Tölum um tryggingar - Viðbrögð við athugasemdum FÍB Katrín Júlíusdóttir skrifar 8. september 2021 08:00 Lítið er fjallað um efni og eðli trygginga á opinberum vettvangi þó við séum öll vel tryggð og njótum ríkrar tryggingaverndar hér á landi í samanburði við mörg önnur ríki. Reglulega birtist þó gagnrýni á tryggingafélögin vegna þess kostnaðar sem við berum vegna þeirrar tryggingaverndar sem við njótum. Verður þessi umfjöllun oft heldur einhliða því líkt og lífið sjálft er málið ekki eins einfalt og virðist í fyrstu. Framkvæmdastjóri FÍB birti nýverið grein þar sem hann fer hörðum orðum um meint okur tryggingafélaga. Þar er hoggið í sama knérunn og áður. Gífuryrði um okur og vafasama viðskiptahætti eru notuð og valdar tölur úr opinberum gögnum notaðar til að styðja við þær fullyrðingar. Við þessa framsetningu má gera nokkrar athugasemdir en ekki síður má ýmsu við hana bæta sem gefur neytendum fyllri mynd af umhverfi tryggingastarfsemi hér á landi. Hækkun launa hefur mikil áhrif Í áðurnefndri grein er gagnrýnt að iðgjöld bifreiðatrygginga í vísitölu neysluverðs hafi hækkað um 44% frá 2015 á meðan vísitala neysluverðs hafi einungis hækkað um 17% á sama tíma. Það er töluverð einföldun. Vísitala neysluverðs mælir breytingar á heildar verðlagi allra hluta í þjóðfélaginu og eðlilegt er að undirliðir þar breytist ekki með sama hætti og vísitalan sjálf. Í tilfelli tryggingafélaga skipta laun miklu máli þegar kemur að fjárhæð bótagreiðslna, þar sem laun eru lögð til grundvallar við mat á þeirri tryggingavernd. Á þessu tímabili sem framkvæmdastjóri FÍB tiltekur hafa laun hækkað um 69%. Þá má einnig benda á að viðgerðarkostnaður bifreiða hefur hækkað um 45% á sama tíma. Ekki er því einungis hægt að horfa til vísitölu neysluverðs þegar rýnt er í verðhækkanir tryggingafélaga, launaþróun á Íslandi skiptir hér gríðarmiklu máli. Heilbrigður rekstur – hagur neytenda Í greininni er kostnaður sagður hafa snarminnkað hjá tryggingafélögum og er það m.a. rökstutt með því að samsett hlutfall eins tryggingafélags hafi farið niður í 80% á einum ársfjórðungi. Sveiflur í samsettu hlutfalli tryggingafélaga eru engin nýlunda. Í tryggingaheiminum verður að horfa til lengri tíma enda ljóst að einstaka stórtjón geta valdið talsverðum sveiflum eins og dæmin sýna. Skýrari mynd fæst því með því að horfa yfir lengra tímabil þar sem samsett hlutfall tryggingafélaga getur sveiflast mjög mikið milli mánaða og ársfjórðunga. Einfalt meðaltal samsetts hlutfalls tryggingafélaganna á fyrri hluta ársins 2021 er 95%, en var 97% á árinu 2020. Það er mikilvægt fyrir tryggingafélög að halda þessu hlutfalli undir 100% svo tryggingareksturinn skili hagnaði því það þjónar hagsmunum neytenda betur til lengri tíma. Þegar litið er einungis til lögbundinna ökutækjatrygginga sést eins og SFF hefur áður bent á að ekki er um hagnað af þeirri starfsemi að ræða. Kostnaður af þeim var 107-110% af iðgjöldum á árunum 2017-2020, og var kostnaðurinn 106% af lögbundnum iðgjöldum á fyrsta fjórðungi ársins 2021. Sá mikli hagnaður tryggingafélaga á fyrri hluta ársins sem vísað er til í grein framkvæmdastjóra FÍB er að mestu til kominn vegna ávöxtunar fjárfestingareigna, þar hefur mikill uppgangur á hlutabréfamarkaði haft mest áhrif. Tryggingafélög geta ekki einungis treyst á slíkan hagnað heldur þarf einnig að hlúa að grunnrekstri til framtíðar. Háar bótagreiðslur fyrir minni líkamstjón Það er rétt að slysum fækkaði á árunum 2019 og 2020 líkt og tölur Samgöngustofu sýna. Ætla má að samdráttur í ferðaþjónustunni og fækkun ferðamanna hafi þar töluverð áhrif. Færri ferðmenn verða þess valdandi að slys og tjónagreiðslur lækka, en að sama skapi minnka iðgjöld tryggingafélaga. Einnig þarf að hafa í huga að kostnaður vegna skaðabótakrafna hefur farið hækkandi hjá félögunum. Hér á landi er gengið mun lengra í greiðslu bóta vegna minniháttar líkamstjóna en í nágrannaríkjum okkar. Sá þáttur vegur einna þyngst í þeim mun sem er á iðgjöldum vegna lögbundinna ökutækjatrygginga hérlendis og í nágrannaríkjum okkar. Í Danmörku eru til dæmis almennt ekki greiddar bætur vegna varanlegrar örorku ef hún er metin 15% eða lægri. Hér á landi eru ekkert slíkt gólf að finna í skaðabótalögum. Um 75% greiddra bóta vegna varanlegrar örorku eftir bílslys eru vegna líkamstjóna, sem metin eru til 15% varanlegrar örorku eða lægri. Það segir sig því sjálft að þessi eini þáttur hlýtur að vega þungt og skekkja allan samanburð. Guðmundur Sigurðsson lagaprófessor birti nýverið áhugaverðar niðurstöður rannsóknar sem sýna að á Íslandi sé verið að greiða bætur vegna minni háttar líkamstjóna af völdum ökutækja þrátt fyrir að fólk verði fyrir litlu sem engu fjártjóni. Ef sama fyrirkomulag væri hér á landi og í Danmörku er ljóst að forsendur gætu skapast fyrir lækkun iðgjalda lögbundinna ökutækjatrygginga. Grein Guðmundar Sigurðssonar: Ræðum leiðir! Á tryggingafélög eru settar auknar kvaðir hvað varðar fjárhagslegt heilbrigði af eftirlitsaðilum. Sú þróun að bankar og tryggingafélög sameinist er ekki ný af nálinni né sér íslenskt fyrirbæri. Burtséð frá því hvort slíkir samrunar séu hagkvæmir eður ei er mjög undarlegt af framkvæmdastjóra FÍB að reyna að gera slíka samruna tortryggilega. Ef hægt er að ná kostnaðarhagræði með samruna banka og tryggingafélags ætti FÍB að fagna þeirri þróun. Við hjá Samtökum fjármálafyrirtækja viljum gjarnan eiga efnisríkt samtal um það sem betur má fara í starfsumhverfi tryggingafélaga hér landi líkt og gildandi ákvæði skaðabótalaga. SFF og FÍB eru sammála því að ódýrari tryggingar eru eftirsóknarverðar og að það beri að vinna að því markmiði, það er allra hagur. Við köllum því eftir góðu samtali við FÍB og aðra talsmenn neytenda ásamt stjórnvöldum um raunhæfar leiðir að því markmiði. Höfundur er framkvæmdastjóri Samtaka fjármálafyrirtækja. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Katrín Júlíusdóttir Tryggingar Bílar Mest lesið Málað sig út í horn Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Brennt barn forðast eldinn Hrefna Sigurjónsdóttir Skoðun Uppbygging almannahagsmuna á Íslandi Hlynur Már Vilhjálmsson Skoðun Varnir gegn gagnagíslatökum Unnur Kristín Sveinbjarnardóttir Skoðun Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Græðgi Kolbrún Bergþórsdóttir Skoðun Hátt reitt til höggs Hjálmar Jónsson Skoðun Árið er 1990 Rebekka Hilmarsdóttir Skoðun Núna er næst! Bjarney Bjarnadóttir,Jóhanna M. Þorvaldsdóttir Skoðun Hvers vegna getur ein greiðsla á ári frá TR verið góður kostur? Sigurjón Skúlason Skoðun Skoðun Skoðun Hátt reitt til höggs Hjálmar Jónsson skrifar Skoðun Brennt barn forðast eldinn Hrefna Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Varnir gegn gagnagíslatökum Unnur Kristín Sveinbjarnardóttir skrifar Skoðun Uppbygging almannahagsmuna á Íslandi Hlynur Már Vilhjálmsson skrifar Skoðun Málað sig út í horn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Full orkuskipti ríkisflota og samgönguþjónustu fyrir 2030 Sigurður Friðleifsson skrifar Skoðun Einelti er veruleikabrenglun Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun „Lýtalaus íslenska“ er ekki til Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Hvatning til mótshaldara Landsmóts hestamanna Linda Karen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Áróður Kremls gegn Úkraínu og NATO Guðni Freyr Öfjörð skrifar Skoðun Að gefnu tilefni Kristján Hreinsson skrifar Skoðun Það er ákvörðun að beita mannvonsku Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Löng barátta XD fyrir jafnrétti og frelsi Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Árið er 1990 Rebekka Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Létt Borgarlína og bráðavandi umferðar Elías B. Elíasson,Þórarinn Hjaltason skrifar Skoðun Bestun Seðlabankastjóra Karl Guðlaugsson skrifar Skoðun Nýr tækniskóli rís við Flensborgarhöfn í Hafnarfirði Ágúst Bjarni Garðarsson skrifar Skoðun Úr samkeppni í einokun? Sigríður Margrét Oddsdóttir,Anna Hrefna Ingimundarsdóttir skrifar Skoðun Að mála sig út í horn Ingólfur Sverrisson skrifar Skoðun Verst fyrir fámennustu ríkin Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hvað getum við tekið á móti mörgum? Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Yazan, Kant og siðleg breytni á Íslandi Gunnar Hersveinn skrifar Skoðun Dauðinn og skattarnir skrifar Skoðun Áskorun ÖBÍ og Þroskahjálpar til ráðherra og þingmanna Alma Ýr Ingólfsdóttir,Unnur Helga Óttarsdóttir skrifar Skoðun Flug frá Keflavík til Köben tekur styttri tíma en meðaltími nauðgunar Guðný S. Bjarnadóttir skrifar Skoðun Hvers vegna getur ein greiðsla á ári frá TR verið góður kostur? Sigurjón Skúlason skrifar Skoðun Í gíslingu Ríkislögmanns, samtryggingar og spillingar Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar Skoðun Þegar andi Mussolini svífur yfir vötnunum og titlar verða langir Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Af málathöfnum Gauti Kristmannsson skrifar Skoðun Etanól í glansumbúðum Ingibjörg Rósa Björnsdóttir skrifar Sjá meira
Lítið er fjallað um efni og eðli trygginga á opinberum vettvangi þó við séum öll vel tryggð og njótum ríkrar tryggingaverndar hér á landi í samanburði við mörg önnur ríki. Reglulega birtist þó gagnrýni á tryggingafélögin vegna þess kostnaðar sem við berum vegna þeirrar tryggingaverndar sem við njótum. Verður þessi umfjöllun oft heldur einhliða því líkt og lífið sjálft er málið ekki eins einfalt og virðist í fyrstu. Framkvæmdastjóri FÍB birti nýverið grein þar sem hann fer hörðum orðum um meint okur tryggingafélaga. Þar er hoggið í sama knérunn og áður. Gífuryrði um okur og vafasama viðskiptahætti eru notuð og valdar tölur úr opinberum gögnum notaðar til að styðja við þær fullyrðingar. Við þessa framsetningu má gera nokkrar athugasemdir en ekki síður má ýmsu við hana bæta sem gefur neytendum fyllri mynd af umhverfi tryggingastarfsemi hér á landi. Hækkun launa hefur mikil áhrif Í áðurnefndri grein er gagnrýnt að iðgjöld bifreiðatrygginga í vísitölu neysluverðs hafi hækkað um 44% frá 2015 á meðan vísitala neysluverðs hafi einungis hækkað um 17% á sama tíma. Það er töluverð einföldun. Vísitala neysluverðs mælir breytingar á heildar verðlagi allra hluta í þjóðfélaginu og eðlilegt er að undirliðir þar breytist ekki með sama hætti og vísitalan sjálf. Í tilfelli tryggingafélaga skipta laun miklu máli þegar kemur að fjárhæð bótagreiðslna, þar sem laun eru lögð til grundvallar við mat á þeirri tryggingavernd. Á þessu tímabili sem framkvæmdastjóri FÍB tiltekur hafa laun hækkað um 69%. Þá má einnig benda á að viðgerðarkostnaður bifreiða hefur hækkað um 45% á sama tíma. Ekki er því einungis hægt að horfa til vísitölu neysluverðs þegar rýnt er í verðhækkanir tryggingafélaga, launaþróun á Íslandi skiptir hér gríðarmiklu máli. Heilbrigður rekstur – hagur neytenda Í greininni er kostnaður sagður hafa snarminnkað hjá tryggingafélögum og er það m.a. rökstutt með því að samsett hlutfall eins tryggingafélags hafi farið niður í 80% á einum ársfjórðungi. Sveiflur í samsettu hlutfalli tryggingafélaga eru engin nýlunda. Í tryggingaheiminum verður að horfa til lengri tíma enda ljóst að einstaka stórtjón geta valdið talsverðum sveiflum eins og dæmin sýna. Skýrari mynd fæst því með því að horfa yfir lengra tímabil þar sem samsett hlutfall tryggingafélaga getur sveiflast mjög mikið milli mánaða og ársfjórðunga. Einfalt meðaltal samsetts hlutfalls tryggingafélaganna á fyrri hluta ársins 2021 er 95%, en var 97% á árinu 2020. Það er mikilvægt fyrir tryggingafélög að halda þessu hlutfalli undir 100% svo tryggingareksturinn skili hagnaði því það þjónar hagsmunum neytenda betur til lengri tíma. Þegar litið er einungis til lögbundinna ökutækjatrygginga sést eins og SFF hefur áður bent á að ekki er um hagnað af þeirri starfsemi að ræða. Kostnaður af þeim var 107-110% af iðgjöldum á árunum 2017-2020, og var kostnaðurinn 106% af lögbundnum iðgjöldum á fyrsta fjórðungi ársins 2021. Sá mikli hagnaður tryggingafélaga á fyrri hluta ársins sem vísað er til í grein framkvæmdastjóra FÍB er að mestu til kominn vegna ávöxtunar fjárfestingareigna, þar hefur mikill uppgangur á hlutabréfamarkaði haft mest áhrif. Tryggingafélög geta ekki einungis treyst á slíkan hagnað heldur þarf einnig að hlúa að grunnrekstri til framtíðar. Háar bótagreiðslur fyrir minni líkamstjón Það er rétt að slysum fækkaði á árunum 2019 og 2020 líkt og tölur Samgöngustofu sýna. Ætla má að samdráttur í ferðaþjónustunni og fækkun ferðamanna hafi þar töluverð áhrif. Færri ferðmenn verða þess valdandi að slys og tjónagreiðslur lækka, en að sama skapi minnka iðgjöld tryggingafélaga. Einnig þarf að hafa í huga að kostnaður vegna skaðabótakrafna hefur farið hækkandi hjá félögunum. Hér á landi er gengið mun lengra í greiðslu bóta vegna minniháttar líkamstjóna en í nágrannaríkjum okkar. Sá þáttur vegur einna þyngst í þeim mun sem er á iðgjöldum vegna lögbundinna ökutækjatrygginga hérlendis og í nágrannaríkjum okkar. Í Danmörku eru til dæmis almennt ekki greiddar bætur vegna varanlegrar örorku ef hún er metin 15% eða lægri. Hér á landi eru ekkert slíkt gólf að finna í skaðabótalögum. Um 75% greiddra bóta vegna varanlegrar örorku eftir bílslys eru vegna líkamstjóna, sem metin eru til 15% varanlegrar örorku eða lægri. Það segir sig því sjálft að þessi eini þáttur hlýtur að vega þungt og skekkja allan samanburð. Guðmundur Sigurðsson lagaprófessor birti nýverið áhugaverðar niðurstöður rannsóknar sem sýna að á Íslandi sé verið að greiða bætur vegna minni háttar líkamstjóna af völdum ökutækja þrátt fyrir að fólk verði fyrir litlu sem engu fjártjóni. Ef sama fyrirkomulag væri hér á landi og í Danmörku er ljóst að forsendur gætu skapast fyrir lækkun iðgjalda lögbundinna ökutækjatrygginga. Grein Guðmundar Sigurðssonar: Ræðum leiðir! Á tryggingafélög eru settar auknar kvaðir hvað varðar fjárhagslegt heilbrigði af eftirlitsaðilum. Sú þróun að bankar og tryggingafélög sameinist er ekki ný af nálinni né sér íslenskt fyrirbæri. Burtséð frá því hvort slíkir samrunar séu hagkvæmir eður ei er mjög undarlegt af framkvæmdastjóra FÍB að reyna að gera slíka samruna tortryggilega. Ef hægt er að ná kostnaðarhagræði með samruna banka og tryggingafélags ætti FÍB að fagna þeirri þróun. Við hjá Samtökum fjármálafyrirtækja viljum gjarnan eiga efnisríkt samtal um það sem betur má fara í starfsumhverfi tryggingafélaga hér landi líkt og gildandi ákvæði skaðabótalaga. SFF og FÍB eru sammála því að ódýrari tryggingar eru eftirsóknarverðar og að það beri að vinna að því markmiði, það er allra hagur. Við köllum því eftir góðu samtali við FÍB og aðra talsmenn neytenda ásamt stjórnvöldum um raunhæfar leiðir að því markmiði. Höfundur er framkvæmdastjóri Samtaka fjármálafyrirtækja.
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Skoðun Áskorun ÖBÍ og Þroskahjálpar til ráðherra og þingmanna Alma Ýr Ingólfsdóttir,Unnur Helga Óttarsdóttir skrifar
Skoðun Flug frá Keflavík til Köben tekur styttri tíma en meðaltími nauðgunar Guðný S. Bjarnadóttir skrifar
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun