Er lífið lotterí? Sonja Bjarnadóttir Backman skrifar 12. maí 2022 18:01 Það er óskandi að lítið verði um slys eða veikindi á sjó og landi fram undir lok mánaðar, og jafnvel í allt sumar, því staða mönnunar hjá þyrlusveit Landhelgisgæslu Íslands stendur ansi tæp. Mannekla hefur hrjáð þyrlusveitina í lengri tíma og eru flugmenn vanir að koma hlaupandi úr fríum og orlofum þegar ekki tekst að manna þyrlur. Bág staða í kjarasamningsmálum skiptir vitaskuld engu þegar líf eru í húfi. Fáir skilja þær aðstæður betur en þyrluflugmenn Landhelgisgæslunnar, sem koma reglulega að erfiðum slysum og sækja veikt fólk í ólgusjó, fljúga í myrkri og verstu veðrum. Eðli starfa þessara flugmanna er þannig afar ólíkt störfum annarra opinberra starfsmanna enda starfa þeir í afar krefjandi aðstæðum og undir miklu álagi. Mikilvægt er að bæði staða þeirra í starfi og flugöryggi sé vel tryggt. En það er líka mikilvægt að Landhelgisgæslan búi við eðlilegar rekstraraðstæður svo að þessi mikilvæga þjónusta sé til staðar. Engin björgunarþyrla tiltæk Í um hálfan mánuð hefur staðan verið sú að aðeins einn flugstjóri er tiltækur á vakt og mun svo áfram verða næstu tvær vikurnar. Það táknar að aðeins ein björgunaráhöfn er til taks þótt þyrlur Landhelgisgæslunnar séu þrjár talsins. Reyndar er þessi staða ekki einsdæmi – því ríflega þriðjung tímans er bara ein vakt tiltæk. Fyrr í vikunni hafði einn flugstjóri staðið vaktina allan sólarhringinn í marga daga, eða þar til hann var orðinn veikur og gat ekki mætt til vinnu. Þá varð staðan sú að enginn flugstjóri var tiltækur til björgunarflugs og ekki var hægt að sækja alvarlega slasaðan mann eftir bílslsys á suðurlandi. Í heilan dag og nótt var staðan þessi: Engin flugáhöfn tiltæk til björgunar! Snemma morguns daginn eftir barst neyðarkall frá báti sem stefndi í strand. Annar flugstjóri kom þá snemma úr fríi til að redda málunum – og stendur nú vaktina: Eini tiltæki flugstjórinn og stendur hann nú 24 tíma vaktir í heila viku. En hvað gerist ef... Það verða tvö slys með stuttu millibili? Einhver veikist eða slasast á sjó, lengur en 20 sjómílum frá landi? (Reglur kveða á um að ekki megi fara meira en 20 sjómílur frá landi þegar aðeins ein þyrluvakt er til taks.) Eini flugstjórinn veikist? Gróðureldar kvikna? Og hvað gerist í sumar þegar ferðafólki fjölgar á hálendinu og slysin fara að gerast oftar, leit og björgun verður æ tíðari? Misskilningur fjölmiðla Af fjölmiðlum í gær mátti álykta að málið hefði ekki verið stórvægilegt, neyðarkall hafi komið rétt fyrir vaktaskipti svo þyrluáhöfnin hafi bara þurft að mæta aðeins fyrr. En vaktaskipti gefa til kynna að einhver skipti hafi farið fram. Flugstjórinn sem mætti „snemma á vakt“ var hins vegar ekki að leysa neinn af því það var enginn flugstjóri á vaktinni sem fyrir var. Fjársvelt Landhelgisgæsla Þyrlur Landhelgisgæslunnar gegna ótrúlega mikilvægu hlutverki. Flugmenn þeirra eru sérþjálfaðar í leit og björgun í öllum veðrum. Álagið er gríðarlegt, ábyrgðin mikil og starfsaðstæður oft mjög erfiðar viðfangs. Ofan á þetta bætist svo auka álag sem fylgir mikilli manneklu. Að þessu sögðu er mikilvægt að klára kjarasamninga við flugmenn Landhelgisgæslunnar sem hafa nú verið samningslausir í hálft á þriðja ár. Samningar sem stranda að stórum hluta til á mikilvægu öryggisatriði sem verndar flugmenn í einmitt þessum aðstæðum, starfsaldurslistanum. Því miður virðist sem svo að Landhelgisgæslan sé fjársvelt að svo miklu leyti að hún sé vart starfhæf á stundum. Fyrir utan málefni þyrluáhafna virðist vera sem skipin standi við hafnir því olían er of dýr og eina flugvélin, TF-SIF, er leigð út í lengri tíma til annarra landa til að afla fjár fyrir Gæsluna. Þess má einnig geta að á meðan flugvélin er ekki til taks mega þyrlur ekki fara lengur en 150 sjómílur út, þó bakvakt sé tiltæk í landi, og skapar það talsverða hættu og takmarkar getu Landhelgisgæslunnar til björgunar verulega. Það hlýtur að vera krafa okkar allra að Landhelgisgæslu Íslands verði gert kleift að halda uppi þessari mikilvægu þjónustu með sóma og að rekstur hennar sé tryggður með nægilegu fjármagni! Höfundur er lögfræðingur Félags íslenskra atvinnuflugmanna Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Landhelgisgæslan Kjaramál Fréttir af flugi Mest lesið Að kjósa með nútíma hugsunarhætti Ragnhildur Katla Jónsdóttir Skoðun ESB kærir sig ekkert um Íslandi í jólgjöf Ole Anton Bieltvedt Skoðun Íslenskufræðingurinn Sigmundur Davíð Hákon Darri Egilsson Skoðun „Við andlát manns lýkur skattskyldu hans“ Þórður Gunnarsson Skoðun Það er verið að ljúga að okkur Hildur Þórðardóttir Skoðun Dýrkeyptur aðgangur Stella Guðmundsdóttir Skoðun Hvers vegna hefur frammistöðu íslenskra nemenda í PISA farið hrakandi? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon Skoðun Aðgangur bannaður Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir Skoðun Í upphafi skal endinn skoða.. Sigurður F. Sigurðarson Skoðun Hægt og hljótt Dofri Hermannsson Skoðun Skoðun Skoðun ESB kærir sig ekkert um Ísland í jólagjöf Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Að kjósa með nútíma hugsunarhætti Ragnhildur Katla Jónsdóttir skrifar Skoðun Í upphafi skal endinn skoða.. Sigurður F. Sigurðarson skrifar Skoðun Stjórnvöld, virðið frumbyggjaréttinn í íslensku samfélagi Sæmundur Einarsson skrifar Skoðun Handleiðsla og vellíðan í starfi Sveindís Anna Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Eldgos og innviðir: Tryggjum öryggi Suðurnesja Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Er aukin einkavæðing lausnin? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Samfélag á krossgötum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Hvað er vandamálið? Alexandra Briem skrifar Skoðun Au pair fyrirkomulagið – barn síns tíma? Hlöðver Skúli Hákonarson skrifar Skoðun Fontur – hiti þrjú stig Stefán Steingrímur Bergsson skrifar Skoðun Bankinn gefur, bankinn tekur Breki Karlsson skrifar Skoðun Hægt og hljótt Dofri Hermannsson skrifar Skoðun Kennaraverkfall – sparka í dekkin eða setja meira bensín á bílinn? Melkorka Mjöll Kristinsdóttir skrifar Skoðun Gervigóðmennska fyrir almannafé Kári Allansson skrifar Skoðun Góður granni, gulli betri! Jóna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Frelsi er alls konar Jón Óskar Sólnes skrifar Skoðun Betra plan í ríkisfjármálum Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Íslenskufræðingurinn Sigmundur Davíð Hákon Darri Egilsson skrifar Skoðun Dýrkeyptur aðgangur Stella Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þarf Alþingi að vera í óvissu? Haukur Arnþórsson skrifar Skoðun Stöndum með einyrkjum og sjálfstætt starfandi Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Skoðun Ætla Íslendingar að standa vörð um orkuauðlindir sínar? Ágústa Ágústsdóttir skrifar Skoðun Evrópa og sjálfstæði Íslands Anna Sofía Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Heilnæmt samfélag, betri lífskjör og jöfn tækifæri fyrir öll Unnur Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Mölunarverksmiðja eða umhverfisvæn matvælaframleiðsla Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Lifað með reisn - Frá starfslokum til æviloka Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Viðreisn, evran og Finnland Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Fleiri staðreyndir um jafnlaunavottun – íþyngjandi og kostnaðarsamt regluverk Gunnar Ármannsson skrifar Skoðun Við þurfum þingmann eins og Ágúst Bjarna Valdimar Víðisson skrifar Sjá meira
Það er óskandi að lítið verði um slys eða veikindi á sjó og landi fram undir lok mánaðar, og jafnvel í allt sumar, því staða mönnunar hjá þyrlusveit Landhelgisgæslu Íslands stendur ansi tæp. Mannekla hefur hrjáð þyrlusveitina í lengri tíma og eru flugmenn vanir að koma hlaupandi úr fríum og orlofum þegar ekki tekst að manna þyrlur. Bág staða í kjarasamningsmálum skiptir vitaskuld engu þegar líf eru í húfi. Fáir skilja þær aðstæður betur en þyrluflugmenn Landhelgisgæslunnar, sem koma reglulega að erfiðum slysum og sækja veikt fólk í ólgusjó, fljúga í myrkri og verstu veðrum. Eðli starfa þessara flugmanna er þannig afar ólíkt störfum annarra opinberra starfsmanna enda starfa þeir í afar krefjandi aðstæðum og undir miklu álagi. Mikilvægt er að bæði staða þeirra í starfi og flugöryggi sé vel tryggt. En það er líka mikilvægt að Landhelgisgæslan búi við eðlilegar rekstraraðstæður svo að þessi mikilvæga þjónusta sé til staðar. Engin björgunarþyrla tiltæk Í um hálfan mánuð hefur staðan verið sú að aðeins einn flugstjóri er tiltækur á vakt og mun svo áfram verða næstu tvær vikurnar. Það táknar að aðeins ein björgunaráhöfn er til taks þótt þyrlur Landhelgisgæslunnar séu þrjár talsins. Reyndar er þessi staða ekki einsdæmi – því ríflega þriðjung tímans er bara ein vakt tiltæk. Fyrr í vikunni hafði einn flugstjóri staðið vaktina allan sólarhringinn í marga daga, eða þar til hann var orðinn veikur og gat ekki mætt til vinnu. Þá varð staðan sú að enginn flugstjóri var tiltækur til björgunarflugs og ekki var hægt að sækja alvarlega slasaðan mann eftir bílslsys á suðurlandi. Í heilan dag og nótt var staðan þessi: Engin flugáhöfn tiltæk til björgunar! Snemma morguns daginn eftir barst neyðarkall frá báti sem stefndi í strand. Annar flugstjóri kom þá snemma úr fríi til að redda málunum – og stendur nú vaktina: Eini tiltæki flugstjórinn og stendur hann nú 24 tíma vaktir í heila viku. En hvað gerist ef... Það verða tvö slys með stuttu millibili? Einhver veikist eða slasast á sjó, lengur en 20 sjómílum frá landi? (Reglur kveða á um að ekki megi fara meira en 20 sjómílur frá landi þegar aðeins ein þyrluvakt er til taks.) Eini flugstjórinn veikist? Gróðureldar kvikna? Og hvað gerist í sumar þegar ferðafólki fjölgar á hálendinu og slysin fara að gerast oftar, leit og björgun verður æ tíðari? Misskilningur fjölmiðla Af fjölmiðlum í gær mátti álykta að málið hefði ekki verið stórvægilegt, neyðarkall hafi komið rétt fyrir vaktaskipti svo þyrluáhöfnin hafi bara þurft að mæta aðeins fyrr. En vaktaskipti gefa til kynna að einhver skipti hafi farið fram. Flugstjórinn sem mætti „snemma á vakt“ var hins vegar ekki að leysa neinn af því það var enginn flugstjóri á vaktinni sem fyrir var. Fjársvelt Landhelgisgæsla Þyrlur Landhelgisgæslunnar gegna ótrúlega mikilvægu hlutverki. Flugmenn þeirra eru sérþjálfaðar í leit og björgun í öllum veðrum. Álagið er gríðarlegt, ábyrgðin mikil og starfsaðstæður oft mjög erfiðar viðfangs. Ofan á þetta bætist svo auka álag sem fylgir mikilli manneklu. Að þessu sögðu er mikilvægt að klára kjarasamninga við flugmenn Landhelgisgæslunnar sem hafa nú verið samningslausir í hálft á þriðja ár. Samningar sem stranda að stórum hluta til á mikilvægu öryggisatriði sem verndar flugmenn í einmitt þessum aðstæðum, starfsaldurslistanum. Því miður virðist sem svo að Landhelgisgæslan sé fjársvelt að svo miklu leyti að hún sé vart starfhæf á stundum. Fyrir utan málefni þyrluáhafna virðist vera sem skipin standi við hafnir því olían er of dýr og eina flugvélin, TF-SIF, er leigð út í lengri tíma til annarra landa til að afla fjár fyrir Gæsluna. Þess má einnig geta að á meðan flugvélin er ekki til taks mega þyrlur ekki fara lengur en 150 sjómílur út, þó bakvakt sé tiltæk í landi, og skapar það talsverða hættu og takmarkar getu Landhelgisgæslunnar til björgunar verulega. Það hlýtur að vera krafa okkar allra að Landhelgisgæslu Íslands verði gert kleift að halda uppi þessari mikilvægu þjónustu með sóma og að rekstur hennar sé tryggður með nægilegu fjármagni! Höfundur er lögfræðingur Félags íslenskra atvinnuflugmanna
Hvers vegna hefur frammistöðu íslenskra nemenda í PISA farið hrakandi? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon Skoðun
Skoðun Kennaraverkfall – sparka í dekkin eða setja meira bensín á bílinn? Melkorka Mjöll Kristinsdóttir skrifar
Skoðun Mölunarverksmiðja eða umhverfisvæn matvælaframleiðsla Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar
Skoðun Fleiri staðreyndir um jafnlaunavottun – íþyngjandi og kostnaðarsamt regluverk Gunnar Ármannsson skrifar
Hvers vegna hefur frammistöðu íslenskra nemenda í PISA farið hrakandi? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon Skoðun