Höfnum hernaðarbandalaginu! Hópur íslenskra friðarsinna skrifar 30. mars 2024 11:51 Þann 30. mars árið 1949, fyrir 75 árum, samþykkti Alþingi þingsályktunartillögu um inngöngu í Atlantshafsbandalagið. Með því voru háværar kröfur um að bera Nató-aðildina undir þjóðaratkvæði að engu hafðar og mörg þeirra sem tóku þátt í mótmælum þennan örlagaríka dag máttu þola harða dóma og miklar refsingar. Inngangan í Nató var óheillaspor. Með þessari ákvörðun urðu Íslendingar eina herlausa ríkið í veröldinni sem er meðlimur í hernaðarbandalagi. Á grunni aðildarinnar voru opnaðar herstöðvar í landinu og vegna hennar eru enn í dag talsverð hernaðarumsvif í og við landið, s.s. heræfingar, flug orrustuþotna og kafbátaleit. Nató er bandalag margra stærstu vopnaframleiðsluríkja heims, sem mörg hver eiga blóði drifna sögu stríðsrekstrar og hernaðaríhlutana um víða veröld. Bandalagið hefur átt beinan og óbeinan þátt í fjölda styrjalda, einkum eftir að Kalda stríðinu lauk. Þar gafst gott tækifæri til að leggja bandalagið niður, en því miður var í staðinn ákveðið að færa út kvíar þess, líkt og stríð á Balkanskaga, Afganistan og Líbýu sanna. Að auki hefur Nató átt í nánu hernaðarsamstarfi við ríki á borð við Ísrael og Sádi Arabíu. Kjarnorkuvopn eru grundvöllur hernaðarstefnu Nató og hefur bandalagið ekki útilokað beitingu þeirra að fyrra bragði. Vegna þessa hefur Ísland, líkt og önnur Nató-ríki, staðið gegn sáttmála Sameinuðu þjóðanna um bann við kjarnorkuvopnum. Bandalagið gerir einnig kröfur um að aðildarríkin eyði svimandi háum fjárhæðum í hernaðarmál, sem tryggir vopnaframleiðendum stórgróða en kemur um leið í veg fyrir að sömu fjármunum sé varið til uppbyggilegra verkefna. Í stað þess að leggja Atlantshafsbandalaginu lið sitt og verða þar með ábyrgt fyrir verkum þess og stefnu teljum við undirrituð að Íslendingar ættu fremur að standa utan allra hernaðarbandalaga og leggja ætíð lóð sín á vogarskálar friðar og réttlætis í veröldinni. Ísland úr Nató! Andrea Helgadóttir Varaborgarfulltrúi Reykjavík Anna Ragna Fossberg Jóhönnudóttir Næringarfræðingur og rithöfundur Reykjavík Arnaldur Grétarsson Sviðsstjóri Reykjavík Auðna Ágústsdóttir Hjúkrunarfræðingur Reykjavík Auður Lilja Erlingsdóttir Deildarstjóri Reykjavík Bergljót Kristjándsdóttir fv. prófessor Reykjavík Birna Gunnarsdóttir Verkefnastjóri Reykjavík Bjarni Harðarson Bóksali Selfossi Björk Vilhelmsdóttir Félagsráðgjafi Reykjavík Bogi Reynisson Tæknimaður Reykjavík Davíð Hörgdal Stefánsson Rithöfundur Reykjavík Drífa Snædal Talskona Stígamóta Reykjavík Einar Bergmundur Forstöðumaður Reykjavík Einar Ólafsson Rithöfundur Kópavogi Elín Oddný Sigurðardóttir Teymisstjóri Reykjavík Eygló Jónsdóttir Rithöfundur Hafnarfirði Eyrún Ósk Jónsdóttir Rithöfundur Hafnarfirði Friðfinnur Örn Hagalín Kerfisstjór Reykjavík Friðrik Atlason Tónlistarmaður Reykjavík Gestur Ásólfsson Rafvirki Reykjavík Guðbjörg Þ. Örlygsdóttir Líffræðingur Reykjavík Guðjón Ragnar Jónasson Kennari og rithöfundur Reykjavík Guðrún Þórs Verkefnastjóri Akureyri Gunna Lára Elsu Pálmadóttir Sérfræðingur Snæfellsbæ Gunnar Smári Egilsson Blaðamaður Reykjavík Gunnar Þór Jónsson Vélvirkja- og bifvélavirkjameistari á eftirlaunum Skeiða- og Gnúpverjahreppi Guttormur Þorsteinsson Formaður Samtaka hernaðarandstæðinga Reykjavík Hafdís Erla Hafsteinsdóttir Doktorsnemi í sagnfræði Arnarvatni Harpa Kristbergsdóttir Aðgerðarsinni Reykjavík Haukur Már Haraldsson Setjari og framhaldsskólakennari á eftirlaunum Reykjavík Helgi M. Sigurðsson Sagnfræðingur Kópavogi Héðinn Björnsson Menntaskólakennari Kaupmannahöfn Hrafnkell Lárusson Sagnfræðingur Reykjavík Ingibjörg Haraldsdóttir Kennari Reykjavík Ingibjörg Stefánsdóttir Leiðsögumaður Reykjavík Ingibjörg Þórðardóttir Framhaldsskólakennari Neskaupstað Ingunn Snædal Þýðandi, skáld og kennari Reykjavík Jovana Pavlović Mannfræðingur Borgarnesi Jóhann Geirdal fv. skólastjóri Suðurnesjabæ Jón Jónsson Þjóðfræðingur Ströndum Jóna Benediktsdóttir Skólastjóri Varmárskóla Reykjavík Kari Ósk Grétudóttir Myndlistarkennari og ljóðskáld Osló Karl Héðinn Kristjánsson Fjölmiðlamaður Reykjavík Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir Doktorsnemi í heimspeki Reykjavík Lea María Lemarquis Eðlisfræðikennari Reykjavík Lowana Veal Aðgerðarsinni og líffræðingur Reykjavík Lóa Hjálmtýsdóttir Myndlistarkona og rithöfundur Reykjavík Magnea J. Matthíasdóttir Þýðandi Reykjavík Níels Alvin Níelsson Sjómaður Árborg Sanna Magdalena Mörtudóttir Borgarfulltrúi Reykjavík Sigríður Gísladóttir Dýralæknir Ísafirði Sigurbjörg Gísladóttir Efnafræðingur Reykjavík Sigurður Erlingsson Landvörður Mývatnssveit Sigurður Flosason Bifreiðastjóri Kópavogi Sigurlaug Gunnlaugsdóttir Sagnfræðingur Reykjavík Sigvarður Ari Huldarsson Framkvæmdastjóri og tæknimaður Reykjavík Snæbjörn Guðmundsson Jarðfræðingur Reykjavík Soffía Sigurðardóttir Friðarsinni Selfossi Sólveig Anna Jónsdóttir Formaður Eflingar Reykjavík Stefán Pálsson Sagnfræðingur Reykjavík Steinar Harðarson Vinnuverndarráðgjafi og athafnastjóri Reykjavík Steinunn Þóra Árnadóttir Alþingismaður Reykjavík Steinunn Sigþrúðardóttir Jónsdóttir Lagerstarfsmaður Reykjavík Steinunn Rögnvaldsdóttir Mannauðsráðgjafi Reykjavík Steinþór Heiðarsson Bóndi Tjörnesi Steinþór Steingrímsson Verkefnisstjóri Reykjavík Sunna Björk Þórarinsdóttir Bókasafns- og upplýsingafræðingur Reykjavík Sveinn Kristinsson fv. kennari Akranesi Sverrir Jakobsson Prófessor í sagnfræði Reykjavík Tinna Þorvalds Önnudóttir Leikkona, söngkona og myndhöfundur Reykjavík Torfi Stefán Jónsson Sagnfræðingur Reykjavík Unnur Tryggvadóttir Flóvenz Verkefnastjóri Kópavogi Þorvaldur Þorvaldsson Trésmiður Reykjavík Þrándur Þórarinsson Listmálari 101 Ögmundur Jónasson fv. Alþingismaður Reykjavík Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Hernaður Utanríkismál Mest lesið Bannað að lækna sykursýki II Lukka Pálsdóttir Skoðun Krónan eða evran? Kostir og gallar Hilmar Þór Hilmarsson Skoðun Misskilin mannúð í hælisleitendamálum Nanna Margrét Gunnlaugsdóttir Skoðun Jæja, ræðum þá þetta dásamlega Evrópusamband Haraldur Ólafsson Skoðun Barnaskapur Bjarna Ben; Fjölmargar þjóðir með meiri kaupmátt en við! Ole Anton Bieltvedt Skoðun Hvert er fóðrið til að skipulögð glæpastarfsemi geti þrifist hér á landi? Jú, villuráfandi stefnulaus ungmenni! Davíð Bergmann Skoðun Teppaleggjum ekki íslenska náttúru með vindorku Halla Hrund Logadóttir Skoðun „Útlendingar“ og „þetta fólk“ Jasmina Vajzović Crnac Skoðun Varnarveggur gegn vonbrigðum Sanna Magdalena Mörtudóttir Skoðun Ætla Íslendingar að standa vörð um orkuauðlindir sínar? Ágústa Ágústsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun 11 ástæður fyrir því að kjósa Pírata Baldur Karl Magnússon skrifar Skoðun Misskilin mannúð í hælisleitendamálum Nanna Margrét Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Hvert er fóðrið til að skipulögð glæpastarfsemi geti þrifist hér á landi? Jú, villuráfandi stefnulaus ungmenni! Davíð Bergmann skrifar Skoðun „Útlendingar“ og „þetta fólk“ Jasmina Vajzović Crnac skrifar Skoðun Erum við ekki betri en Talibanar? Hildur Þórðardóttir skrifar Skoðun Af hverju ég styð Samfylkinguna – og Hannes Sigurbjörn Jónsson Ásbjörn Þór Ásbjörnsson skrifar Skoðun Lyftistöng fyrir samfélagið Bragi Bjarnason skrifar Skoðun Stöndum með ungu fólki og fjölskyldum Ragna Sigurðardóttir,Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Skoðun Þrælakistur samtímans? Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Bannað að lækna sykursýki II Lukka Pálsdóttir skrifar Skoðun Hvað kostar vímuefnavandinn? Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Hægri menn vega að heilbrigðiskerfinu Stefán Ólafsson skrifar Skoðun Jæja, ræðum þá þetta dásamlega Evrópusamband Haraldur Ólafsson skrifar Skoðun Kvikmyndagerð á Íslandi: Næstu skref Lilja Dögg Alfreðsdóttir skrifar Skoðun Sigurður Ingi og óverðtryggingin Hjalti Þórisson skrifar Skoðun Varnarveggur gegn vonbrigðum Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Flokkur fólksins vill efla byggð um land allt! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Barnaskapur Bjarna Ben; Fjölmargar þjóðir með meiri kaupmátt en við! Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Gekk ég yfir sjó og land og ríkisstofnanir líka Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Getur þú fengið þá hjálp sem þú þarft ef andlega heilsan hrörnar? Sigurrós Eggertsdóttir skrifar Skoðun Skilum skömminni Elín Birna Olsen skrifar Skoðun Reynir Samband sveitarfélaga að spilla gerð kennarasamninga? Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Hefur sálfræðileg meðferð áhrif á líkamlegt heilbrigði? Rúnar Helgi Andrason skrifar Skoðun Vaxtahækkanir og brotið traust - hver ber ábyrgð? Sandra B. Franks skrifar Skoðun Rödd friðar þarf að hljóma skærar Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Af skynsemi Vegagerðarinnar Magnús Rannver Rafnsson skrifar Skoðun Nýja stjórnarskráin — Alþingi rjúfi stöðnunina með stjórnlagaþingi Stjórn Stjórnarskrárfélagsins skrifar Skoðun Nýtt fangelsi – fyrir öruggara samfélag Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Ísland og orkuskiptin: Styðjum þróun á jarðhita og alþjóðlegt samstarf Ester Halldórsdóttir skrifar Skoðun Ærin verkefni næstu ár Ásbjörg Kristinsdóttir skrifar Sjá meira
Þann 30. mars árið 1949, fyrir 75 árum, samþykkti Alþingi þingsályktunartillögu um inngöngu í Atlantshafsbandalagið. Með því voru háværar kröfur um að bera Nató-aðildina undir þjóðaratkvæði að engu hafðar og mörg þeirra sem tóku þátt í mótmælum þennan örlagaríka dag máttu þola harða dóma og miklar refsingar. Inngangan í Nató var óheillaspor. Með þessari ákvörðun urðu Íslendingar eina herlausa ríkið í veröldinni sem er meðlimur í hernaðarbandalagi. Á grunni aðildarinnar voru opnaðar herstöðvar í landinu og vegna hennar eru enn í dag talsverð hernaðarumsvif í og við landið, s.s. heræfingar, flug orrustuþotna og kafbátaleit. Nató er bandalag margra stærstu vopnaframleiðsluríkja heims, sem mörg hver eiga blóði drifna sögu stríðsrekstrar og hernaðaríhlutana um víða veröld. Bandalagið hefur átt beinan og óbeinan þátt í fjölda styrjalda, einkum eftir að Kalda stríðinu lauk. Þar gafst gott tækifæri til að leggja bandalagið niður, en því miður var í staðinn ákveðið að færa út kvíar þess, líkt og stríð á Balkanskaga, Afganistan og Líbýu sanna. Að auki hefur Nató átt í nánu hernaðarsamstarfi við ríki á borð við Ísrael og Sádi Arabíu. Kjarnorkuvopn eru grundvöllur hernaðarstefnu Nató og hefur bandalagið ekki útilokað beitingu þeirra að fyrra bragði. Vegna þessa hefur Ísland, líkt og önnur Nató-ríki, staðið gegn sáttmála Sameinuðu þjóðanna um bann við kjarnorkuvopnum. Bandalagið gerir einnig kröfur um að aðildarríkin eyði svimandi háum fjárhæðum í hernaðarmál, sem tryggir vopnaframleiðendum stórgróða en kemur um leið í veg fyrir að sömu fjármunum sé varið til uppbyggilegra verkefna. Í stað þess að leggja Atlantshafsbandalaginu lið sitt og verða þar með ábyrgt fyrir verkum þess og stefnu teljum við undirrituð að Íslendingar ættu fremur að standa utan allra hernaðarbandalaga og leggja ætíð lóð sín á vogarskálar friðar og réttlætis í veröldinni. Ísland úr Nató! Andrea Helgadóttir Varaborgarfulltrúi Reykjavík Anna Ragna Fossberg Jóhönnudóttir Næringarfræðingur og rithöfundur Reykjavík Arnaldur Grétarsson Sviðsstjóri Reykjavík Auðna Ágústsdóttir Hjúkrunarfræðingur Reykjavík Auður Lilja Erlingsdóttir Deildarstjóri Reykjavík Bergljót Kristjándsdóttir fv. prófessor Reykjavík Birna Gunnarsdóttir Verkefnastjóri Reykjavík Bjarni Harðarson Bóksali Selfossi Björk Vilhelmsdóttir Félagsráðgjafi Reykjavík Bogi Reynisson Tæknimaður Reykjavík Davíð Hörgdal Stefánsson Rithöfundur Reykjavík Drífa Snædal Talskona Stígamóta Reykjavík Einar Bergmundur Forstöðumaður Reykjavík Einar Ólafsson Rithöfundur Kópavogi Elín Oddný Sigurðardóttir Teymisstjóri Reykjavík Eygló Jónsdóttir Rithöfundur Hafnarfirði Eyrún Ósk Jónsdóttir Rithöfundur Hafnarfirði Friðfinnur Örn Hagalín Kerfisstjór Reykjavík Friðrik Atlason Tónlistarmaður Reykjavík Gestur Ásólfsson Rafvirki Reykjavík Guðbjörg Þ. Örlygsdóttir Líffræðingur Reykjavík Guðjón Ragnar Jónasson Kennari og rithöfundur Reykjavík Guðrún Þórs Verkefnastjóri Akureyri Gunna Lára Elsu Pálmadóttir Sérfræðingur Snæfellsbæ Gunnar Smári Egilsson Blaðamaður Reykjavík Gunnar Þór Jónsson Vélvirkja- og bifvélavirkjameistari á eftirlaunum Skeiða- og Gnúpverjahreppi Guttormur Þorsteinsson Formaður Samtaka hernaðarandstæðinga Reykjavík Hafdís Erla Hafsteinsdóttir Doktorsnemi í sagnfræði Arnarvatni Harpa Kristbergsdóttir Aðgerðarsinni Reykjavík Haukur Már Haraldsson Setjari og framhaldsskólakennari á eftirlaunum Reykjavík Helgi M. Sigurðsson Sagnfræðingur Kópavogi Héðinn Björnsson Menntaskólakennari Kaupmannahöfn Hrafnkell Lárusson Sagnfræðingur Reykjavík Ingibjörg Haraldsdóttir Kennari Reykjavík Ingibjörg Stefánsdóttir Leiðsögumaður Reykjavík Ingibjörg Þórðardóttir Framhaldsskólakennari Neskaupstað Ingunn Snædal Þýðandi, skáld og kennari Reykjavík Jovana Pavlović Mannfræðingur Borgarnesi Jóhann Geirdal fv. skólastjóri Suðurnesjabæ Jón Jónsson Þjóðfræðingur Ströndum Jóna Benediktsdóttir Skólastjóri Varmárskóla Reykjavík Kari Ósk Grétudóttir Myndlistarkennari og ljóðskáld Osló Karl Héðinn Kristjánsson Fjölmiðlamaður Reykjavík Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir Doktorsnemi í heimspeki Reykjavík Lea María Lemarquis Eðlisfræðikennari Reykjavík Lowana Veal Aðgerðarsinni og líffræðingur Reykjavík Lóa Hjálmtýsdóttir Myndlistarkona og rithöfundur Reykjavík Magnea J. Matthíasdóttir Þýðandi Reykjavík Níels Alvin Níelsson Sjómaður Árborg Sanna Magdalena Mörtudóttir Borgarfulltrúi Reykjavík Sigríður Gísladóttir Dýralæknir Ísafirði Sigurbjörg Gísladóttir Efnafræðingur Reykjavík Sigurður Erlingsson Landvörður Mývatnssveit Sigurður Flosason Bifreiðastjóri Kópavogi Sigurlaug Gunnlaugsdóttir Sagnfræðingur Reykjavík Sigvarður Ari Huldarsson Framkvæmdastjóri og tæknimaður Reykjavík Snæbjörn Guðmundsson Jarðfræðingur Reykjavík Soffía Sigurðardóttir Friðarsinni Selfossi Sólveig Anna Jónsdóttir Formaður Eflingar Reykjavík Stefán Pálsson Sagnfræðingur Reykjavík Steinar Harðarson Vinnuverndarráðgjafi og athafnastjóri Reykjavík Steinunn Þóra Árnadóttir Alþingismaður Reykjavík Steinunn Sigþrúðardóttir Jónsdóttir Lagerstarfsmaður Reykjavík Steinunn Rögnvaldsdóttir Mannauðsráðgjafi Reykjavík Steinþór Heiðarsson Bóndi Tjörnesi Steinþór Steingrímsson Verkefnisstjóri Reykjavík Sunna Björk Þórarinsdóttir Bókasafns- og upplýsingafræðingur Reykjavík Sveinn Kristinsson fv. kennari Akranesi Sverrir Jakobsson Prófessor í sagnfræði Reykjavík Tinna Þorvalds Önnudóttir Leikkona, söngkona og myndhöfundur Reykjavík Torfi Stefán Jónsson Sagnfræðingur Reykjavík Unnur Tryggvadóttir Flóvenz Verkefnastjóri Kópavogi Þorvaldur Þorvaldsson Trésmiður Reykjavík Þrándur Þórarinsson Listmálari 101 Ögmundur Jónasson fv. Alþingismaður Reykjavík
Hvert er fóðrið til að skipulögð glæpastarfsemi geti þrifist hér á landi? Jú, villuráfandi stefnulaus ungmenni! Davíð Bergmann Skoðun
Skoðun Hvert er fóðrið til að skipulögð glæpastarfsemi geti þrifist hér á landi? Jú, villuráfandi stefnulaus ungmenni! Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Af hverju ég styð Samfylkinguna – og Hannes Sigurbjörn Jónsson Ásbjörn Þór Ásbjörnsson skrifar
Skoðun Barnaskapur Bjarna Ben; Fjölmargar þjóðir með meiri kaupmátt en við! Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Getur þú fengið þá hjálp sem þú þarft ef andlega heilsan hrörnar? Sigurrós Eggertsdóttir skrifar
Skoðun Nýja stjórnarskráin — Alþingi rjúfi stöðnunina með stjórnlagaþingi Stjórn Stjórnarskrárfélagsins skrifar
Skoðun Ísland og orkuskiptin: Styðjum þróun á jarðhita og alþjóðlegt samstarf Ester Halldórsdóttir skrifar
Hvert er fóðrið til að skipulögð glæpastarfsemi geti þrifist hér á landi? Jú, villuráfandi stefnulaus ungmenni! Davíð Bergmann Skoðun