Erlent

Misvísandi skilaboð frá Íran

Samúel Karl Ólason skrifar
Ráðamenn tóku á móti líki Soleimani í Teheran.
Ráðamenn tóku á móti líki Soleimani í Teheran. Vísir/AP

Forsvarsmenn herafla Íran segjast geta skotið hundruðum eldflauga til viðbótar við þær þrettán sem skotið var frá Íran á herstöðvar í Írak á aðfaranótt miðvikudags. Hershöfðinginn Amir Ali Hajizadeh, sem leiðir eldflaugasveitir Íran, sagði ríkið einnig hafa beitt tölvuárásum gegn sveitum Bandaríkjanna í Mið-Austurlöndum, samhliða eldflaugaárásunum.

Hajizadeh var í viðtali við ríkissjónvarp Íran og hélt hann því fram þar að tugir bandarískra hermanna hefðu fallið og særst í árásunum. Það er ekki rétt, þar sem Bandaríkin, Írak og önnur ríki með hermenn á svæðinu segja enga hafa fallið.

Árásir Írana voru gerðar vegna þess að Bandaríkin felldu hershöfðingjann Qasem Soleimani í loftárás í Írak á fimmtudaginn í síðustu viku. Sá stýrði Quds-sveitum íranska byltingarvarða og var einn valdamesti maður landsins. Sú aðgerð var svar við árás sveita hliðhollra Íran á bandaríska sendiráðið í Bagdad, sem var svar við loftárásum Bandaríkjanna við á þær sveitir, sem voru svar við eldflaugaárásum þeirra sveita á herstöðvar þar sem bandarískir hermenn halda til.

Rætur þessarar auknu spennu má að miklu leyti rekja til þess að Donald Trump, forseti Bandaríkjanna, dró Bandaríkin frá kjarnorkusamkomulaginu svokallaða. Það var gert á milli Íran, Bandaríkjanna, Kína, Rússlands, Bretlands, Frakklands og Þýskalands og var því ætlað að binda enda á kjarnorkuvopnaáætlun Íran. Í skiptum fyrir að þvingunum og öðrum refsiaðgerðum yrði aflétt samþykktu yfirvöld Íran að hætta við þróun kjarnorkuvopna og hleypa eftirlitsaðilum í landið.

Trump rifti því og beitti Íran umfangsmiklum refsiaðgerðum og þvingunum með því markmiði að þvinga forsvarsmenn Íran til að setjast aftur við samningaborðið og semja á nýjan leik. Þessar aðgerðir höfðu veruleg áhrif á efnahag Íran og lýstu Íranar þeim sem „efnahagslegum hernaði“.

Stigu frá brúninni

Trump sagði í kjölfar árásanna að hann ætlaði sér ekki að gera frekari árásir á Íran. Hins vegar yrðu lagðar nýjar viðskiptaþvinganir á Íran, ofan á þær sem þegar eru til staðar og hafa komið verulega niður á efnahagi landsins.

Svo virðist sem báðir aðilar hafi ákveðið að taka skref aftur á bak í deilum þeirra en hótanirnar hafa þó haldið áfram. Það er mikill munur á ummælum ráðamanna og hershöfðingja í Íran. Hassan Rouhani, forseti Íran, sagt að það yrði Bandaríkjunum verulega hættulegt að gera „önnur mistök“. Annars hefur hann gefið í skyn að Íran hafi ekki áhuga á frekari átökum.

Auk yfirlýsinga Hajizadeh, sem nefndar eru hér að ofan, hafa aðrir hershöfðingjar verið mjög vígreifir en þeim yfirlýsingum virðist að miklu verið beint til íbúa Íran í áróðursskyni. Abdollah Araghi, meðlimur hershöfðingjaráðs Íran, sagði að byltingarverðirnir myndu hefna sín á Bandaríkjunum í framtíðinni og þær aðgerðir yrðu alvarlegar. Annar hershöfðingi sagði í samtali við fjölmiðla í Íran að eldflaugaárásirnar væru bara ein birtingarmynd hefndar Íran.

„Við sendum tugi eldflauga beint í hjarta herstöðva þeirra í Írak og þeir gátu ekkert gert við því,“ sagði hann samkvæmt AP fréttaveitunni.

Sagði Soleimani hafa blóð hermanna á höndum sínum

Hershöfðingjar Bandaríkjanna segja Soleimani hafa um árabil herjað á Bandaríkin og bandamenn þeirra í Mið-Austurlöndum. Hann hafi borið ábyrgð á dauða bandarískra hermanna allt frá 2003 þegar Bandaríkin gerðu innrás í Írak. Hann hafi hjálpað skæruliðum þar í landi að smíða sprengjur sem notaðar voru gegn bandarískum hermönnum.

Trump sagði í gær að hendur Solemani hafi verið „baðaðar í blóði“ bandarískra hermanna.

Þá hafa Trump-liðar sagt að Soleimani hafi verið að undirbúa frekari árásir á bandaríska hermenn og embættismenn.

Ríkisstjórn Trump hefur þó ekki gengið vel að réttlæta árásina á Soleimani fyrir þingmönnum heima fyrir. Embættismenn kynntu málið fyrir öldungadeildarþingmönnum í gær og eftir kynninguna sögðust Demókratar ekki hafa séð réttlætingu. Repúblikanar, eða flestir þeirra, sögðu árásina réttlætanlega og að skiljanlegt væri að ekki væri hægt að opinbera allar upplýsingar sem að henni snúa.

Mike Lee, öldungadeildarþingmaður Repúblikanaflokksins, sagði þó eftir fundinn að þetta hefði líklega verið versti slíki fundur sem hann hafi nokkurn tímann farið á. Hann sagði skilaboðin frá ríkisstjórninni einfaldlega felast í því að þingmenn ættu að „vera góðir strákar og stelpur og hætta að draga réttmæti árásanna í efa á almannafæri“. Lee sagði það vera „galið“.


Tengdar fréttir




Fleiri fréttir

Sjá meira


×