Frítími stúdenta er enginn Maggi Snorrason skrifar 29. ágúst 2023 10:00 Jóna er í BS-námi í hugbúnaðarverkfræði við Háskóla Íslands og stefnir á að ljúka því á tilsettum tíma, þ.e. þremur árum. Hún hefur alltaf búið á Akureyri en flutti á stúdentagarða í Reykjavík meðan á náminu stendur. Hún stundar líkamsrækt og spilar á selló auk þess að mæta reglulega í vísindaferðir og skemmtanir hjá nemendafélaginu sínu. Til að eiga í sig og á, vinnur hún með náminu þar sem námslánin duga naumlega fyrir leigunni. Alla jafna þarf hún bara að standa undir kostnaði á nauðsynjavörum, námsgögnum, tækjum sem hún þarf fyrir skólann, samgöngum og afþreyingu. Tökum nú saman hvernig Jóna þarf að ráðstafa tímanum sínum. Fullt BS-nám eru 30 einingar á misseri og hver eining er 25-30 klst. [1]. Misserið er 14 vikur, þá gerir það 55-65 klst. í námið á viku. Ef miðað er við að 100% vinna séu 40 klst. er Jóna því í 140-160% námi. Hún mætir um þrisvar sinnum á viku í ræktina sem gerir um 5 klst. á viku. Svo æfir hún sig á sellóið flesta daga sem gerir um 5 klst. í viku. Um helgar tekur hún vaktir sem gerir um 12 klst. á viku, þ.e. um 30% starfshlutfall. Athugum að hún er þá í 170% námi og starfi samanlagt ef við miðum við 40 klst. vinnuviku sem 100% starf. Meðaldagurinn hjá henni Jónu gæti því raðast einhvern veginn eins og á kökuritinu hér að neðan og raunverulegur frítími Jónu væri þá inni í liðnum „Annað“. Hér er ekki gert ráð fyrir nokkrum tíma í að elda, borða, þvo þvott, innkaup, læknisferðir, ferðast á milli staða og margt fleira sem fólk þarf að standa í. Varla neinn frítími hjá stúdentum Jóna er vissulega ímynduð en þetta endurspeglar raunveruleika meginþorra stúdenta og þær kröfur sem íslenskt háskólanám krefst af stúdentum sem það sækja. Staða Jónu er ágæt miðað við marga stúdenta en hvað ef Jóna væri á almennum leigumarkaði frekar en á stúdentagörðum? Hvað ef Jóna væri ekki með góða íslenskukunnáttu? Hvað ef eitthvað kæmi upp á í lífi Jónu? Hvað ef Jóna væri ekki á námslánum? Hvað ef Jóna væri einstætt foreldri? Kakan hennar myndi breytast töluvert við eitthvað af þessu og það er raunveruleiki margra stúdenta líka. Til dæmis er um þriðjungur stúdenta á Íslandi einnig foreldrar [2] en svo hátt hlutfall sést sjaldan í öðrum löndum [3]. Þessi staða er ekki algjörlega ómöguleg og jafnvel þótt brottfall úr íslenskum háskólum sé hátt þá tekst mörgum þetta. En hvernig? Sumir stúdentar búa í foreldrahúsum og sleppa við að vinna en fullt nám er þó enn þá um 150% starfshlutfall. Flestir stúdentar fórna hins vegar bara einhverju til þess að búa til frítíma. Jóna gæti til dæmis hætt í sellóinu og að mæta í ræktina. Hún gæti líka sleppt viðburðum og að taka þátt í félagslífinu. Sumir stúdentar bara vaka lengur til að ná að ljúka öllu. Það gefur þó auga leið að skortur á tíma bitnar á náminu. Margir stúdentar geti ekki bara sleppt öðrum skyldum í lífinu. Þeir stúdentar eiga í hættu á að ná ekki öllum sínum námskeiðum (áföngum) og að námið þeirra lengist eða þeir ná námskeiðum naumlega án þess að fá nægilega mikið út úr náminu. Við hljótum að vilja að stúdentar hér á landi geti fullnýtt námið og skilað sér út í samfélagið með verðmæta þekkingu. Þessi staða stúdenta gæti leitt af sér lengri skólagöngu með minni afköstum háskólastigsins. Stúdentar mega hvíla sig Það er sigur fyrir stúdenta, háskólana og samfélagið ef stúdentar fá nægan tíma til þess að sinna náminu. Háskólinn getur lagt fyrir námsefni sem stúdentar hafa möguleika á að sinna og stúdentar eiga meiri möguleika á að klára námið á tilsettum tíma. Hlutfall vinnandi stúdenta er mjög hátt í samanburði við önnur Evrópulönd, þ.e. um 70% og þrír af hverjum fjórum vinnandi stúdentum segjast ekki hafa efni á að vera í námi án þess að vinna [4]. Stúdentar hafa gagnrýnt hvernig kjör Menntasjóðs námsmanna duga ekki til [5] og leiguverð hefur hækkað talsvert. Þarna hefur yfirvöldum brugðist að styðja nægilega við stúdenta og þannig komið í veg fyrir að stúdentar nái að fullnýta námið sitt. Gjarnan eru próf og verkefni sett fyrir um helgar og seint á kvöldin. Þá kemur einnig fyrir að slíkt er sett fyrir með stuttum fyrirvara. Stúdentar verða að geta treyst á að þeir geti ráðstafað almennum frítíma eins og þeim sýnist, en sú er ekki raunin þegar það þykir sjálfsagt að stúdentar sinni náminu utan „hefðbundins vinnutíma“. Þetta getur háskólinn hjálpað við strax með því að afmarka hvenær stúdentar séu skyldugir til að sinna náminu eða að minnsta kosti tryggja að upplýsingar um það komi fram í námskeiðslýsingum. Ef þú ert kennari að lesa þetta þá getur þú til dæmis sleppt því að leggja fyrir próf á laugardögum og hugsað fyrir fram hvort ákveðinn skilafrestur á verkefni myndi þýða aukið álag um helgar og á kvöldin. En ef þú ert mögulega háskólaráðherra þá bið ég þig um að stuðla að bættri fjárhagsstöðu stúdenta svo þeir geti skilað sér með aukna þekkingu og hæfni út í samfélagið. Jóna hér að ofan á að eiga kost á að sinna öllum þeim verkefnum sem kennarar hennar leggja fyrir án þess að þurfa að gefa upp alla hamingju út skólagönguna. Höfundur er í málefnanefnd Röskvu. Heimildir: [1] European Commission. „ECTS Users’ Guide.“ Luxembourg: Publications Office of the European Union, 2015, https://education.ec.europa.eu/sites/default/files/document-library-docs/ects-users-guide_en.pdf, 10. [2] Mennta- og menningarmálaráðuneytið. „Staða íslenskra háskólanema: Aðgengi, efnahagur og tækifæri til náms niðurstöður Eurostudent VI.“ Mennta- og menningarmálaráðuneytið, https://www.stjornarradid.is/lisalib/getfile.aspx?itemid=2d86daef-4fb1-11e8-942b-005056bc530c, 3. [3] Eurostudent. „Students with children.“ Eurostudent Database, 2020, https://database.eurostudent.eu/drm2020j/?fg=all_students&e=child_dich&Curr=NCU&eust_nr=7&country_list=AT%2CCH%2CCZ%2CDK%2CEE%2CFI%2CFR%2CGE%2CHR%2CHU%2CIE%2CIS%2CIT%2CLT%2CLU%2CMT%2CNL%2CNO%2CPL%2CPT%2CRO%2CSE%2CSI%2CTR. [4] Hauschildt, Gwosć, Schirmer, Cras. „The Social Dimension Of Student Life In The European Higher Education Area In 2019.“ Eurostudent, https://www.eurostudent.eu/download_files/documents/Eurostudent_brochure_WEB.pdf, 14-16. [5] Háskólanám í hættu. Landssamtök íslenskra stúdenta, https://studentar.is/hsklamenntun-httu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Hagsmunir stúdenta Mest lesið „Sýndu mér vini þína og ég sýni þér framtíð þína“ Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Takk, Gísli Marteinn Eva Dögg Davíðsdóttir Skoðun Áskorun til hæstvirts fjármálaráðherra Sigurðar Inga Jóhanssonar frá sérfræðingum í klínískri sálfræði Haukur Haraldsson,Inga Hrefna,Sólveig Erna Jónsdóttir,Kristbjörg Þórisdóttir Skoðun Hvað er fátækt? Sanna Magdalena Mörtudóttir Skoðun Skynsemishyggja Miðflokksins hvarf hratt Kristófer Már Maronsson Skoðun Græn vindorka Ásdís Hlökk Theodórsdóttir Skoðun Er rúmdýnan þín hægt og rólega að murka úr þér líftóruna? Gunnar Dan Wiium Skoðun Halldór 28.09.2024 Halldór Miðflokkurinn: fjarverandi í landi tækifæranna Lilja Hrund Lúðvíksdóttir Skoðun Að eldast – ertu undirbúin? Hafdís Dögg Sveinbjarnardóttir ,Lára María Valgerðardóttir ,Magnús E. Smith Skoðun Skoðun Skoðun Áskorun til hæstvirts fjármálaráðherra Sigurðar Inga Jóhanssonar frá sérfræðingum í klínískri sálfræði Haukur Haraldsson,Inga Hrefna,Sólveig Erna Jónsdóttir,Kristbjörg Þórisdóttir skrifar Skoðun Takk, Gísli Marteinn Eva Dögg Davíðsdóttir skrifar Skoðun Hvað er fátækt? Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun „Sýndu mér vini þína og ég sýni þér framtíð þína“ Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Evrópusambandið er í vanda Þórður Birgisson skrifar Skoðun Skynsemishyggja Miðflokksins hvarf hratt Kristófer Már Maronsson skrifar Skoðun Þetta gengur ekki lengur! Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun „Með Guði vinkonu okkar“ Sigurvin Lárus Jónsson skrifar Skoðun Græn vindorka Ásdís Hlökk Theodórsdóttir skrifar Skoðun Af hverju þetta tímabundna álag á útsvarið? Bragi Bjarnason skrifar Skoðun Aðgengi að húsnæði fyrir ungt fólk – ekki lúxus heldur grundvallarréttur Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Að eldast – ertu undirbúin? Hafdís Dögg Sveinbjarnardóttir ,Lára María Valgerðardóttir ,Magnús E. Smith skrifar Skoðun Heilsugæsla í vanda Jón Magnús Kristjánsson skrifar Skoðun Laxalús og varnir gegn henni Jón Sveinsson skrifar Skoðun En hér er ég ekkert... Nichole Leigh Mosty skrifar Skoðun Við getum ekki beðið í 131 ár Jódís Skúladóttir skrifar Skoðun Nýtt upphaf hjá Vinstri grænum Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Íslensk kjör á íslenskum vinnumarkaði Kristrún Frostadóttir skrifar Skoðun Viðbrögð við vanlíðan ungmenna Sandra Björk Birgisdóttir skrifar Skoðun Valdatafl Skák og Mát! Lárus Guðmundsson skrifar Skoðun FO: Hvernig getur þú skipt sköpum fyrir konur í Súdan? Áslaug Eva Björnsdóttir skrifar Skoðun Tvö útspil Pírata fyrir notendur heilbrigðiskerfisins Halldóra Mogensen,Eva Sjöfn Helgadóttir skrifar Skoðun Miðflokkurinn: fjarverandi í landi tækifæranna Lilja Hrund Lúðvíksdóttir skrifar Skoðun Við stöndum saman með réttindum táknmálsins! Mordekaí Elí Esrason skrifar Skoðun Það sem „gleymist“ að segja Sigmar Guðmundsson skrifar Skoðun Hvar er fótspor stjórnvalda gegn vinnumansali? Þorbjörrg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Þegar Joe Camel varð jafngóður vinur barnanna og Mikki mús Eyrún Magnúsdóttir skrifar Skoðun Riddarar kærleikans Halla Tómasdóttir skrifar Skoðun Um mennsku og samfélag Bolli Pétur Bollason skrifar Skoðun Er rúmdýnan þín hægt og rólega að murka úr þér líftóruna? Gunnar Dan Wiium skrifar Sjá meira
Jóna er í BS-námi í hugbúnaðarverkfræði við Háskóla Íslands og stefnir á að ljúka því á tilsettum tíma, þ.e. þremur árum. Hún hefur alltaf búið á Akureyri en flutti á stúdentagarða í Reykjavík meðan á náminu stendur. Hún stundar líkamsrækt og spilar á selló auk þess að mæta reglulega í vísindaferðir og skemmtanir hjá nemendafélaginu sínu. Til að eiga í sig og á, vinnur hún með náminu þar sem námslánin duga naumlega fyrir leigunni. Alla jafna þarf hún bara að standa undir kostnaði á nauðsynjavörum, námsgögnum, tækjum sem hún þarf fyrir skólann, samgöngum og afþreyingu. Tökum nú saman hvernig Jóna þarf að ráðstafa tímanum sínum. Fullt BS-nám eru 30 einingar á misseri og hver eining er 25-30 klst. [1]. Misserið er 14 vikur, þá gerir það 55-65 klst. í námið á viku. Ef miðað er við að 100% vinna séu 40 klst. er Jóna því í 140-160% námi. Hún mætir um þrisvar sinnum á viku í ræktina sem gerir um 5 klst. á viku. Svo æfir hún sig á sellóið flesta daga sem gerir um 5 klst. í viku. Um helgar tekur hún vaktir sem gerir um 12 klst. á viku, þ.e. um 30% starfshlutfall. Athugum að hún er þá í 170% námi og starfi samanlagt ef við miðum við 40 klst. vinnuviku sem 100% starf. Meðaldagurinn hjá henni Jónu gæti því raðast einhvern veginn eins og á kökuritinu hér að neðan og raunverulegur frítími Jónu væri þá inni í liðnum „Annað“. Hér er ekki gert ráð fyrir nokkrum tíma í að elda, borða, þvo þvott, innkaup, læknisferðir, ferðast á milli staða og margt fleira sem fólk þarf að standa í. Varla neinn frítími hjá stúdentum Jóna er vissulega ímynduð en þetta endurspeglar raunveruleika meginþorra stúdenta og þær kröfur sem íslenskt háskólanám krefst af stúdentum sem það sækja. Staða Jónu er ágæt miðað við marga stúdenta en hvað ef Jóna væri á almennum leigumarkaði frekar en á stúdentagörðum? Hvað ef Jóna væri ekki með góða íslenskukunnáttu? Hvað ef eitthvað kæmi upp á í lífi Jónu? Hvað ef Jóna væri ekki á námslánum? Hvað ef Jóna væri einstætt foreldri? Kakan hennar myndi breytast töluvert við eitthvað af þessu og það er raunveruleiki margra stúdenta líka. Til dæmis er um þriðjungur stúdenta á Íslandi einnig foreldrar [2] en svo hátt hlutfall sést sjaldan í öðrum löndum [3]. Þessi staða er ekki algjörlega ómöguleg og jafnvel þótt brottfall úr íslenskum háskólum sé hátt þá tekst mörgum þetta. En hvernig? Sumir stúdentar búa í foreldrahúsum og sleppa við að vinna en fullt nám er þó enn þá um 150% starfshlutfall. Flestir stúdentar fórna hins vegar bara einhverju til þess að búa til frítíma. Jóna gæti til dæmis hætt í sellóinu og að mæta í ræktina. Hún gæti líka sleppt viðburðum og að taka þátt í félagslífinu. Sumir stúdentar bara vaka lengur til að ná að ljúka öllu. Það gefur þó auga leið að skortur á tíma bitnar á náminu. Margir stúdentar geti ekki bara sleppt öðrum skyldum í lífinu. Þeir stúdentar eiga í hættu á að ná ekki öllum sínum námskeiðum (áföngum) og að námið þeirra lengist eða þeir ná námskeiðum naumlega án þess að fá nægilega mikið út úr náminu. Við hljótum að vilja að stúdentar hér á landi geti fullnýtt námið og skilað sér út í samfélagið með verðmæta þekkingu. Þessi staða stúdenta gæti leitt af sér lengri skólagöngu með minni afköstum háskólastigsins. Stúdentar mega hvíla sig Það er sigur fyrir stúdenta, háskólana og samfélagið ef stúdentar fá nægan tíma til þess að sinna náminu. Háskólinn getur lagt fyrir námsefni sem stúdentar hafa möguleika á að sinna og stúdentar eiga meiri möguleika á að klára námið á tilsettum tíma. Hlutfall vinnandi stúdenta er mjög hátt í samanburði við önnur Evrópulönd, þ.e. um 70% og þrír af hverjum fjórum vinnandi stúdentum segjast ekki hafa efni á að vera í námi án þess að vinna [4]. Stúdentar hafa gagnrýnt hvernig kjör Menntasjóðs námsmanna duga ekki til [5] og leiguverð hefur hækkað talsvert. Þarna hefur yfirvöldum brugðist að styðja nægilega við stúdenta og þannig komið í veg fyrir að stúdentar nái að fullnýta námið sitt. Gjarnan eru próf og verkefni sett fyrir um helgar og seint á kvöldin. Þá kemur einnig fyrir að slíkt er sett fyrir með stuttum fyrirvara. Stúdentar verða að geta treyst á að þeir geti ráðstafað almennum frítíma eins og þeim sýnist, en sú er ekki raunin þegar það þykir sjálfsagt að stúdentar sinni náminu utan „hefðbundins vinnutíma“. Þetta getur háskólinn hjálpað við strax með því að afmarka hvenær stúdentar séu skyldugir til að sinna náminu eða að minnsta kosti tryggja að upplýsingar um það komi fram í námskeiðslýsingum. Ef þú ert kennari að lesa þetta þá getur þú til dæmis sleppt því að leggja fyrir próf á laugardögum og hugsað fyrir fram hvort ákveðinn skilafrestur á verkefni myndi þýða aukið álag um helgar og á kvöldin. En ef þú ert mögulega háskólaráðherra þá bið ég þig um að stuðla að bættri fjárhagsstöðu stúdenta svo þeir geti skilað sér með aukna þekkingu og hæfni út í samfélagið. Jóna hér að ofan á að eiga kost á að sinna öllum þeim verkefnum sem kennarar hennar leggja fyrir án þess að þurfa að gefa upp alla hamingju út skólagönguna. Höfundur er í málefnanefnd Röskvu. Heimildir: [1] European Commission. „ECTS Users’ Guide.“ Luxembourg: Publications Office of the European Union, 2015, https://education.ec.europa.eu/sites/default/files/document-library-docs/ects-users-guide_en.pdf, 10. [2] Mennta- og menningarmálaráðuneytið. „Staða íslenskra háskólanema: Aðgengi, efnahagur og tækifæri til náms niðurstöður Eurostudent VI.“ Mennta- og menningarmálaráðuneytið, https://www.stjornarradid.is/lisalib/getfile.aspx?itemid=2d86daef-4fb1-11e8-942b-005056bc530c, 3. [3] Eurostudent. „Students with children.“ Eurostudent Database, 2020, https://database.eurostudent.eu/drm2020j/?fg=all_students&e=child_dich&Curr=NCU&eust_nr=7&country_list=AT%2CCH%2CCZ%2CDK%2CEE%2CFI%2CFR%2CGE%2CHR%2CHU%2CIE%2CIS%2CIT%2CLT%2CLU%2CMT%2CNL%2CNO%2CPL%2CPT%2CRO%2CSE%2CSI%2CTR. [4] Hauschildt, Gwosć, Schirmer, Cras. „The Social Dimension Of Student Life In The European Higher Education Area In 2019.“ Eurostudent, https://www.eurostudent.eu/download_files/documents/Eurostudent_brochure_WEB.pdf, 14-16. [5] Háskólanám í hættu. Landssamtök íslenskra stúdenta, https://studentar.is/hsklamenntun-httu.
Áskorun til hæstvirts fjármálaráðherra Sigurðar Inga Jóhanssonar frá sérfræðingum í klínískri sálfræði Haukur Haraldsson,Inga Hrefna,Sólveig Erna Jónsdóttir,Kristbjörg Þórisdóttir Skoðun
Að eldast – ertu undirbúin? Hafdís Dögg Sveinbjarnardóttir ,Lára María Valgerðardóttir ,Magnús E. Smith Skoðun
Skoðun Áskorun til hæstvirts fjármálaráðherra Sigurðar Inga Jóhanssonar frá sérfræðingum í klínískri sálfræði Haukur Haraldsson,Inga Hrefna,Sólveig Erna Jónsdóttir,Kristbjörg Þórisdóttir skrifar
Skoðun Aðgengi að húsnæði fyrir ungt fólk – ekki lúxus heldur grundvallarréttur Gísli Rafn Ólafsson skrifar
Skoðun Að eldast – ertu undirbúin? Hafdís Dögg Sveinbjarnardóttir ,Lára María Valgerðardóttir ,Magnús E. Smith skrifar
Skoðun Tvö útspil Pírata fyrir notendur heilbrigðiskerfisins Halldóra Mogensen,Eva Sjöfn Helgadóttir skrifar
Áskorun til hæstvirts fjármálaráðherra Sigurðar Inga Jóhanssonar frá sérfræðingum í klínískri sálfræði Haukur Haraldsson,Inga Hrefna,Sólveig Erna Jónsdóttir,Kristbjörg Þórisdóttir Skoðun
Að eldast – ertu undirbúin? Hafdís Dögg Sveinbjarnardóttir ,Lára María Valgerðardóttir ,Magnús E. Smith Skoðun