Skoðun

Hvers vegna drukknar fólk í vöktuðum sundlaugum?

Hafþór B. Guðmundsson skrifar

Undanfarin 10 ár hafa orðið þó nokkur drukknunarslys í vöktuðum sundlaugum sem leitt hafa til dauða of margra einstaklinga. Til allrar hamingju hefur þó í mörgum tilfellum tekist að koma í veg fyrir fleiri dauðaslys vegna skjótra aðgerða þjálfaðra starfsmanna og gesta sundlauganna.

Í kennslumöppu Rauða Kross Íslands, Skyndihjálp og björgun, eru taldar upp þrjár meginástæður drukknunar í vöktuðum sundlaugum:

  1. Laugarvörður ber ekki kennsl á ósjálfráð viðbrögð drukknunar.
  2. Laugarvörður fer að sinna öðrum skyldum og enginn leysir hann af.
  3. Truflun frá vöku og vaktsvæði t.d. viðræður við sundlaugargest, farsímanotkun eða slíkt.

Utanaðkomandi aðstæður á borð við til dæmis sjúkdóma eða önnur veikindi geta valdið slysi en það breytir þó ekki þeirri staðreynd að dauði vegna drukknunar á ekki að eiga sér stað í vaktaðri sundlaug þar sem sundlaugarvörður er ráðinn til þess eins að gæta öryggis gesta og hefur því hlotið tilskilda þjálfun til að bjarga úr laug eða vatni og veita fyrstu hjálp. Til þess þarf að fylgjast stöðugt með gestum, öryggistækjum og búnaði þannig að hægt verði að bregðast við á örskammri stundu til að ná einstaklingi upp úr lauginni og fyrirbyggja dauða vegna drukknunar. Það segir sig því sjálft að starf sundlaugarvarðar krefst mikillar ábyrgðar sem kallar á öra hvíld og vel skipulögð vaktskipti innan vinnutíma til þess að koma í veg fyrir skort á árvekni.

Það er því allrar athygli vert að í ákveðnum tilfellum virðist það vera svo, að dauði vegna drukknunar verður vegna þess að sundlaugargestur hefur legið undir vatnsyfirborði og/eða á botni sundlaugar í 4–6 mínútur án þess að nokkur verði þess var, sem er algjörlega óásættanlegt.

Allir leiðbeinendur sem sjá um þjálfun sundlaugavarða er skylt að fara á endurmenntunarnámskeið á þriggja ára fresti samkvæmt reglugerð umhverfisráðuneytis og fylgt eftir af Umhverfisstofnun (UST). UST hefur hins vegar ekki haldið nein slík námskeið frá árinu 2010, aðeins framlengt gildi leiðbeinendaskírteina, fyrst til 2014, þá til 2017 og nú síðast átti að vera tilbúið kennsluefni og námskeið í janúar 2021. Þrátt fyrir margar áskoranir leiðbeinenda, þar á meðal undirritaðs, beiðnir um námskeið og jafnvel boð um aðstoð við að koma þessum málum í lag hefur lítið gerst. Það er því sorglegt að heyra sérfræðing UST koma fram í viðtölum og lýsa því yfir að þessi málaflokkur sé í góðu lagi. (Reykjavík síðdegis, Bylgjunni, 26.01)

Töluverðar breytingar hafa orðið á björgunarþáttum og reglum er varða umgengni, öryggisþætti og björgunarbúnað við sundlaugar. Þeir sem starfa við þennan málaflokk hjá Háskóla Íslands og Háskólanum íReykjavíkur eru vel í stakk búnir til kennslu vegna rannsóknartengsla við þá sem vinna að þessum málum á Norðurlöndum og í Evrópu (ILSE), fyrir nemendur í íþrótta- og heilsufræði. Það verður þó að gera ráð fyrir því að forstöðumenn sundlauga leggi metnað sinn í að öryggismál séu eins góð og kostur er með því að fylgja tilmælum sem fram koma í Öryggishandbók UST fyrir sund- og baðstaði frá 2013, en enn betur má ef duga skal.

Höfundur er lektor við Íþrótta- og heilsufræði Háskóla Íslands með sérhæfingu á sviði sund- og björgunarmála.


Tengdar fréttir

„Hann var einfaldlega perla þessi drengur“

Faðir mannsins sem lést í Sundhöll Reykjavíkur á fimmtudaginn segir hann hafa verið afar hraustan og slysið skilji eftir sig ótal spurningar. Sonur hans hafi legið á botni laugarinnar í sex mínútur áður en endurlífgunartilraunir hófust. Hann segist ekki vilja finna sökudólga, aðeins fá svör.

Segja lauga­verði hafa verið á sínum stað þegar slysið varð

Laugarverðir voru í sal og turni Sundhallarinnar þegar 31 árs karlmaður fannst þar á botni sundlaugar á fimmtudag, að sögn íþrótta- og tómstundasviðs Reykjavíkur. Maðurinn var síðar úrskurðaður látinn en að sögn föður hans hafði hann legið í um sex mínútur á botni laugarinnar.




Skoðun

Skoðun

BRCA

Elín Íris Fanndal Jónasdóttir skrifar

Sjá meira


×