56% landsmanna vilja evru; er ekki mál til komið að sinna því!? Ole Anton Bieltvedt skrifar 13. mars 2019 07:00 Í október sl. kom fram í Gallup-könnun, að 56% Íslendinga eru hlynnt upptöku evru. Skýr meirihluti þjóðarinnar vill því loks fá stöðugan og traustan gjaldmiðil, sem við getum reitt okkur á, hvernig sem viðrar í efnahagsmálum, og, umfram allt, tryggir okkur lágmarksvexti, eins og allir aðrir Evrópubúar njóta. Meðan Evrópubúar borga sína íbúð 1,5 sinnum, með vöxtum, eru menn hér að greiða sína íbúð 3-4 sinnum, vegna okurvaxta. Í Bretlandi greiddu 52% þeirra, sem atkvæði greiddu, atkvæði með því, að þjóðin gengi úr ESB. Þar hefur síðan verið talað um „vilja fólksins“, og að fullnægja yrði „vilja fólksins“, af virðingu við lýðræðið, jafnvel þó að í ljós hafi komið, að úrgangan sé hið mesta feigðarflan. Auðvitað er munur á Gallup-könnun og þjóðaratkvæði, en engu að síður finnst mér með ólíkindum, hvernig stjórnmálamenn og Alþingi leiða hjá sér þessa skýru meldingu landsmanna í þessu veigamikla máli. Skilja stjórnmálamenn ekki, að gjaldmiðlamálið er sennilega stærsta einstaka hagsmunamál þjóðarinnar? Aðgerðarleysi stjórnmálamanna og virðingarleysi við skilaboðin, sem Gallup-könnunin sendir, leiddi til þess, að ég fór sjálfur – með hjálp góðra manna – að setja mig inn í gjaldmiðlamálið. Ég átti fund með fjórum háttsettum embættismönnum ESB í Brussel 20. nóvember sl. til að kanna stöðu Íslands hjá ESB, bæði með tilliti til aðildar og upptöku evru. Ég skrifaði svo grein um þessa heimsókn, sem birtist í Fréttablaðinu og á Vísi þann 5. desember sl. Í framhaldi af því, bað ég – með góðfúslegri aðstoð sendiherra ESB á Íslandi – um fund með Seðlabanka Evrópu í sama skyni. Fundurinn fór fram 14. janúar sl. Ég hitti 2 yfirhagfræðinga bankans, auk helsta ráðgjafa hans gagnvart nýjum aðildarríkjum og nýjum evru-umsóknaraðilum. Sagði hann, Michel Sturm, sem hann heitir, að Ísland væri frjálst að því að taka einhliða upp evru, án fullrar ESB-aðildar og án samvinnu og samráðs við ESB og Seðlabanka Evrópu, en hann sagðist alls ekki mæla með því. Í fyrsta lagi væri þá enginn stuðningur bankans við Ísland til staðar, ef tímar versnuðu og landið þyrfti á efnahagslegum stuðningi að halda, en fullgildir evru-aðilar nytu slíks stuðnings í ríkum mæli, auk þess, sem slík einhliða upptaka myndi torvelda og flækja endanlega aðildarsamninga Íslands stórlega, ef og þegar til þeirra kæmi. Aðalráðgjafinn mælti eindregið með því, að Ísland myndi fara þá leið, sem sáttmálinn segði til um; ljúka aðildarsamningum, sem hann taldi persónulega að þyrfti ekki að taka mjög langan tíma, ef Íslendingar beittu sér í málinu, og svo fara í evru-upptökuferlið. Eftir að við höfðum farið í gegnum stöðu Íslands með tilliti til skilyrða Maastricht-samningsins, virtist leið í evru greið. Ísland stendur í þessu tilliti mjög vel. Ég lagði þá spurningu fyrir fundinn, hvernig litið væri á ESB-aðildarumsókn Íslands í bankanum. Bankamennirnir kusu að svara því ekki. Sjálfur sagðist ég telja, að aðildarsamningar væru bara í biðstöðu, og að bréf utanríkisráðherra (Gunnars Braga) frá 12.03.15 hefði lögformlega ekki rift samningaumleitunum heldur aðeins sett þær í biðstöðu, þar sem samþykki Alþingis fyrir bréfinu hefði ekki fengizt. Ef þessi túlkun reynist rétt, er auðvitað einfalt og fljótlegt að taka upp samningaþráðinn við ESB að nýju. Niðurstaða mín, hvað tímalengd varðar, eftir þennan fund, er sú sama og eftir fundinn í Brussel; 2 ár til að ljúka samningum og 1 ár til að koma krónunni í ERM2-tengingu (eins og danska krónan hefur). Svo 2 ár til viðbótar til að fá evruna endanlega. Eftir 3 ár væri krónan þannig komin með styrk evru, í gegnum ERM2-mekanismann, sem myndi tryggja stöðugleika, sem við höfum aldrei kynnzt eða búið við. Væntanlega myndu vextir líka lækka snarlega við þetta. Eftir að hafa skoðað þessi mál rækilega, bæði hjá ESB í Brussel og hjá Evrópska seðlabankanum í Frankfurt, vil ég með þessari grein gera mönnum það ljóst, ekki sízt þessum 56% evru-sinna, að eina góða leiðin í evruna er full aðild að ESB, en þegar það er sagt, verður að hafa í huga, að við erum nú þegar 80-90% í ESB, í gegnum EES-samninginn og þátttöku okkar í Schengen-samkomulaginu, en alveg án áhrifa. Það vantar því lítið upp á, og snúast lokaspurningarnar um landbúnað og sjávarútveg. Bæði Finnar og Svíar fengu undanþágur í landbúnaðarmálum, vegna „norrænnar legu“, sem við myndum eflaust líka fá, og Malta hélt fullum yfirráðum yfir sínum fiskimiðumvið inngöngu í ESB á grundvelli þeirrar staðreyndar, að þeir hefðu einir stjórnað og stundað veiðar á þessum fiskimiðum í gegnum söguna. Það eru yfirgnæfandi líkur á því, að við gætum samið við ESB með sama hætti. Við fulla inngöngu í ESB fengjum við okkar eigin kommissar í Brussel og 6 þingmenn á Evrópuþingið; Íslendingar gætu loks farið að láta að sér kveða í Evrópumálum og haft áhrif á evrópska lagasetningu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Ole Anton Bieltvedt Mest lesið Málað sig út í horn Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Brennt barn forðast eldinn Hrefna Sigurjónsdóttir Skoðun Uppbygging almannahagsmuna á Íslandi Hlynur Már Vilhjálmsson Skoðun Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Hátt reitt til höggs Hjálmar Jónsson Skoðun Varnir gegn gagnagíslatökum Unnur Kristín Sveinbjarnardóttir Skoðun Græðgi Kolbrún Bergþórsdóttir Skoðun Árið er 1990 Rebekka Hilmarsdóttir Skoðun Núna er næst! Bjarney Bjarnadóttir,Jóhanna M. Þorvaldsdóttir Skoðun Hvers vegna getur ein greiðsla á ári frá TR verið góður kostur? Sigurjón Skúlason Skoðun Skoðun Skoðun Hátt reitt til höggs Hjálmar Jónsson skrifar Skoðun Brennt barn forðast eldinn Hrefna Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Varnir gegn gagnagíslatökum Unnur Kristín Sveinbjarnardóttir skrifar Skoðun Uppbygging almannahagsmuna á Íslandi Hlynur Már Vilhjálmsson skrifar Skoðun Málað sig út í horn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Full orkuskipti ríkisflota og samgönguþjónustu fyrir 2030 Sigurður Friðleifsson skrifar Skoðun Einelti er veruleikabrenglun Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun „Lýtalaus íslenska“ er ekki til Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Hvatning til mótshaldara Landsmóts hestamanna Linda Karen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Áróður Kremls gegn Úkraínu og NATO Guðni Freyr Öfjörð skrifar Skoðun Að gefnu tilefni Kristján Hreinsson skrifar Skoðun Það er ákvörðun að beita mannvonsku Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Löng barátta XD fyrir jafnrétti og frelsi Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Árið er 1990 Rebekka Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Létt Borgarlína og bráðavandi umferðar Elías B. Elíasson,Þórarinn Hjaltason skrifar Skoðun Bestun Seðlabankastjóra Karl Guðlaugsson skrifar Skoðun Nýr tækniskóli rís við Flensborgarhöfn í Hafnarfirði Ágúst Bjarni Garðarsson skrifar Skoðun Úr samkeppni í einokun? Sigríður Margrét Oddsdóttir,Anna Hrefna Ingimundarsdóttir skrifar Skoðun Að mála sig út í horn Ingólfur Sverrisson skrifar Skoðun Verst fyrir fámennustu ríkin Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hvað getum við tekið á móti mörgum? Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Yazan, Kant og siðleg breytni á Íslandi Gunnar Hersveinn skrifar Skoðun Dauðinn og skattarnir skrifar Skoðun Áskorun ÖBÍ og Þroskahjálpar til ráðherra og þingmanna Alma Ýr Ingólfsdóttir,Unnur Helga Óttarsdóttir skrifar Skoðun Flug frá Keflavík til Köben tekur styttri tíma en meðaltími nauðgunar Guðný S. Bjarnadóttir skrifar Skoðun Hvers vegna getur ein greiðsla á ári frá TR verið góður kostur? Sigurjón Skúlason skrifar Skoðun Í gíslingu Ríkislögmanns, samtryggingar og spillingar Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar Skoðun Þegar andi Mussolini svífur yfir vötnunum og titlar verða langir Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Af málathöfnum Gauti Kristmannsson skrifar Skoðun Etanól í glansumbúðum Ingibjörg Rósa Björnsdóttir skrifar Sjá meira
Í október sl. kom fram í Gallup-könnun, að 56% Íslendinga eru hlynnt upptöku evru. Skýr meirihluti þjóðarinnar vill því loks fá stöðugan og traustan gjaldmiðil, sem við getum reitt okkur á, hvernig sem viðrar í efnahagsmálum, og, umfram allt, tryggir okkur lágmarksvexti, eins og allir aðrir Evrópubúar njóta. Meðan Evrópubúar borga sína íbúð 1,5 sinnum, með vöxtum, eru menn hér að greiða sína íbúð 3-4 sinnum, vegna okurvaxta. Í Bretlandi greiddu 52% þeirra, sem atkvæði greiddu, atkvæði með því, að þjóðin gengi úr ESB. Þar hefur síðan verið talað um „vilja fólksins“, og að fullnægja yrði „vilja fólksins“, af virðingu við lýðræðið, jafnvel þó að í ljós hafi komið, að úrgangan sé hið mesta feigðarflan. Auðvitað er munur á Gallup-könnun og þjóðaratkvæði, en engu að síður finnst mér með ólíkindum, hvernig stjórnmálamenn og Alþingi leiða hjá sér þessa skýru meldingu landsmanna í þessu veigamikla máli. Skilja stjórnmálamenn ekki, að gjaldmiðlamálið er sennilega stærsta einstaka hagsmunamál þjóðarinnar? Aðgerðarleysi stjórnmálamanna og virðingarleysi við skilaboðin, sem Gallup-könnunin sendir, leiddi til þess, að ég fór sjálfur – með hjálp góðra manna – að setja mig inn í gjaldmiðlamálið. Ég átti fund með fjórum háttsettum embættismönnum ESB í Brussel 20. nóvember sl. til að kanna stöðu Íslands hjá ESB, bæði með tilliti til aðildar og upptöku evru. Ég skrifaði svo grein um þessa heimsókn, sem birtist í Fréttablaðinu og á Vísi þann 5. desember sl. Í framhaldi af því, bað ég – með góðfúslegri aðstoð sendiherra ESB á Íslandi – um fund með Seðlabanka Evrópu í sama skyni. Fundurinn fór fram 14. janúar sl. Ég hitti 2 yfirhagfræðinga bankans, auk helsta ráðgjafa hans gagnvart nýjum aðildarríkjum og nýjum evru-umsóknaraðilum. Sagði hann, Michel Sturm, sem hann heitir, að Ísland væri frjálst að því að taka einhliða upp evru, án fullrar ESB-aðildar og án samvinnu og samráðs við ESB og Seðlabanka Evrópu, en hann sagðist alls ekki mæla með því. Í fyrsta lagi væri þá enginn stuðningur bankans við Ísland til staðar, ef tímar versnuðu og landið þyrfti á efnahagslegum stuðningi að halda, en fullgildir evru-aðilar nytu slíks stuðnings í ríkum mæli, auk þess, sem slík einhliða upptaka myndi torvelda og flækja endanlega aðildarsamninga Íslands stórlega, ef og þegar til þeirra kæmi. Aðalráðgjafinn mælti eindregið með því, að Ísland myndi fara þá leið, sem sáttmálinn segði til um; ljúka aðildarsamningum, sem hann taldi persónulega að þyrfti ekki að taka mjög langan tíma, ef Íslendingar beittu sér í málinu, og svo fara í evru-upptökuferlið. Eftir að við höfðum farið í gegnum stöðu Íslands með tilliti til skilyrða Maastricht-samningsins, virtist leið í evru greið. Ísland stendur í þessu tilliti mjög vel. Ég lagði þá spurningu fyrir fundinn, hvernig litið væri á ESB-aðildarumsókn Íslands í bankanum. Bankamennirnir kusu að svara því ekki. Sjálfur sagðist ég telja, að aðildarsamningar væru bara í biðstöðu, og að bréf utanríkisráðherra (Gunnars Braga) frá 12.03.15 hefði lögformlega ekki rift samningaumleitunum heldur aðeins sett þær í biðstöðu, þar sem samþykki Alþingis fyrir bréfinu hefði ekki fengizt. Ef þessi túlkun reynist rétt, er auðvitað einfalt og fljótlegt að taka upp samningaþráðinn við ESB að nýju. Niðurstaða mín, hvað tímalengd varðar, eftir þennan fund, er sú sama og eftir fundinn í Brussel; 2 ár til að ljúka samningum og 1 ár til að koma krónunni í ERM2-tengingu (eins og danska krónan hefur). Svo 2 ár til viðbótar til að fá evruna endanlega. Eftir 3 ár væri krónan þannig komin með styrk evru, í gegnum ERM2-mekanismann, sem myndi tryggja stöðugleika, sem við höfum aldrei kynnzt eða búið við. Væntanlega myndu vextir líka lækka snarlega við þetta. Eftir að hafa skoðað þessi mál rækilega, bæði hjá ESB í Brussel og hjá Evrópska seðlabankanum í Frankfurt, vil ég með þessari grein gera mönnum það ljóst, ekki sízt þessum 56% evru-sinna, að eina góða leiðin í evruna er full aðild að ESB, en þegar það er sagt, verður að hafa í huga, að við erum nú þegar 80-90% í ESB, í gegnum EES-samninginn og þátttöku okkar í Schengen-samkomulaginu, en alveg án áhrifa. Það vantar því lítið upp á, og snúast lokaspurningarnar um landbúnað og sjávarútveg. Bæði Finnar og Svíar fengu undanþágur í landbúnaðarmálum, vegna „norrænnar legu“, sem við myndum eflaust líka fá, og Malta hélt fullum yfirráðum yfir sínum fiskimiðumvið inngöngu í ESB á grundvelli þeirrar staðreyndar, að þeir hefðu einir stjórnað og stundað veiðar á þessum fiskimiðum í gegnum söguna. Það eru yfirgnæfandi líkur á því, að við gætum samið við ESB með sama hætti. Við fulla inngöngu í ESB fengjum við okkar eigin kommissar í Brussel og 6 þingmenn á Evrópuþingið; Íslendingar gætu loks farið að láta að sér kveða í Evrópumálum og haft áhrif á evrópska lagasetningu.
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Skoðun Áskorun ÖBÍ og Þroskahjálpar til ráðherra og þingmanna Alma Ýr Ingólfsdóttir,Unnur Helga Óttarsdóttir skrifar
Skoðun Flug frá Keflavík til Köben tekur styttri tíma en meðaltími nauðgunar Guðný S. Bjarnadóttir skrifar
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun