Innherji sendi fyrirspurn á viðskiptabankana þrjá þar sem óskað var eftir upplýsingum um fjölda einstaklinga sem hafa fengið sérstök úrræði vegna greiðsluerfiðleika. Einungis Landsbankinn sá sér fært að útvega tölurnar.
Árið 2019 var fjöldi einstaklinga með greiðsluúrræði hjá Landsbankanum 53, þeim fækkaði niður í 49 á árinu 2020 og svo aftur niður í 44 á síðasta ári.
Íslandsbanki veitti ekki tölur um fjölda mála en í afkomukynningu bankans fyrir árið 2021 má finna upplýsingar um svokallaða umlíðun í lánasafninu en það eru lán sem eru í greiðsluhléi. Í lok síðasta árs nam umlíðun einstaklingslána 8 milljörðum króna samanborið við 6 milljarða króna í lok árs 2021 og 3 milljarða í lok árs 2019.
Þessar tölur gefa þó ekki rétta mynd af stöðunni eins og hún er í dag. Samkvæmt lögum þurfa að líða 24 mánuðir frá því að venjulegt greiðsluferli lántaka hefst að nýju og þangað til bankinn má taka lánið úr flokkinum umlíðun. Lán einstaklinga, sem sóttu um greiðsluhlé um mitt ár 2020 en hófu aftur greiðsluferli nokkrum mánuðum síðar, falla þannig undir umlíðun þangað til á síðari hluta árs 2022.
Íslandsbanki birti einnig tölur um greiðslur inn á lán sem eru flokkuð undir umlíðun. Þær sýna að á fjórða ársfjórðungi 2021 hafði verið greitt inn á nær öll einstaklingslán sem féllu undir þann flokk.
Ekki fengust tölur frá Arion banka en eftir því sem Innherji kemst næst er fjöldi einstaklinga með sértæk greiðsluúrræði hjá bankanum mjög lágur í sögulegu samhengi.
Ásgeir Jónsson seðlabankastjóri sagði í viðtali Innherja í febrúar að staða heimilanna hefði aldrei verið betri „Það eru þess vegna algjör öfugmæli að tala um eitthvað neyðarástand sem þurfi bregðast við,“ Ásgeir eftir ákvörðun Seðlabankans um að hækka vexti úr 2 prósentum upp í 2,75 prósent.
Þingflokkur Samfylkingarinnar hefur lagt til að stjórnvöld komi með mótvægisaðgerðir til að milda höggið sem almenningur verði fyrir vegna hækkandi verðbólgu og vaxtahækkana og að skoða eigi þar meðal annars beinan fjárhagsstuðning vegna hærri húsnæðiskostnaðar.
Þá hefur Lilja Alfreðsdóttir viðskiptamálaráðherra talað fyrir því að bankarnir noti „ofurhagnað“ sinn til að lækka vexti á lánum til heimila og fyrirtækja. Eigi bankarnir ekki frumkvæði að því sjálfir gæti þurft að „endurvekja bankaskatt“, að sögn Lilju.
