Heilbrigðiskerfið sem fékk lítinn plástur Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar 12. desember 2022 16:01 Nýlega heyrðum við af uppsögn forstjóra Sjúkratrygginga. Hún treysti sér ekki til að sinna starfinu með þeim fjárveitingum sem Sjúkratryggingum er úthlutað. Í framhaldinu heyrðust síðan þau merkilegu viðbrögð heilbrigðisráðherra að uppsögnin hafi ekki komið honum á óvart. Ríkisstjórnin talar núna um innspýtingu í heilbrigðiskerfið. Staðreyndin er hins vegar sú að það hefur verið augljóst í allt haust frá því að fjáralagafrumvarpið var fyrst kynnt að verulega þurfti að bæta í. Formaður Læknafélagsins benti t.d. á að lyfjakaup væru ekki fjármögnuð í fjárlagafrumvarpi hjá einni ríkustu þjóð heims. Annað handahófskennt dæmi úr er staðan á krabbameinsdeild Landspítala þar sem sjúklingar, heilbrigðisstarfsfólk og aðstandendur búa við lélega aðstöðu. Spítalinn segir að deildin sé löngu sprungin. Þetta er veruleikinn hjá einni ríkustu þjóð heims. Af dæmum sem þessum er því miður nóg að taka. Tvöfalt heilbrigðiskerfi blasir við Ríkisstjórnin ætlar að stoppa í holurnar en það mun hins vegar ekki breyta stóru myndinni. Framtíðarsýnina skortir. Þjóðin er einhuga um að vilja gera meira og betur í þessum málaflokki. Þjóðin er einhuga um að vilja viðhalda því norræna módeli sem við byggjum á: að aðgengi að heilbrigðisþjónustu skuli vera óháð efnahag. Um þessa hugmyndafræði hefur blessunarlega ekki verið ágreiningur í íslenskum stjórnmálunum. Við viljum verja það markmið að allt fólk skuli hafa aðgang að heilbrigðisþjónustu óháð efnahag. Ríkisstjórnin styrkir hins vegar tvöfalt kerfi í reynd með aðgerðaleysi sínu sem nú er í árum talið. Staðreyndin er sú að tvöfalt heilbrigðiskerfi hefur orðið til á vakt þessarar ríkisstjórnar. Engu virðist skipta hvort Vinstri græn eða Framsókn fara með heilbrigðisráðuneytið. Úrræðaleysið er það sama. Læknar, sjúkraþjálfarar og sálfræðingar Heilbrigðisráðuneytið hefur í haust margstaðfest við fjárlaganefnd að þessi fjárlög geyma enga fjármuni til að semja við sérgreinalækna. Hvaða afleiðingar hefur það? Læknar munu að líkindum verða samningslausir fimmta árið. Sjúklingar þurfa að greiða meira fyrir heilbrigðisþjónustu vegna þess að ekki hafa náðst samningar. Þeir sjúklingar sem oftast þurfa á sækja heilbrigðisþjónustu finna auðvitað mest fyrir því. Og þeir sjúklingar sem ráða ekki við að borga meira, þurfa einfaldlega að neita sér um heilbrigðisþjónustu. Það er bein afleiðing af því að þessir samningar hafa ekki verið gerðir. Í fjárlagafrumvarpið vantar sömuleiðis fjármuni til samninga við sjúkraþjálfara sem þýðir: lengri biðlistar. Biðlistarnir eru víða, í liðskipti, í augnsteinaaðgerðir eða bara til að komast að hjá heimilislækni. Við þekkjum sömuleiðis veruleikann af biðlistum barna eftir þjónustu, sem er í árum talin og svo löng að það er drjúgur hluti æskunnar. Þau sem geta velja að fara til útlanda í aðgerðir eða mæta á læknavaktina, þó dýrara sé. Sálfræðiþjónustan enn og aftur gleymd Ég hef ítrekað spurt um niðurgreiðslu sálfræðiþjónustu á fundum okkar í fjárlaganefnd en hef ekki fengið svör. Það segir í sjálfu sér allt sem segja þarf að þessum spurningum sé ekki svarað og samtölum eytt. Hér vantar einfaldlega fjármagn. Sálfræðiþjónusta verður því áfram heilbrigðisþjónusta fyrir þá sem hafa ráð á henni. Það er vitað mál að margar barnafjölskyldur geta ekki leyft sér að greiða 20.000 kr. fyrir hvern tíma. Tvöfalt kerfi er því líka niðurstaðan þar. Tillögur Viðreisnar um aukið fjármagn Mönnun á heilbrigðisstofnunum er sögð stærsta áskorun heilbrigðiskerfisins. Hér eru hins vegar engin teikn um að ráðast eigi í úrbætur um vinnuaðstæður eða vinnuálag. Né heldur eru teikn um hvata til að halda í hjúkrunarfræðinga eða laða sérfræðilækna heim úr námi. Það þarf að styrkja heilbrigðiskerfið til lengri tíma litið. Þingsályktunartillaga Viðreisnar um bætt kjör kvennastétta var samþykkt 2018 en ríkisstjórnin hefur ekkert gert með þá þingsályktun. Heilbrigðisstarfsfólk eru eftirsóttustu starfskraftar heims og við þurfum að standast samkeppni að utan. Grundvöllur þess að gera bragarbót á, er að bæta kjör og aðstöðu starfsfólks. Það þarf að vera eftirsóknarvert að vinna í heilbrigðiskerfinu. Með því getum við betur unnið á biðlistum og minnkað álag á starfsfólk. Viðreisn vill bæta kjör kvennastétta í heilbrigðiskerfinu og að 6 milljörðum verði aukalega varið til heilbrigðiskerfisins, þar sem áhersla verður lögð á það markmið. Það er nefnilega svo margt sem hægt er að gera. Hér er vandi sem snýr að fjárfestingum í heilbrigðiskerfinu sem hefur áhrif á vinnuaðstæður, vinnuálag og hér er vandi sem snýr að afstöðu ríkisstjórnarinnar til samspils og samstarfs stofnana. Það þarf líka viljann til að nýta hæfileika og getu allra. Og það þarf að fara að horfa á stóru myndina en ekki stoppa bara í holur. Höfundur er þingmaður Viðreisnar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir Heilbrigðismál Alþingi Viðreisn Mest lesið Lægjum öldurnar Halla Hrund Logadóttir Skoðun Að hata einhvern sem þú þarft á að halda? Katrín Pétursdóttir Skoðun Iðjuþjálfar í leik- og grunnskólum: Tækifæri í baráttunni gegn agavanda og skólaforðun Hekla Björt Birkisdóttir,Hrefna Dagbjört Arnardóttir,Inga Fríða Guðbjörnsdóttir,Íris Kristrún Kristmundsdóttir Skoðun Frans páfi kvaddur eða meðtekinn? Bjarni Karlsson Skoðun SFS, Exit og norska leiðin þeirra Jón Kaldal Skoðun Mega bara íslenskir karlmenn nauðga konum á Íslandi? Guðný S. Bjarnadóttir Skoðun Til hamingju blaðamenn! Hjálmar Jónsson Skoðun Friður - í framsöguhætti eða viðtengingarhætti? Bryndís Schram Skoðun Það er ekki hægt að loka augunum fyrir þessum veruleika Davíð Bergmann Skoðun „Þessu er alltaf lofað fyrir kosningar en alltaf svikið“ Jóhann Páll Jóhannsson Skoðun Skoðun Skoðun Iðjuþjálfar í leik- og grunnskólum: Tækifæri í baráttunni gegn agavanda og skólaforðun Hekla Björt Birkisdóttir,Hrefna Dagbjört Arnardóttir,Inga Fríða Guðbjörnsdóttir,Íris Kristrún Kristmundsdóttir skrifar Skoðun Frans páfi kvaddur eða meðtekinn? Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Lægjum öldurnar Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Að hata einhvern sem þú þarft á að halda? Katrín Pétursdóttir skrifar Skoðun Íslenskar pyndingar Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun SFS, Exit og norska leiðin þeirra Jón Kaldal skrifar Skoðun Friður - í framsöguhætti eða viðtengingarhætti? Bryndís Schram skrifar Skoðun Næringarfræði er lykillinn að betri heilsu, viltu vera með? Guðrún Nanna Egilsdóttir skrifar Skoðun Löngu þarft samtal um hóp sem gleymist! Katarzyna Kubiś skrifar Skoðun Menntun fyrir öll – nema okkur Haukur Guðmundsson skrifar Skoðun Það er ekki hægt að loka augunum fyrir þessum veruleika Davíð Bergmann skrifar Skoðun Kirkjugarðsballið: Eiga Íslendingar að mæta þar? Birgir Dýrfjörð skrifar Skoðun Að sækja gullið (okkar) Þröstur Friðfinnsson skrifar Skoðun Til hamingju blaðamenn! Hjálmar Jónsson skrifar Skoðun Stormur í Þjóðleikhúsinu Bubbi Morthens skrifar Skoðun Börn í skugga stríðs Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Opið bréf til mennta- og barnamálaráðherra Gunnar Örn Vopnfjörð Þorsteinsson skrifar Skoðun Hvernig gerum við Grundarhverfi enn betra? Ævar Harðarson skrifar Skoðun Matvælaframleiðslulandið Ísland – er framtíð án sérþekkingar? Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson skrifar Skoðun 120km hraði á Keflavíkurveginum og netsölur með áfengi Jón Páll Haraldsson skrifar Skoðun Lausnin liggur fyrir – Landspítali þarf að stíga skrefið Sandra B. Franks skrifar Skoðun Auðbeldi SFS Örn Bárður Jónsson skrifar Skoðun Skjárinn og börnin Daðey Albertsdóttir,Silja Björk Egilsdóttir,Skúli Bragi Geirdal skrifar Skoðun „Er stjúpmamma þín vond eins og í Öskubusku?“ Hafdís Bára Ólafsdóttir skrifar Skoðun Af hverju er Framsóknarfólk hamingjusamast? Árelía Eydís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Norska leiðin hefur gefist vel – í Póllandi Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Opið hús fyrir útvalda Björn Brynjúlfur Björnsson skrifar Skoðun Af hverju hræðist fólk kynjafræði? Eydís Ásbjörnsdóttir skrifar Skoðun Hlustum á okkar landsliðskonur - sýnum Ísrael rauða spjaldið Hrönn G. Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir skrifar Skoðun Hópnauðganir/svartheimar! Davíð Bergmann skrifar Sjá meira
Nýlega heyrðum við af uppsögn forstjóra Sjúkratrygginga. Hún treysti sér ekki til að sinna starfinu með þeim fjárveitingum sem Sjúkratryggingum er úthlutað. Í framhaldinu heyrðust síðan þau merkilegu viðbrögð heilbrigðisráðherra að uppsögnin hafi ekki komið honum á óvart. Ríkisstjórnin talar núna um innspýtingu í heilbrigðiskerfið. Staðreyndin er hins vegar sú að það hefur verið augljóst í allt haust frá því að fjáralagafrumvarpið var fyrst kynnt að verulega þurfti að bæta í. Formaður Læknafélagsins benti t.d. á að lyfjakaup væru ekki fjármögnuð í fjárlagafrumvarpi hjá einni ríkustu þjóð heims. Annað handahófskennt dæmi úr er staðan á krabbameinsdeild Landspítala þar sem sjúklingar, heilbrigðisstarfsfólk og aðstandendur búa við lélega aðstöðu. Spítalinn segir að deildin sé löngu sprungin. Þetta er veruleikinn hjá einni ríkustu þjóð heims. Af dæmum sem þessum er því miður nóg að taka. Tvöfalt heilbrigðiskerfi blasir við Ríkisstjórnin ætlar að stoppa í holurnar en það mun hins vegar ekki breyta stóru myndinni. Framtíðarsýnina skortir. Þjóðin er einhuga um að vilja gera meira og betur í þessum málaflokki. Þjóðin er einhuga um að vilja viðhalda því norræna módeli sem við byggjum á: að aðgengi að heilbrigðisþjónustu skuli vera óháð efnahag. Um þessa hugmyndafræði hefur blessunarlega ekki verið ágreiningur í íslenskum stjórnmálunum. Við viljum verja það markmið að allt fólk skuli hafa aðgang að heilbrigðisþjónustu óháð efnahag. Ríkisstjórnin styrkir hins vegar tvöfalt kerfi í reynd með aðgerðaleysi sínu sem nú er í árum talið. Staðreyndin er sú að tvöfalt heilbrigðiskerfi hefur orðið til á vakt þessarar ríkisstjórnar. Engu virðist skipta hvort Vinstri græn eða Framsókn fara með heilbrigðisráðuneytið. Úrræðaleysið er það sama. Læknar, sjúkraþjálfarar og sálfræðingar Heilbrigðisráðuneytið hefur í haust margstaðfest við fjárlaganefnd að þessi fjárlög geyma enga fjármuni til að semja við sérgreinalækna. Hvaða afleiðingar hefur það? Læknar munu að líkindum verða samningslausir fimmta árið. Sjúklingar þurfa að greiða meira fyrir heilbrigðisþjónustu vegna þess að ekki hafa náðst samningar. Þeir sjúklingar sem oftast þurfa á sækja heilbrigðisþjónustu finna auðvitað mest fyrir því. Og þeir sjúklingar sem ráða ekki við að borga meira, þurfa einfaldlega að neita sér um heilbrigðisþjónustu. Það er bein afleiðing af því að þessir samningar hafa ekki verið gerðir. Í fjárlagafrumvarpið vantar sömuleiðis fjármuni til samninga við sjúkraþjálfara sem þýðir: lengri biðlistar. Biðlistarnir eru víða, í liðskipti, í augnsteinaaðgerðir eða bara til að komast að hjá heimilislækni. Við þekkjum sömuleiðis veruleikann af biðlistum barna eftir þjónustu, sem er í árum talin og svo löng að það er drjúgur hluti æskunnar. Þau sem geta velja að fara til útlanda í aðgerðir eða mæta á læknavaktina, þó dýrara sé. Sálfræðiþjónustan enn og aftur gleymd Ég hef ítrekað spurt um niðurgreiðslu sálfræðiþjónustu á fundum okkar í fjárlaganefnd en hef ekki fengið svör. Það segir í sjálfu sér allt sem segja þarf að þessum spurningum sé ekki svarað og samtölum eytt. Hér vantar einfaldlega fjármagn. Sálfræðiþjónusta verður því áfram heilbrigðisþjónusta fyrir þá sem hafa ráð á henni. Það er vitað mál að margar barnafjölskyldur geta ekki leyft sér að greiða 20.000 kr. fyrir hvern tíma. Tvöfalt kerfi er því líka niðurstaðan þar. Tillögur Viðreisnar um aukið fjármagn Mönnun á heilbrigðisstofnunum er sögð stærsta áskorun heilbrigðiskerfisins. Hér eru hins vegar engin teikn um að ráðast eigi í úrbætur um vinnuaðstæður eða vinnuálag. Né heldur eru teikn um hvata til að halda í hjúkrunarfræðinga eða laða sérfræðilækna heim úr námi. Það þarf að styrkja heilbrigðiskerfið til lengri tíma litið. Þingsályktunartillaga Viðreisnar um bætt kjör kvennastétta var samþykkt 2018 en ríkisstjórnin hefur ekkert gert með þá þingsályktun. Heilbrigðisstarfsfólk eru eftirsóttustu starfskraftar heims og við þurfum að standast samkeppni að utan. Grundvöllur þess að gera bragarbót á, er að bæta kjör og aðstöðu starfsfólks. Það þarf að vera eftirsóknarvert að vinna í heilbrigðiskerfinu. Með því getum við betur unnið á biðlistum og minnkað álag á starfsfólk. Viðreisn vill bæta kjör kvennastétta í heilbrigðiskerfinu og að 6 milljörðum verði aukalega varið til heilbrigðiskerfisins, þar sem áhersla verður lögð á það markmið. Það er nefnilega svo margt sem hægt er að gera. Hér er vandi sem snýr að fjárfestingum í heilbrigðiskerfinu sem hefur áhrif á vinnuaðstæður, vinnuálag og hér er vandi sem snýr að afstöðu ríkisstjórnarinnar til samspils og samstarfs stofnana. Það þarf líka viljann til að nýta hæfileika og getu allra. Og það þarf að fara að horfa á stóru myndina en ekki stoppa bara í holur. Höfundur er þingmaður Viðreisnar.
Iðjuþjálfar í leik- og grunnskólum: Tækifæri í baráttunni gegn agavanda og skólaforðun Hekla Björt Birkisdóttir,Hrefna Dagbjört Arnardóttir,Inga Fríða Guðbjörnsdóttir,Íris Kristrún Kristmundsdóttir Skoðun
Skoðun Iðjuþjálfar í leik- og grunnskólum: Tækifæri í baráttunni gegn agavanda og skólaforðun Hekla Björt Birkisdóttir,Hrefna Dagbjört Arnardóttir,Inga Fríða Guðbjörnsdóttir,Íris Kristrún Kristmundsdóttir skrifar
Skoðun Matvælaframleiðslulandið Ísland – er framtíð án sérþekkingar? Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson skrifar
Skoðun Hlustum á okkar landsliðskonur - sýnum Ísrael rauða spjaldið Hrönn G. Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir skrifar
Iðjuþjálfar í leik- og grunnskólum: Tækifæri í baráttunni gegn agavanda og skólaforðun Hekla Björt Birkisdóttir,Hrefna Dagbjört Arnardóttir,Inga Fríða Guðbjörnsdóttir,Íris Kristrún Kristmundsdóttir Skoðun