Framsýni eða skammsýni í menntamálum? Páll Rafnar Þorsteinsson og Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar 18. október 2016 07:00 Í liðinni viku birtu sjö rektorar íslenskra háskóla opið bréf þar sem þeir vara við þeirri stefnumótun sem birtist í Fjármálaáætlun hins opinbera fyrir árin 2017–2021. Þar kemur fram að íslenskir háskólar eru verulega undirfjármagnaðir og fá helmingi lægra framlag á hvern nemanda en háskólar annars staðar á Norðurlöndum.Fjárframlög til háskólanna of lág Hátt menntunarstig er undirstaða efnahagslegrar velsældar, stuðlar að stjórnmálalegum stöðugleika og eflir lýðræðisvitund. Menntun leiðir til nýsköpunar og almennrar velferðar í samfélaginu. Það er mikilvægara en nokkru sinni fyrr að byggja skapandi atvinnulíf með hugviti og þekkingu. Með því móti aukum við framleiðni, sköpum eftirsóknarverð störf og mótum samfélag sem laðar að sér hæfileikaríka einstaklinga. Þess vegna er óviðunandi að Ísland skuli standa Norðurlandaþjóðunum og öðrum OECD-ríkjum eins langt að baki og raun ber vitni þegar litið er til fjármögnunar háskóla, til rannsókna og þróunar. Það er ávísun á veikari samkeppnisstöðu til langframa. Við störfum í háskólasamfélaginu og höfum kynnst því frá fyrstu hendi hvernig íslenskir háskólar hafa mátt búa við fjársvelti og hafa raunar gert lengi. Þessi staðreynd ber vott um skammsýni stjórnvalda. Þrátt fyrir góðan árangur háskólanna miðað við aðstæður þá þurfa þeir einfaldlega meiri stuðning til þess að geta staðið undir þeim kröfum sem við gerum til þeirra í framtíðinni. Til þess þurfum við á stjórnvöldum að halda sem standa með háskólunum. Það er áhyggjuefni að þrátt fyrir þessa dökku mynd og skammarlegu útkomu í alþjóðlegum samanburði á fjárframlögum til háskólamenntunar skuli núverandi ríkisstjórn ekki sýna ástandinu nokkurn skilning í fjárhagsáætlun til næstu fimm ára. Á sama tíma hreykir ríkisstjórnin sér af góðu efnahagsástandi. Í þessu kristallast pólitísk afstaða ríkisstjórnarinnar til menntunar.Fjárfesting í framtíðinni Við trúum því að aukin fjárframlög til menntunar séu fjárfesting til framtíðar í þágu samfélagsins alls. Við trúum því að við munum styrkja stöðu okkar með því að efla menntastofnanir og skapa aðstæður fyrir framsækið rannsóknastarf. Viðreisn vill auka samvinnu háskóla, rannsóknarstofnana og atvinnulífs þannig að til verði frjór jarðvegur fyrir nýsköpunarstarf. Sterkir skólar og framsýnt atvinnulíf þjóna saman hagsmunum samfélagsins. Í anda þessarar hugmyndafræði viljum við efla innlenda samkeppnissjóði. Jafnframt viljum við stuðla að aukinni sókn í erlenda rannsóknasjóði og þar með aukna þátttöku í alþjóðlegu vísindastarfi. Óvíða er alþjóðlegt samstarf jafn mikilvægt og á sviði menntunar og vísinda. Þess vegna er brýnt að tryggja aðgang íslenskra fræðimanna að hinum alþjóðlega fræðaheimi. Þetta á ekki síst við um evrópskt samstarf, sem hefur reynst íslensku vísindasamfélagi ómetanlegt á umliðnum árum og áratugum. Viðreisn hefur sett það markmið að Ísland nái meðaltali OECD-ríkja hvað varðar fjárfestingu í háskólamenntun strax á næsta kjörtímabili. Jafnframt stendur vilji okkar til þess að því að Íslendingar standi frændum sínum annars staðar á Norðurlöndunum jafnfætis í þessum efnum árið 2022. Háskólar verða að geta horft fram á veginn. Þeir verða að vera framsýnir. Þeir eiga ekki að þurfa að takast á herðar sífellt viðameiri verkefni en hafa ávallt úr jafn litlu að moða. Þeir eiga ekki að þola það að stjórnvöld hugsi með sér „þetta reddast”. Háskólar Íslands mega ekki verða skammsýninni að bráð. Það er þörf á stjórnmálaafli sem vill efla háskólana. Það er þörf á Viðreisn háskólanna. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Kosningar 2016 Skoðun Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir Mest lesið Glútenlaust gull á grillið Anna Gunndís Guðmundsdóttir Skoðun Heilræði fyrir Nýhaldið Sigmundur Davíð Gunnlaugsson Skoðun Evrópa og myrkrið framundan Hilmar Þór Hilmarsson Skoðun Lokunaruppboð í Kauphöllinni Baldur Thorlacius Skoðun Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Ferðatryggingar og val á kreditkorti Svandís Edda Hólm Jónudóttir Skoðun Viðreisn mun leggja fram tillögu um íbúakosningu um Coda Terminal verkefnið í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson Skoðun Ert þú í góðu netsambandi? Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir Skoðun Stórnotendur eru kjölfestan í íslenska raforkukerfinu Guðríður Eldey Arnardóttir Skoðun Af hverju að byggja Coda Terminal? Ólafur Elínarson,Sandra Ósk Snæbjörnsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Stórnotendur eru kjölfestan í íslenska raforkukerfinu Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Ert þú í góðu netsambandi? Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar Skoðun Evrópa og myrkrið framundan Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Heilræði fyrir Nýhaldið Sigmundur Davíð Gunnlaugsson skrifar Skoðun Glútenlaust gull á grillið Anna Gunndís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Kaupin á eyrinni Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Lokunaruppboð í Kauphöllinni Baldur Thorlacius skrifar Skoðun Viðreisn mun leggja fram tillögu um íbúakosningu um Coda Terminal verkefnið í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Ferðatryggingar og val á kreditkorti Svandís Edda Hólm Jónudóttir skrifar Skoðun Af hverju að byggja Coda Terminal? Ólafur Elínarson,Sandra Ósk Snæbjörnsdóttir skrifar Skoðun Hljóð úr horni Ingólfur Sverrisson skrifar Skoðun ESB fyrir almenning Oddný G. Harðardóttir skrifar Skoðun Strámaðurinn mikli Kristján Hreinsson skrifar Skoðun Árið er 2024 Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Samkeppni í nýju ljósi Páll Hermannsson skrifar Skoðun Það er verið að grafa dýpri fátæktargjá Rúnar Sigurjónsson skrifar Skoðun „Hæ ástin, þarf að millifæra, getur þú samþykkt beiðnina?“ Heiðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Algeng þvæla um Evrópusambandið Jón Frímann Jónsson skrifar Skoðun Stundum hefur Gunnar Smári rétt fyrir sér Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Hamingjan grundvallast á gæðum hugsananna Árni Már Jensson skrifar Skoðun Hátt reitt til höggs Hjálmar Jónsson skrifar Skoðun Brennt barn forðast eldinn Hrefna Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Varnir gegn gagnagíslatökum Unnur Kristín Sveinbjarnardóttir skrifar Skoðun Uppbygging almannahagsmuna á Íslandi Hlynur Már Vilhjálmsson skrifar Skoðun Málað sig út í horn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Full orkuskipti ríkisflota og samgönguþjónustu fyrir 2030 Sigurður Friðleifsson skrifar Skoðun Einelti er veruleikabrenglun Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun „Lýtalaus íslenska“ er ekki til Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Hvatning til mótshaldara Landsmóts hestamanna Linda Karen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Áróður Kremls gegn Úkraínu og NATO Guðni Freyr Öfjörð skrifar Sjá meira
Í liðinni viku birtu sjö rektorar íslenskra háskóla opið bréf þar sem þeir vara við þeirri stefnumótun sem birtist í Fjármálaáætlun hins opinbera fyrir árin 2017–2021. Þar kemur fram að íslenskir háskólar eru verulega undirfjármagnaðir og fá helmingi lægra framlag á hvern nemanda en háskólar annars staðar á Norðurlöndum.Fjárframlög til háskólanna of lág Hátt menntunarstig er undirstaða efnahagslegrar velsældar, stuðlar að stjórnmálalegum stöðugleika og eflir lýðræðisvitund. Menntun leiðir til nýsköpunar og almennrar velferðar í samfélaginu. Það er mikilvægara en nokkru sinni fyrr að byggja skapandi atvinnulíf með hugviti og þekkingu. Með því móti aukum við framleiðni, sköpum eftirsóknarverð störf og mótum samfélag sem laðar að sér hæfileikaríka einstaklinga. Þess vegna er óviðunandi að Ísland skuli standa Norðurlandaþjóðunum og öðrum OECD-ríkjum eins langt að baki og raun ber vitni þegar litið er til fjármögnunar háskóla, til rannsókna og þróunar. Það er ávísun á veikari samkeppnisstöðu til langframa. Við störfum í háskólasamfélaginu og höfum kynnst því frá fyrstu hendi hvernig íslenskir háskólar hafa mátt búa við fjársvelti og hafa raunar gert lengi. Þessi staðreynd ber vott um skammsýni stjórnvalda. Þrátt fyrir góðan árangur háskólanna miðað við aðstæður þá þurfa þeir einfaldlega meiri stuðning til þess að geta staðið undir þeim kröfum sem við gerum til þeirra í framtíðinni. Til þess þurfum við á stjórnvöldum að halda sem standa með háskólunum. Það er áhyggjuefni að þrátt fyrir þessa dökku mynd og skammarlegu útkomu í alþjóðlegum samanburði á fjárframlögum til háskólamenntunar skuli núverandi ríkisstjórn ekki sýna ástandinu nokkurn skilning í fjárhagsáætlun til næstu fimm ára. Á sama tíma hreykir ríkisstjórnin sér af góðu efnahagsástandi. Í þessu kristallast pólitísk afstaða ríkisstjórnarinnar til menntunar.Fjárfesting í framtíðinni Við trúum því að aukin fjárframlög til menntunar séu fjárfesting til framtíðar í þágu samfélagsins alls. Við trúum því að við munum styrkja stöðu okkar með því að efla menntastofnanir og skapa aðstæður fyrir framsækið rannsóknastarf. Viðreisn vill auka samvinnu háskóla, rannsóknarstofnana og atvinnulífs þannig að til verði frjór jarðvegur fyrir nýsköpunarstarf. Sterkir skólar og framsýnt atvinnulíf þjóna saman hagsmunum samfélagsins. Í anda þessarar hugmyndafræði viljum við efla innlenda samkeppnissjóði. Jafnframt viljum við stuðla að aukinni sókn í erlenda rannsóknasjóði og þar með aukna þátttöku í alþjóðlegu vísindastarfi. Óvíða er alþjóðlegt samstarf jafn mikilvægt og á sviði menntunar og vísinda. Þess vegna er brýnt að tryggja aðgang íslenskra fræðimanna að hinum alþjóðlega fræðaheimi. Þetta á ekki síst við um evrópskt samstarf, sem hefur reynst íslensku vísindasamfélagi ómetanlegt á umliðnum árum og áratugum. Viðreisn hefur sett það markmið að Ísland nái meðaltali OECD-ríkja hvað varðar fjárfestingu í háskólamenntun strax á næsta kjörtímabili. Jafnframt stendur vilji okkar til þess að því að Íslendingar standi frændum sínum annars staðar á Norðurlöndunum jafnfætis í þessum efnum árið 2022. Háskólar verða að geta horft fram á veginn. Þeir verða að vera framsýnir. Þeir eiga ekki að þurfa að takast á herðar sífellt viðameiri verkefni en hafa ávallt úr jafn litlu að moða. Þeir eiga ekki að þola það að stjórnvöld hugsi með sér „þetta reddast”. Háskólar Íslands mega ekki verða skammsýninni að bráð. Það er þörf á stjórnmálaafli sem vill efla háskólana. Það er þörf á Viðreisn háskólanna.
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Viðreisn mun leggja fram tillögu um íbúakosningu um Coda Terminal verkefnið í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson Skoðun
Skoðun Viðreisn mun leggja fram tillögu um íbúakosningu um Coda Terminal verkefnið í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson skrifar
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Viðreisn mun leggja fram tillögu um íbúakosningu um Coda Terminal verkefnið í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson Skoðun