Jafnvægi og fegurð er rauði þráðurinn

Fyrr í sumar var opnuð einkar áhugaverð myndlistarsýning í Listasal Duus Safnahúsa hjá Listasafni Reykjanesbæjar undir heitinu A17. Titill sýningarinnar vísar í íslenska abstraktmyndlist við upphaf 21. aldar og þar má sjá verk eftir Áslaugu Írisi Katrínu Friðjónsdóttur, Höddu Fjólu Reykdal, Halldór Ragnarsson, Loga Bjarnason, Magnús Helgason, Mörtu Maríu Jónsdóttur og Söru Oskarsson. Sýningarstjórar eru Aðalsteinn Ingólfsson og Bjarni Sigurbjörnsson sem segir sýninguna hafa verið í undirbúningi um ríflega eins árs skeið.

En hvernig skyldi það vera komið til að abstraktlistin hafi fundið sér stað í Reykjanesbæ? „Aðalsteinn kom að máli við mig fyrir ári síðan og var að velta vöngum yfir því hvort það væri flötur á að finna yngri kynslóð listamanna, fólk svona á milli þrítugs og fertugs og þar um kring, sem er að vinna með þessa abstrakt sýn í íslenskri myndlist. Hvort það væru einhverjir listamenn hér af þessari kynslóð sem eru að vinna með meira formrænt element og fagurfræði svona versus konseptlist og innsetningar.

Þannig að þetta var svona flöturinn sem við vorum að leita að þó svo að á sýningunni séu listamenn sem eru í raun beggja vegna borðsins eða nálgast þetta út frá hugmyndalistalegum þáttum. En svo eru þarna aðrir sem vinna meira alfarið út frá formrænu skyni, listamenn eins og Hadda, Áslaug, Marta María og Magnús. Þetta eru listamenn sem vinna út frá því að vera fyrst og fremst að nálgast verkefnin út frá fagurfræði hlutanna.“

Aðspurður um það hvort þetta element forms og fagurfræði abstraktlistarinnar sé á einhvern hátt jaðarsett í íslenskri myndlist í dag þá segir Bjarni að það geti nú verið að einhverju leyti. „Ég vil nú ekki fara að koma með einhverjar stórar yfirlýsingar hvað þetta varðar. Hins vegar er því ekki að neita að þetta hefur ekki verið það sem er hvað heitast í íslenskri myndlist að undanförnu eða mest uppi á borði. En ég vil samt ekki meina að þetta sé eitthvað sem hafi verið vísvitandi haldið niðri eða sett á jaðarinn, þetta er meira svona bara eitthvað sem gerist. 

Þetta er svona eðli allrar þróunar að hlutirnir ganga í bylgjum og í svona litlu samfélagi er viðbúið að það verði alltaf áhersla á einhvern einn ákveðinn hlut. Við höfum verið með mikla áherslu á innsetningar eða mjög fræðilegar tengingar. Verk listamanna á borð við Ragnar Kjartansson og Egil Sæbjörnsson sem er í Feneyjum núna. Þetta eru listamenn sem blanda saman tónlist og myndlist og jafnvel fleiri listformum í einn graut, án þess að ég sé að láta á það halla.“

En er þessi sýning þá ekki ákveðin hvíld fyrir hinn almenna listáhugamann frá því sem hefur farið mest fyrir á síðustu árum? „Jú, ég held að hún sé það og ég held líka að fólk hafi virkilega gaman af þessari sýningu. En það er líka gaman að sjá að þetta unga fólk er að vinna á mjög fjölbreyttan og skemmtilegan hátt. Það er að nýta alls konar efni sem eru kannski fyrir hinn almenna borgara frekar nýstárleg, eins og dúk, gler eða fundna hluti og sitthvað meira. Þannig að þó að þetta sé abstraktlist þá er þetta talsvert langt frá því sem fólk þekkir frá Hafsteini Austmann eða Kristjáni Davíðssyni svo dæmi séu tekin.“

Bjarni segir að það sem einkenni listamennina á sýningunni A17 sé ekki síst leitin að fegurð og jafnvægi. „Jafnvægi og fegurð í einhverjum skilningi þessara orða er sterkt einkenni. Það er svona að einhverju leyti rauði þráðurinn sem gefur að líta á sýningunni. En auðvitað skilgreina listamennirnir sig með misjöfnum hætti og það er líka gaman fyrir fólk að lesa þær skilgreiningar sem þau setja sjálf fram í sýningarskránni. Til að mynda vill Halldór Ragnarsson ekki beint gangast við því að vera að vinna abstrakt. Hann er að vinna með texta og eyðir síðan út merkingu hans þannig að hann verður að munstri en þetta er svona eitt dæmi um hversu marga og ólíka vinkla þarna gefur að líta.

Þetta heillaði okkur Aðalstein því við fórum á stúfana og heimsóttum alla listamennina í aðdraganda sýningarinnar og það var gaman að uppgötva listamenn sem höfðu verið að fara fram hjá okkur. Það var sérstaklega skemmtilegt og þá ekki síður að koma verkum þessara listamanna á framfæri. Það var mjög gefandi og ég held að þessi sýning höfði til breiðs hóps þannig að ég hvet alla listunnendur til þess að skreppa í bíltúr til Reykjanesbæjar við fyrsta tækifæri.“

Greinin birtist fyrst í Fréttablaðinu 3. ágúst.