Veistu þitt skýjaspor? Hólmfríður Rut Einarsdóttir og Þóra Rut Jónsdóttir skrifa 18. janúar 2023 17:31 Hefur þú velt fyrir þér hvernig stafrænu lausnirnar sem þú notar daglega virka á bakvið tjöldin? Á heimsvísu hefur fjöldinn af þeim sem nota netið tvöfaldast og netumferð aukist tuttugufalt síðan árið 2010. Á bakvið allar stafrænar lausnir eru gagnaver sem hýsa gögnin og kerfin sem við notum. Öryggis, umhverfisins og kostnaðarins vegna skiptir máli að vita hjá hverjum gögnin og kerfin sem þitt fyrirtæki er að nota eru hýst. Orkuþörf vegna stafrænnar þróunar er sífellt að aukast. Samkvæmt Stockholm Resilience Center hafa stafrænar lausnir möguleika að hjálpa eða hindra skiptunum yfir í endurnýjanlega orku á heimsvísu og draga úr um 30% þeirri heimslosun gróðurhúsalofttegunda sem þarf fyrir 2030. Líklegt er að þitt fyrirtæki sé með rekstur í mörgum skýjum. Ef fyrirtækið er meðvitað um sín umhverfisáhrif eða er á sjálfbærnivegferð gæti verið tilefni til að skoða hvernig hýsingarumhverfið lítur út. Raforkuverð í heiminum hefur hækkað töluvert undanfarið sem er íþyngjandi fyrir einstaklinga og fyrirtæki. Fyrirtæki eru einnig í auknum mæli byrjuð að átta sig á umhverfisáhrifum sínum og þá sérstaklega að beina sjónum á að nýta endurnýjanlega orku til að draga úr losun vegna starfseminnar. Úr gagnaveri atNorth á Reykjanesi. Í almennu tali eru innviðir og gögn sem eru aðgengileg hvenær sem er í gegnum upplýsingatæknikerfi kölluð skýjalausnir (e. Cloud computing). Flest fyrirtæki blanda í dag saman ólíkum tegundum af þjónustum s.s. eigin hýsingu, hýsingu á vegum innlendra þjónustuaðila og gjarnan þjónustulausnum frá erlendum aðilum á borð við Microsoft og AWS. Ef skýjarekstur er rekinn í gegnum marga aðila getur kostnaður orðið umtalsverður, umhverfisáhrif neikvæð og utanumhald flókið sérstaklega m.t.t. öryggismála. Samhýsing í almennum skýjaþjónustum gerir fyrirtækjum kleift að hámarka orkunýtingu með því að skala rekstur eftir þörfum. Sem dæmi má nefna að oft er hægt að slökkva tímabundið á þjónustum sem ekki þarf að nálgast t.d. á næturnar og einfalt er að skala niður umhverfi þegar þjónustuþörf dregst saman. Með þessu má draga úr offjárfestingu í vélbúnaði og orkunotkun, sem hefur jákvæðar afleiðingar fyrir umhverfið. Það skiptir einnig máli hvernig orkunýting er hjá þeim gagnaverum sem átt er í viðskiptum við og hver uppruni orkunnar er. Tegund orkunnar sem gagnaverin nýta fer oft eftir því hvar þau eru staðsett í heiminum. Á Íslandi erum við í sérstöðu þar sem raforkuframleiðsla er af endurnýjanlegum uppruna og sú staðreynd gerir það að verkum að fyrirtæki sem eru með skýið sitt í hýsingu í gagnaverum á Íslandi spara verulega útblástur gróðurhúsalofttegunda vegna þess. Gagnaver atNorth á Reykjanesi. Í sumar var hitamet slegið í röðum um alla Evrópu, einnig á þeim stöðum sem gagnaver eru staðsett. Þetta leiddi til þess að mörg gagnaver í Evrópu þurftu að brúa bilið á milli hitans úti og hitastigs sem er ákjósanlegt fyrir öruggan rekstur á hýsingarbúnaði. Til þess að brúa þetta hitastigsbil þarf að nota búnað og tækni sem er í langflestum tilfellum orkufrekt og í sumum tilfellum þarf að nota vatn til kælingar, jafnvel á þeim stöðum þar sem vatn er af skornum skammti. Búnaðurinn í gagnaverum hitnar verulega við notkun og því þarf að kæla rýmin þar sem tölvubúnaðurinn er staðsettur. Kæling er bæði veigamikill og órjúfanlegur hluti af starfsemi gagnavera og er sumstaðar allt að 45% af heildarorkunotkun gagnavera sem bæði eykur orkuþörf, kostnað og umhverfisáhrif vegna starfseminnar. Á Íslandi ríkir kaldtemprað úthafsloftslag sem nýtist vel til kælingar á gagnaverum, allt árið um kring. Nýting á útilofti til kælingar er ein af ástæðunum hvers vegna hýsing á gögnum á Íslandi er umhverfisvænni en að hýsa gögn hjá gagnaverum sem staðsett eru í löndum með heitara loftslag. Samkvæmt greiningum atNorth losar hýsing á Íslandi upp að 98% minna af gróðurhúsalofttegundum heldur en meðal gagnaver í Evrópu sem nota allt að 50% meiri orku en gagnaver á Íslandi. Margar stofnanir og fyrirtæki leggja kapp á að minnka umfang losunar á gróðurhúsalofttegundum frá starfsemi sinni. Ein leið til þess að kanna hvar hægt er að draga úr losun er til dæmis að athuga hvar gögnin eru hýst og hvort ráð sé að koma þeim í umhverfisvænni hýsingu. Hvað getur þú gert til þess að komast að því hvar þín gögn eru hýst og hvernig orka er nýtt? Athugaðu eftirfarandi: Hjá hverjum og hvar er verið að reka kerfin/afrita- og geyma gögnin þín? Eru gagnaverin sem þú ert í viðskiptum við að nýta endurnýjanlega orku? Er möguleiki á að færa hýsinguna í gagnaver sem nýtir einungis endurnýjanleg orku? Höfundar eru starfsfólk Advania. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Tækni Mest lesið „Öllum er fkn drull, haltu kjafti“ Bríet Bragadóttir,Hjördís Lára D. Ingólfsdóttir,Kristjana Anna Dagnýjardóttir Skoðun 27-faldur hagnaður!? Ásthildur Lóa Þórsdóttir Skoðun Hvernig getum við gert Ísland að eftirsóttum stað fyrir barnafjölskyldur? Birgitta Sigurðardóttir Skoðun Laumu risinn í landsframleiðslunni Ása Berglind Hjálmarsdóttir Skoðun Skúffuskýrslan sem lifði af Linda Heiðarsdóttir Skoðun Er barnið sjúkt í sykur? Elísabet Konráðsdóttir,Margrét Sigmundsdóttir Skoðun Hæstvirtur dómsmálaráðherra, við ætlumst til meira af þér Matthías Kormáksson Skoðun Breytum þessari sérhagsmunagæslu Aðalsteinn Leifsson Skoðun Bleiki fíllinn í herberginu Karólína Helga Símonardóttir Skoðun Stúlkur eiga undir högg að sækja í nauðgunarmálum Jörgen Ingimar Hansson Skoðun Skoðun Skoðun Uppbyggileg réttvísi (e. Restorative Justice) Kristín Skjaldardóttir,Þóra Sigríður Einarsdóttir skrifar Skoðun Þúsundir á vergangi - Upplýsa verður ranglætið Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Flokkur fólksins á meðal fólks Elín Íris Fanndal Jónasdóttir skrifar Skoðun Er sjávarútvegurinn bara aukaleikari? Kristófer Máni Sigursveinsson skrifar Skoðun Hæstvirtur dómsmálaráðherra, við ætlumst til meira af þér Matthías Kormáksson skrifar Skoðun Kennarar – sanngjörn laun? Ólöf P. Úlfarsdóttir skrifar Skoðun Sjálfsvígstíðni - Gerum betur Þórarinn Guðni Helgason skrifar Skoðun Kæru kennarar Óskar Guðmundsson skrifar Skoðun Sjálfbærni á dagskrá, takk! Hafdís Hanna Ægisdóttir,Eva Magnúsdóttir skrifar Skoðun Kynslóðasáttmálann má ekki rjúfa Finnbjörn A. Hermannsson,Eyjólfur Árni Rafnsson skrifar Skoðun „Öllum er fkn drull, haltu kjafti“ Bríet Bragadóttir,Hjördís Lára D. Ingólfsdóttir,Kristjana Anna Dagnýjardóttir skrifar Skoðun Fyrirhyggjan tryggir lágt og stöðugt verð Tinna Traustadóttir skrifar Skoðun Gerum betur – breytum þessu Arnar Páll Guðmundsson skrifar Skoðun Það eiga allir séns Steinunn Ósk Kolbeinsdóttir skrifar Skoðun Andleg þrautseigja: Að vaxa í gegnum áskoranir Sigrún Þóra Sveinsdóttir skrifar Skoðun Bleiki fíllinn í herberginu Karólína Helga Símonardóttir skrifar Skoðun Ungt fólk, hvatningar til að nýta kosningarétt sinn og að mynda sér eigin skoðun Elmar Ægir Eysteinsson skrifar Skoðun Breytum þessari sérhagsmunagæslu Aðalsteinn Leifsson skrifar Skoðun Laumu risinn í landsframleiðslunni Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Sagnaarfur Biblíunnar – Sköpun og paradísarmissir Dr. Sigurvin Lárus Jónsson skrifar Skoðun Hver er stefna Viðreisnar í heilbrigðismálum og hvernig virkar hún í praksis? Sigurrós Huldudóttir skrifar Skoðun Hvernig getum við gert Ísland að eftirsóttum stað fyrir barnafjölskyldur? Birgitta Sigurðardóttir skrifar Skoðun Plan í heilbrigðis- og öldrunarmálum - þjóðarátak í umönnun eldra fólks Árni Rúnar Þorvaldsson skrifar Skoðun Samfylkingin er með plan um að lögfesta leikskólastigið Dagbjört Hákonardóttir skrifar Skoðun Skúffuskýrslan sem lifði af Linda Heiðarsdóttir skrifar Skoðun Er barnið sjúkt í sykur? Elísabet Konráðsdóttir,Margrét Sigmundsdóttir skrifar Skoðun Ákall um jákvæða hvata til grænna fjárfestinga Kristín Þöll Skagfjörð skrifar Skoðun Fatlað fólk á betra skilið Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun 27-faldur hagnaður!? Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar Skoðun Börnin okkar Halla Karen Kristjánsdóttir,Anna Sigríður Guðnadóttir,Valdimar Birgisson skrifar Sjá meira
Hefur þú velt fyrir þér hvernig stafrænu lausnirnar sem þú notar daglega virka á bakvið tjöldin? Á heimsvísu hefur fjöldinn af þeim sem nota netið tvöfaldast og netumferð aukist tuttugufalt síðan árið 2010. Á bakvið allar stafrænar lausnir eru gagnaver sem hýsa gögnin og kerfin sem við notum. Öryggis, umhverfisins og kostnaðarins vegna skiptir máli að vita hjá hverjum gögnin og kerfin sem þitt fyrirtæki er að nota eru hýst. Orkuþörf vegna stafrænnar þróunar er sífellt að aukast. Samkvæmt Stockholm Resilience Center hafa stafrænar lausnir möguleika að hjálpa eða hindra skiptunum yfir í endurnýjanlega orku á heimsvísu og draga úr um 30% þeirri heimslosun gróðurhúsalofttegunda sem þarf fyrir 2030. Líklegt er að þitt fyrirtæki sé með rekstur í mörgum skýjum. Ef fyrirtækið er meðvitað um sín umhverfisáhrif eða er á sjálfbærnivegferð gæti verið tilefni til að skoða hvernig hýsingarumhverfið lítur út. Raforkuverð í heiminum hefur hækkað töluvert undanfarið sem er íþyngjandi fyrir einstaklinga og fyrirtæki. Fyrirtæki eru einnig í auknum mæli byrjuð að átta sig á umhverfisáhrifum sínum og þá sérstaklega að beina sjónum á að nýta endurnýjanlega orku til að draga úr losun vegna starfseminnar. Úr gagnaveri atNorth á Reykjanesi. Í almennu tali eru innviðir og gögn sem eru aðgengileg hvenær sem er í gegnum upplýsingatæknikerfi kölluð skýjalausnir (e. Cloud computing). Flest fyrirtæki blanda í dag saman ólíkum tegundum af þjónustum s.s. eigin hýsingu, hýsingu á vegum innlendra þjónustuaðila og gjarnan þjónustulausnum frá erlendum aðilum á borð við Microsoft og AWS. Ef skýjarekstur er rekinn í gegnum marga aðila getur kostnaður orðið umtalsverður, umhverfisáhrif neikvæð og utanumhald flókið sérstaklega m.t.t. öryggismála. Samhýsing í almennum skýjaþjónustum gerir fyrirtækjum kleift að hámarka orkunýtingu með því að skala rekstur eftir þörfum. Sem dæmi má nefna að oft er hægt að slökkva tímabundið á þjónustum sem ekki þarf að nálgast t.d. á næturnar og einfalt er að skala niður umhverfi þegar þjónustuþörf dregst saman. Með þessu má draga úr offjárfestingu í vélbúnaði og orkunotkun, sem hefur jákvæðar afleiðingar fyrir umhverfið. Það skiptir einnig máli hvernig orkunýting er hjá þeim gagnaverum sem átt er í viðskiptum við og hver uppruni orkunnar er. Tegund orkunnar sem gagnaverin nýta fer oft eftir því hvar þau eru staðsett í heiminum. Á Íslandi erum við í sérstöðu þar sem raforkuframleiðsla er af endurnýjanlegum uppruna og sú staðreynd gerir það að verkum að fyrirtæki sem eru með skýið sitt í hýsingu í gagnaverum á Íslandi spara verulega útblástur gróðurhúsalofttegunda vegna þess. Gagnaver atNorth á Reykjanesi. Í sumar var hitamet slegið í röðum um alla Evrópu, einnig á þeim stöðum sem gagnaver eru staðsett. Þetta leiddi til þess að mörg gagnaver í Evrópu þurftu að brúa bilið á milli hitans úti og hitastigs sem er ákjósanlegt fyrir öruggan rekstur á hýsingarbúnaði. Til þess að brúa þetta hitastigsbil þarf að nota búnað og tækni sem er í langflestum tilfellum orkufrekt og í sumum tilfellum þarf að nota vatn til kælingar, jafnvel á þeim stöðum þar sem vatn er af skornum skammti. Búnaðurinn í gagnaverum hitnar verulega við notkun og því þarf að kæla rýmin þar sem tölvubúnaðurinn er staðsettur. Kæling er bæði veigamikill og órjúfanlegur hluti af starfsemi gagnavera og er sumstaðar allt að 45% af heildarorkunotkun gagnavera sem bæði eykur orkuþörf, kostnað og umhverfisáhrif vegna starfseminnar. Á Íslandi ríkir kaldtemprað úthafsloftslag sem nýtist vel til kælingar á gagnaverum, allt árið um kring. Nýting á útilofti til kælingar er ein af ástæðunum hvers vegna hýsing á gögnum á Íslandi er umhverfisvænni en að hýsa gögn hjá gagnaverum sem staðsett eru í löndum með heitara loftslag. Samkvæmt greiningum atNorth losar hýsing á Íslandi upp að 98% minna af gróðurhúsalofttegundum heldur en meðal gagnaver í Evrópu sem nota allt að 50% meiri orku en gagnaver á Íslandi. Margar stofnanir og fyrirtæki leggja kapp á að minnka umfang losunar á gróðurhúsalofttegundum frá starfsemi sinni. Ein leið til þess að kanna hvar hægt er að draga úr losun er til dæmis að athuga hvar gögnin eru hýst og hvort ráð sé að koma þeim í umhverfisvænni hýsingu. Hvað getur þú gert til þess að komast að því hvar þín gögn eru hýst og hvernig orka er nýtt? Athugaðu eftirfarandi: Hjá hverjum og hvar er verið að reka kerfin/afrita- og geyma gögnin þín? Eru gagnaverin sem þú ert í viðskiptum við að nýta endurnýjanlega orku? Er möguleiki á að færa hýsinguna í gagnaver sem nýtir einungis endurnýjanleg orku? Höfundar eru starfsfólk Advania.
„Öllum er fkn drull, haltu kjafti“ Bríet Bragadóttir,Hjördís Lára D. Ingólfsdóttir,Kristjana Anna Dagnýjardóttir Skoðun
Hvernig getum við gert Ísland að eftirsóttum stað fyrir barnafjölskyldur? Birgitta Sigurðardóttir Skoðun
Skoðun Uppbyggileg réttvísi (e. Restorative Justice) Kristín Skjaldardóttir,Þóra Sigríður Einarsdóttir skrifar
Skoðun „Öllum er fkn drull, haltu kjafti“ Bríet Bragadóttir,Hjördís Lára D. Ingólfsdóttir,Kristjana Anna Dagnýjardóttir skrifar
Skoðun Ungt fólk, hvatningar til að nýta kosningarétt sinn og að mynda sér eigin skoðun Elmar Ægir Eysteinsson skrifar
Skoðun Hver er stefna Viðreisnar í heilbrigðismálum og hvernig virkar hún í praksis? Sigurrós Huldudóttir skrifar
Skoðun Hvernig getum við gert Ísland að eftirsóttum stað fyrir barnafjölskyldur? Birgitta Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Plan í heilbrigðis- og öldrunarmálum - þjóðarátak í umönnun eldra fólks Árni Rúnar Þorvaldsson skrifar
„Öllum er fkn drull, haltu kjafti“ Bríet Bragadóttir,Hjördís Lára D. Ingólfsdóttir,Kristjana Anna Dagnýjardóttir Skoðun
Hvernig getum við gert Ísland að eftirsóttum stað fyrir barnafjölskyldur? Birgitta Sigurðardóttir Skoðun