Á fallanda fæti Þórir Guðmundsson skrifar 27. júlí 2020 13:15 Það er átakanlegt að horfa upp á heimsveldi svamla ráðalaust í ólgusjó alþjóðastjórnmála en beinlínis sársaukafullt þegar um er að ræða ríki sem í 70 ár hefur haft forystu fyrir lýðræðisríkjum í heiminum. Á sama tíma fylgist umheimurinn áhyggjufullur með rísandi veldi í austri sem virðist hafa vaxandi getu og metnað til að láta að sér kveða víðar en í sínu nánasta nágrenni. Bandaríkin hafa á undanförnum árum sagt sig úr lögum við umheiminn á hverju sviðinu á eftir öðru. Þau ætla ekki að axla ábyrgð í loftslagsmálum þó að framtíð jarðarbúa sé að veði. Þau ætla ekki að vera með í sameiginlegu átaki þjóða heims gegn heimsfaraldri kórónuveiru. Og Donald Trump forseti sýnir ítrekað að honum er fullkomlega sama um sína nánustu bandamenn á sama tíma og hann daðrar við kúgara. Kínverjar færa út kvíarnar Kínverjar sýna á hinn bóginn að þeim er alvara í að færa út kvíarnar og nota til þess mátt sinn og megin. Nýleg lagasetning í Hong Kong er til þess fallin að senda skilaboð til íbúa þar um að þeir séu langt frá því að vera óhultir fyrir ofurvaldi stjórnvalda í Pekíng, hvað sem líður þeirra skuldbindingum. Hernaðaruppbygging á eyjum og skerjum í Suður-Kínahafi, sem alþjóðadómstóllinn í Haag hefur úrskurðað að tilheyri ekki Kína, gefur skilaboð til nágrannaríkja um að þau skuli halda sig á mottunni. Heima fyrir beitir kínverska stjórnin eigin borgara gífurlegu harðræði, einkum minnihlutahópa. Meira en milljón uyghura er í fangabúðum og Kínverjar yfirgnæfa smám saman Tíbeta sem eru að verða minnihlutaþjóð í eigin landi. Stjórnvöld í Pekíng beita netinu til að fylgjast með hverju fótspori landsmanna og á þeirra vegum gæta sveitir fólks að minnstu merkjum um uppsteit. Vanrækja utanríkisþjónustuna Við Íslendingar höfum undanfarið horft upp á birtingarmynd þess þegar stjórnvöld í Washington vanrækja utanríkisþjónustuna. Á síðasta ári tókst ekki betur til með undirbúning fyrir heimsókn Mike Pence varaforseta en svo að hann virtist halda að íslensk stjórnvöld hefðu hafnað óskum Kínverja um samninga undir yfirskrift verkefnisins Belti og braut. Það höfðu þau ekki gert. Því kom það gestgjöfunum spánskt fyrir sjónir þegar Pence þakkaði þeim fyrir að hryggbrjóta Kínverja. Trump-stjórnin hefur skipað óvenju marga pólitíska sendiherra, 42 prósent af heildinni, en verra er að svo margir þeirra skuli vera óhæfir til starfans. Ekki þarf að fara mörgum orðum um sendiherra Bandaríkjanna í Lundúnum, sem heldur opinberar móttökur í klúbbi sem hleypir eingöngu körlum inn fyrir sínar dyr. Bandaríkjaforseti skipaði húðsjúkdómalækni frá Kaliforníu sendiherra á Íslandi en hann hafði þá einu reynslu sem skiptir máli, að hafa tekið þátt í og fjármagnað kosningabaráttu Trumps. Hingað hafa áður komið pólitískt skipaðir sendiherrar og það þarf ekki að vera verra. Þeir hafa þá aukna möguleika á að snúa sér beint til þeirra sem valdið hafa í Washington. En Jeffrey Ross Gunter er ekki bara reynslulaus heldur virðist líka skorta skilning á því starfi sem hann gegnir og þeirri þjóð sem hann er fulltrúi gagnvart. Með byssu við innsetningu? Nýlega tísti sendiherrann um að „við“ værum sameinuð í að vinna á „ósýnilegu Kínaveirunni,“ og gaf í skyn að þar væri hann að tala um Íslendinga og Bandaríkjamenn með því að birta með yfirlýsingunni fána beggja landa. Íslendingar líta ekki á sóttvarnir sem milliríkjaslag við Kína. Nær væri að vinna saman gegn veirunni á vettvangi Alþjóðaheilbrigðismálastofnunarinnar, sem Bandaríkjamenn eru nú að yfirgefa. Nú er komið í ljós að sendiherrann hefur undanfarið róið að því öllum árum að ráða persónulega lífverði, fá leyfi til að bera sjálfur byssu og útvega sér – væntanlega frá bandaríska utanríkisráðuneytinu – vesti sem geti varið hann gegn hnífstungum. Ekki er ljóst hvort hann sér fyrir sér að mæta á viðburði eins og innsetningu forseta næstkomandi laugardag vopnaður skammbyssu. Tilraunir fjölmiðla til að fá svör síðustu daga hafa lítinn árangur borið. Áframhaldandi niðurlæging? Metnaðarleysi Bandaríkjastjórnar á alþjóðavettvangi er alvarlegt áhyggjuefni. Trump-stjórnin hefur yfirgefið það forystuhlutverk sem Bandaríkin hafa haft undanfarna áratugi. Forsetinn dró sig út úr kjarnorkusamningum við Írana, sagði að NATO væri úrelt fyrirbæri og tekur ítrekað ákvarðanir sem þarf síðan að vinda ofan af. Einræðisherrar hlæja að honum en bandamenn hrista höfuðið. Því miður virðist ekkert ríki eða ríkjabandalag hafa getu til að taka við forystuhlutverki Bandaríkjanna. Þeir sem vonast til að sjá lýðræðisríki heimsins sporna gegn ásælni og yfirgangi valdstjórnarríkja horfa nú til kosninganna í Bandaríkjunum í nóvember. Þar kjósa Bandaríkjamenn að mestu um eigin mál en fyrir umheiminn verða niðurstöðurnar afgerandi um það hvort gera megi ráð fyrir áframhaldandi niðurlægingu mikilvægasta ríkis í heimi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Bandaríkin Donald Trump Utanríkismál Mest lesið Halldór 5.10.2024 Jón Þór Stefánsson Halldór Eignafólk græðir mikið á vaxtastefnu Seðlabankans Stefán Ólafsson Skoðun Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur Skoðun Spilling á Íslandi: Erum við að missa tökin? Ágústa Árnadóttir Skoðun Sleppum brúnni og förum betri leið framhjá Selfossi Elliði Vignisson Skoðun Af ofurhetjum og störfum þeirra Kristín Björnsdóttir Skoðun Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun Uppeldi frá gamla einmenningar eins-skin-litar viðhorfum Matthildur Björnsdóttir Skoðun Að dansa í regninu Lóa Björk Ólafsdóttir Skoðun Einstakur atburður og viðbúnaður Marinó G. Njálsson Skoðun Skoðun Skoðun Uppeldi frá gamla einmenningar eins-skin-litar viðhorfum Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Af ofurhetjum og störfum þeirra Kristín Björnsdóttir skrifar Skoðun Eignafólk græðir mikið á vaxtastefnu Seðlabankans Stefán Ólafsson skrifar Skoðun Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur skrifar Skoðun Framtíðarkvíði er ekki gott veganesti Sigurður Páll Jónsson skrifar Skoðun Spilling á Íslandi: Erum við að missa tökin? Ágústa Árnadóttir skrifar Skoðun Orkan á Vestfjörðum Þorsteinn Másson skrifar Skoðun Smábátar eru þjóðhagslega hagkvæmari en togarar Kjartan Sveinsson skrifar Skoðun Foreldrar eru sérfræðingar í sínum börnum Valdimar Víðisson skrifar Skoðun Vísindin vakna til nýsköpunar! Einar Mäntylä skrifar Skoðun Risastórt lýðheilsumál sem Alþingi hunsar Sigurður Hólmar Jóhannesson skrifar Skoðun Þess vegna býð ég mig fram Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Sleppum brúnni og förum betri leið framhjá Selfossi Elliði Vignisson skrifar Skoðun Einstakur atburður og viðbúnaður Marinó G. Njálsson skrifar Skoðun Framboð er eina leiðin Eiríkur St. Eiríksson skrifar Skoðun Háskóli Íslands er ekki að sinna skyldum sínum Silja Höllu Egilsdóttir skrifar Skoðun Verðmætasköpun og kennarar Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Nýjar lausnir gegn ofbeldi Drífa Snædal skrifar Skoðun Lögin um það sem er bannað Helgi Brynjarsson skrifar Skoðun Að dansa í regninu Lóa Björk Ólafsdóttir skrifar Skoðun Dauðarefsing Pírata Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Af hverju erum við að þessu? Kjartan Sveinn Guðmundsson skrifar Skoðun Upplýsingaóreiða í boði orkugeirans og Landsvirkjunar Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Úrskurðargrautur lögmanna Ómar R. Valdimarsson skrifar Skoðun Er vitlaust gefið í stjórnmálum? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Hinn langi USArmur Ísraels Ingólfur Steinsson skrifar Skoðun Kveðja frá Heimssýn til landsfundar VG 2024 Haraldur Ólafsson skrifar Skoðun Þjóðaróperan á Alþingi í nær 70 ár Finnur Bjarnason,Þórunn Sigurðardóttir skrifar Skoðun Um Ölfusárbrú og veggjöld Haukur Arnþórsson skrifar Sjá meira
Það er átakanlegt að horfa upp á heimsveldi svamla ráðalaust í ólgusjó alþjóðastjórnmála en beinlínis sársaukafullt þegar um er að ræða ríki sem í 70 ár hefur haft forystu fyrir lýðræðisríkjum í heiminum. Á sama tíma fylgist umheimurinn áhyggjufullur með rísandi veldi í austri sem virðist hafa vaxandi getu og metnað til að láta að sér kveða víðar en í sínu nánasta nágrenni. Bandaríkin hafa á undanförnum árum sagt sig úr lögum við umheiminn á hverju sviðinu á eftir öðru. Þau ætla ekki að axla ábyrgð í loftslagsmálum þó að framtíð jarðarbúa sé að veði. Þau ætla ekki að vera með í sameiginlegu átaki þjóða heims gegn heimsfaraldri kórónuveiru. Og Donald Trump forseti sýnir ítrekað að honum er fullkomlega sama um sína nánustu bandamenn á sama tíma og hann daðrar við kúgara. Kínverjar færa út kvíarnar Kínverjar sýna á hinn bóginn að þeim er alvara í að færa út kvíarnar og nota til þess mátt sinn og megin. Nýleg lagasetning í Hong Kong er til þess fallin að senda skilaboð til íbúa þar um að þeir séu langt frá því að vera óhultir fyrir ofurvaldi stjórnvalda í Pekíng, hvað sem líður þeirra skuldbindingum. Hernaðaruppbygging á eyjum og skerjum í Suður-Kínahafi, sem alþjóðadómstóllinn í Haag hefur úrskurðað að tilheyri ekki Kína, gefur skilaboð til nágrannaríkja um að þau skuli halda sig á mottunni. Heima fyrir beitir kínverska stjórnin eigin borgara gífurlegu harðræði, einkum minnihlutahópa. Meira en milljón uyghura er í fangabúðum og Kínverjar yfirgnæfa smám saman Tíbeta sem eru að verða minnihlutaþjóð í eigin landi. Stjórnvöld í Pekíng beita netinu til að fylgjast með hverju fótspori landsmanna og á þeirra vegum gæta sveitir fólks að minnstu merkjum um uppsteit. Vanrækja utanríkisþjónustuna Við Íslendingar höfum undanfarið horft upp á birtingarmynd þess þegar stjórnvöld í Washington vanrækja utanríkisþjónustuna. Á síðasta ári tókst ekki betur til með undirbúning fyrir heimsókn Mike Pence varaforseta en svo að hann virtist halda að íslensk stjórnvöld hefðu hafnað óskum Kínverja um samninga undir yfirskrift verkefnisins Belti og braut. Það höfðu þau ekki gert. Því kom það gestgjöfunum spánskt fyrir sjónir þegar Pence þakkaði þeim fyrir að hryggbrjóta Kínverja. Trump-stjórnin hefur skipað óvenju marga pólitíska sendiherra, 42 prósent af heildinni, en verra er að svo margir þeirra skuli vera óhæfir til starfans. Ekki þarf að fara mörgum orðum um sendiherra Bandaríkjanna í Lundúnum, sem heldur opinberar móttökur í klúbbi sem hleypir eingöngu körlum inn fyrir sínar dyr. Bandaríkjaforseti skipaði húðsjúkdómalækni frá Kaliforníu sendiherra á Íslandi en hann hafði þá einu reynslu sem skiptir máli, að hafa tekið þátt í og fjármagnað kosningabaráttu Trumps. Hingað hafa áður komið pólitískt skipaðir sendiherrar og það þarf ekki að vera verra. Þeir hafa þá aukna möguleika á að snúa sér beint til þeirra sem valdið hafa í Washington. En Jeffrey Ross Gunter er ekki bara reynslulaus heldur virðist líka skorta skilning á því starfi sem hann gegnir og þeirri þjóð sem hann er fulltrúi gagnvart. Með byssu við innsetningu? Nýlega tísti sendiherrann um að „við“ værum sameinuð í að vinna á „ósýnilegu Kínaveirunni,“ og gaf í skyn að þar væri hann að tala um Íslendinga og Bandaríkjamenn með því að birta með yfirlýsingunni fána beggja landa. Íslendingar líta ekki á sóttvarnir sem milliríkjaslag við Kína. Nær væri að vinna saman gegn veirunni á vettvangi Alþjóðaheilbrigðismálastofnunarinnar, sem Bandaríkjamenn eru nú að yfirgefa. Nú er komið í ljós að sendiherrann hefur undanfarið róið að því öllum árum að ráða persónulega lífverði, fá leyfi til að bera sjálfur byssu og útvega sér – væntanlega frá bandaríska utanríkisráðuneytinu – vesti sem geti varið hann gegn hnífstungum. Ekki er ljóst hvort hann sér fyrir sér að mæta á viðburði eins og innsetningu forseta næstkomandi laugardag vopnaður skammbyssu. Tilraunir fjölmiðla til að fá svör síðustu daga hafa lítinn árangur borið. Áframhaldandi niðurlæging? Metnaðarleysi Bandaríkjastjórnar á alþjóðavettvangi er alvarlegt áhyggjuefni. Trump-stjórnin hefur yfirgefið það forystuhlutverk sem Bandaríkin hafa haft undanfarna áratugi. Forsetinn dró sig út úr kjarnorkusamningum við Írana, sagði að NATO væri úrelt fyrirbæri og tekur ítrekað ákvarðanir sem þarf síðan að vinda ofan af. Einræðisherrar hlæja að honum en bandamenn hrista höfuðið. Því miður virðist ekkert ríki eða ríkjabandalag hafa getu til að taka við forystuhlutverki Bandaríkjanna. Þeir sem vonast til að sjá lýðræðisríki heimsins sporna gegn ásælni og yfirgangi valdstjórnarríkja horfa nú til kosninganna í Bandaríkjunum í nóvember. Þar kjósa Bandaríkjamenn að mestu um eigin mál en fyrir umheiminn verða niðurstöðurnar afgerandi um það hvort gera megi ráð fyrir áframhaldandi niðurlægingu mikilvægasta ríkis í heimi.
Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur Skoðun
Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun
Skoðun Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur skrifar
Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur Skoðun
Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun