Skoðun

Veiðimenn hafa freistast til að veiða við ófullnægjandi skilyrði og hafa þannig þverbrotið lög

Ole Anton Bieltvedt skrifar

Ný skýrsla, sem sannar þann hrylling, sem hvalveiðar Kristjáns Loftssonar/Hvals hf eru, liggur nú fyrir. Reyndar var þetta allt löngu vitað, alla vega af þeim, sem vita vildu, en nú liggur viðurstyggileg mynd þessa dýraníðs fyrir með svo óyggjandi hætti, að enginn heiðvirður maður getur lengur litið undan eða stungið höfðinu í sandinn.

Í raun eiga sér þarna stað nær ólýsanlegar meiðingar, misþyrmingar og limlestingar háþróaðrar lífveru, spendýrs, eins og við, fíls hafsins, sem finnur fyrir meiðlsum, áverkum og misþyrmingum nákvæmlega eins og við, menn og önnur spendýr.

Valda- og kjarklaus ráðherra

Sjávarútvegsráðherra (matvælaráðherra) þykist ekki geta stöðvað þennan ljóta eða hryllilega leik; hana vanti til þess lagastaf. Hér er fyrir undirrituðum um undanbrögð og hugleysi ráðherrans að ræða.

Hún lætur embættismenn ráðuneytisins vaða yfir sig, beygir sig og bukkar fyrir þeim, eins og í blóðmeramálinu, sem nú er orðin hrein hneysa fyrir hana og ráðuneytið, en þetta ráðuneyti hefur lengst af verið í höndum íhaldsaflanna, D og B, alla vega í seinni tíð, en þau hafa stutt hverskyns dýraníð, svo sem hvalveiðar og blóðmerahald, með ráði og dáð, og safnað fólki sama sinnis í ráðuneytið.

Það þarf því kjark og manndóm fyrir ráðherra, sem er með aðra sýn og skoðanir, til að stýra þessu ráðuneyti, en núverandi ráðherra býr augljóslega, því miður, yfir hvorugu.

Kjarni hinnar lagalegu hliðar er þessi

Hér gilda lög um velferð dýra nr. 55/2013. Markmið laganna hljóðar:

„Markmið laga þessara er að stuðla að velferð dýra, þ.e. að þau séu laus við vanlíðan, hungur og þorsta, ótta og þjáningu, sársauka, meiðsli og sjúkdóma, í ljósi þess að dýr eru skyni gæddar erur“.

Vart þarf að fjölyrða um, að þetta markmið laganna er marg- og þverbrotið með veiðunum.

21. grein. Aflífun, hljóðar:

„Dýr skulu aflífuð með skjótum og sársaukalausum hætti...“

Auðvitað á þetta ákvæði í grundvallar atriðum við um öll dýr, og verður að telja, að andi laganna, tilgangur þeirra, mótist af markmiðinu og þessari grein.

Ekki er hægt að ímynda sér, að löggjafinn hafi hugsað lögin þannig, að, annars vegar, væru dýr, sem ekki má misþyrma og kvelja við aflífun, og, hins vegar, væru önnur dýr, hvortveggja kannske háþróuð spendýr, sem mætti misþyrma og kvelja, jafnvel klukkutímunum saman, á versta og illþyrmilegasta hátt, við aflífun. Slík hugsun lögjafans er óhugsandi.

27. grein. Veiðar, hljóðar:

Ávallt skal staðið að veiðum þannig að það valdi dýrum sem minnstum sársauka og aflífun þeirra taki sem skemmstan tíma. -

Við veiðar er óheimilt að beita aðferðum sem valda dýri óþarfa limlestingum eða kvölum

Þessa grein á auðvitað að skilja og túlka í anda markmiðs laganna og 21. greinar, sem er leiðandi grein um aflífun dýra.

Veiðileyfi fyrir 2019-2023 frá 05.07.19, grein 3:

„Við veiðar skal nota búnað sem tryggir að dýrið aflífist samstundis eða aflífun taki sem skemmstan tíma og valdi þeim sem minnstum þjáningum“.

Þetta ákvæði veiðileyfis er auðvitað í samræmi við lögin og anda þeirra.

Veiðarnar í framkvæmd og löglega hliðin

Til að unnt sé að veiða í anda laganna og uppfylla skilyrði veiðileyfis við veiðar, þarf þetta að koma til 1) stillt veður og rólegur sjór 2) góð birtuskilyrði og gott skyggni 3) reynd, vel þjálfuð og hæf skytta 4) gott ástand byssu og sprengjuskutuls 5) reyndur stjórandi skipsins, sem skilur vel og vinnur vel með skyttu 6) fjarlægð í bráð sé vel innan marka drægni byssu.

Ef þessi 6 skilyrði, öll í einu, eru uppfylld, má ætla, að hægt sé að skjóta og drepa hvalinn með einu skoti í anda laganna.

Í fyrra voru 148 dýr drepin, þar af 112 með einu skoti. Þessi dýr voru drepin í anda laga og veiðileyfis; voru löglega drepin.

Það sannaðist hér, með óyggjandi hætti, að hægt er að fylgja lögum og ákvæði veiðileyfis, veiða með löglegum hætti, ef vandað er til veiðanna, þær framkvæmdar af fullri ábyrgð og fyllstu alúðar og vandvirkni gætt.

Ólöglega hliðin, lögbrotin

Hér erum við komin að dýrunum 36, sem þurfti að tví- eða margskjóta, eða sluppu illa særð, jafnvel með skutul í baka eftir 5 klukkustunda limlestingar og eftirför!?

Augljóslega var ekki staðið að veiði- eða drápstilraunum þessara dýra með sama vandaða, agaða og löglega hætti. Þessar veiðitilraunir voru því ólöglegar.

Hér hefur eitt eða fleiri þeirra 6 skilyrða, sem ég listaði upp fyrir löglegum veiðum, verið virt að vettugi eða brotið. Kannske, reynt að veiða í verulegri eða mikilli brælu, úr því að báturinn var kominn út á annað borð. Slíkt væri brot á lögum og veiðiákvæði. Eða, reynt að veiða við ófullnægjandi skyggni eða sýn til að nýta ferðina. Líka ólöglegt. Eða, þess freistað, að skjóta dýr af of löngu færi. Líka kolólöglegt. Einhver hinna skilyrðanna kunna líka að hafa komið til.

Ef nokkur örfá dýr hefðu ekki drepist strax, við fyrsta skot, en fljótlega við annað skot, má kannske segja, út frá meðalhófsreglu í stjórnsýslu, að slíkt væri ásættanlegt, en, þegar 36 dýr, 24% allra dýranna, þurfti að tví- eða margskjóta, misþyrma og limlesta í upp í fimm tíma, jafnvel án árangurs eða lúkningar, þá blasir stórfellt lögleysi þessara veiða við, sem sjávarútvegsráðherra verður nú að stöðva strax á grundvelli 8. greinar veiðileyfisins, sem hljóðar:

„Brot á ákvæðum leyfisbréfs þessa og sérhver misnotkun á því varðar sviftingu leyfisins tímabundið eða missi þess eftir ákvöðrun ráðuneytisins“

Ef sjávarútvegsráðherra skirrist við að gera skyldu sína í málinu, verða forsætisráðherra og utanríkisráðherra að grípa inn í, því ekki er aðeins velferð dýranna í húfi, sem auðvitað er stórmál í sjálfu sér, heldur líka orðspor og ímynd Íslendinga og Íslands.

Höfundur er formaður Íslandi allt, félagasamtaka um samfélagsmál og betra jarðlíf.




Skoðun

Sjá meira


×