Aukinn innflutningur skili 900 milljónum í vasa neytenda Stefán Ó. Jónsson skrifar 21. febrúar 2019 12:15 Gert er ráð fyrir að tekjutap innlendra framleiðenda á landbúnaðarvörum gæti numið fyrst um sinn numið um 600 milljónum króna. Vísir/GVA Ætla má að ábati neytenda af nýju frumvarpi, sem heimilar í auknum mæli innflutning á ófrystum landbúnaðarafurðum, muni nema næstum 900 milljónum króna á ári. Heildarsamdráttur í tekjum innlendra framleiðenda gæti að sama skapi numið um 600 milljónum króna árlega, meðan á aðlögun að nýju markaðsjafnvægi stendur. Þetta er meðal þess sem kemur fram í greinargerð frumvarpsdraganna, sem sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra kynnti í gær. Frumvarpið felur í grunnninn í sér að frystiskylda á innfluttu kjöti verði afnumin og heimilt verði að flytja inn hrátt kjöt, hrá egg og ógerilsneydda mjólk. Bæði EFTA-dómstóllinn og Hæstiréttur Íslands hafa á síðustu tveimur árum staðfest að frystiskylda stjórnvalda brjóti í bága við EES-samninginn. Nýlegt álit Eftirlitsstofnunnar EFTA, ESA, gaf íslenskum stjórnvöldum tvo mánuði til að breyta lögum sínum í þessum efnum, ellegar verði málinu vísað til EFTA-dómstólsins. Bændasamtökin hafa þó sett sig upp á móti frumvarpinu, ekki síst af ótta við að aukinn innflutningur á landbúnaðarvörum muni fjölga sýkingum í mönnum. Af þeim sökum kveða frumvarpsdrögin á um það brugðist verði við auknum innflutningi með mótvægisaðgerðum, ekki síst til þess að verja íslenska búfjárstofna.Íslendingar velja íslenskt Til þess að meta efnahagsleg áhrif frumvarpsins leitaði atvinnuvega- og nýsköpunarráðuneytið til Daða Más Kristóferssonar, hagfræðings við Háskóla Íslands. Meðal þess sem Daði rekur í álitsgerð sinni, sem fjallað er um í greinargerðinni með frumvarpinu, eru áhrif þess þegar tollar voru felldir niður á tómötum, gúrkum og paprikum árið 2002. Þá hafi markaðshlutdeild innlendra framleiðenda dregist talsvert saman til skamms tíma. „Áratug síðar hafi þó orðið viðsnúningur í framleiðslu garðyrkjubænda. Árið 2012 hafði framleiðsla þessara tegunda vaxið um 60% frá árinu 2001, á meðan vöxtur í framleiðslu annarra tegunda var aðeins 5%“ Daði rekur þetta ekki síst til þess að íslenskum framleiðendum hafi tekist að skapa sér samkeppnisforskot á innflutt grænmeti vegna betri merkinga um uppruna innlendu framleiðslunnar. Ábati neytenda af breytingunni hafi jafnframt verið verulegur.Daði Már Krisófersson, prófessor við Háskóla Íslands, var fenginn til að meta efnahagsleg áhrif frumvarpsins.Vísir/Egill„Niðurstöður sýndu að verð á þessum tegundum hafi að jafnaði verið töluvert hærra en á innfluttum vörum. Sýnt hafi verið fram á að neytendur hafi verið reiðubúnir að greiða hærra verð fyrir innlenda framleiðslu en samskonar innfluttar vörur,“ segir í greinargerðinni. Það sé því mat Daða Más að þetta bendi til þess að „umtalsverð sértæk eftirspurn“ sé meðal íslenskra neytenda „eftir þeim eiginleika vöru að hún sé framleidd hér á landi,“ og að sambærilegar rannsóknir í Noregi bendi til sömu niðurstöðu.Lítill verðmunur Þá er jafnframt talið líklegt að samdráttur til innlendra framleiðenda verði minni eftir því sem samdráttur í magni verði meiri. Þannig má ætla að samdráttur í innlendri framleiðslu kjötafurða verði innan við 5% og að verð á kjötvörum á almennum markaði lækki lítið. „Ef dæmi sé tekið um markað fyrir nautakjöt gefur núverandi staða til kynna að meðal markaðshlutdeild innflutts nautakjöts sé um 23% og er áætlað að viðvarandi verðmunur milli innlendrar og erlendrar framleiðslu geti numið 5-10% af heildsöluverði.“ Veginn samdráttur í verði yrði 4,7%, miðað við viðvarandi 7,5% hærra verð fyrir innlenda framleiðslu. Daði gerir auk þess ráð fyrir að frumvarpið muni hafa lítil áhrif á mjólkurverð. Reynslan bendi til að það sé einfaldlega óhagkvæmt að flytja þær inn. Heildarsamdráttur í tekjum innlendra framleiðenda er því metinn um 6%, eða tæpar 600 milljónir króna á ári, meðan á aðlögun að nýju markaðsjafnvægi stendur.Áframhaldandi samningsbrot kosti milljarða Í greinargerð sinni rekur Daði jafnframt áhrif þess ef Íslendingur myndu ekki bregðast við dómi EFTA-dómstólsins og segja skilið við EES-samninginn. Hann telur að það myndi hafa í sér margvíslegan kostnað og „talsverð áhrif“ fyrir íslenska útflytjendur. Til að mynda megi gera ráð fyrir að beinn kostnaður ríkisins muni aukast um að minnsta kosti um 12 milljónir króna vegna aukins umfangs verkefna Matvælastofnunar í tengslum við útflutning. Að sama skapi er það mat Daða að samanlagður kostnaður vegna eftirlits, skerts geymsluþols og lengri afhendingartíma yrði að lágmarki um 4,2 milljarðar ef Ísland stendur utan innri markaðar EES. Umfjöllun um álitsgerð Daða Más má nálgast hér, frá og með blaðsíðu 30. Landbúnaður Neytendur Tengdar fréttir Leggja til afnám leyfisveitingakerfisins vegna innflutnings á kjöti og eggjum Íslenska ríkið mátti ekki takmarka innflutning erlends kjöts við að það hefði verið fryst. 20. febrúar 2019 17:41 „Hafið yfir vafa að innflutningurinn mun valda íslenskum landbúnaði miklu tjóni“ Bændasamtökin eru harðorð í garð landbúnaðarráðherra og ríkisstjórnarinnar vegna frumvarps um innflutning á hráu kjöti. 21. febrúar 2019 10:19 Vill leyfa innflutning á hráu kjöti frá byrjun sláturtíðar Mótvægisaðgerðir sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra til að stemma stigu við neikvæðum áhrifum þess að leyfa innflutning á hráu kjöti leggjast vel í yfirlækni á sýklafræðideild Landspítalans. 21. febrúar 2019 07:00 Mest lesið Hækka verðtryggða vexti og útskýra hvers vegna Viðskipti innlent Dagatalsmenningin: Rosa töff að vera með yfirbókaða dagskrá Atvinnulíf Vogue og forsetafrúin kveiktu strax en íslenski vinnumarkaðurinn með hindranir Atvinnulíf Ný útgáfa af konungi jeppans kominn til landsins Samstarf Reykskynjara vantar of víða – Eldvarnarátak stendur nú yfir Samstarf Lækka innlánsvexti um heilt prósentustig Viðskipti innlent Vilja þvinga Google til að selja Chrome Viðskipti erlent Bjarni ráðinn framkvæmdastjóri vinds og jarðvarma hjá Landsvirkjun Viðskipti innlent Gæðin að batna og nóg af klementínum eftir helgi Neytendur Inngildingin: „Íslenska töluð með hreim er samt íslenska“ Atvinnulíf Fleiri fréttir Hækka verðtryggða vexti og útskýra hvers vegna Bjarni ráðinn framkvæmdastjóri vinds og jarðvarma hjá Landsvirkjun Lækka innlánsvexti um heilt prósentustig Opna verslanir í Kringlunni á ný Nýtt veitingasvæði rís í Smáralind Kristján ráðinn til Advania Bein útsending: Raforkuöryggi, fyrir hverja? „Grindavíkuráhrifin“ að fjara út Vilja afnema álag á útsvar í Árborg á næsta ári Rekstur fríhafnarinnar seldur úr landi Vaxtalækkun gleðitíðindi en vextir ennþá „allt of háir“ Rannveig kveður: 124 fundir og „aldrei lognmolla“ Skýr merki um að verðbólga sé að hjaðna Ráðin framkvæmdastjórar hjá Sóltúni Krefst þess að Sorpa stofni hlutafélag Vaxtaákvörðun peningastefnunefndar rökstudd Tilkynnir um breytta vexti nokkrum mínútum eftir stýrivaxtalækkun Stýrivextir halda áfram að lækka Útboð SÍ stöðvað og Intuens fagnar sigri Samtökin '78 selja slotið Allir spá lægri vöxtum Grindvíkingar geta nú gerst „hollvinir“ seldra húsa sinna Samkaup koma inn á bókamarkaðinn með látum Rúnar nýr framkvæmdastjóri hjá Stólpum Gámum Bein útsending: Tillögur um tækifæri til viðskipta með kolefniseiningar Bein útsending: Grænt Ísland til framtíðar – Hver er leiðin áfram? Trausti nýr forstjóri og fimmtíu sagt upp hjá Controlant Uppsagnir hjá Controlant Guðmundi falið að bera ábyrgð á hugverkum Carbfix Vonar að íslenskir verktakar hafi enn áhuga á Grænlandi Sjá meira
Ætla má að ábati neytenda af nýju frumvarpi, sem heimilar í auknum mæli innflutning á ófrystum landbúnaðarafurðum, muni nema næstum 900 milljónum króna á ári. Heildarsamdráttur í tekjum innlendra framleiðenda gæti að sama skapi numið um 600 milljónum króna árlega, meðan á aðlögun að nýju markaðsjafnvægi stendur. Þetta er meðal þess sem kemur fram í greinargerð frumvarpsdraganna, sem sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra kynnti í gær. Frumvarpið felur í grunnninn í sér að frystiskylda á innfluttu kjöti verði afnumin og heimilt verði að flytja inn hrátt kjöt, hrá egg og ógerilsneydda mjólk. Bæði EFTA-dómstóllinn og Hæstiréttur Íslands hafa á síðustu tveimur árum staðfest að frystiskylda stjórnvalda brjóti í bága við EES-samninginn. Nýlegt álit Eftirlitsstofnunnar EFTA, ESA, gaf íslenskum stjórnvöldum tvo mánuði til að breyta lögum sínum í þessum efnum, ellegar verði málinu vísað til EFTA-dómstólsins. Bændasamtökin hafa þó sett sig upp á móti frumvarpinu, ekki síst af ótta við að aukinn innflutningur á landbúnaðarvörum muni fjölga sýkingum í mönnum. Af þeim sökum kveða frumvarpsdrögin á um það brugðist verði við auknum innflutningi með mótvægisaðgerðum, ekki síst til þess að verja íslenska búfjárstofna.Íslendingar velja íslenskt Til þess að meta efnahagsleg áhrif frumvarpsins leitaði atvinnuvega- og nýsköpunarráðuneytið til Daða Más Kristóferssonar, hagfræðings við Háskóla Íslands. Meðal þess sem Daði rekur í álitsgerð sinni, sem fjallað er um í greinargerðinni með frumvarpinu, eru áhrif þess þegar tollar voru felldir niður á tómötum, gúrkum og paprikum árið 2002. Þá hafi markaðshlutdeild innlendra framleiðenda dregist talsvert saman til skamms tíma. „Áratug síðar hafi þó orðið viðsnúningur í framleiðslu garðyrkjubænda. Árið 2012 hafði framleiðsla þessara tegunda vaxið um 60% frá árinu 2001, á meðan vöxtur í framleiðslu annarra tegunda var aðeins 5%“ Daði rekur þetta ekki síst til þess að íslenskum framleiðendum hafi tekist að skapa sér samkeppnisforskot á innflutt grænmeti vegna betri merkinga um uppruna innlendu framleiðslunnar. Ábati neytenda af breytingunni hafi jafnframt verið verulegur.Daði Már Krisófersson, prófessor við Háskóla Íslands, var fenginn til að meta efnahagsleg áhrif frumvarpsins.Vísir/Egill„Niðurstöður sýndu að verð á þessum tegundum hafi að jafnaði verið töluvert hærra en á innfluttum vörum. Sýnt hafi verið fram á að neytendur hafi verið reiðubúnir að greiða hærra verð fyrir innlenda framleiðslu en samskonar innfluttar vörur,“ segir í greinargerðinni. Það sé því mat Daða Más að þetta bendi til þess að „umtalsverð sértæk eftirspurn“ sé meðal íslenskra neytenda „eftir þeim eiginleika vöru að hún sé framleidd hér á landi,“ og að sambærilegar rannsóknir í Noregi bendi til sömu niðurstöðu.Lítill verðmunur Þá er jafnframt talið líklegt að samdráttur til innlendra framleiðenda verði minni eftir því sem samdráttur í magni verði meiri. Þannig má ætla að samdráttur í innlendri framleiðslu kjötafurða verði innan við 5% og að verð á kjötvörum á almennum markaði lækki lítið. „Ef dæmi sé tekið um markað fyrir nautakjöt gefur núverandi staða til kynna að meðal markaðshlutdeild innflutts nautakjöts sé um 23% og er áætlað að viðvarandi verðmunur milli innlendrar og erlendrar framleiðslu geti numið 5-10% af heildsöluverði.“ Veginn samdráttur í verði yrði 4,7%, miðað við viðvarandi 7,5% hærra verð fyrir innlenda framleiðslu. Daði gerir auk þess ráð fyrir að frumvarpið muni hafa lítil áhrif á mjólkurverð. Reynslan bendi til að það sé einfaldlega óhagkvæmt að flytja þær inn. Heildarsamdráttur í tekjum innlendra framleiðenda er því metinn um 6%, eða tæpar 600 milljónir króna á ári, meðan á aðlögun að nýju markaðsjafnvægi stendur.Áframhaldandi samningsbrot kosti milljarða Í greinargerð sinni rekur Daði jafnframt áhrif þess ef Íslendingur myndu ekki bregðast við dómi EFTA-dómstólsins og segja skilið við EES-samninginn. Hann telur að það myndi hafa í sér margvíslegan kostnað og „talsverð áhrif“ fyrir íslenska útflytjendur. Til að mynda megi gera ráð fyrir að beinn kostnaður ríkisins muni aukast um að minnsta kosti um 12 milljónir króna vegna aukins umfangs verkefna Matvælastofnunar í tengslum við útflutning. Að sama skapi er það mat Daða að samanlagður kostnaður vegna eftirlits, skerts geymsluþols og lengri afhendingartíma yrði að lágmarki um 4,2 milljarðar ef Ísland stendur utan innri markaðar EES. Umfjöllun um álitsgerð Daða Más má nálgast hér, frá og með blaðsíðu 30.
Landbúnaður Neytendur Tengdar fréttir Leggja til afnám leyfisveitingakerfisins vegna innflutnings á kjöti og eggjum Íslenska ríkið mátti ekki takmarka innflutning erlends kjöts við að það hefði verið fryst. 20. febrúar 2019 17:41 „Hafið yfir vafa að innflutningurinn mun valda íslenskum landbúnaði miklu tjóni“ Bændasamtökin eru harðorð í garð landbúnaðarráðherra og ríkisstjórnarinnar vegna frumvarps um innflutning á hráu kjöti. 21. febrúar 2019 10:19 Vill leyfa innflutning á hráu kjöti frá byrjun sláturtíðar Mótvægisaðgerðir sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra til að stemma stigu við neikvæðum áhrifum þess að leyfa innflutning á hráu kjöti leggjast vel í yfirlækni á sýklafræðideild Landspítalans. 21. febrúar 2019 07:00 Mest lesið Hækka verðtryggða vexti og útskýra hvers vegna Viðskipti innlent Dagatalsmenningin: Rosa töff að vera með yfirbókaða dagskrá Atvinnulíf Vogue og forsetafrúin kveiktu strax en íslenski vinnumarkaðurinn með hindranir Atvinnulíf Ný útgáfa af konungi jeppans kominn til landsins Samstarf Reykskynjara vantar of víða – Eldvarnarátak stendur nú yfir Samstarf Lækka innlánsvexti um heilt prósentustig Viðskipti innlent Vilja þvinga Google til að selja Chrome Viðskipti erlent Bjarni ráðinn framkvæmdastjóri vinds og jarðvarma hjá Landsvirkjun Viðskipti innlent Gæðin að batna og nóg af klementínum eftir helgi Neytendur Inngildingin: „Íslenska töluð með hreim er samt íslenska“ Atvinnulíf Fleiri fréttir Hækka verðtryggða vexti og útskýra hvers vegna Bjarni ráðinn framkvæmdastjóri vinds og jarðvarma hjá Landsvirkjun Lækka innlánsvexti um heilt prósentustig Opna verslanir í Kringlunni á ný Nýtt veitingasvæði rís í Smáralind Kristján ráðinn til Advania Bein útsending: Raforkuöryggi, fyrir hverja? „Grindavíkuráhrifin“ að fjara út Vilja afnema álag á útsvar í Árborg á næsta ári Rekstur fríhafnarinnar seldur úr landi Vaxtalækkun gleðitíðindi en vextir ennþá „allt of háir“ Rannveig kveður: 124 fundir og „aldrei lognmolla“ Skýr merki um að verðbólga sé að hjaðna Ráðin framkvæmdastjórar hjá Sóltúni Krefst þess að Sorpa stofni hlutafélag Vaxtaákvörðun peningastefnunefndar rökstudd Tilkynnir um breytta vexti nokkrum mínútum eftir stýrivaxtalækkun Stýrivextir halda áfram að lækka Útboð SÍ stöðvað og Intuens fagnar sigri Samtökin '78 selja slotið Allir spá lægri vöxtum Grindvíkingar geta nú gerst „hollvinir“ seldra húsa sinna Samkaup koma inn á bókamarkaðinn með látum Rúnar nýr framkvæmdastjóri hjá Stólpum Gámum Bein útsending: Tillögur um tækifæri til viðskipta með kolefniseiningar Bein útsending: Grænt Ísland til framtíðar – Hver er leiðin áfram? Trausti nýr forstjóri og fimmtíu sagt upp hjá Controlant Uppsagnir hjá Controlant Guðmundi falið að bera ábyrgð á hugverkum Carbfix Vonar að íslenskir verktakar hafi enn áhuga á Grænlandi Sjá meira
Leggja til afnám leyfisveitingakerfisins vegna innflutnings á kjöti og eggjum Íslenska ríkið mátti ekki takmarka innflutning erlends kjöts við að það hefði verið fryst. 20. febrúar 2019 17:41
„Hafið yfir vafa að innflutningurinn mun valda íslenskum landbúnaði miklu tjóni“ Bændasamtökin eru harðorð í garð landbúnaðarráðherra og ríkisstjórnarinnar vegna frumvarps um innflutning á hráu kjöti. 21. febrúar 2019 10:19
Vill leyfa innflutning á hráu kjöti frá byrjun sláturtíðar Mótvægisaðgerðir sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra til að stemma stigu við neikvæðum áhrifum þess að leyfa innflutning á hráu kjöti leggjast vel í yfirlækni á sýklafræðideild Landspítalans. 21. febrúar 2019 07:00