Bull er bull Jón Baldvin Hannibalsson skrifar 3. október 2017 07:00 Í annars ágætu Silfri Egils sl. sunnudag spillti Styrmir Gunnarsson skynsamlegri umræðu með því að afflytja staðreyndir um stórmál, sem varðar þjóðarhag: Auðlindagjaldsmálið. Þetta er ekki sagnfræði. Í aðdraganda kosninga skiptir miklu máli, að kjósendur hafi það á hreinu, hvaða stjórnmálaflokkar hafa staðfastlega komið í veg fyrir, að þjóðarviljinn um auðlindagjald fyrir einkaleyfi á nýtingu þjóðarauðlinda nái fram að ganga. Þessir flokkar heita Sjálfstæðis- og Framsóknarflokkur, með þegjandi samþykki VG. Staðreyndirnar eru eftirfarandi: 1. Þegar aflamarkskerfið var lögleitt 1988, settum við jafnaðarmenn (Alþýðuflokkurinn) ákvæði um sameign þjóðarinnar í 1.gr. laganna til að girða fyrir myndun einkaeignarréttar á veiðiréttinum.2. Þegar Halldór Ásgrímsson, sjávarútvegsráðherra Framsóknar, lagði til framsalsréttinn 1990, settum við jafnaðarmenn aftur skilyrði fyrir samþykkt þess. Við bættum við varúðarákvæði, sem enn stendur og hljóðar svo: „Úthlutun veiðiheimilda?…?myndar ekki eignarrétt eða óafturkallanlegt forræði einstakra aðila yfir veiðiheimildum“. Tímabundinn nýtingarréttur skyldi því hvorki mynda lögvarinn eignarrétt né bótaskyldu á ríkið, ef úthlutun veiðiheimilda yrði breytt síðar.3.Hvers vegna var framsalið heimilað? Til þess að fullnægja öðrum megintilgangi fiskveiðistjórnunar, að draga úr sókn og auka arðsemi. Án þess hefði engin auðlindarenta myndast, sem andlag auðlindagjalds.4.Hvers vegna var ekki þá þegar lagt á auðlindagjald? Vegna þess að Alþýðuflokkurinn (10 þingmenn) var eini flokkurinn, sem var fylgjandi auðlindagjaldi. En andstæðingarnir höfðu þá pottþétt rök, þótt þau féllu úr gildi síðar. Það var efnahagskreppa (1988-95), sú lengsta í lýðveldissögunni. Neikvæður hagvöxtur, aflasamdráttur, versnandi viðskiptakjör. Sjávarútvegsfyrirtækin voru sokkin í skuldir eftir fyrirhyggjulítið fjárfestingarfyllirí. Það var engin auðlindarenta til að rísa undir gjaldtöku.5. Í Viðeyjarstjórninni (1991-95) fengum við grundvallarregluna um auðlindagjald lögfest (kallað þróunargjald). Það dekkaði ekki samfélagskostnað sjávarútvegsins (hafnir, hafrannsóknir, landhelgisgæsla, gæðaeftirlit o.s.frv.). En það var skref í rétta átt.6. Ef við jafnaðarmenn hefðum ekki náð að lögfesta sameignarákvæðið og forðað ríkinu frá bótaskyldu vegna síðari breytinga, væri málið fyrir löngu tapað. Einkaeignarrétturinn væri þá áreiðanlega fyrir löngu dómhelgaður og lögvarinn. Það kemur því úr hörðustu átt, þegar okkur jafnaðarmönnum er borið á brýn að hafa brugðist í þessu máli. Staðreyndirnar tala sínu máli. Við erum eini flokkurinn, sem stóðum vaktina í nafni þjóðarhagsmuna í erfiðri varnarbaráttu við sérhagsmunaaðila.7. Ríkisstjórn Íslands er ekki fjölskipað stjórnvald. Sjávarútvegsráðherrar hafa seinasta orðið í sínum málaflokki. Í meira en 20 ár hafa sjávarútvegsráðherrar látið líðast, að tímabundnar veiðiheimildir eru leigðar, seldar, veðsettar og jafnvel erfðar, eins og um einkaeign sé að ræða – í trássi við anda og bókstaf laganna. Þeir heita: Þorsteinn Pálsson, Árni Mathiesen, Einar Guðfinnsson, Steingrímur J. Sigfússon, Gunnar Bragi Sveinsson og Sigurður Ingi Jóhannsson. Gleymi ég einhverjum? Það tekur því ekki að nefna núv. starfsstjórn, sem er að pakka saman. En eitt er víst: Þetta voru ekki jafnaðarmenn. Styrmir kannast e.t.v. betur við þá sem „innvígða og innmúraða“. „Follow the money“, segir Kaninn. Þótt LÍÚ hafi að vísu skipt um kennitölu (SFS) er eitt óbreytt: Þeir gera enn út Sjálfstæðisflokkinn og Framsókn fyrir kosningar (og gauka lítilræði að VG, að sögn). Og borga hallareksturinn af daglegum sögufölsunum Morgunblaðsritstjórans með glöðu geði, því að þeir vita, að það eru smáaurar í samanburði við þá tugi milljarða, sem fjármagnseigendur hafa fengið í sinn hlut fyrir einkaleyfið til að nýta sameiginlega auðlind þjóðarinnar í skjóli pólitísks valds. Það eru kosningar fram undan. Ætlar þjóðin að láta það um sig spyrjast, að þjóðarviljinn verði hundsaður, einu sinni enn? Til þess eru vítin að varast þau. Því að það er hverju orði sannara, sem haft er eftir skúrunum í stjórnarráðinu: Gólfið verður aldrei hreinna en vatnið í fötunni.Höfundur er fv. formaður Alþýðuflokksins. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Jón Baldvin Hannibalsson Kosningar 2017 Mest lesið Halldór 5.10.2024 Jón Þór Stefánsson Halldór Eignafólk græðir mikið á vaxtastefnu Seðlabankans Stefán Ólafsson Skoðun Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur Skoðun Spilling á Íslandi: Erum við að missa tökin? Ágústa Árnadóttir Skoðun Sleppum brúnni og förum betri leið framhjá Selfossi Elliði Vignisson Skoðun Af ofurhetjum og störfum þeirra Kristín Björnsdóttir Skoðun Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun Uppeldi frá gamla einmenningar eins-skin-litar viðhorfum Matthildur Björnsdóttir Skoðun Að dansa í regninu Lóa Björk Ólafsdóttir Skoðun Einstakur atburður og viðbúnaður Marinó G. Njálsson Skoðun Skoðun Skoðun Uppeldi frá gamla einmenningar eins-skin-litar viðhorfum Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Af ofurhetjum og störfum þeirra Kristín Björnsdóttir skrifar Skoðun Eignafólk græðir mikið á vaxtastefnu Seðlabankans Stefán Ólafsson skrifar Skoðun Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur skrifar Skoðun Framtíðarkvíði er ekki gott veganesti Sigurður Páll Jónsson skrifar Skoðun Spilling á Íslandi: Erum við að missa tökin? Ágústa Árnadóttir skrifar Skoðun Orkan á Vestfjörðum Þorsteinn Másson skrifar Skoðun Smábátar eru þjóðhagslega hagkvæmari en togarar Kjartan Sveinsson skrifar Skoðun Foreldrar eru sérfræðingar í sínum börnum Valdimar Víðisson skrifar Skoðun Vísindin vakna til nýsköpunar! Einar Mäntylä skrifar Skoðun Risastórt lýðheilsumál sem Alþingi hunsar Sigurður Hólmar Jóhannesson skrifar Skoðun Þess vegna býð ég mig fram Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Sleppum brúnni og förum betri leið framhjá Selfossi Elliði Vignisson skrifar Skoðun Einstakur atburður og viðbúnaður Marinó G. Njálsson skrifar Skoðun Framboð er eina leiðin Eiríkur St. Eiríksson skrifar Skoðun Háskóli Íslands er ekki að sinna skyldum sínum Silja Höllu Egilsdóttir skrifar Skoðun Verðmætasköpun og kennarar Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Nýjar lausnir gegn ofbeldi Drífa Snædal skrifar Skoðun Lögin um það sem er bannað Helgi Brynjarsson skrifar Skoðun Að dansa í regninu Lóa Björk Ólafsdóttir skrifar Skoðun Dauðarefsing Pírata Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Af hverju erum við að þessu? Kjartan Sveinn Guðmundsson skrifar Skoðun Upplýsingaóreiða í boði orkugeirans og Landsvirkjunar Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Úrskurðargrautur lögmanna Ómar R. Valdimarsson skrifar Skoðun Er vitlaust gefið í stjórnmálum? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Hinn langi USArmur Ísraels Ingólfur Steinsson skrifar Skoðun Kveðja frá Heimssýn til landsfundar VG 2024 Haraldur Ólafsson skrifar Skoðun Þjóðaróperan á Alþingi í nær 70 ár Finnur Bjarnason,Þórunn Sigurðardóttir skrifar Skoðun Um Ölfusárbrú og veggjöld Haukur Arnþórsson skrifar Sjá meira
Í annars ágætu Silfri Egils sl. sunnudag spillti Styrmir Gunnarsson skynsamlegri umræðu með því að afflytja staðreyndir um stórmál, sem varðar þjóðarhag: Auðlindagjaldsmálið. Þetta er ekki sagnfræði. Í aðdraganda kosninga skiptir miklu máli, að kjósendur hafi það á hreinu, hvaða stjórnmálaflokkar hafa staðfastlega komið í veg fyrir, að þjóðarviljinn um auðlindagjald fyrir einkaleyfi á nýtingu þjóðarauðlinda nái fram að ganga. Þessir flokkar heita Sjálfstæðis- og Framsóknarflokkur, með þegjandi samþykki VG. Staðreyndirnar eru eftirfarandi: 1. Þegar aflamarkskerfið var lögleitt 1988, settum við jafnaðarmenn (Alþýðuflokkurinn) ákvæði um sameign þjóðarinnar í 1.gr. laganna til að girða fyrir myndun einkaeignarréttar á veiðiréttinum.2. Þegar Halldór Ásgrímsson, sjávarútvegsráðherra Framsóknar, lagði til framsalsréttinn 1990, settum við jafnaðarmenn aftur skilyrði fyrir samþykkt þess. Við bættum við varúðarákvæði, sem enn stendur og hljóðar svo: „Úthlutun veiðiheimilda?…?myndar ekki eignarrétt eða óafturkallanlegt forræði einstakra aðila yfir veiðiheimildum“. Tímabundinn nýtingarréttur skyldi því hvorki mynda lögvarinn eignarrétt né bótaskyldu á ríkið, ef úthlutun veiðiheimilda yrði breytt síðar.3.Hvers vegna var framsalið heimilað? Til þess að fullnægja öðrum megintilgangi fiskveiðistjórnunar, að draga úr sókn og auka arðsemi. Án þess hefði engin auðlindarenta myndast, sem andlag auðlindagjalds.4.Hvers vegna var ekki þá þegar lagt á auðlindagjald? Vegna þess að Alþýðuflokkurinn (10 þingmenn) var eini flokkurinn, sem var fylgjandi auðlindagjaldi. En andstæðingarnir höfðu þá pottþétt rök, þótt þau féllu úr gildi síðar. Það var efnahagskreppa (1988-95), sú lengsta í lýðveldissögunni. Neikvæður hagvöxtur, aflasamdráttur, versnandi viðskiptakjör. Sjávarútvegsfyrirtækin voru sokkin í skuldir eftir fyrirhyggjulítið fjárfestingarfyllirí. Það var engin auðlindarenta til að rísa undir gjaldtöku.5. Í Viðeyjarstjórninni (1991-95) fengum við grundvallarregluna um auðlindagjald lögfest (kallað þróunargjald). Það dekkaði ekki samfélagskostnað sjávarútvegsins (hafnir, hafrannsóknir, landhelgisgæsla, gæðaeftirlit o.s.frv.). En það var skref í rétta átt.6. Ef við jafnaðarmenn hefðum ekki náð að lögfesta sameignarákvæðið og forðað ríkinu frá bótaskyldu vegna síðari breytinga, væri málið fyrir löngu tapað. Einkaeignarrétturinn væri þá áreiðanlega fyrir löngu dómhelgaður og lögvarinn. Það kemur því úr hörðustu átt, þegar okkur jafnaðarmönnum er borið á brýn að hafa brugðist í þessu máli. Staðreyndirnar tala sínu máli. Við erum eini flokkurinn, sem stóðum vaktina í nafni þjóðarhagsmuna í erfiðri varnarbaráttu við sérhagsmunaaðila.7. Ríkisstjórn Íslands er ekki fjölskipað stjórnvald. Sjávarútvegsráðherrar hafa seinasta orðið í sínum málaflokki. Í meira en 20 ár hafa sjávarútvegsráðherrar látið líðast, að tímabundnar veiðiheimildir eru leigðar, seldar, veðsettar og jafnvel erfðar, eins og um einkaeign sé að ræða – í trássi við anda og bókstaf laganna. Þeir heita: Þorsteinn Pálsson, Árni Mathiesen, Einar Guðfinnsson, Steingrímur J. Sigfússon, Gunnar Bragi Sveinsson og Sigurður Ingi Jóhannsson. Gleymi ég einhverjum? Það tekur því ekki að nefna núv. starfsstjórn, sem er að pakka saman. En eitt er víst: Þetta voru ekki jafnaðarmenn. Styrmir kannast e.t.v. betur við þá sem „innvígða og innmúraða“. „Follow the money“, segir Kaninn. Þótt LÍÚ hafi að vísu skipt um kennitölu (SFS) er eitt óbreytt: Þeir gera enn út Sjálfstæðisflokkinn og Framsókn fyrir kosningar (og gauka lítilræði að VG, að sögn). Og borga hallareksturinn af daglegum sögufölsunum Morgunblaðsritstjórans með glöðu geði, því að þeir vita, að það eru smáaurar í samanburði við þá tugi milljarða, sem fjármagnseigendur hafa fengið í sinn hlut fyrir einkaleyfið til að nýta sameiginlega auðlind þjóðarinnar í skjóli pólitísks valds. Það eru kosningar fram undan. Ætlar þjóðin að láta það um sig spyrjast, að þjóðarviljinn verði hundsaður, einu sinni enn? Til þess eru vítin að varast þau. Því að það er hverju orði sannara, sem haft er eftir skúrunum í stjórnarráðinu: Gólfið verður aldrei hreinna en vatnið í fötunni.Höfundur er fv. formaður Alþýðuflokksins.
Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur Skoðun
Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun
Skoðun Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur skrifar
Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur Skoðun
Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun