Lífshættulegt frumvarp dómsmálaráðherra Katrín Sigríður J Steingrímsdóttir skrifar 10. júní 2021 07:31 Haustið 2020 voru fjögur egypsk börn, það elsta 12 ára gamalt, í felum frá íslenska ríkinu sem ætlaði að henda þeim úr landi en fjölskyldan kom hingað í leit að betra lífi. Við njótum þeirra forréttinda að búa í landi þar sem við þurfum ekki að flýja með börnin okkar í skjóli nætur vegna þess að við teljum þau vera í lífshættu muni þau búa hér enn. Að flýja land er ekkert gamanmál og það gerir enginn nema í algjörri neyð. Abdalla, Rewida, Hamza, Mustafa og foreldrar þeirra, Doaa og Ibrahim, þurftu að fela sig frá íslenskumstjórnvöldum og treysta á þrýsting netverja svo þau fengju dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða. Grundvöllurinn var greinilega til staðar í lagabálknum sem var ekki hægt að beita fyrr en Íslendingar sjálfir kölluðu eftir því. Mannúðin nær greinilega svo skammt. Hvar er mannúðin? Á sínum tíma voru Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir dómsmálaráðherra og Útlendingastofnun beitt töluverðum þrýstingi og þess krafist að egypska fjölskyldan fengi dvalarleyfi hér. Svar ráðherrans var einfalt: „Við gerum ekki reglugerðarbreytingar til að bjarga einstaka fjölskyldum sem fara í fjölmiðla.“ Þar höfum við það, við breytum ekki kerfinu til þess að hjálpa fólki í neyð heldur þarf að skoða málaflokkinn heildstætt. Gott og vel, deila má um hvort þessi sjónarmið stafi af mannúð eða íhaldssemi. Skoðum þá næstu verk ráðherrans í málaflokknum, frumvarp hennar um málefni útlendinga sem liggur nú fyrir Alþingi. Helstu rökin með frumvarpinu eru að málsmeðferðartími fólks sem leitar að vernd verði skjótari og skilvirkari. Helsta vandamálið sem við stöndum frammi fyrir snýr þó ekki að málsmeðferðartíma, heldur þeim svörum sem fólkið fær. Er markmiðið að neikvæð svör berist á styttri tíma svo fólk nái ekki að festa hér rætur, svo að það komi ekki fleiri einstakar fjölskyldur sem fara í fjölmiðla? Er mannúðlegt að senda burt fólk, sé það gert á fljótari hátt en áður? Höfuðbreytingin með þessu frumvarpi snýr helst að því að fella niður ákvæði sem heimilar Íslandi að meta sérstaklega aðstæður flóttafólks sem kemur til Íslands í gegnum önnur Evrópuríki. Alþekkt er að flóttafólk býr við ömurlegar aðstæður t.d. í Grikklandi, Búlgaríu og Ungverjalandi. Niðurfelling á slíkri heimild er lífshættuleg fólki sem leitar til okkar . Aðgerðasinnar mótmæltu þessari breytingu af mikilli hörku síðast þegar frumvarpið leit dagsins ljós og nú birtist breytingin í enn eitt skiptið, þvert á athugasemdir Rauða krossins. Viljum við ekki státa okkur af því að vera réttlátt fjölmenningarsamfélag sem býður aðra velkomna og tökum vel á móti þeim en sendum þau ekki til baka í ömurlegar aðstæður hratt og örugglega? Neyðin aldrei verið meiri Ég skora á Alþingi að hleypa þessu frumvarpi ekki í gegn og standa réttu megin í málaflokknum. Verði þetta frumvarp samþykkt mun það skrifast á þau sem stóðu ekki í vegi fyrir því og framtíðarkynslóðir munu læra um ykkur í sögutímum sem þau er stóðu í vegi fyrir mannréttindum. Í fyrra veittum við fleirum alþjóðlega vernd en við höfum nokkurn tímann gert. Það er staðreynd. Það er einnig staðreynd að síðasta ár einkenndist að miklu leyti af heimsfaraldri sem setti strik í reikninginn sem varð til þess að Ísland gat ekki vísað fólki úr landi. Að auki má benda á að árið 2020 tókum við ekki á móti stökum kvótaflóttamanni vegna faraldursins þó að til stæði að taka við hátt í 100 manns. Neyðin hefur aldrei verið meiri og þegar rök um heimsfaraldur eru borin fyrir sig í þeim málum ræður hentugleiki því að þau rök séu ekki einnig bendluð við met í samþykktum umsóknum um alþjóðlega vernd. Hvað tók við þegar heimurinn náði sér á strik í vor? Við settum met í synjunum um alþjóðlega vernd og vísunum úr landi. Í janúar og febrúar vorum við enn að veita fleirum vernd en við vorum að synja. Í apríl og maí voru 86-90% umsækjenda synjað um alþjóðlega vernd. Þegar heimurinn varð bólusettari, ferðamenn gátu ferðast hingað til lands og landinn gat farið grímulaus í búðir, þá gat ríkisstjórnin byrjað að synja fólki aftur. Þetta eru ekki bara tölur, þetta er fólk. Við eigum ekki að leika okkur með líf fólks heldur eigum við að líta á okkur sem einn hóp, sem aðstoðar hvert annað í neyð. Það sýnir mannúð. Kerfi fyrir fólk Það liggur alveg fyrir að kerfin okkar eru gölluð, en þeim þarf að breyta á réttan hátt. Við getum ekki sífellt breytt kerfum til að auka skilvirkni ef mannúðin er engin og breytingarnar ekki gerðar með fólk í huga. Raunar er tæplega hægt að tala um frumvarpið sem kerfisbreytingu þegar verið er að styrkja enn frekar galla núverandi kerfis. Við þurfum að breyta verndarkerfinu svo það séu ekki fleiri einstaka fjölskyldur sem fara í fjölmiðla enda verði kerfið til þess fallið að þau sjái ekki ástæðu til þess, við bjóðum þau velkomin hingað. Auðvitað þarf að stytta málsmeðferðartíma en það á ekki að gera einungis svo hægt sé að synja sem flestum. Mannréttindi eru órjúfanlegur hluti íslensks og alþjóðlegs samfélags. Við þurfum að leggja okkar af mörkum og taka virkan þátt. Við þurfum að auðvelda þeim sem leita hingað að verða virk í samfélaginu og hafa til staðar úrræði sem snúa að náms- og atvinnutækifærum fyrir þennan hóp. Pólitíkin getur verið ljót og þegar talað er um fólk sem tölur og málsnúmer missum við sjónar af því sem raunverulega skiptir máli. Það er fyrst og fremst fólkið sem skiptir máli. Höfundur er sálfræðinemi og situr í 3. sæti á lista Viðreisnar í Reykjavíkurkjördæmi norður. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðun: Kosningar 2021 Mannréttindi Hælisleitendur Mest lesið Carbfix: Stærsta framlag Íslands í loftslagsmálum heimsins Sævar Freyr Þráinsson Skoðun Mengum meira Heiðar Guðjónsson Skoðun Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Hvað verður um Kára? Helga Sigrún Harðardóttir Skoðun Sigmundi Davíð svarað Björn Bjarnason Skoðun Coda Terminal hefur ekki áhrif á neysluvatnsból höfuðborgarsvæðisins Sigrún Tómasdóttir Skoðun Ferðatryggingar og val á kreditkorti Svandís Edda Hólm Jónudóttir Skoðun Af hverju leka gluggar fyrr en áður? Böðvar Bjarnason Skoðun Halldór 05.07.2024 Halldór Að óttast blokkir Ásta Logadóttir Skoðun Skoðun Skoðun Carbfix: Stærsta framlag Íslands í loftslagsmálum heimsins Sævar Freyr Þráinsson skrifar Skoðun Sigmundi Davíð svarað Björn Bjarnason skrifar Skoðun Coda Terminal hefur ekki áhrif á neysluvatnsból höfuðborgarsvæðisins Sigrún Tómasdóttir skrifar Skoðun Líf og dauði leikur á hnífsegg Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar Skoðun Mengum meira Heiðar Guðjónsson skrifar Skoðun Hvað verður um Kára? Helga Sigrún Harðardóttir skrifar Skoðun Að eiga tertuna og borða hana líka – svar til formanns Hildur Sverrisdóttir skrifar Skoðun Hik er sama og tap Ingólfur Sverrisson skrifar Skoðun Af hverju leka gluggar fyrr en áður? Böðvar Bjarnason skrifar Skoðun Hluta þjóðarinnar hent út í kuldann – hinn baðar sig í sólinni Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Að óttast blokkir Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Engin gúrka hjá Blaðamannafélaginu Sigríður Dögg Auðunsdóttir,Freyja Steingrímsdóttir skrifar Skoðun Stórnotendur eru kjölfestan í íslenska raforkukerfinu Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Ert þú í góðu netsambandi? Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar Skoðun Evrópa og myrkrið framundan Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Heilræði fyrir Nýhaldið Sigmundur Davíð Gunnlaugsson skrifar Skoðun Glútenlaust gull á grillið Anna Gunndís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Kaupin á eyrinni Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Lokunaruppboð í Kauphöllinni Baldur Thorlacius skrifar Skoðun Viðreisn mun leggja fram tillögu um íbúakosningu um Coda Terminal verkefnið í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Ferðatryggingar og val á kreditkorti Svandís Edda Hólm Jónudóttir skrifar Skoðun Af hverju að byggja Coda Terminal? Ólafur Elínarson,Sandra Ósk Snæbjörnsdóttir skrifar Skoðun Hljóð úr horni Ingólfur Sverrisson skrifar Skoðun ESB fyrir almenning Oddný G. Harðardóttir skrifar Skoðun Strámaðurinn mikli Kristján Hreinsson skrifar Skoðun Árið er 2024 Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Samkeppni í nýju ljósi Páll Hermannsson skrifar Skoðun Það er verið að grafa dýpri fátæktargjá Rúnar Sigurjónsson skrifar Skoðun „Hæ ástin, þarf að millifæra, getur þú samþykkt beiðnina?“ Heiðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Algeng þvæla um Evrópusambandið Jón Frímann Jónsson skrifar Sjá meira
Haustið 2020 voru fjögur egypsk börn, það elsta 12 ára gamalt, í felum frá íslenska ríkinu sem ætlaði að henda þeim úr landi en fjölskyldan kom hingað í leit að betra lífi. Við njótum þeirra forréttinda að búa í landi þar sem við þurfum ekki að flýja með börnin okkar í skjóli nætur vegna þess að við teljum þau vera í lífshættu muni þau búa hér enn. Að flýja land er ekkert gamanmál og það gerir enginn nema í algjörri neyð. Abdalla, Rewida, Hamza, Mustafa og foreldrar þeirra, Doaa og Ibrahim, þurftu að fela sig frá íslenskumstjórnvöldum og treysta á þrýsting netverja svo þau fengju dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða. Grundvöllurinn var greinilega til staðar í lagabálknum sem var ekki hægt að beita fyrr en Íslendingar sjálfir kölluðu eftir því. Mannúðin nær greinilega svo skammt. Hvar er mannúðin? Á sínum tíma voru Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir dómsmálaráðherra og Útlendingastofnun beitt töluverðum þrýstingi og þess krafist að egypska fjölskyldan fengi dvalarleyfi hér. Svar ráðherrans var einfalt: „Við gerum ekki reglugerðarbreytingar til að bjarga einstaka fjölskyldum sem fara í fjölmiðla.“ Þar höfum við það, við breytum ekki kerfinu til þess að hjálpa fólki í neyð heldur þarf að skoða málaflokkinn heildstætt. Gott og vel, deila má um hvort þessi sjónarmið stafi af mannúð eða íhaldssemi. Skoðum þá næstu verk ráðherrans í málaflokknum, frumvarp hennar um málefni útlendinga sem liggur nú fyrir Alþingi. Helstu rökin með frumvarpinu eru að málsmeðferðartími fólks sem leitar að vernd verði skjótari og skilvirkari. Helsta vandamálið sem við stöndum frammi fyrir snýr þó ekki að málsmeðferðartíma, heldur þeim svörum sem fólkið fær. Er markmiðið að neikvæð svör berist á styttri tíma svo fólk nái ekki að festa hér rætur, svo að það komi ekki fleiri einstakar fjölskyldur sem fara í fjölmiðla? Er mannúðlegt að senda burt fólk, sé það gert á fljótari hátt en áður? Höfuðbreytingin með þessu frumvarpi snýr helst að því að fella niður ákvæði sem heimilar Íslandi að meta sérstaklega aðstæður flóttafólks sem kemur til Íslands í gegnum önnur Evrópuríki. Alþekkt er að flóttafólk býr við ömurlegar aðstæður t.d. í Grikklandi, Búlgaríu og Ungverjalandi. Niðurfelling á slíkri heimild er lífshættuleg fólki sem leitar til okkar . Aðgerðasinnar mótmæltu þessari breytingu af mikilli hörku síðast þegar frumvarpið leit dagsins ljós og nú birtist breytingin í enn eitt skiptið, þvert á athugasemdir Rauða krossins. Viljum við ekki státa okkur af því að vera réttlátt fjölmenningarsamfélag sem býður aðra velkomna og tökum vel á móti þeim en sendum þau ekki til baka í ömurlegar aðstæður hratt og örugglega? Neyðin aldrei verið meiri Ég skora á Alþingi að hleypa þessu frumvarpi ekki í gegn og standa réttu megin í málaflokknum. Verði þetta frumvarp samþykkt mun það skrifast á þau sem stóðu ekki í vegi fyrir því og framtíðarkynslóðir munu læra um ykkur í sögutímum sem þau er stóðu í vegi fyrir mannréttindum. Í fyrra veittum við fleirum alþjóðlega vernd en við höfum nokkurn tímann gert. Það er staðreynd. Það er einnig staðreynd að síðasta ár einkenndist að miklu leyti af heimsfaraldri sem setti strik í reikninginn sem varð til þess að Ísland gat ekki vísað fólki úr landi. Að auki má benda á að árið 2020 tókum við ekki á móti stökum kvótaflóttamanni vegna faraldursins þó að til stæði að taka við hátt í 100 manns. Neyðin hefur aldrei verið meiri og þegar rök um heimsfaraldur eru borin fyrir sig í þeim málum ræður hentugleiki því að þau rök séu ekki einnig bendluð við met í samþykktum umsóknum um alþjóðlega vernd. Hvað tók við þegar heimurinn náði sér á strik í vor? Við settum met í synjunum um alþjóðlega vernd og vísunum úr landi. Í janúar og febrúar vorum við enn að veita fleirum vernd en við vorum að synja. Í apríl og maí voru 86-90% umsækjenda synjað um alþjóðlega vernd. Þegar heimurinn varð bólusettari, ferðamenn gátu ferðast hingað til lands og landinn gat farið grímulaus í búðir, þá gat ríkisstjórnin byrjað að synja fólki aftur. Þetta eru ekki bara tölur, þetta er fólk. Við eigum ekki að leika okkur með líf fólks heldur eigum við að líta á okkur sem einn hóp, sem aðstoðar hvert annað í neyð. Það sýnir mannúð. Kerfi fyrir fólk Það liggur alveg fyrir að kerfin okkar eru gölluð, en þeim þarf að breyta á réttan hátt. Við getum ekki sífellt breytt kerfum til að auka skilvirkni ef mannúðin er engin og breytingarnar ekki gerðar með fólk í huga. Raunar er tæplega hægt að tala um frumvarpið sem kerfisbreytingu þegar verið er að styrkja enn frekar galla núverandi kerfis. Við þurfum að breyta verndarkerfinu svo það séu ekki fleiri einstaka fjölskyldur sem fara í fjölmiðla enda verði kerfið til þess fallið að þau sjái ekki ástæðu til þess, við bjóðum þau velkomin hingað. Auðvitað þarf að stytta málsmeðferðartíma en það á ekki að gera einungis svo hægt sé að synja sem flestum. Mannréttindi eru órjúfanlegur hluti íslensks og alþjóðlegs samfélags. Við þurfum að leggja okkar af mörkum og taka virkan þátt. Við þurfum að auðvelda þeim sem leita hingað að verða virk í samfélaginu og hafa til staðar úrræði sem snúa að náms- og atvinnutækifærum fyrir þennan hóp. Pólitíkin getur verið ljót og þegar talað er um fólk sem tölur og málsnúmer missum við sjónar af því sem raunverulega skiptir máli. Það er fyrst og fremst fólkið sem skiptir máli. Höfundur er sálfræðinemi og situr í 3. sæti á lista Viðreisnar í Reykjavíkurkjördæmi norður.
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Skoðun Coda Terminal hefur ekki áhrif á neysluvatnsból höfuðborgarsvæðisins Sigrún Tómasdóttir skrifar
Skoðun Viðreisn mun leggja fram tillögu um íbúakosningu um Coda Terminal verkefnið í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson skrifar
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun