Bylting ef bóluefnið lukkast vel: „Þetta er algjörlega ný nálgun“ Elín Margrét Böðvarsdóttir skrifar 29. nóvember 2020 13:32 Magnús Gottfreðsson sérfræðingur í smitsjúkdómum. Vísir/Sigurjón Tæknin við þróun mRNA-bóluefnisins, sem þau fyrirtæki sem standa hvað fremst við þróun bóluefnis gegn covid-19 eru að nota, er byltingarkennd ef vel tekst til. Þetta segir Magnús Gottfreðsson smitsjúkdómalæknir. Hann kveðst fullviss um að þrátt fyrir að þróun bóluefnis hafi gengið afar hratt fyrir sig að ekkert verði slegið af kröfum um gæði bóluefnisins áður en það fer í umferð. Aðferðin sem notuð er við prófun bóluefnis sé hugsuð til þess að hámarka árangur og lágmarka áhættu. „Þetta er mikil nýung og áhugaverð og ef hún reynist vel þá held ég að það sé alveg hægt að segja að þarna sé um byltingu að ræða. En það á auðvitað eftir að afla frekari gagna og fara vel yfir þær niðurstöður sem að hafa verið að myndast núna á síðustu mánuðum,“ sagði Magnús í þættinum Sprengisandi á Bylgjunni í morgun. Í þættinum fór Magnús ýtarlega yfir þá tækni sem nokkur þeirra fyrirtækja sem eru komin hvað lengst á veg við þróun bóluefnis eru að nota. Umrædd aðferð aldrei áður verið samþykkt „Þetta er í sjálfu sér afskaplega einföld hugmynd og hún er búin að vera til býsna lengi en það hafa bara verið tæknilegir örðuleikar sem hafa gert það af verkum að þetta hefur ekki verið framkvæmanlegt fyrr en núna. Það hefur hrjáð allar tilraunir um langan aldur að bæði var efnið svo óstöðugt og það olli heilmiklum bólgusvörunum þegar því var sprautað hreinu í vöðva og svo framvegis og þetta eru allt saman atriði sem hafa verið betrumbætt,“ sagði Magnús. „Síðan hefur núna tekist að pakka þessu mRNA inn í svona fituhjúp, nano-agnir, sem að vernda bóluefnið gegn niðurbroti. Þannig að þetta eru svona nokkur skref sem hafa í raun og veru gert það kleift að ná þessu fram og mótefnasvarið sem hefur verið tilkynnt um er náttúrlega alveg gríðarlega gott við fyrstu skoðun og betra heldur en menn áttu von á.“ „Þetta er algjörlega ný nálgun. Hugmyndin er ekki alveg glæný og reyndar hafa fyrirtæki á þessu sviði verið að rannsaka þessa tækni í öðrum tilgangi, til dæmis eins og við meðferð krabbameina,“ segir Magnús. „Það er talað um að hlutirnir gerist á miklum hraða. Það er vissulega rétt en undirbúningurinn hefur staðið mjög lengi og núna skapast tækifæri til þess að nýta öll þessi tæki sem að menn hafa verið að þróa í baráttunni gegn þessum sjúkdómum og öðrum smitsjúkdómum sem hafa verið að herja á okkur undanfarna áratugi,“ segir Magnús. Umrædd aðferð hefur aldrei áður verið samþykkt til nota í mannfólki. Þetta yrði þannig í fyrsta skiptið sem það yrði gert. „Það er eðlilegt að menn spyrji sig og það er jú ástæðan fyrir því að þegar leyfi er veitt að þá eru gerðar mjög ríkar kröfur um það að menn sýni fram á öryggi þeirra bóluefna sem að verða fyrir valinu á endanum. Það er náttúrlega gert annars vegar með því að rannsaka þessi bóluefni í gríðarlegum fjölda einstaklinga og í öðru lagi á mörgum stöðum og í þriðja lagi með því að fylgja þátttakandanum eftir býsna lengi,“ segir Magnús. Í þessu tilfelli sé um að ræða rannsóknir sem taki til fleiri tuga þúsunda þátttakenda og með þessu móti sé reynt að lágmarka áhættuna. „Auðvitað er það alveg laukrétt að það eru ófyrirséðir sjaldgæfir atburðir sem að geta vissulega alltaf gerst og það er vandinn sem að við stöndum alltaf frami fyrir þegar um er að ræða ný lyf eða nýjar meðferðir. Við getum ekki séð alla hluti fyrir, en þessi aðferðafræði sem að ég var að lýsa, þessi framkvæmd á þessum stóru rannsóknum, hún er beinlínis hugsuð þannig að við reynum okkar ítrasta til þess að hámarka árangurinn og lágmarka áhættuna fyrir alla sem taka þátt,“ segir Magnús. Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Bólusetningar Heilbrigðismál Mest lesið „Sorglegt að sjá hversu gaman þetta var fyrir þá“ Innlent Óttast afleiðingarnar ef kennarar fá mun meiri hækkun en aðrir Innlent Kafað eftir reiðhjóli í Reykjavíkurhöfn Innlent Grasrót kennara lætur til sín taka á samfélagsmiðlum Innlent Kynnti tveggja milljarða viðbótarstuðning við Úkraínu í Kænugarði Innlent „Stjórnmálamenn í Lazy Boy bíði þess að skattgreiðendur sendi þeim peninga“ Innlent Flestir starfsmenn USAid sendir í leyfi og 2.000 störf lögð niður Erlent Áslaug Arna og Guðrún tókust á í Pallborðinu Innlent Kristrún og fleiri leiðtogar mæta til Kænugarðs Innlent Sjálfstæðis- og Framsóknarmenn haldi skólakerfinu í gíslingu Innlent Fleiri fréttir „Ekki sitja í störukeppni á meðan molnar undan unga fólkinu“ Myndband af ránstilrauninni: Ýtti ræningja með byssu burt og ýtti á neyðarhnappinn Þriggja ára stríð, myndband af ráni og ljót borg Husky réðst á hreindýr, sem þurfti að aflífa Guðrún nýtur meiri stuðnings hjá almenningi Sjálfstæðis- og Framsóknarmenn haldi skólakerfinu í gíslingu „Stjórnmálamenn í Lazy Boy bíði þess að skattgreiðendur sendi þeim peninga“ Grasrót kennara lætur til sín taka á samfélagsmiðlum Óttast afleiðingarnar ef kennarar fá mun meiri hækkun en aðrir Kynnti tveggja milljarða viðbótarstuðning við Úkraínu í Kænugarði Kristrún í Kænugarði og átök innan sveitarfélaganna Fimm hundruð tré felld og ákvörðunar beðið Jón undir feldi eins og Diljá Hafa bæði í hyggju að leiða flokkana sína í næstu kosningum Kafað eftir reiðhjóli í Reykjavíkurhöfn Áslaug Arna og Guðrún tókust á í Pallborðinu Kristrún og fleiri leiðtogar mæta til Kænugarðs „Sorglegt að sjá hversu gaman þetta var fyrir þá“ Ökumaður með hníf og kylfu en farþegi með heimatilbúnar sprengjur Hefur áhyggjur af mikilli notkun melatóníns hjá börnum Grét þegar hún kom á Ásbrú og hélt að lífið væri búið Svefnlyfjaneysla barna og heimildarmynd um úkraínska flóttamenn Ekkert sem bendi til að konan hafi áttað sig á ölvun ökumannsins Reykjavík muni mögulega gera sérsamninga við kennara 20 til 30 ný störf verða til í Árborg með tilkomu nýs öryggisfangelsis Jens Garðar býður sig fram til varaformanns Sorg í Mosfellsbæ eftir skemmdarverk á liðsrútunni Sameining sveitarfélaga á Suðurnesjum og stórleikur í körfunni Afstýrði vopnuðu ráni í Kópavogi: „Mér fannst ég þurfa að gera eitthvað“ Borgin, utanríkismálin og kjaradeila kennara Sjá meira
„Þetta er mikil nýung og áhugaverð og ef hún reynist vel þá held ég að það sé alveg hægt að segja að þarna sé um byltingu að ræða. En það á auðvitað eftir að afla frekari gagna og fara vel yfir þær niðurstöður sem að hafa verið að myndast núna á síðustu mánuðum,“ sagði Magnús í þættinum Sprengisandi á Bylgjunni í morgun. Í þættinum fór Magnús ýtarlega yfir þá tækni sem nokkur þeirra fyrirtækja sem eru komin hvað lengst á veg við þróun bóluefnis eru að nota. Umrædd aðferð aldrei áður verið samþykkt „Þetta er í sjálfu sér afskaplega einföld hugmynd og hún er búin að vera til býsna lengi en það hafa bara verið tæknilegir örðuleikar sem hafa gert það af verkum að þetta hefur ekki verið framkvæmanlegt fyrr en núna. Það hefur hrjáð allar tilraunir um langan aldur að bæði var efnið svo óstöðugt og það olli heilmiklum bólgusvörunum þegar því var sprautað hreinu í vöðva og svo framvegis og þetta eru allt saman atriði sem hafa verið betrumbætt,“ sagði Magnús. „Síðan hefur núna tekist að pakka þessu mRNA inn í svona fituhjúp, nano-agnir, sem að vernda bóluefnið gegn niðurbroti. Þannig að þetta eru svona nokkur skref sem hafa í raun og veru gert það kleift að ná þessu fram og mótefnasvarið sem hefur verið tilkynnt um er náttúrlega alveg gríðarlega gott við fyrstu skoðun og betra heldur en menn áttu von á.“ „Þetta er algjörlega ný nálgun. Hugmyndin er ekki alveg glæný og reyndar hafa fyrirtæki á þessu sviði verið að rannsaka þessa tækni í öðrum tilgangi, til dæmis eins og við meðferð krabbameina,“ segir Magnús. „Það er talað um að hlutirnir gerist á miklum hraða. Það er vissulega rétt en undirbúningurinn hefur staðið mjög lengi og núna skapast tækifæri til þess að nýta öll þessi tæki sem að menn hafa verið að þróa í baráttunni gegn þessum sjúkdómum og öðrum smitsjúkdómum sem hafa verið að herja á okkur undanfarna áratugi,“ segir Magnús. Umrædd aðferð hefur aldrei áður verið samþykkt til nota í mannfólki. Þetta yrði þannig í fyrsta skiptið sem það yrði gert. „Það er eðlilegt að menn spyrji sig og það er jú ástæðan fyrir því að þegar leyfi er veitt að þá eru gerðar mjög ríkar kröfur um það að menn sýni fram á öryggi þeirra bóluefna sem að verða fyrir valinu á endanum. Það er náttúrlega gert annars vegar með því að rannsaka þessi bóluefni í gríðarlegum fjölda einstaklinga og í öðru lagi á mörgum stöðum og í þriðja lagi með því að fylgja þátttakandanum eftir býsna lengi,“ segir Magnús. Í þessu tilfelli sé um að ræða rannsóknir sem taki til fleiri tuga þúsunda þátttakenda og með þessu móti sé reynt að lágmarka áhættuna. „Auðvitað er það alveg laukrétt að það eru ófyrirséðir sjaldgæfir atburðir sem að geta vissulega alltaf gerst og það er vandinn sem að við stöndum alltaf frami fyrir þegar um er að ræða ný lyf eða nýjar meðferðir. Við getum ekki séð alla hluti fyrir, en þessi aðferðafræði sem að ég var að lýsa, þessi framkvæmd á þessum stóru rannsóknum, hún er beinlínis hugsuð þannig að við reynum okkar ítrasta til þess að hámarka árangurinn og lágmarka áhættuna fyrir alla sem taka þátt,“ segir Magnús.
Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Bólusetningar Heilbrigðismál Mest lesið „Sorglegt að sjá hversu gaman þetta var fyrir þá“ Innlent Óttast afleiðingarnar ef kennarar fá mun meiri hækkun en aðrir Innlent Kafað eftir reiðhjóli í Reykjavíkurhöfn Innlent Grasrót kennara lætur til sín taka á samfélagsmiðlum Innlent Kynnti tveggja milljarða viðbótarstuðning við Úkraínu í Kænugarði Innlent „Stjórnmálamenn í Lazy Boy bíði þess að skattgreiðendur sendi þeim peninga“ Innlent Flestir starfsmenn USAid sendir í leyfi og 2.000 störf lögð niður Erlent Áslaug Arna og Guðrún tókust á í Pallborðinu Innlent Kristrún og fleiri leiðtogar mæta til Kænugarðs Innlent Sjálfstæðis- og Framsóknarmenn haldi skólakerfinu í gíslingu Innlent Fleiri fréttir „Ekki sitja í störukeppni á meðan molnar undan unga fólkinu“ Myndband af ránstilrauninni: Ýtti ræningja með byssu burt og ýtti á neyðarhnappinn Þriggja ára stríð, myndband af ráni og ljót borg Husky réðst á hreindýr, sem þurfti að aflífa Guðrún nýtur meiri stuðnings hjá almenningi Sjálfstæðis- og Framsóknarmenn haldi skólakerfinu í gíslingu „Stjórnmálamenn í Lazy Boy bíði þess að skattgreiðendur sendi þeim peninga“ Grasrót kennara lætur til sín taka á samfélagsmiðlum Óttast afleiðingarnar ef kennarar fá mun meiri hækkun en aðrir Kynnti tveggja milljarða viðbótarstuðning við Úkraínu í Kænugarði Kristrún í Kænugarði og átök innan sveitarfélaganna Fimm hundruð tré felld og ákvörðunar beðið Jón undir feldi eins og Diljá Hafa bæði í hyggju að leiða flokkana sína í næstu kosningum Kafað eftir reiðhjóli í Reykjavíkurhöfn Áslaug Arna og Guðrún tókust á í Pallborðinu Kristrún og fleiri leiðtogar mæta til Kænugarðs „Sorglegt að sjá hversu gaman þetta var fyrir þá“ Ökumaður með hníf og kylfu en farþegi með heimatilbúnar sprengjur Hefur áhyggjur af mikilli notkun melatóníns hjá börnum Grét þegar hún kom á Ásbrú og hélt að lífið væri búið Svefnlyfjaneysla barna og heimildarmynd um úkraínska flóttamenn Ekkert sem bendi til að konan hafi áttað sig á ölvun ökumannsins Reykjavík muni mögulega gera sérsamninga við kennara 20 til 30 ný störf verða til í Árborg með tilkomu nýs öryggisfangelsis Jens Garðar býður sig fram til varaformanns Sorg í Mosfellsbæ eftir skemmdarverk á liðsrútunni Sameining sveitarfélaga á Suðurnesjum og stórleikur í körfunni Afstýrði vopnuðu ráni í Kópavogi: „Mér fannst ég þurfa að gera eitthvað“ Borgin, utanríkismálin og kjaradeila kennara Sjá meira