Athugasemdir við eignaumsýslu Landsbanka Íslands Þorsteinn Sæmundsson skrifar 25. mars 2024 14:00 Allmikil umræða hefur skapast um vilja stjórnenda Landsbanka Íslands til að endurvekja Brunabótafélag Íslands í endurnýjaðri mynd með kaupum á Tryggingamiðstöðinni,TM. Eins og vant er hafa allir aðilar máls mundað fingurinn og benda sem ákafast hver á annan. Fer nú fram hefðbundin umræða um hver vissi hvað hvenær. Sökudólgaleit er einnig í fullum gangi í fjölmiðlum. Færri sögum fer ennþá af umboði stjórnenda Landsbankans til kaupanna sem hljóta að teljast meiriháttar fjármálagerningur. Einnig er uppi óvissa um hugsanlegan kostnað af því ef kaupunum verður rift. Kaup bankans á TM er enn eitt dæmið um gerninga embættismanna og starfsmanna ríkisins sem hafa takmarkað umboð. Því fer fjarri að þetta sé í fyrsta sinn sem meðferð Landsbankans á opinberum fjármunum orkar tvímælis. Í skýrslu Ríkisendurskoðunar frá árinu 2016 um ráðstöfun bankans á ríkiseignum árin 2010 til 2016 kom fram áfellisdómur um framgöngu bankans og einstakra starfsmanna hans. Í skýrslunni voru gerðar fjöldi athugasemda við ráðstöfun bankans á verðmætum í eigu ríkisins. Þar má m.a. nefna sölu á hlut ríkisins í Borgun og Valitor svo dæmi séu nefnd. Í ljós kom síðar að salan á Borgun og Valitor hjó nærri þjóðaröryggi Íslands eins og lesa má í skýrslu Seðlabankans frá 2016. Unnið er að því að koma á ný á laggirnar íslenskum færsluhirði reyndar á hraða snigils því ríkisstjórnin ræður för. Í kjölfar útkomu skýrslu Ríkiendurskoðunar um Landsbankann árið 2016 sagði þáverandi stjórn Landsbankans af sér í heilu lagi og bankastjórinn hrökklaðist úr starfi. Gáleysisleg meðferð bankans á fjármunum í eigu almennings hélt áfram þrátt fyrir áður nefndar breytingar á yfirstjórn bankans. Fyrir rúmum tíu árum heyrðist af fyrirætlan bankans um að reisa nýjar höfuðstöðvar á dýrustu lóð á Íslandi. Um svipað leyti tók bankinn níu milljarða að láni hjá Norræna Fjárfestingarbankanum. Allmargir urðu til að gagnrýna áform bankans þar á meðal sá sem hér ritar. Staðsetning og stærð byggingarinnar voru harðlega gagnrýnd. Í stuttu máli rættust flestar hrakspár þeirra sem gagnrýndu bygginguna. Kostnaður við bygginguna fór stórlega fram úr áætlun. Hún reyndist tæplega helmingi of stór fyrir starfsemi bankans og svo fór að ríkissjóður þurfti að hlaupa undir bagga og leysa til sín tæpan helming byggingarinnar. Enn er ónýtt pláss í byggingunni sem rætt hefur verið um að verði leigt á almennum markaði. Það er því ekki einungis á tryggingasviðinu sem ríkisbankinn hyggst hasla sér völl í samkeppni við fyrirtæki á einkamarkaði. Eitt atriði hefur ekki komið til tals í umræðunni um Landsbankann hvorki nú né fyrr en það er sú staðreynd að kjörnir fulltrúar eiga enga aðkomu að eftirliti með bankanum. Þeim er ekki einu sinni hleypt inn á aðalfund bankans með málfrelsi. Það er í hæsta máta óeðlilegt þegar haft er í huga að almenningur á rúm 98 prósent í bankanum. Krafan hlýtur að vera sú að kjörnir fulltrúar sem sitja í umboði eigenda bankans eigi seturétt á hluthafafundum og aðalfundum bankans með málfrelsi. Ekki virðist veita af aðhaldi frá fulltrúum almennings með starfsemi bankans eins og dæmin sanna. Á 151. þingi lagði greinarhöfundur fram fyrirspurn til fjármálaráðherra um kaupendur að íbúðum sem Landsbankinn hirti af fólki eftir hrun. Fyrirspurninni var ekki svarað á þeim forsendum að bankinn væri ekki ríkisfyrirtæki og ekki þjónustufyrirtæki. Stuttu seinna hvarf greinarhöfundur af þingi um sinn og gat því ekki fylgt fyrirspurninni eftir. Nú hefur fjármálaráðherra kveðið uppúr um að bankinn sé vissulega ríkisfyrirtæki og seðlabankastjóri tekið undir. Þetta eru harla góð tíðindi og er því skorað á ráðherrann að svara endurtekinni fyrirspurn um íbúðirnar sem ríkisfyrirtækið hirti af almenningi. Fyrirspurnin er væntanleg eftir páska. Höfundur er um sinn fyrrum þingmaður og situr í stjórn Miðflokksins. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Þorsteinn Sæmundsson Kaup Landsbankans á TM Landsbankinn Miðflokkurinn Mest lesið Þegar mannshjörtun mætast Jóna Hrönn Bolladóttir,Bjarni Karlsson Skoðun Kristján á Sprengisandi lendir í ágjöf Björn Ólafsson Skoðun „Bíddu, varst þú ekki að biðja um þessa greiðslu?“ Heiðrún Jónsdóttir Skoðun Námsfærni nemenda í íslenskum skólum: Eigum við að lækka rána? Sigríður Ólafsdóttir Skoðun Snorri byggir skoðun á skólakerfinu á reynslusögum annarra en Guðrún vitnar í ritrýndar heimildir Davíð Routley Skoðun Gremjan í Grafarvogi Davíð Már Sigurðsson Skoðun Móttaka skemmtiferðaskipa - hlustað á íbúa Þórdís Lóa Þórhallsdóttir Skoðun Stöðvum glæpagengi á Íslandi Hjalti Vigfússon Skoðun Samlokan á borðinu: Hugleiðingar á föstudeginn langaum sjónvarpsþættina Adolescence Skúli Ólafsson Skoðun Unglingar eiga skilið heildstætt mat frá framhaldsskólum Sigurður Kári Harðarson Skoðun Skoðun Skoðun Fjármögnuðu stríðsvél Rússlands Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hugleiðingar á páskum Ámundi Loftsson skrifar Skoðun Gremjan í Grafarvogi Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Samlokan á borðinu: Hugleiðingar á föstudeginn langaum sjónvarpsþættina Adolescence Skúli Ólafsson skrifar Skoðun Móttaka skemmtiferðaskipa - hlustað á íbúa Þórdís Lóa Þórhallsdóttir skrifar Skoðun Námsfærni nemenda í íslenskum skólum: Eigum við að lækka rána? Sigríður Ólafsdóttir skrifar Skoðun Snorri byggir skoðun á skólakerfinu á reynslusögum annarra en Guðrún vitnar í ritrýndar heimildir Davíð Routley skrifar Skoðun Þegar mannshjörtun mætast Jóna Hrönn Bolladóttir,Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Horft til einkunna og annarra þátta við innritun í framhaldsskóla Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Kristján á Sprengisandi lendir í ágjöf Björn Ólafsson skrifar Skoðun Unglingar eiga skilið heildstætt mat frá framhaldsskólum Sigurður Kári Harðarson skrifar Skoðun Stöðvum glæpagengi á Íslandi Hjalti Vigfússon skrifar Skoðun Jafnlaunavottun - „Hverjir græða á jafnlaunavottun“ Gunnar Ármannsson skrifar Skoðun Gervigreind í skólum: Tækifæri sem fáir eru að ræða? Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Hvernig húsnæðismarkað vill Viðskiptaráð? skrifar Skoðun Enginn matur og næring án sérfræðiþekkingar Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson skrifar Skoðun Öll endurhæfing er í eðli sínu starfsendurhæfing Sveindís Anna Jóhannsdóttir skrifar Skoðun „Bíddu, varst þú ekki að biðja um þessa greiðslu?“ Heiðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Rétta leiðin til endurreisnar menntakerfisins? Birgir Finnsson skrifar Skoðun Tvær dætur á Gaza - páskahugvekja Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Ef það líkist þjóðarmorði – þá er það þjóðarmorð! Ólafur Ingólfsson skrifar Skoðun Vinnustaðir fatlaðs fólks Atli Már Haraldsson skrifar Skoðun Þjónustustefna sveitarfélaga: Formsatriði eða mikilvægt stjórntæki? Jón Hrói Finnsson skrifar Skoðun Blóð, sviti og tár Jökull Jörgensen skrifar Skoðun Ertu knúin/n fram af verðugleika eða óverðugleika? Sigrún Þóra Sveinsdóttir skrifar Skoðun Er hægt að stjórna bæjarfélagi með óskhyggju? Sigurþóra Bergsdóttir skrifar Skoðun Styrkleikar barna geta legið í öðru en að fá hæstu einkunnir Anna Maria Jónsdóttir skrifar Skoðun Listin við að fara sér hægt Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Kosningar í stjórn Visku: Þitt atkvæði skiptir máli! Eydís Inga Valsdóttir skrifar Skoðun Ábyrgð yfirvalda á innra mati á skólastarfi Anna Greta Ólafsdóttir skrifar Sjá meira
Allmikil umræða hefur skapast um vilja stjórnenda Landsbanka Íslands til að endurvekja Brunabótafélag Íslands í endurnýjaðri mynd með kaupum á Tryggingamiðstöðinni,TM. Eins og vant er hafa allir aðilar máls mundað fingurinn og benda sem ákafast hver á annan. Fer nú fram hefðbundin umræða um hver vissi hvað hvenær. Sökudólgaleit er einnig í fullum gangi í fjölmiðlum. Færri sögum fer ennþá af umboði stjórnenda Landsbankans til kaupanna sem hljóta að teljast meiriháttar fjármálagerningur. Einnig er uppi óvissa um hugsanlegan kostnað af því ef kaupunum verður rift. Kaup bankans á TM er enn eitt dæmið um gerninga embættismanna og starfsmanna ríkisins sem hafa takmarkað umboð. Því fer fjarri að þetta sé í fyrsta sinn sem meðferð Landsbankans á opinberum fjármunum orkar tvímælis. Í skýrslu Ríkisendurskoðunar frá árinu 2016 um ráðstöfun bankans á ríkiseignum árin 2010 til 2016 kom fram áfellisdómur um framgöngu bankans og einstakra starfsmanna hans. Í skýrslunni voru gerðar fjöldi athugasemda við ráðstöfun bankans á verðmætum í eigu ríkisins. Þar má m.a. nefna sölu á hlut ríkisins í Borgun og Valitor svo dæmi séu nefnd. Í ljós kom síðar að salan á Borgun og Valitor hjó nærri þjóðaröryggi Íslands eins og lesa má í skýrslu Seðlabankans frá 2016. Unnið er að því að koma á ný á laggirnar íslenskum færsluhirði reyndar á hraða snigils því ríkisstjórnin ræður för. Í kjölfar útkomu skýrslu Ríkiendurskoðunar um Landsbankann árið 2016 sagði þáverandi stjórn Landsbankans af sér í heilu lagi og bankastjórinn hrökklaðist úr starfi. Gáleysisleg meðferð bankans á fjármunum í eigu almennings hélt áfram þrátt fyrir áður nefndar breytingar á yfirstjórn bankans. Fyrir rúmum tíu árum heyrðist af fyrirætlan bankans um að reisa nýjar höfuðstöðvar á dýrustu lóð á Íslandi. Um svipað leyti tók bankinn níu milljarða að láni hjá Norræna Fjárfestingarbankanum. Allmargir urðu til að gagnrýna áform bankans þar á meðal sá sem hér ritar. Staðsetning og stærð byggingarinnar voru harðlega gagnrýnd. Í stuttu máli rættust flestar hrakspár þeirra sem gagnrýndu bygginguna. Kostnaður við bygginguna fór stórlega fram úr áætlun. Hún reyndist tæplega helmingi of stór fyrir starfsemi bankans og svo fór að ríkissjóður þurfti að hlaupa undir bagga og leysa til sín tæpan helming byggingarinnar. Enn er ónýtt pláss í byggingunni sem rætt hefur verið um að verði leigt á almennum markaði. Það er því ekki einungis á tryggingasviðinu sem ríkisbankinn hyggst hasla sér völl í samkeppni við fyrirtæki á einkamarkaði. Eitt atriði hefur ekki komið til tals í umræðunni um Landsbankann hvorki nú né fyrr en það er sú staðreynd að kjörnir fulltrúar eiga enga aðkomu að eftirliti með bankanum. Þeim er ekki einu sinni hleypt inn á aðalfund bankans með málfrelsi. Það er í hæsta máta óeðlilegt þegar haft er í huga að almenningur á rúm 98 prósent í bankanum. Krafan hlýtur að vera sú að kjörnir fulltrúar sem sitja í umboði eigenda bankans eigi seturétt á hluthafafundum og aðalfundum bankans með málfrelsi. Ekki virðist veita af aðhaldi frá fulltrúum almennings með starfsemi bankans eins og dæmin sanna. Á 151. þingi lagði greinarhöfundur fram fyrirspurn til fjármálaráðherra um kaupendur að íbúðum sem Landsbankinn hirti af fólki eftir hrun. Fyrirspurninni var ekki svarað á þeim forsendum að bankinn væri ekki ríkisfyrirtæki og ekki þjónustufyrirtæki. Stuttu seinna hvarf greinarhöfundur af þingi um sinn og gat því ekki fylgt fyrirspurninni eftir. Nú hefur fjármálaráðherra kveðið uppúr um að bankinn sé vissulega ríkisfyrirtæki og seðlabankastjóri tekið undir. Þetta eru harla góð tíðindi og er því skorað á ráðherrann að svara endurtekinni fyrirspurn um íbúðirnar sem ríkisfyrirtækið hirti af almenningi. Fyrirspurnin er væntanleg eftir páska. Höfundur er um sinn fyrrum þingmaður og situr í stjórn Miðflokksins.
Snorri byggir skoðun á skólakerfinu á reynslusögum annarra en Guðrún vitnar í ritrýndar heimildir Davíð Routley Skoðun
Samlokan á borðinu: Hugleiðingar á föstudeginn langaum sjónvarpsþættina Adolescence Skúli Ólafsson Skoðun
Skoðun Samlokan á borðinu: Hugleiðingar á föstudeginn langaum sjónvarpsþættina Adolescence Skúli Ólafsson skrifar
Skoðun Námsfærni nemenda í íslenskum skólum: Eigum við að lækka rána? Sigríður Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Snorri byggir skoðun á skólakerfinu á reynslusögum annarra en Guðrún vitnar í ritrýndar heimildir Davíð Routley skrifar
Skoðun Horft til einkunna og annarra þátta við innritun í framhaldsskóla Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar
Skoðun Enginn matur og næring án sérfræðiþekkingar Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson skrifar
Skoðun Þjónustustefna sveitarfélaga: Formsatriði eða mikilvægt stjórntæki? Jón Hrói Finnsson skrifar
Snorri byggir skoðun á skólakerfinu á reynslusögum annarra en Guðrún vitnar í ritrýndar heimildir Davíð Routley Skoðun
Samlokan á borðinu: Hugleiðingar á föstudeginn langaum sjónvarpsþættina Adolescence Skúli Ólafsson Skoðun