Vafasöm COVID-umræða í gangi; staðir smita ekki, heldur menn Ole Anton Bieltvedt skrifar 21. október 2020 13:02 Í gær eða fyrradag lagði sóttvarnalæknir að heilbrigðisráðherra með það, að líkamsræktarstövum yrði lokað. Ástæðan var sú, að fyrir nokkru hefðu komið upp tiltekinn fjöldi smita á líkamsræktarstöðvum, sem síðan hefði valdið öðrum smitum. Fyrir mér var þetta vafasamur málflutningur; verustaðir, vinnustaðir eða þjónustustaðir, sem slíkir, smita ekki. Það er bara fólk, sem smitar fólk. Auðvitað kann hættan að vera meiri, þar sem fleiri koma saman, en, í reynd, snýst þetta ekki um fjölda, heldur framferði; nota menn andlitsgrímur, eins og frekast er unnt, halda menn fjarlægð, er loftræsting góð, er fyllsta hreinlætis gætt? Þetta eru ráðandi atriði. Við getum tekið flugvélar, þar sem mikið er af fólki og oft þétt setið - hver upp í öðrum - tímum saman, en a) grímuskylda gildir b) loftræsting er góð. Ekki hefur komið framan, að menn hafi smitast mikið þar, en undirritaður var sjálfur í fjórum svona flugum nýlega. Hin hlið málsins Það kom fram í fréttum, að jafnvel fleiri stundi líkamsrækt í líkamsræktarstöðvum höfuðborgarsvæðisins, en nemendur skóla eru á svæðinu, og, ef þetta er rétt, þá sýnir það, hversu líkamsrækt er mörgum mikilvæg, og, auðvitað, er hún afar dýrmæt fyrir almennt heilsufar. Líkamsrækt er að sjálfsögðu af hinu góða og hluti af því heilbrigða líferni, sem æskilegt er, að þjóðin ástundi. Af þessu má sjá, að sóttvarnalæknir virðist fátt sjá, nema COVID, og það - fyrir mér - með þröngum sjónarvinkli, heldur ekki önnur heilbrigðismál, eins og hér. Sem betur fer tók heilbrigðisráðherra loks af skarið Í fyrstu bylgju, sem var auðvitað mjög alvarleg og illviðráðanleg, enda urðu þá 7 af hverjum 100, sem smituðust, að fara á spítala, og margir í gjörgæzlu, fyrir utan það, að 10 létust, sem var auðvitað það alvarlegasta, þá var eðlilegt, að ráðherra og ríkisstjórn létu sóttvarnasjónarmið ráða, á kostnað nánast alls annars. En nú, í annari bylgju, sem er miklu veikari, aðeins 2 af hverjum 100 þurfa á innlögn að halda, örfáir fara á gjörgæzlu og aðeins 1 hefur látizt, verður vitaskuld að skoða heildarmyndina í vaxandi mæli; ekki aðeins það litla myndbrot mann- og atvinnulífs, sem COVID er. Það var því mikið gleðiefni að sjá, að Svandís Svararsdóttir ákvað nú loks, að taka stjórnvölinn í sínar hendur, og stjórna á grundvelli samræmis og skv. stærri mynd, en bara COVID. Nú þarf hún og ríkisstjórn, að yfirtaka heildarstjórnun, eins og þau voru kjörin til, sóttvarnalæknir heldur auðvitað áfram, að koma með sínar tillögur, eins og hann var ráðinn til, en vonandi fara þær smám saman meira yfir á grundvöll meðalhófs og samræmis. Og, ekki stóð á sumum fjölmiðlum að taka þátt í ruglinu Þegar ráðherra ákvað að fylgja sinni dómgreind og vinna á grundvelli samræmis og meðalhófs, snéru sumir fjölmiðlar sér að ráðherra nánast með ásökunum fyrir það, að hafa ekki fylgt tillögum sóttvarnalæknis. Sumir virðast halda að hann sé nýr kóngur landsins. Í þessu sambandi verður að vekja athygli á því, hversu passívur fréttaflutningur sumra fjölmiðla hefur verið í COVID-málum, meira páfagauks fréttaflutningur, en gagnrýninn og krefjandi fréttaflutningur, eins og fyllstu efni standa til, enda margur fréttamaðurinn fremur ungur, að því er virðist lítið reyndur, og, það, sem verst er; margur fréttamaðurinn virðist lítið skoða eða rannsaka málin, þannig, að hann geti byggt um eiginn vitneskju og þekkingu og krafið sóttvarnalækni og stjórnvöld svara og skýringa á sterkum þekkingarlegum grunni. Sannast þetta bezt á ruglinu um þriðju bylgjuna, sem engin er; við eru enn í annari bylgju. Auðvitað eru frá þessu vanhöldum fréttamanna góðar undan-tekningar, þar sem öflugir fréttamenn eru á ferð og láta sterkleg að sér kveða. „Thank god“. Frekari dæmi um veikingu veirunnar Í gær var það í fréttum, að 5 íbúar á öldrunarheimilinu Eir, væntanlega fólk á áttræðis- eða níræðisaldri, hefði smitast af COVID, án þess að fá afgerandi einkenni eða veikjast alvarlega. Í fyrstu bylgju er hætt við, að þetta hefði getað farið verr, en, sem betur fer, hefur veiran mildast mikið, þannig, að jafnvel þessi aldurshópur, sem er talinn í mestri hættu, slapp áffallalítið frá veirunni. Eins var það í fréttum, að togari hefði komið að landi, með 19 smitaða sjómenn, eftir margra vikna útilegu, og, að enginn hefði veikst alvarlega. Áður hafði komið fram hjá Íslenskri erfðagreiningu, að helmingur smitaðra, nú í annari bylgju, væri einkennalaus. Það hlýtur að fara að koma að því, að sóttvarnalæknir og ráðamenn - hér og annars staðar - fari að skilja, að fjöldi smita, einn sér, hefur litla þýðingu, heldur aðeins fjöldi þeirra, sem veikjast alvarlega, svo og dauðsföll, en þetta hvorttveggja er, nú í annari bylgju, vart svipur hjá sjón, miðað við það, sem var í fyrstu bylgju. Samkomutakmarkanir ekki endilega af hinu góða 11 veitingamenn í Berlin kærðu opnunar- og afgreiðslu-takmarkanir til dómsstóla þar. Dómur gekk þeim í vil og voru þessar takmarkanir sjórnvalda þar felldar úr gildi. Rökin skildust mér vera þessi: Annars vegar var hér gengið á rétt fólks til samkomu, samveru og athafna, og, hins vegar - og það var fyrir mér stóra málið - taldi dómstóllinn, að smithætta væri í raun minni á veitingastað, eða bar, þar sem grímuskylda, fjarlægðatakmarkanir og faglegar sóttvarnir giltu, enda strangt eftirlit með þeim, en heima fyrir, ef menn væru „hraktir“ þangað, frá veitingastöðum og börum, löngu áður en samveruvilja og samverugleði hefði verið fullnægt; einmitt heimapartí og einkasamkvæmi, þar sem engar reglur giltu og ekkert eftirlit væri, væru helztu smitmiðstöðvarnar (hot spots). Það eru 6 hliðar á teningnum. Höfundur er formaður ÍslandiAllt, félagasamtaka um samfélagsmál og betra jarðlíf. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ole Anton Bieltvedt Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Mest lesið Málað sig út í horn Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Brennt barn forðast eldinn Hrefna Sigurjónsdóttir Skoðun Uppbygging almannahagsmuna á Íslandi Hlynur Már Vilhjálmsson Skoðun Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Hátt reitt til höggs Hjálmar Jónsson Skoðun Varnir gegn gagnagíslatökum Unnur Kristín Sveinbjarnardóttir Skoðun Græðgi Kolbrún Bergþórsdóttir Skoðun Árið er 1990 Rebekka Hilmarsdóttir Skoðun Núna er næst! Bjarney Bjarnadóttir,Jóhanna M. Þorvaldsdóttir Skoðun Hvers vegna getur ein greiðsla á ári frá TR verið góður kostur? Sigurjón Skúlason Skoðun Skoðun Skoðun Hátt reitt til höggs Hjálmar Jónsson skrifar Skoðun Brennt barn forðast eldinn Hrefna Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Varnir gegn gagnagíslatökum Unnur Kristín Sveinbjarnardóttir skrifar Skoðun Uppbygging almannahagsmuna á Íslandi Hlynur Már Vilhjálmsson skrifar Skoðun Málað sig út í horn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Full orkuskipti ríkisflota og samgönguþjónustu fyrir 2030 Sigurður Friðleifsson skrifar Skoðun Einelti er veruleikabrenglun Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun „Lýtalaus íslenska“ er ekki til Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Hvatning til mótshaldara Landsmóts hestamanna Linda Karen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Áróður Kremls gegn Úkraínu og NATO Guðni Freyr Öfjörð skrifar Skoðun Að gefnu tilefni Kristján Hreinsson skrifar Skoðun Það er ákvörðun að beita mannvonsku Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Löng barátta XD fyrir jafnrétti og frelsi Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Árið er 1990 Rebekka Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Létt Borgarlína og bráðavandi umferðar Elías B. Elíasson,Þórarinn Hjaltason skrifar Skoðun Bestun Seðlabankastjóra Karl Guðlaugsson skrifar Skoðun Nýr tækniskóli rís við Flensborgarhöfn í Hafnarfirði Ágúst Bjarni Garðarsson skrifar Skoðun Úr samkeppni í einokun? Sigríður Margrét Oddsdóttir,Anna Hrefna Ingimundarsdóttir skrifar Skoðun Að mála sig út í horn Ingólfur Sverrisson skrifar Skoðun Verst fyrir fámennustu ríkin Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hvað getum við tekið á móti mörgum? Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Yazan, Kant og siðleg breytni á Íslandi Gunnar Hersveinn skrifar Skoðun Dauðinn og skattarnir skrifar Skoðun Áskorun ÖBÍ og Þroskahjálpar til ráðherra og þingmanna Alma Ýr Ingólfsdóttir,Unnur Helga Óttarsdóttir skrifar Skoðun Flug frá Keflavík til Köben tekur styttri tíma en meðaltími nauðgunar Guðný S. Bjarnadóttir skrifar Skoðun Hvers vegna getur ein greiðsla á ári frá TR verið góður kostur? Sigurjón Skúlason skrifar Skoðun Í gíslingu Ríkislögmanns, samtryggingar og spillingar Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar Skoðun Þegar andi Mussolini svífur yfir vötnunum og titlar verða langir Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Af málathöfnum Gauti Kristmannsson skrifar Skoðun Etanól í glansumbúðum Ingibjörg Rósa Björnsdóttir skrifar Sjá meira
Í gær eða fyrradag lagði sóttvarnalæknir að heilbrigðisráðherra með það, að líkamsræktarstövum yrði lokað. Ástæðan var sú, að fyrir nokkru hefðu komið upp tiltekinn fjöldi smita á líkamsræktarstöðvum, sem síðan hefði valdið öðrum smitum. Fyrir mér var þetta vafasamur málflutningur; verustaðir, vinnustaðir eða þjónustustaðir, sem slíkir, smita ekki. Það er bara fólk, sem smitar fólk. Auðvitað kann hættan að vera meiri, þar sem fleiri koma saman, en, í reynd, snýst þetta ekki um fjölda, heldur framferði; nota menn andlitsgrímur, eins og frekast er unnt, halda menn fjarlægð, er loftræsting góð, er fyllsta hreinlætis gætt? Þetta eru ráðandi atriði. Við getum tekið flugvélar, þar sem mikið er af fólki og oft þétt setið - hver upp í öðrum - tímum saman, en a) grímuskylda gildir b) loftræsting er góð. Ekki hefur komið framan, að menn hafi smitast mikið þar, en undirritaður var sjálfur í fjórum svona flugum nýlega. Hin hlið málsins Það kom fram í fréttum, að jafnvel fleiri stundi líkamsrækt í líkamsræktarstöðvum höfuðborgarsvæðisins, en nemendur skóla eru á svæðinu, og, ef þetta er rétt, þá sýnir það, hversu líkamsrækt er mörgum mikilvæg, og, auðvitað, er hún afar dýrmæt fyrir almennt heilsufar. Líkamsrækt er að sjálfsögðu af hinu góða og hluti af því heilbrigða líferni, sem æskilegt er, að þjóðin ástundi. Af þessu má sjá, að sóttvarnalæknir virðist fátt sjá, nema COVID, og það - fyrir mér - með þröngum sjónarvinkli, heldur ekki önnur heilbrigðismál, eins og hér. Sem betur fer tók heilbrigðisráðherra loks af skarið Í fyrstu bylgju, sem var auðvitað mjög alvarleg og illviðráðanleg, enda urðu þá 7 af hverjum 100, sem smituðust, að fara á spítala, og margir í gjörgæzlu, fyrir utan það, að 10 létust, sem var auðvitað það alvarlegasta, þá var eðlilegt, að ráðherra og ríkisstjórn létu sóttvarnasjónarmið ráða, á kostnað nánast alls annars. En nú, í annari bylgju, sem er miklu veikari, aðeins 2 af hverjum 100 þurfa á innlögn að halda, örfáir fara á gjörgæzlu og aðeins 1 hefur látizt, verður vitaskuld að skoða heildarmyndina í vaxandi mæli; ekki aðeins það litla myndbrot mann- og atvinnulífs, sem COVID er. Það var því mikið gleðiefni að sjá, að Svandís Svararsdóttir ákvað nú loks, að taka stjórnvölinn í sínar hendur, og stjórna á grundvelli samræmis og skv. stærri mynd, en bara COVID. Nú þarf hún og ríkisstjórn, að yfirtaka heildarstjórnun, eins og þau voru kjörin til, sóttvarnalæknir heldur auðvitað áfram, að koma með sínar tillögur, eins og hann var ráðinn til, en vonandi fara þær smám saman meira yfir á grundvöll meðalhófs og samræmis. Og, ekki stóð á sumum fjölmiðlum að taka þátt í ruglinu Þegar ráðherra ákvað að fylgja sinni dómgreind og vinna á grundvelli samræmis og meðalhófs, snéru sumir fjölmiðlar sér að ráðherra nánast með ásökunum fyrir það, að hafa ekki fylgt tillögum sóttvarnalæknis. Sumir virðast halda að hann sé nýr kóngur landsins. Í þessu sambandi verður að vekja athygli á því, hversu passívur fréttaflutningur sumra fjölmiðla hefur verið í COVID-málum, meira páfagauks fréttaflutningur, en gagnrýninn og krefjandi fréttaflutningur, eins og fyllstu efni standa til, enda margur fréttamaðurinn fremur ungur, að því er virðist lítið reyndur, og, það, sem verst er; margur fréttamaðurinn virðist lítið skoða eða rannsaka málin, þannig, að hann geti byggt um eiginn vitneskju og þekkingu og krafið sóttvarnalækni og stjórnvöld svara og skýringa á sterkum þekkingarlegum grunni. Sannast þetta bezt á ruglinu um þriðju bylgjuna, sem engin er; við eru enn í annari bylgju. Auðvitað eru frá þessu vanhöldum fréttamanna góðar undan-tekningar, þar sem öflugir fréttamenn eru á ferð og láta sterkleg að sér kveða. „Thank god“. Frekari dæmi um veikingu veirunnar Í gær var það í fréttum, að 5 íbúar á öldrunarheimilinu Eir, væntanlega fólk á áttræðis- eða níræðisaldri, hefði smitast af COVID, án þess að fá afgerandi einkenni eða veikjast alvarlega. Í fyrstu bylgju er hætt við, að þetta hefði getað farið verr, en, sem betur fer, hefur veiran mildast mikið, þannig, að jafnvel þessi aldurshópur, sem er talinn í mestri hættu, slapp áffallalítið frá veirunni. Eins var það í fréttum, að togari hefði komið að landi, með 19 smitaða sjómenn, eftir margra vikna útilegu, og, að enginn hefði veikst alvarlega. Áður hafði komið fram hjá Íslenskri erfðagreiningu, að helmingur smitaðra, nú í annari bylgju, væri einkennalaus. Það hlýtur að fara að koma að því, að sóttvarnalæknir og ráðamenn - hér og annars staðar - fari að skilja, að fjöldi smita, einn sér, hefur litla þýðingu, heldur aðeins fjöldi þeirra, sem veikjast alvarlega, svo og dauðsföll, en þetta hvorttveggja er, nú í annari bylgju, vart svipur hjá sjón, miðað við það, sem var í fyrstu bylgju. Samkomutakmarkanir ekki endilega af hinu góða 11 veitingamenn í Berlin kærðu opnunar- og afgreiðslu-takmarkanir til dómsstóla þar. Dómur gekk þeim í vil og voru þessar takmarkanir sjórnvalda þar felldar úr gildi. Rökin skildust mér vera þessi: Annars vegar var hér gengið á rétt fólks til samkomu, samveru og athafna, og, hins vegar - og það var fyrir mér stóra málið - taldi dómstóllinn, að smithætta væri í raun minni á veitingastað, eða bar, þar sem grímuskylda, fjarlægðatakmarkanir og faglegar sóttvarnir giltu, enda strangt eftirlit með þeim, en heima fyrir, ef menn væru „hraktir“ þangað, frá veitingastöðum og börum, löngu áður en samveruvilja og samverugleði hefði verið fullnægt; einmitt heimapartí og einkasamkvæmi, þar sem engar reglur giltu og ekkert eftirlit væri, væru helztu smitmiðstöðvarnar (hot spots). Það eru 6 hliðar á teningnum. Höfundur er formaður ÍslandiAllt, félagasamtaka um samfélagsmál og betra jarðlíf.
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Skoðun Áskorun ÖBÍ og Þroskahjálpar til ráðherra og þingmanna Alma Ýr Ingólfsdóttir,Unnur Helga Óttarsdóttir skrifar
Skoðun Flug frá Keflavík til Köben tekur styttri tíma en meðaltími nauðgunar Guðný S. Bjarnadóttir skrifar
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun