Dönsk stjórnvöld völdu að efla þingið á tímum heimsfaraldurs 23. janúar 2022 14:00 Á upphafsstigum heimsfaraldurs vantaði mikið upp á að Alþingi færi fram umræða um stöðuna og þær sóttvarnaaðgerðir sem gripið var til. Staðan þá var mun viðkvæmari, enda var bólusetning ekki hafin og bóluefni ekki tryggð. Strax um haustið 2020 lagði Viðreisn þess vegna fram ósk um að heilbrigðisráðherra gæfi Alþingi skýrslu hálfs mánaðarlega um markmið, forsendur og sviðsmyndir sem unnið væri eftir. Við vildum með þessu auka aðkomu þings með opinni umræðu í þingsal og þar færi fram umræða um þá heildarhagsmuni sem eru á ábyrgð stjórnvalda að verja. Þáverandi heilbrigðisráðherra Svandís Svavarsdóttir varð við þessari ósk Viðreisnar. Þessi gagnrýna umræða varð til þess að efla samstöðu innan þings. Síðastliðið sumar boðaði ríkisstjórnin að stefnumótunarvinna væri hafin um viðbrögð við heimsfaraldrinum sem kynnt yrði innan 2-3 vikna. Löngu var orðið ljóst að þetta tímabundna ástand yrði langvinnt og að skref ríkisstjórnarinnar um efnahagsaðgerðir, félagslega þætti og um sóttvarnir yrði að byggja á skýrri sýn um markmið og forsendur. Ekkert hefur þó spurst til þessarar stefnumótunarvinnu síðan. Hefði ríkisstjórnin lokið þeirri vinnu væru fyrirtæki sennilega í umtalsvert minni óvissu um áhrif sóttvarnaaðgerða á afkomu fólks og rekstrargrundvöll fyrirtækja. Þá lægi fyrir einhver hugmyndafræði og stefna um hvaða efnahagsaðgerðir fylgja í hvert sinn sem sóttvarnaaðgerðir eru kynntar. Einhver hugmyndafræði og stefna um skólahald. Einhver sýn um skurðpunkt sóttvarna og annarra grundvallarhagsmuna samfélags. Rík eftirlitsskylda Alþingis Í vikunni lagði þingflokkur Viðreisnar aftur fram ósk um að heilbrigðisráðherra og fjármálaráðherra gefi Alþingi skýrslu samdægurs þegar ríkisstjórnin tilkynnir um sóttvarnaaðgerðir. Markmiðið er að fá fram röksemdir fyrir þeim aðgerðum sem ríkisstjórnin boðar í hvert sinn. Ummræða í þingsal um markmið og röksemdir skilar opnu og gagnrýnu samtali. Þó vissulega sé ástæða til bjartsýni vegna lítilla veikinda þrátt fyrir útbreidd smit þá ríkir enn óvissa um hvenær daglegt líf fólksins í landinu kemst aftur í eðlilegt horf. Aðrar þjóðir eru hins vegar að stíga skref í átt til fyrra lífs sem ríkisstjórnin vonandi lítur til og óskandi að svo verði sem fyrst. Það er bæði eðlilegt og nauðsynlegt að heilbrigðisráðherra og fjármálaráðherra gefi Alþingi skýrslu þegar ríkisstjórnin boðar sóttvarnaaðgerðir sem hafa áhrif á samfélagið allt. Samhliða gefst færi á að ræða efnahagsleg og félagsleg úrræði stjórnvalda. Að tveimur árum liðnum verður að gera þá afdráttarlausu kröfu til ríkisstjórnarinnar að hún kynni tímasettar efnahagsaðgerðir samhliða sóttvarnaaðgerðum. Fólk og fyrirtæki hafa þurft að bregðast við sóttvarnaaðgerðum jafnvel innan sólarhrings á meðan ríkisstjórnin hefur sjálf tekið sér vikur til að vinna efnahagsaðgerðir til að bæta tekjutap sem af hlýst. Töluverð reynsla liggur fyrir um hvaða efnahagsaðgerðir virka best og því óboðlegt að ríkisstjórnin skuli auka á óvissu og erfiðleika atvinnulífsins með þessum vinnubrögðum. Umræða fyrir opnum tjöldum Viðreisn hefur þannig frá upphafi kallað eftir umræðu og aukinni aðkomu þingsins. Við höfum kallað eftir plani stjórnvalda varðandi heilbrigðiskerfi, varðandi efnahagsaðgerðir og um félagslega þætti en þessi mál tengjast auðvitað sterkt. Við höfum kallað eftir rökræðu um markmið stjórnvalda og plani og kölluðum þannig eftir afléttingar plani á sínum tíma. Frumkvæði ríkisstjórnarinnar sjálfrar til að stíga einhver skref um aðkomu þings hefur því miður vantað allan þann tíma sem heimsfaraldur hefur geisað. Það er veikleiki ríkisstjórnar að hún hafi á þessum tíma veikt þingið fremur en að virkja krafta þess. Þegar litið er til viðbragða ríkisstjórnarinnar í Danmörku má sjá að stjórnvöld þar skildu mikilvægi þess að þingið hefði aðkomu og ríkisstjórn þar leitaðist sjálf eftir því að auka aðkomu þingsins. Hér hefur heilbrigðisráðherra staðið á tröppum ráðherrabústaðarins og þulið upp hvernig fólkið í landinu á lifa lífinu næstu 2-3 vikur. Ráðherrar hafa valið að tjá sig í fjölmiðlum en ekki í þingsal og hið lýðræðislega samtal í þinginu hefur vantað. Þingið hefur ekki fengið að sinna því hlutverki sem því er ætlað að sinna. Mikilvægt er að hafa í huga að eftirlitshlutverk þingsins er ekki aðeins réttur þingsins heldur skylda þess. Hvers vegna óskaði Viðreisn eftir skýrslu ráðherra um sóttvarnaaðgerðir? Við aðstæður eins og nú eru á ekki að halda aftur af eftirlitshlutverki þingsins. Við óskuðum þess vegna eftir því að þegar aðgerðir eru kynntar af hálfu ríkisstjórnar þá verði heilbrigðis og fjármálaráðherra til svara inni í þingsal en jafnframt aðrir ráðherrar þegar þess er þörf, svo sem menntamálaráðherra. Ráðherrar geri grein fyrir röksemdum og forsendum fyrir sóttvarnaaðgerðum strax og þær eru kynntar. Tillaga okkar þarf ekki tímafreka þinglega meðferð eins og frumvarp það sem Sjálfstæðisflokkurinn hefur nú lagt fram. Það frumvarp mun ekki hafa nein sérstök áhrif um aðkomu þings næstu vikur og jafnvel mánuði. Við þessari tillögu okkar er hins vegar hægt að bregðast fljótt. Ósk okkar um umræður inni í þingsal mun skila opnu og gagnrýnu samtali. Ríkisstjórnin á ekki að óttast það samtal. Höfundur er alþingismaður Viðreisnar fyrir Reykjavíkurkjördæmi norður. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Viðreisn Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Alþingi Mest lesið Málað sig út í horn Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Brennt barn forðast eldinn Hrefna Sigurjónsdóttir Skoðun Uppbygging almannahagsmuna á Íslandi Hlynur Már Vilhjálmsson Skoðun Varnir gegn gagnagíslatökum Unnur Kristín Sveinbjarnardóttir Skoðun Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Hátt reitt til höggs Hjálmar Jónsson Skoðun Græðgi Kolbrún Bergþórsdóttir Skoðun Árið er 1990 Rebekka Hilmarsdóttir Skoðun Núna er næst! Bjarney Bjarnadóttir,Jóhanna M. Þorvaldsdóttir Skoðun Hvers vegna getur ein greiðsla á ári frá TR verið góður kostur? Sigurjón Skúlason Skoðun Skoðun Skoðun Hátt reitt til höggs Hjálmar Jónsson skrifar Skoðun Brennt barn forðast eldinn Hrefna Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Varnir gegn gagnagíslatökum Unnur Kristín Sveinbjarnardóttir skrifar Skoðun Uppbygging almannahagsmuna á Íslandi Hlynur Már Vilhjálmsson skrifar Skoðun Málað sig út í horn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Full orkuskipti ríkisflota og samgönguþjónustu fyrir 2030 Sigurður Friðleifsson skrifar Skoðun Einelti er veruleikabrenglun Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun „Lýtalaus íslenska“ er ekki til Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Hvatning til mótshaldara Landsmóts hestamanna Linda Karen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Áróður Kremls gegn Úkraínu og NATO Guðni Freyr Öfjörð skrifar Skoðun Að gefnu tilefni Kristján Hreinsson skrifar Skoðun Það er ákvörðun að beita mannvonsku Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Löng barátta XD fyrir jafnrétti og frelsi Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Árið er 1990 Rebekka Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Létt Borgarlína og bráðavandi umferðar Elías B. Elíasson,Þórarinn Hjaltason skrifar Skoðun Bestun Seðlabankastjóra Karl Guðlaugsson skrifar Skoðun Nýr tækniskóli rís við Flensborgarhöfn í Hafnarfirði Ágúst Bjarni Garðarsson skrifar Skoðun Úr samkeppni í einokun? Sigríður Margrét Oddsdóttir,Anna Hrefna Ingimundarsdóttir skrifar Skoðun Að mála sig út í horn Ingólfur Sverrisson skrifar Skoðun Verst fyrir fámennustu ríkin Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hvað getum við tekið á móti mörgum? Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Yazan, Kant og siðleg breytni á Íslandi Gunnar Hersveinn skrifar Skoðun Dauðinn og skattarnir skrifar Skoðun Áskorun ÖBÍ og Þroskahjálpar til ráðherra og þingmanna Alma Ýr Ingólfsdóttir,Unnur Helga Óttarsdóttir skrifar Skoðun Flug frá Keflavík til Köben tekur styttri tíma en meðaltími nauðgunar Guðný S. Bjarnadóttir skrifar Skoðun Hvers vegna getur ein greiðsla á ári frá TR verið góður kostur? Sigurjón Skúlason skrifar Skoðun Í gíslingu Ríkislögmanns, samtryggingar og spillingar Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar Skoðun Þegar andi Mussolini svífur yfir vötnunum og titlar verða langir Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Af málathöfnum Gauti Kristmannsson skrifar Skoðun Etanól í glansumbúðum Ingibjörg Rósa Björnsdóttir skrifar Sjá meira
Á upphafsstigum heimsfaraldurs vantaði mikið upp á að Alþingi færi fram umræða um stöðuna og þær sóttvarnaaðgerðir sem gripið var til. Staðan þá var mun viðkvæmari, enda var bólusetning ekki hafin og bóluefni ekki tryggð. Strax um haustið 2020 lagði Viðreisn þess vegna fram ósk um að heilbrigðisráðherra gæfi Alþingi skýrslu hálfs mánaðarlega um markmið, forsendur og sviðsmyndir sem unnið væri eftir. Við vildum með þessu auka aðkomu þings með opinni umræðu í þingsal og þar færi fram umræða um þá heildarhagsmuni sem eru á ábyrgð stjórnvalda að verja. Þáverandi heilbrigðisráðherra Svandís Svavarsdóttir varð við þessari ósk Viðreisnar. Þessi gagnrýna umræða varð til þess að efla samstöðu innan þings. Síðastliðið sumar boðaði ríkisstjórnin að stefnumótunarvinna væri hafin um viðbrögð við heimsfaraldrinum sem kynnt yrði innan 2-3 vikna. Löngu var orðið ljóst að þetta tímabundna ástand yrði langvinnt og að skref ríkisstjórnarinnar um efnahagsaðgerðir, félagslega þætti og um sóttvarnir yrði að byggja á skýrri sýn um markmið og forsendur. Ekkert hefur þó spurst til þessarar stefnumótunarvinnu síðan. Hefði ríkisstjórnin lokið þeirri vinnu væru fyrirtæki sennilega í umtalsvert minni óvissu um áhrif sóttvarnaaðgerða á afkomu fólks og rekstrargrundvöll fyrirtækja. Þá lægi fyrir einhver hugmyndafræði og stefna um hvaða efnahagsaðgerðir fylgja í hvert sinn sem sóttvarnaaðgerðir eru kynntar. Einhver hugmyndafræði og stefna um skólahald. Einhver sýn um skurðpunkt sóttvarna og annarra grundvallarhagsmuna samfélags. Rík eftirlitsskylda Alþingis Í vikunni lagði þingflokkur Viðreisnar aftur fram ósk um að heilbrigðisráðherra og fjármálaráðherra gefi Alþingi skýrslu samdægurs þegar ríkisstjórnin tilkynnir um sóttvarnaaðgerðir. Markmiðið er að fá fram röksemdir fyrir þeim aðgerðum sem ríkisstjórnin boðar í hvert sinn. Ummræða í þingsal um markmið og röksemdir skilar opnu og gagnrýnu samtali. Þó vissulega sé ástæða til bjartsýni vegna lítilla veikinda þrátt fyrir útbreidd smit þá ríkir enn óvissa um hvenær daglegt líf fólksins í landinu kemst aftur í eðlilegt horf. Aðrar þjóðir eru hins vegar að stíga skref í átt til fyrra lífs sem ríkisstjórnin vonandi lítur til og óskandi að svo verði sem fyrst. Það er bæði eðlilegt og nauðsynlegt að heilbrigðisráðherra og fjármálaráðherra gefi Alþingi skýrslu þegar ríkisstjórnin boðar sóttvarnaaðgerðir sem hafa áhrif á samfélagið allt. Samhliða gefst færi á að ræða efnahagsleg og félagsleg úrræði stjórnvalda. Að tveimur árum liðnum verður að gera þá afdráttarlausu kröfu til ríkisstjórnarinnar að hún kynni tímasettar efnahagsaðgerðir samhliða sóttvarnaaðgerðum. Fólk og fyrirtæki hafa þurft að bregðast við sóttvarnaaðgerðum jafnvel innan sólarhrings á meðan ríkisstjórnin hefur sjálf tekið sér vikur til að vinna efnahagsaðgerðir til að bæta tekjutap sem af hlýst. Töluverð reynsla liggur fyrir um hvaða efnahagsaðgerðir virka best og því óboðlegt að ríkisstjórnin skuli auka á óvissu og erfiðleika atvinnulífsins með þessum vinnubrögðum. Umræða fyrir opnum tjöldum Viðreisn hefur þannig frá upphafi kallað eftir umræðu og aukinni aðkomu þingsins. Við höfum kallað eftir plani stjórnvalda varðandi heilbrigðiskerfi, varðandi efnahagsaðgerðir og um félagslega þætti en þessi mál tengjast auðvitað sterkt. Við höfum kallað eftir rökræðu um markmið stjórnvalda og plani og kölluðum þannig eftir afléttingar plani á sínum tíma. Frumkvæði ríkisstjórnarinnar sjálfrar til að stíga einhver skref um aðkomu þings hefur því miður vantað allan þann tíma sem heimsfaraldur hefur geisað. Það er veikleiki ríkisstjórnar að hún hafi á þessum tíma veikt þingið fremur en að virkja krafta þess. Þegar litið er til viðbragða ríkisstjórnarinnar í Danmörku má sjá að stjórnvöld þar skildu mikilvægi þess að þingið hefði aðkomu og ríkisstjórn þar leitaðist sjálf eftir því að auka aðkomu þingsins. Hér hefur heilbrigðisráðherra staðið á tröppum ráðherrabústaðarins og þulið upp hvernig fólkið í landinu á lifa lífinu næstu 2-3 vikur. Ráðherrar hafa valið að tjá sig í fjölmiðlum en ekki í þingsal og hið lýðræðislega samtal í þinginu hefur vantað. Þingið hefur ekki fengið að sinna því hlutverki sem því er ætlað að sinna. Mikilvægt er að hafa í huga að eftirlitshlutverk þingsins er ekki aðeins réttur þingsins heldur skylda þess. Hvers vegna óskaði Viðreisn eftir skýrslu ráðherra um sóttvarnaaðgerðir? Við aðstæður eins og nú eru á ekki að halda aftur af eftirlitshlutverki þingsins. Við óskuðum þess vegna eftir því að þegar aðgerðir eru kynntar af hálfu ríkisstjórnar þá verði heilbrigðis og fjármálaráðherra til svara inni í þingsal en jafnframt aðrir ráðherrar þegar þess er þörf, svo sem menntamálaráðherra. Ráðherrar geri grein fyrir röksemdum og forsendum fyrir sóttvarnaaðgerðum strax og þær eru kynntar. Tillaga okkar þarf ekki tímafreka þinglega meðferð eins og frumvarp það sem Sjálfstæðisflokkurinn hefur nú lagt fram. Það frumvarp mun ekki hafa nein sérstök áhrif um aðkomu þings næstu vikur og jafnvel mánuði. Við þessari tillögu okkar er hins vegar hægt að bregðast fljótt. Ósk okkar um umræður inni í þingsal mun skila opnu og gagnrýnu samtali. Ríkisstjórnin á ekki að óttast það samtal. Höfundur er alþingismaður Viðreisnar fyrir Reykjavíkurkjördæmi norður.
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Skoðun Áskorun ÖBÍ og Þroskahjálpar til ráðherra og þingmanna Alma Ýr Ingólfsdóttir,Unnur Helga Óttarsdóttir skrifar
Skoðun Flug frá Keflavík til Köben tekur styttri tíma en meðaltími nauðgunar Guðný S. Bjarnadóttir skrifar
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun