Flugvellir á Suðvesturlandi og tengd mál Guðjón Sigurbjartsson skrifar 23. apríl 2021 11:10 Endurmeta þarf áform um flugvöll í Hvassahrauni. Stór flugvöllur í Hvassahrauni nánast við hlið Keflavíkurflugvallar, sömu megin við Höfuðborgarsvæðið, er hæpin staðsetning, jafnvel þótt ekki hefði komið til aukin eldvirkni á Reykjanesskaganum. Reykjavíkurflugvöllur Reykjavíkurflugvöllur gegnir í aðalatriðum eftirfarandi flugi: farþegaflug innanlands og alþjóðlega, áætluð og sérpöntuð (flugtaxi), einkaflug og kennsluflug sjúkra-, björgunar- og löggæslu flug. (ófullkominn) varaflugvöllur fyrir alþjóðaflugið í Keflavík. Með tilkomu hágæða almenningssamgangna KEF-REY svo sem háhraða fluglestar, PRT eða GRT kerfa (sjá um þetta á YouTube) og Borgarlínu getur hluti starfseminnar flust til Keflavíkur. Finna þarf góðar lausnir fyrir hitt. Hvassahraun Hagfræðistofnun HÍ hefur metið þjóðhagkvæmni þess að leggja af Reykjavíkurflugvöll og byggja í staðinn flugvöll í Hvassahrauni um 100 milljarða króna sem felst að mest í verðmætu byggingarlandi sem losnar. Hvassahraun hefur þann helsta kost að vera nálægt Höfuðborgarsvæðinu. Það sem hins vegar mælir gegn því að staðsetja flugvöll sem tekur við að Reykjavíkurflugvelli í Hvassahrauni er í aðalatriðum þetta: Keflavíkurflugvöllur er á svipuðu veðursvæði Nálægð við byggð í Hafnarfirði. Truflun á þróun byggðar meðfram ströndinni Nálægð við mikilvæg vatnsból Samgöngutenging við Höfuðborgarsvæðið er sú sama og við Keflavík Eldvirkni Reykjanesskagans sem getur truflað flug á báðum flugvöllunum. Frá öryggissjónarmiði og jafnvel langtíma hagkvæmnisjónarmiði er betra að hafa varaflugvöll fyrir alþjóðaflugið í annarri átt frá Höfuðborgarsvæðinu en til Keflavíkur. Mismunandi er hvert best er að flytja aðra starfsemi Reykjavíkurflugvallar fyrir utan varaflugvallarþáttinn. Hágæða almenningssamgöngur REY-KEF Samfélagslegur ábati af hraðlest REY-KEF hefur verið metinn á 40-60 milljarðar króna. Fluglest er talin hagkvæm í einkaframkvæmd. Slík rafdrifin lest er mjög umhverfisvæn, ferðin mun aðeins taka um 20 mínútur, verða þægileg og ódýr og góð aðkoma að landinu. Sumir draga fjárhags forsendurnar fluglestar í efa því hún þurfi fleiri farþega en hingað eru að koma. Ef fluglest hlýtur ekki náð fyrir augum fjárfesta gætu ný samgöngukerfi sem byggjast á sjálfviknir og tölvutækni svo sem PRT, GRT eða framlengd Borgarlína hentað og þarf því að skoða. Með hágæða almenningssamgöngum er nærtækt að sameina miðstöðvar innanlands- og alþjóða flugsins í Keflavík. Það gefur ýmsa möguleika og gæti eflt innanlandsflugið. Sameining miðstöðva innanlands- og alþjóðaflugsins á Keflavíkurflugvelli Sameining í Keflavík myndi auðvelda ferðir fólks landsbyggð–útlönd og þar með fjölga þeim sem nýta innanlandsflugið. Fyrir flesta sem nýta flugið bætist þó við ferð KEF-REY sem eykur ferðatímann. En fyrir aðra til dæmis fólk á leið Suðurnes - landsbyggð bæði landa og ferðafólk, styttist ferðin. Heildarniðurstaðan verður jákvæð fyrir landsbyggðina. Skoðum þá lausnir fyrir önnur verkefni Reykjavíkurflugvallar en ofangreind. Lausn fyrir aðra starfsemi Þau verkefni Reykjavíkurflugvallar sem óhentugt þykir að flytji til Keflavíkur eru sjúkraflug, björgunarflug, kennsluflug, einkaflug og sér pöntuð farþegaflug (flugtaxi). Nauðsynlega þarf, hvort sem er, að uppfæra innlent sjúkra- og björgunarflug. Koma þarf upp viðbragðsmiðstöðvum í öllum landsfjórðungum með sjúkra- og björgunarþyrlum og viðeigandi viðbragðsaðilum. Það mun stytta viðbragð og bjarga mörgum mannslífum í meðalári. Þyrlum nægja þyrlupallar nálægt sjúkrahúsum þannig að í heild mun viðbragðstími styttast verulega. Til að stytta viðbragðstíma fastvængja sjúkraflugsins þarf miðstöð þess að flytjast frá Akureyri á Suðvesturland. Fyrir annað flug sem nú er tengt Reykjavíkurflugvelli það er kennsluflug, einkaflug og sér pöntuð farþegaflug gæti hentað að stækka flugvöllur í Mosfellsbæ, nýr flugvöllur á Hólmsheiði eða ný flugbraut út í Skerjafjörð. Suðurlandsflugvöllur Ef Reykjavíkurflugvöllur fer þarf nýjan varaflugvöllur fyrir alþjóðaflugið á Suðvesturlandi, nægilega langt, en ekki of langt frá Keflavík. Ef langt er í næsta varaflugvöll þurfa flugvélar aukaeldsneyti til að ná til næsta varaflugvallar ef aðalflugvöllur teppist. Það er óhagkvæmt því það minnkar nýtingu vélanna og þar með tekjur flugfélaganna. Áhugavert er að skoða að staðsetja nýjan alþjóðaflugvöll á Suðurlandi sem yrði varaflugvöllur fyrir alþjóðaflugið og tæki við hluta af aukningu alþjóða flugsins sem valkostur við Keflavík. Suðurland er heppilegasta svæði landsins til að taka við auknu þéttbýli þegar þrengist um á höfuðborgarsvæðinu. Það sést meðal annars á hraðri uppbyggingu Selfoss og nágrennis undanfarin ár. Svo fara um 90% erlendra ferðamanna “Gullna hringinn”. Margir munu geta hugsað sér að koma fljúgandi beint á Suðurland. Flugvöllur á Suðurlandi myndi styrkja byggðina og landið og gera ferðafólki kleift að fara lengra til austurs og norðurs. Mögulega mætti byggja og reka slíkan flugvöll í einkaframkvæmd án útgjalda og áhættu fyrir skattgreiðendur. Mikill ávinningur fyrir landsmenn 10 milljónir manna fóru árlega um Keflavíkurflugvöll fyrir Covid. Þar af voru um 2 milljónir ferðmanna sem komu til landsins. Talið er að fjöldinn muni aukast hratt næstu ár. Það er því þörf á að hugsa þessi mikilvægu mál í stóru samhengi til langrar framtíðar. Samfélagslegur ábati af því að ofangreind verkefni færist til betri vegar gæti verið í kringum 300 milljarðar króna umfram það sem að hefur verið stefnt. Auk þess er um umhverfisvæna og öruggari kosti að ræða. Stjórnvöld þurfa því að láta greina þá valkostina sem hér um ræðir vel af fagfólki. Það hafa verið gerðar vandaðar úttektir af minni ástæðum. Höfundur er viðskiptafræðingur. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Reykjavíkurflugvöllur Mest lesið Bob Marley og íslenskar kosningar Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Heilbrigðiskerfið logar og er að hrynja: Þú áttir betra skilið Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Vitsmunaleg vanstilling í boði ungra Sjálfstæðiskvenna Erna Mist Skoðun Það sem má alls ekki tala um... Ragnar Þór Ingólfsson Skoðun Rekin út fyrir að vera kennari Álfhildur Leifsdóttir Skoðun Reiknileikni Sambandsins Ragnar Þór Pétursson Skoðun Krafa um árangur í atvinnu- og samgöngumálum Arna Lára Jónsdóttir Skoðun Framsókn setur heimilin í fyrsta sæti Sigurður Ingi Jóhannsson Skoðun Lenda menn í fangelsi eftir misheppnaða skólagöngu? Elinóra Inga Sigurðardóttir Skoðun Lögreglumenn samningslausir mánuðum saman og án verkfallsréttar Fjölnir Sæmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Litlu fyrirtækin – kerfishyggja og skattlagning Eiríkur S. Svavarsson skrifar Skoðun „Þörfin fyrir nýtt upphaf: Af hverju hrista þarf upp í stjórnmálum“ Sigurður Hólmar Jóhannesson skrifar Skoðun Reiknileikni Sambandsins Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Vegurinn heim Tinna Rún Snorradóttir skrifar Skoðun Framsókn setur heimilin í fyrsta sæti Sigurður Ingi Jóhannsson skrifar Skoðun Allt mannanna verk - orkuöryggi á Íslandi Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Hvert er planið? Þorleifur Hallbjörn Ingólfsson skrifar Skoðun Íslenskan heldur velli Stefán Atli Rúnarsson,Jóhann F K Arinbjarnarson skrifar Skoðun Einstaklingur á undir högg að sækja í dómsmáli við hinn sterka Jörgen Ingimar Hansson skrifar Skoðun Ný gömul menntastefna Thelma Rut Haukdal Magnúsdóttir skrifar Skoðun Krafa um árangur í atvinnu- og samgöngumálum Arna Lára Jónsdóttir skrifar Skoðun Viðreisn fjölskyldunnar Heiða Ingimarsdóttir skrifar Skoðun Píratar standa með fólki í vímuefnavanda Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Lenda menn í fangelsi eftir misheppnaða skólagöngu? Elinóra Inga Sigurðardóttir skrifar Skoðun Andlát ungrar manneskju hefur gáruáhrif á allt samfélagið Sigurþóra Bergsdóttir skrifar Skoðun Báknið burt - hvaða bákn? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Íþróttir fyrir öll börn! Gunnhildur Jakobsdóttir ,Kolbrún Kristínardóttir skrifar Skoðun Að stela framtíðinni Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Vegið að framtíð ungs vísindafólks á Íslandi Katrín Möller,Svava Dögg Jónsdóttir skrifar Skoðun Fjöleignarhús og vátryggingar Jónína Þórdís Karlsdóttir skrifar Skoðun Ert þú áhorfandi ofbeldis? Carmen Maja Valencia skrifar Skoðun Það er dýrt að reka ríkissjóð alltaf á yfirdrætti Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Opinber ómöguleiki Guðmundur F. Magnússon skrifar Skoðun Gervigreindin mun gjörbylta öllum samfélögum Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar Skoðun Dýravelferðarlögin tíu ára Einar Örn Thorlacius skrifar Skoðun Er þetta sanngjarnt? Sigríður Clausen skrifar Skoðun Niðurskurðurinn sem enginn bað um Halla Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Það sem má alls ekki tala um... Ragnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Síðasti naglinn í borginni Björg Eva Erlendsdóttir,Gunnar Hersveinn skrifar Skoðun Slæm stjórnsýsla heilbrigðismála - dauðans alvara Markús Ingólfur Eiríksson skrifar Sjá meira
Endurmeta þarf áform um flugvöll í Hvassahrauni. Stór flugvöllur í Hvassahrauni nánast við hlið Keflavíkurflugvallar, sömu megin við Höfuðborgarsvæðið, er hæpin staðsetning, jafnvel þótt ekki hefði komið til aukin eldvirkni á Reykjanesskaganum. Reykjavíkurflugvöllur Reykjavíkurflugvöllur gegnir í aðalatriðum eftirfarandi flugi: farþegaflug innanlands og alþjóðlega, áætluð og sérpöntuð (flugtaxi), einkaflug og kennsluflug sjúkra-, björgunar- og löggæslu flug. (ófullkominn) varaflugvöllur fyrir alþjóðaflugið í Keflavík. Með tilkomu hágæða almenningssamgangna KEF-REY svo sem háhraða fluglestar, PRT eða GRT kerfa (sjá um þetta á YouTube) og Borgarlínu getur hluti starfseminnar flust til Keflavíkur. Finna þarf góðar lausnir fyrir hitt. Hvassahraun Hagfræðistofnun HÍ hefur metið þjóðhagkvæmni þess að leggja af Reykjavíkurflugvöll og byggja í staðinn flugvöll í Hvassahrauni um 100 milljarða króna sem felst að mest í verðmætu byggingarlandi sem losnar. Hvassahraun hefur þann helsta kost að vera nálægt Höfuðborgarsvæðinu. Það sem hins vegar mælir gegn því að staðsetja flugvöll sem tekur við að Reykjavíkurflugvelli í Hvassahrauni er í aðalatriðum þetta: Keflavíkurflugvöllur er á svipuðu veðursvæði Nálægð við byggð í Hafnarfirði. Truflun á þróun byggðar meðfram ströndinni Nálægð við mikilvæg vatnsból Samgöngutenging við Höfuðborgarsvæðið er sú sama og við Keflavík Eldvirkni Reykjanesskagans sem getur truflað flug á báðum flugvöllunum. Frá öryggissjónarmiði og jafnvel langtíma hagkvæmnisjónarmiði er betra að hafa varaflugvöll fyrir alþjóðaflugið í annarri átt frá Höfuðborgarsvæðinu en til Keflavíkur. Mismunandi er hvert best er að flytja aðra starfsemi Reykjavíkurflugvallar fyrir utan varaflugvallarþáttinn. Hágæða almenningssamgöngur REY-KEF Samfélagslegur ábati af hraðlest REY-KEF hefur verið metinn á 40-60 milljarðar króna. Fluglest er talin hagkvæm í einkaframkvæmd. Slík rafdrifin lest er mjög umhverfisvæn, ferðin mun aðeins taka um 20 mínútur, verða þægileg og ódýr og góð aðkoma að landinu. Sumir draga fjárhags forsendurnar fluglestar í efa því hún þurfi fleiri farþega en hingað eru að koma. Ef fluglest hlýtur ekki náð fyrir augum fjárfesta gætu ný samgöngukerfi sem byggjast á sjálfviknir og tölvutækni svo sem PRT, GRT eða framlengd Borgarlína hentað og þarf því að skoða. Með hágæða almenningssamgöngum er nærtækt að sameina miðstöðvar innanlands- og alþjóða flugsins í Keflavík. Það gefur ýmsa möguleika og gæti eflt innanlandsflugið. Sameining miðstöðva innanlands- og alþjóðaflugsins á Keflavíkurflugvelli Sameining í Keflavík myndi auðvelda ferðir fólks landsbyggð–útlönd og þar með fjölga þeim sem nýta innanlandsflugið. Fyrir flesta sem nýta flugið bætist þó við ferð KEF-REY sem eykur ferðatímann. En fyrir aðra til dæmis fólk á leið Suðurnes - landsbyggð bæði landa og ferðafólk, styttist ferðin. Heildarniðurstaðan verður