þjóðina. Kjarni málsins er sá að stærstur hópur kjósenda gat valið einhvern, sem ágætis sátt myndi verða um, á sama tíma og komið var í veg fyrir að frambjóðandi, sem var ákaflega umdeildur, yrði forseti. Allt á grundvelli heitra tilfinninga og skynsemi enda erum við mannfólkið fyrst og síðast hugsandi tilfinningaverur. Hin taktíska skilyrðing umræðunnar, sem eftir atvikum var til þess gerð og sett fram til þess að þjóna tilteknum frambjóðanda frekar en öðrum, náði ekki fram að ganga sem betur fer. Hefðu kjósendur ekki sameinast um að fylkja liði að baki Höllu Tómasdóttur eins og aðstæður voru á kjördag þá hefði Katrín Jakobsdóttir unnið kosningarnar. En fólk fylgdi einmitt hjartanu og skynseminni og eftirlét ekki ráðandi öflum að telja sér trú um að það væri verri tegund af kjósanda sem væri í eðli sínu kaldlyndur og taktískur. Hjarta kjósenda og skynsemi leiddi þannig til góðrar niðurstöðu í kosningunum í gær. Höfundur er borgarfulltrúi og lögmaður. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Forsetakosningar 2024 Skoðun: Forsetakosningar 2024 Magnús D. Norðdahl Mest lesið Ósýnilegir sjúkdómar: Eva fékk ristilkrabbamein fertug Eva Gunnarsdóttir Skoðun Þetta er tómarúmið ykkar Eva Dögg Jón Kaldal Skoðun Kvöldstund á öldrunarspítalanum Sigrún Þorgrímsdóttir Skoðun Ísland er einstakt: Ísland dettur ekki úr tísku nema við leyfum því að detta úr tísku Anna Kristín Kristjánsdóttir,Selma Rut Þorsteinsdóttir,Hrafn Gunnarsson,Högni Högnason,Hafsteinn Sv. Hafsteinsson Skoðun 1969 Tómas A. Tómasson Skoðun Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Takk fyrir tímamótafrumvörp í þágu mannréttinda og örorku- og endurhæfingarlífeyristaka! Þuríður Harpa Sigurðardóttir Skoðun Dugði Írum og Dönum skammt Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Skerðingargildra eldra fólks Viðar Eggertsson Skoðun Áfengisumræða? Benedikt S. Benediktsson Skoðun Skoðun Skoðun Skerðingargildra eldra fólks Viðar Eggertsson skrifar Skoðun Þetta er tómarúmið ykkar Eva Dögg Jón Kaldal skrifar Skoðun 1969 Tómas A. Tómasson skrifar Skoðun Víða búið að brúa umönnunarbilið Unnur Valborg Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Ósýnilegir sjúkdómar: Eva fékk ristilkrabbamein fertug Eva Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Ísland er einstakt: Ísland dettur ekki úr tísku nema við leyfum því að detta úr tísku Anna Kristín Kristjánsdóttir,Selma Rut Þorsteinsdóttir,Hrafn Gunnarsson,Högni Högnason,Hafsteinn Sv. Hafsteinsson skrifar Skoðun Dugði Írum og Dönum skammt Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Áfengisumræða? Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Takk fyrir tímamótafrumvörp í þágu mannréttinda og örorku- og endurhæfingarlífeyristaka! Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar Skoðun Tímamót í örorku- og endurhæfingarmálum - takk VG, takk ríkisstjórn Steingrímur J. Sigfússon skrifar Skoðun Litróf mannkyns og tækifærin til að víkka sjóndeildarhringinn Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Tíu góð ráð fyrir ferðalagið Ágúst Mogensen skrifar Skoðun Árás á lýðræðið í landinu: Íslenskað streymi eða ekki! Hólmgeir Baldursson skrifar Skoðun Sterkari grunnskóli með gjaldfrjálsum skólamáltíðum Orri Páll Jóhannsson skrifar Skoðun Örfá orð um Mannréttindastofnun Íslands Henry Alexander Henrysson skrifar Skoðun Öryrkjar í fjötrum fátæktar Svanberg Hreinsson skrifar Skoðun Aðgangur krakka að efni á íslensku versnar stöðugt Sverrir Norland skrifar Skoðun Lagareldi í lagalegu tómarúmi Eva Dögg Davíðsdóttir skrifar Skoðun Ástand í leikskólamálum? Nicole Leigh Mosty skrifar Skoðun Kvöldstund á öldrunarspítalanum Sigrún Þorgrímsdóttir skrifar Skoðun Ráðherra ber mikla ábyrgð Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Hafa ekki hug á inngöngu í ESB Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hækkum lágmarkið Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Fjölskylduparadís Samfylkingarinnar í Reykjavík? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Verbúðin í boði VG! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Fjárfest í menningu Hafdís Hrönn Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Þar byggði Ingólfur - 1150 ár frá upphafi landnáms í Reykjarvík - Árni Árnason skrifar Skoðun Nú sannast hið fornkveðna: kvótakerfið hefur ekkert með fiskvernd að gera Kjartan Sveinsson skrifar Skoðun Vilja menn þá sérhagsmunagæzlu og það spillingar- og klíkuveldi, sem núverandi stjórnarfar og krónan leyfa? Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Enn ein atlagan að auðlindum og náttúru landsins Andrés Skúlason,Gunnlaugur A. Júlíusson,Sveinn Runólfsson skrifar Sjá meira
Í aðdraganda kosninganna og ekki síður nú eftir úrslitin er sumum tamt að búa til og útfæra skilgreiningu á þeim sem kusu með „hjartanu“ og hinna sem gerðu það ekki og kusu það sem þeir hinir sömu kalla „taktískt“. Hugmyndin er þá sú að sumir kjósendur séu á einhvern hátt heiðarlegri, einlægari og betri en aðrir, í raun sannkallaðar tilfinningaverur, sem hlusta á hjartað, andstætt hinum sem eru þá kaldlyndari og reiða sig á skynsemina eina saman. Þessi nálgun er í grunninn ankannaleg og beinlínis röng. Í fyrsta lagi erum við öll manneskjur og fylgjum tilfinningum okkar og skynsemi í öllum okkar athöfnum dags daglega. Að draga fólk í dilka út frá þeim, sem eru betri og þeim sem eru verri í þessu samhengi, byggir á ákaflega einfaldri sýn á manneskjur og lítur framhjá því hversu lík við erum í raun og veru þegar kemur að uppbyggingu sálarlífs, hugsana og tilfinninga. Staðreyndin er sú að forsetakosningarnar 2024 kveiktu ákaflega sterkar tilfinningar í brjóstum flestra kjósenda. Þetta endurspeglast meðal annars í góðri kjörsókn enda eru tilfinningar það sem fyrst og síðast knýr fólk áfram þegar kemur að kosningum. Fólk flykkist á kjörstað bæði til þess að tryggja einhverjum, sem verður bara að fá kosningu því viðkomandi er svo frábær, og eins og þá yfirleitt á sama tíma til þess að koma í veg fyrir með öllum ráðum að einhver annar fái kosningu. Hér kallast á þrá eftir tilteknum frambjóðanda og ótti hvað annan varðar. Báðar þessar tilfinningar búa í hjartanu og geta verið mjög sterkar. Stór hópur fólks bar þá einlægu og heiðarlegu tilfinningu í brjósti að Katrín Jakobsdóttir ætti ekki erindi í embætti forseta Íslands á þessu tímamarki. Að baki þeirri tilfinningu voru alls konar rök og skynsemi. Sumir upplifðu það að hún hefði ekki nægjanlega fjarlægð sem öryggisventill gagnvart ríkisstjórn og þingi, aðrir að hún hefði ekki staðið með gildum vinstri hreyfingarinnar græns framboðs eins og þau voru í upphafi og hefði þannig brugðist öllum vonum og væntingum sem eitt sinn voru gerðar til hennar. Hversu margir fyrrum kjósendur Katrínar ætli að hafi kosið hana í gær? Ekki er ólíklegt að bylting hafi orðið á samsetningu kjósendahóps hennar enda naut Katrín í nýliðnum forsetakosningum stuðnings ráðandi afla, Morgunblaðsins og forystu Sjálfstæðisflokksins. Þetta eitt og sér er til þess gert að kveikja heitan eld undir þeim sem eitt sinn kusu Katrínu og þar get ég sannarlega talið sjálfan mig. Samhliða þessu þá komu fram afskaplega frambærilegir frambjóðendur aðrir. Tel að okkur flestum hafi litist vel á Baldur, Höllu Hrund, Jón Gnarr og Höllu Tómasdóttur. Sú síðastnefnda skaraði að mínum dómi fram úr í kappræðum í aðdraganda kosninganna og kom fólki fyrir sjónir sem einstaklega vel gerð manneskja sem gæti sameinað þjóðina. Kjarni málsins er sá að stærstur hópur kjósenda gat valið einhvern, sem ágætis sátt myndi verða um, á sama tíma og komið var í veg fyrir að frambjóðandi, sem var ákaflega umdeildur, yrði forseti. Allt á grundvelli heitra tilfinninga og skynsemi enda erum við mannfólkið fyrst og síðast hugsandi tilfinningaverur. Hin taktíska skilyrðing umræðunnar, sem eftir atvikum var til þess gerð og sett fram til þess að þjóna tilteknum frambjóðanda frekar en öðrum, náði ekki fram að ganga sem betur fer. Hefðu kjósendur ekki sameinast um að fylkja liði að baki Höllu Tómasdóttur eins og aðstæður voru á kjördag þá hefði Katrín Jakobsdóttir unnið kosningarnar. En fólk fylgdi einmitt hjartanu og skynseminni og eftirlét ekki ráðandi öflum að telja sér trú um að það væri verri tegund af kjósanda sem væri í eðli sínu kaldlyndur og taktískur. Hjarta kjósenda og skynsemi leiddi þannig til góðrar niðurstöðu í kosningunum í gær. Höfundur er borgarfulltrúi og lögmaður.
Ísland er einstakt: Ísland dettur ekki úr tísku nema við leyfum því að detta úr tísku Anna Kristín Kristjánsdóttir,Selma Rut Þorsteinsdóttir,Hrafn Gunnarsson,Högni Högnason,Hafsteinn Sv. Hafsteinsson Skoðun
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Takk fyrir tímamótafrumvörp í þágu mannréttinda og örorku- og endurhæfingarlífeyristaka! Þuríður Harpa Sigurðardóttir Skoðun
Skoðun Ísland er einstakt: Ísland dettur ekki úr tísku nema við leyfum því að detta úr tísku Anna Kristín Kristjánsdóttir,Selma Rut Þorsteinsdóttir,Hrafn Gunnarsson,Högni Högnason,Hafsteinn Sv. Hafsteinsson skrifar
Skoðun Takk fyrir tímamótafrumvörp í þágu mannréttinda og örorku- og endurhæfingarlífeyristaka! Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Tímamót í örorku- og endurhæfingarmálum - takk VG, takk ríkisstjórn Steingrímur J. Sigfússon skrifar
Skoðun Litróf mannkyns og tækifærin til að víkka sjóndeildarhringinn Matthildur Björnsdóttir skrifar
Skoðun Nú sannast hið fornkveðna: kvótakerfið hefur ekkert með fiskvernd að gera Kjartan Sveinsson skrifar
Skoðun Vilja menn þá sérhagsmunagæzlu og það spillingar- og klíkuveldi, sem núverandi stjórnarfar og krónan leyfa? Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Enn ein atlagan að auðlindum og náttúru landsins Andrés Skúlason,Gunnlaugur A. Júlíusson,Sveinn Runólfsson skrifar
Ísland er einstakt: Ísland dettur ekki úr tísku nema við leyfum því að detta úr tísku Anna Kristín Kristjánsdóttir,Selma Rut Þorsteinsdóttir,Hrafn Gunnarsson,Högni Högnason,Hafsteinn Sv. Hafsteinsson Skoðun
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Takk fyrir tímamótafrumvörp í þágu mannréttinda og örorku- og endurhæfingarlífeyristaka! Þuríður Harpa Sigurðardóttir Skoðun