30. mars, baráttudagur á Íslandi og í Palestínu Sveinn Rúnar Hauksson skrifar 30. mars 2019 01:50 Á tónleikunum Rokk gegn her í Laugardalshöll 13. september 1980, komu fram fremstu rokkarar þess tíma á stærstu tónleikum íslenskra hljómlistarmanna sem haldnir höfðu verið fram að þeim. Það voru Bubbi Morthens og Utangarðsmenn, Mezzoforte, Þursaflokkurinn, Kjarnorkublúsarar að ógleymdum Kalla Sighvats sem stofnaði sérstaka hljómsveit og flutti nýtt verk undir nafninu Táragas. Þá lét Kalli jafnframt sýna heimilidarmynd frá 30. mars 1949 meðan á flutningi stóð sem tekin var utan við Alþingishúsið og sýndi ljóslega ofbeldið sem mótmælendum var sýnt með kylfum og táragasi. Það var Alþýðusamband Íslands sem stóð fyrir útifundi til að mótmæla aðild Íslands að NATÓ. Enginn vafi er á því að á þessum tíma var stór meirihluti þjóðarinnar á móti aðild að hernaðarbandalagi. Krafan var þjóðaratkvæði, sem fékkst ekki, og meiri hluti Alþingis samþykkti aðildina í skjóli lögregluofbeldis og gegn þjóðarvilja. Frá þessum tíma hefur dagurinn 30. mars löngum verið dagur mótmæla gegn NATÓ-aðild og Kalli Sighvats var svo sannarlega með fingur á púlsi þegar kom að Rokki gegn her. Í öðru landi hefur þessi dagur, 30. mars, einnig orðið að sérstökum baráttudegi. Það er í Palestínu en þar er hann nefndur Landdagurinn. Það var árið 1976 sem sex Palestínumenn, ríkisborgarar í Ísrael (hernáminu frá 1948), voru skotnir til bana í mótmælum gegn lagasetningu á ísraelska þinginu sem mismunaði palestínskum íbúum varðandi rétt til landsins. Þetta er í samræmi við löggjöf Ísraelsríkis á mörgum sviðum, Gyðingaríkisins Ísrael einsog yfirvöld krefjast að það sé kallað og viðurkennt, sem einkennist af aðskilnaðarstefnu, þar sem íbúum er mismunað á grunni trúarbragða. Alla tíð frá manndrápunum 1976 hefur þessa dags verið minnst, bæði meðal Palestínumanna innan Ísrael og í gjörvallri Palestsínu. Mótmælin tóku á sig nýjan og kröftugan svip á Gaza fyrir réttu ári er mjög fjölmenn og friðsöm mótmæli hinna innilokuðu íbúa hófust þar föstudaginn 30. mars 2018 undir heitinu Gangan mikla fyrir heimkomu flóttafólks (The Great March of Return). Höfuðkrafan var um rétt flóttafólks til að snúa heim, en jafnframt hafa verið uppi kröfur um að umsátrinu verði aflétt sem nú hefur staðið í 12 ár og að bundinn verði endir á hernám Palestínu.Friðsömum mótmælum svarað með stríðsglæpumÍsraelstjórn svaraði þessum mótmælum með því að beita hernum af fullri hörku gegn friðsömum mótmælendum sem voru yfirleitt í um tveggja kílómetra fjarlægð frá landamærunum. Ísraelsher raðaði upp 100 leyniskyttum á landamærunum sem fengu frjálst skotleyfi á hverjum föstudegi og raunar einnig á öðrum dögum vikunnar, því að mótmæli hafa ekki einungis verið alla föstudaga, heldur á ólíkum stöðum flesta daga vikunnar í heilt ár. Framan af myrtu leyniskytturnar tugi manns í hverjum mótmælum en síðar meir fór þeim fækkandi. Særðir hafa skipt þúsund og algengt hefur verið að leyniskyttur skjóti í ganglimi ungra manna og hefur þurft að aflima marga vegna þess að ekki hefur verið hægt að gera að sárum. Ég hef séð skotsárin eftir byssukúlur úr nákvæmum langdrægnum leyniskytturifflum. Þau líkjast ekki venjulegum skotsárum heldur hefur verið átt við kúlurnar þannig að þær rífa upp holdið einsog eftir dum-dum kúlur. Sárin eru iðulega það stór og djúp, að barnshnefi kemst léttilega fyrir. Mannréttindaráð Sameinuðu þjóðanna ályktaði á grundvelli rannsóknar óháðrar alþjóðlegrar nefndar að Ísraelsstjórn hefði gert sig seka um stríðsglæpi gagnvart friðsömum mótmælendum á Gaza með fjöldamorðum og limlestingum.Aðstoð frá Íslandi - en gera þarf beturÞað vildi vel til að undirrituðum tókst með góðra manna hjálp að koma í haust efni i 70 gervifætur á ALPC, gervilimastöðina í Gazaborg, sem er ein um að smíða gervilimi á Gaza. ALPC hefur verið samstarfsaðili Félagsins Ísland-Palestína frá árinu 2009, þegar verkefni okkar hófst í samvinnu við Össur Kristinsson. Fyrr á árinu höfðum við með aðtoð UNRWA náð að sendi efni í 30 fætur, en þessi 100 sett voru framlag frá Össuri. Það virðist stundum vera Kleppsvinna að stunda hjálparstarf í Palestínu, það nást aldrei endar saman vegna grimmdar hernámsins. Fórnarlömb árása hersins verða alltaf fleiri en hægt er að hjálpa. En samt verður að reyna. Þó skiptir meira máli að Ísraelsstjórn fái skýr skilaboð um mál sé að linni. Margt bendir til að aðferðirnar sem notaðar voru gegn Apartheid stjórninni í Suður-Afríku með sniðgöngu á öllum sviðum og efnahagslegum þvingunum kunni að gagnast gagnvart Ísrael. Það sem gildir eru friðsamar en ákveðnar aðgerðir sem knýja fram stefnubreytingu þannig að hernáminu linni. Bandaríkin bera þyngsta ábyrgð og eru sá aðili sem getur snúið stefnu Ísraels. Alþingi hefur mótað stefnu friðar og réttlætis gagnvart Palestínu og Ísrael. Stjórnvöld þurfa að fylgja þeirri stefnu af enn meiri krafti.Höfundur er læknir og fyrrum formaður félagsins Ísland-Palestína. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Sveinn Rúnar Hauksson Mest lesið Sjálfstæðismenn boða víst skattalækkanir á þá efnamestu Haukur V. Alfreðsson Skoðun Fellur helsti stuðningsmaður menningarmála af þingi? Magnús Logi Kristinsson Skoðun Almageddon? Eyþór Kristleifsson Skoðun Viltu borga 200 þús á mánuði eða 600 þús á mánuði af íbúðinni? Hildur Þórðardóttir Skoðun Það sem ekki má fjalla um fyrir kosningar til Alþingis Árni Jensson Skoðun ESB kærir sig ekkert um Ísland í jólagjöf Ole Anton Bieltvedt Skoðun Óstjórn í húsnæðismálum Ragnar Þór Ingólfsson Skoðun Betri Strætó 2025 og (svo) Borgarlína Dagur B. Eggertsson Skoðun Afvegaleidd umræða um áskoranir heilbrigðiskerfisins Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir Skoðun Vímuefnið VONÍUM Haraldur Ingi Haraldsson Skoðun Skoðun Skoðun Nýtanleg verðmætasköpun um allt land Jóhann Frímann Arinbjarnarson skrifar Skoðun Geðrænn vandi barna og ungmenna Eldur S. Kristinsson skrifar Skoðun Það er kominn verðmiði á fangelsið en hvað má ungmenni í alvarlegum vanda kosta? Davíð Bergmann skrifar Skoðun Hinn opni tékki samgöngusáttmálans – ljósastýring og Sundabraut Eiríkur S. Svavarsson skrifar Skoðun Eru sumir heppnari en aðrir? Anna Kristín Jensdóttir skrifar Skoðun Við þurfum stjórnmálamenn sem skilja mikilvægi stærstu atvinnugreinar landsins Aðalheiður Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Kallað eftir fyrirsjáanleika í opinberum framkvæmdum Þorsteinn Víglundsson ,Jónína Guðmundsdóttir,Karl Andreassen skrifar Skoðun Sjálfstætt fólk Kristín Linda Jónsdóttir skrifar Skoðun Óstjórn í húsnæðismálum Ragnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Arfur stjórnmálanna 2024 Elvar Eyvindsson skrifar Skoðun Kjósum rétt(indi) fyrir fatlað fólk! Unnur Helga Óttarsdóttir,Anna Lára Steindal skrifar Skoðun Frelsi er allra, ekki fárra útvaldra Jón Óskar Sólnes skrifar Skoðun Menntun og tækifæri: Hvað veljum við fyrir Ísland? Kolbrún Halldórsdóttir skrifar Skoðun Eyðimerkurganga kosningabaráttunnar? Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Krónan eða evran? Kostir og gallar Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Kjóstu meiri árangur Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Hvaða hlekkur ert þú í keðjunni? Ellý Tómasdóttir skrifar Skoðun Laxeldið verður ekki stöðvað Kristinn H. Gunnarsson skrifar Skoðun Þroskamerki þjóðar Tómas Torfason skrifar Skoðun Afvegaleidd umræða um áskoranir heilbrigðiskerfisins Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar Skoðun Var stytting náms til stúdentsprófs í þágu ungmenna? Sigurður E. Sigurjónsson skrifar Skoðun Það sem ekki má fjalla um fyrir kosningar til Alþingis Árni Jensson skrifar Skoðun Launafólk sýndi ábyrgð – Hvað með bankana og fjármagnseigendur? Finnbjörn A. Hermannsson skrifar Skoðun Sjálfstæðar konur? Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Fullveldinu er fórnað með aðild að Evrópusambandinu Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Endurhugsum dæmið, endurnýtum textíl Guðbjörg Rut Pálmadóttir skrifar Skoðun Betri Strætó 2025 og (svo) Borgarlína Dagur B. Eggertsson skrifar Skoðun Um kosningar, gulrætur og verðbólgu Jean-Rémi Chareyre skrifar Skoðun Gæti aukin einkavæðing og skólaval í grunnskólakerfinu bætt námsárangur og aukið jafnrétti? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon skrifar Skoðun Fellur helsti stuðningsmaður menningarmála af þingi? Magnús Logi Kristinsson skrifar Sjá meira
Á tónleikunum Rokk gegn her í Laugardalshöll 13. september 1980, komu fram fremstu rokkarar þess tíma á stærstu tónleikum íslenskra hljómlistarmanna sem haldnir höfðu verið fram að þeim. Það voru Bubbi Morthens og Utangarðsmenn, Mezzoforte, Þursaflokkurinn, Kjarnorkublúsarar að ógleymdum Kalla Sighvats sem stofnaði sérstaka hljómsveit og flutti nýtt verk undir nafninu Táragas. Þá lét Kalli jafnframt sýna heimilidarmynd frá 30. mars 1949 meðan á flutningi stóð sem tekin var utan við Alþingishúsið og sýndi ljóslega ofbeldið sem mótmælendum var sýnt með kylfum og táragasi. Það var Alþýðusamband Íslands sem stóð fyrir útifundi til að mótmæla aðild Íslands að NATÓ. Enginn vafi er á því að á þessum tíma var stór meirihluti þjóðarinnar á móti aðild að hernaðarbandalagi. Krafan var þjóðaratkvæði, sem fékkst ekki, og meiri hluti Alþingis samþykkti aðildina í skjóli lögregluofbeldis og gegn þjóðarvilja. Frá þessum tíma hefur dagurinn 30. mars löngum verið dagur mótmæla gegn NATÓ-aðild og Kalli Sighvats var svo sannarlega með fingur á púlsi þegar kom að Rokki gegn her. Í öðru landi hefur þessi dagur, 30. mars, einnig orðið að sérstökum baráttudegi. Það er í Palestínu en þar er hann nefndur Landdagurinn. Það var árið 1976 sem sex Palestínumenn, ríkisborgarar í Ísrael (hernáminu frá 1948), voru skotnir til bana í mótmælum gegn lagasetningu á ísraelska þinginu sem mismunaði palestínskum íbúum varðandi rétt til landsins. Þetta er í samræmi við löggjöf Ísraelsríkis á mörgum sviðum, Gyðingaríkisins Ísrael einsog yfirvöld krefjast að það sé kallað og viðurkennt, sem einkennist af aðskilnaðarstefnu, þar sem íbúum er mismunað á grunni trúarbragða. Alla tíð frá manndrápunum 1976 hefur þessa dags verið minnst, bæði meðal Palestínumanna innan Ísrael og í gjörvallri Palestsínu. Mótmælin tóku á sig nýjan og kröftugan svip á Gaza fyrir réttu ári er mjög fjölmenn og friðsöm mótmæli hinna innilokuðu íbúa hófust þar föstudaginn 30. mars 2018 undir heitinu Gangan mikla fyrir heimkomu flóttafólks (The Great March of Return). Höfuðkrafan var um rétt flóttafólks til að snúa heim, en jafnframt hafa verið uppi kröfur um að umsátrinu verði aflétt sem nú hefur staðið í 12 ár og að bundinn verði endir á hernám Palestínu.Friðsömum mótmælum svarað með stríðsglæpumÍsraelstjórn svaraði þessum mótmælum með því að beita hernum af fullri hörku gegn friðsömum mótmælendum sem voru yfirleitt í um tveggja kílómetra fjarlægð frá landamærunum. Ísraelsher raðaði upp 100 leyniskyttum á landamærunum sem fengu frjálst skotleyfi á hverjum föstudegi og raunar einnig á öðrum dögum vikunnar, því að mótmæli hafa ekki einungis verið alla föstudaga, heldur á ólíkum stöðum flesta daga vikunnar í heilt ár. Framan af myrtu leyniskytturnar tugi manns í hverjum mótmælum en síðar meir fór þeim fækkandi. Særðir hafa skipt þúsund og algengt hefur verið að leyniskyttur skjóti í ganglimi ungra manna og hefur þurft að aflima marga vegna þess að ekki hefur verið hægt að gera að sárum. Ég hef séð skotsárin eftir byssukúlur úr nákvæmum langdrægnum leyniskytturifflum. Þau líkjast ekki venjulegum skotsárum heldur hefur verið átt við kúlurnar þannig að þær rífa upp holdið einsog eftir dum-dum kúlur. Sárin eru iðulega það stór og djúp, að barnshnefi kemst léttilega fyrir. Mannréttindaráð Sameinuðu þjóðanna ályktaði á grundvelli rannsóknar óháðrar alþjóðlegrar nefndar að Ísraelsstjórn hefði gert sig seka um stríðsglæpi gagnvart friðsömum mótmælendum á Gaza með fjöldamorðum og limlestingum.Aðstoð frá Íslandi - en gera þarf beturÞað vildi vel til að undirrituðum tókst með góðra manna hjálp að koma í haust efni i 70 gervifætur á ALPC, gervilimastöðina í Gazaborg, sem er ein um að smíða gervilimi á Gaza. ALPC hefur verið samstarfsaðili Félagsins Ísland-Palestína frá árinu 2009, þegar verkefni okkar hófst í samvinnu við Össur Kristinsson. Fyrr á árinu höfðum við með aðtoð UNRWA náð að sendi efni í 30 fætur, en þessi 100 sett voru framlag frá Össuri. Það virðist stundum vera Kleppsvinna að stunda hjálparstarf í Palestínu, það nást aldrei endar saman vegna grimmdar hernámsins. Fórnarlömb árása hersins verða alltaf fleiri en hægt er að hjálpa. En samt verður að reyna. Þó skiptir meira máli að Ísraelsstjórn fái skýr skilaboð um mál sé að linni. Margt bendir til að aðferðirnar sem notaðar voru gegn Apartheid stjórninni í Suður-Afríku með sniðgöngu á öllum sviðum og efnahagslegum þvingunum kunni að gagnast gagnvart Ísrael. Það sem gildir eru friðsamar en ákveðnar aðgerðir sem knýja fram stefnubreytingu þannig að hernáminu linni. Bandaríkin bera þyngsta ábyrgð og eru sá aðili sem getur snúið stefnu Ísraels. Alþingi hefur mótað stefnu friðar og réttlætis gagnvart Palestínu og Ísrael. Stjórnvöld þurfa að fylgja þeirri stefnu af enn meiri krafti.Höfundur er læknir og fyrrum formaður félagsins Ísland-Palestína.
Skoðun Það er kominn verðmiði á fangelsið en hvað má ungmenni í alvarlegum vanda kosta? Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Hinn opni tékki samgöngusáttmálans – ljósastýring og Sundabraut Eiríkur S. Svavarsson skrifar
Skoðun Við þurfum stjórnmálamenn sem skilja mikilvægi stærstu atvinnugreinar landsins Aðalheiður Ósk Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Kallað eftir fyrirsjáanleika í opinberum framkvæmdum Þorsteinn Víglundsson ,Jónína Guðmundsdóttir,Karl Andreassen skrifar
Skoðun Afvegaleidd umræða um áskoranir heilbrigðiskerfisins Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar
Skoðun Launafólk sýndi ábyrgð – Hvað með bankana og fjármagnseigendur? Finnbjörn A. Hermannsson skrifar
Skoðun Gæti aukin einkavæðing og skólaval í grunnskólakerfinu bætt námsárangur og aukið jafnrétti? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon skrifar