jákvæð fyrir landsbyggðina. Skoðum þá lausnir fyrir önnur verkefni Reykjavíkurflugvallar en ofangreind. Lausn fyrir aðra starfsemi Þau verkefni Reykjavíkurflugvallar sem óhentugt þykir að flytji til Keflavíkur eru sjúkraflug, björgunarflug, kennsluflug, einkaflug og sér pöntuð farþegaflug (flugtaxi). Nauðsynlega þarf, hvort sem er, að uppfæra innlent sjúkra- og björgunarflug. Koma þarf upp viðbragðsmiðstöðvum í öllum landsfjórðungum með sjúkra- og björgunarþyrlum og viðeigandi viðbragðsaðilum. Það mun stytta viðbragð og bjarga mörgum mannslífum í meðalári. Þyrlum nægja þyrlupallar nálægt sjúkrahúsum þannig að í heild mun viðbragðstími styttast verulega. Til að stytta viðbragðstíma fastvængja sjúkraflugsins þarf miðstöð þess að flytjast frá Akureyri á Suðvesturland. Fyrir annað flug sem nú er tengt Reykjavíkurflugvelli það er kennsluflug, einkaflug og sér pöntuð farþegaflug gæti hentað að stækka flugvöllur í Mosfellsbæ, nýr flugvöllur á Hólmsheiði eða ný flugbraut út í Skerjafjörð. Suðurlandsflugvöllur Ef Reykjavíkurflugvöllur fer þarf nýjan varaflugvöllur fyrir alþjóðaflugið á Suðvesturlandi, nægilega langt, en ekki of langt frá Keflavík. Ef langt er í næsta varaflugvöll þurfa flugvélar aukaeldsneyti til að ná til næsta varaflugvallar ef aðalflugvöllur teppist. Það er óhagkvæmt því það minnkar nýtingu vélanna og þar með tekjur flugfélaganna. Áhugavert er að skoða að staðsetja nýjan alþjóðaflugvöll á Suðurlandi sem yrði varaflugvöllur fyrir alþjóðaflugið og tæki við hluta af aukningu alþjóða flugsins sem valkostur við Keflavík. Suðurland er heppilegasta svæði landsins til að taka við auknu þéttbýli þegar þrengist um á höfuðborgarsvæðinu. Það sést meðal annars á hraðri uppbyggingu Selfoss og nágrennis undanfarin ár. Svo fara um 90% erlendra ferðamanna “Gullna hringinn”. Margir munu geta hugsað sér að koma fljúgandi beint á Suðurland. Flugvöllur á Suðurlandi myndi styrkja byggðina og landið og gera ferðafólki kleift að fara lengra til austurs og norðurs. Mögulega mætti byggja og reka slíkan flugvöll í einkaframkvæmd án útgjalda og áhættu fyrir skattgreiðendur. Mikill ávinningur fyrir landsmenn 10 milljónir manna fóru árlega um Keflavíkurflugvöll fyrir Covid. Þar af voru um 2 milljónir ferðmanna sem komu til landsins. Talið er að fjöldinn muni aukast hratt næstu ár. Það er því þörf á að hugsa þessi mikilvægu mál í stóru samhengi til langrar framtíðar. Samfélagslegur ábati af því að ofangreind verkefni færist til betri vegar gæti verið í kringum 300 milljarðar króna umfram það sem að hefur verið stefnt. Auk þess er um umhverfisvæna og öruggari kosti að ræða. Stjórnvöld þurfa því að láta greina þá valkostina sem hér um ræðir vel af fagfólki. Það hafa verið gerðar vandaðar úttektir af minni ástæðum. Höfundur er viðskiptafræðingur.
Skoðun „Þörfin fyrir nýtt upphaf: Af hverju hrista þarf upp í stjórnmálum“ Sigurður Hólmar Jóhannesson skrifar
Skoðun Einstaklingur á undir högg að sækja í dómsmáli við hinn sterka Jörgen Ingimar Hansson skrifar