Í yfirlýsingu fjármálastöðugleikanefndar Seðlabankans í morgun er undirstrikað að fjármálakerfið standi traustum fótum og eiginfjár- og lausafjárstaða bankanna sé afar góð. Verðbólga, sem mælist núna 6,6 prósent, hefur minnkað og aðlögun átt sér stað í heildareftirspurn.
„Skuldahlutföll hafa almennt lækkað og eru nú lægri en þau hafa verið um árabil. Eiginfjárstaða heimila hefur batnað samhliða hækkun húsnæðisverðs og lækkun skulda að raunvirði. Á sama tíma hefur greiðslubyrði lánþega þyngst en vanskil eru þó enn lítil,“ segir fjármálastöðugleikanefndin.
Verð á húsnæði er enn hátt í langtímasamhengi og mikilvægt er að lántakendur stilli áhættutöku við íbúðakaup í hóf.
Hún bendir hins vegar á að hækkun raunvaxta að undanförnu, samtímis því að verðbólgan hefur gengið niður en meginvextir Seðlabankans eru enn 9,25 prósent, hefur „þrengt að rekstrarumhverfi fyrirtækja“ og útlit sé fyrir að áhrifa þeirra gæti áfram á næstu misserum. Á móti vegur að eiginfjárstaða fyrirtækja í flestum atvinnugreinum er sterk sem veitir viðnámsþrótt.
Þá segir í yfirlýsingu fjármálastöðugleikanefndar að horfur á fólksfjölgun og afleiðingar eldsumbrotanna á Reykjanesi ýti undir umsvif á íbúðamarkaði þrátt fyrir núverandi vaxtastig og takmarkanir lánþegaskilyrða. „Verð á húsnæði er enn hátt í langtímasamhengi og mikilvægt er að lántakendur stilli áhættutöku við íbúðakaup í hóf.“
Nefndin undirstrikar einnig áhyggjur sínar á að hækkandi greiðslubyrði lána samtímis hægari umsvifum í efnahagslífinu – hagvaxtarspá Seðlabankans var lækkað nokkuð í síðasta mánuði – auki líkur á greiðsluerfiðleikum með neikvæðum áhrifum á fjármálastöðugleika. Til að tryggja viðnámsþrótt bankanna hefur hún því ákveðið að halda gildi sveiflujöfnunaraukans óbreyttu í 2,5 prósent.
Fjármálastöðugleikanefnd sér sömuleiðis ástæðu til að „ítreka stuðning“ sinn við framgang frumvarps forsætisráðherra um aukið rekstraröryggi í greiðslumiðlun sem var lagt fyrir Alþingi fyrr á árinu. „Mikilvægt er að huga heildstætt að viðnámsþrótti greiðslumiðlunar, með óháðri innlendri greiðslumiðlun, því að auka samkeppni, styrkja net- og rekstraröryggi og treysta rekstrarsamfellu,“ segir nefndin.
Í yfirlýsingunni er að lokum bent á að fjármálastöðugleikanefndin muni áfram beita þeim stýritækjum sem hún hefur yfir að ráða til að varðveita fjármálastöðugleika þannig að fjármálakerfið geti staðist áföll, miðlað lánsfé og greiðslum og dreift áhættu með viðhlítandi hætti.
