Verður hlegið eða hlustað? – Orðspor og ímynd Íslands Hjörtur Smárason skrifar 23. maí 2016 07:00 Það er mjög mikilvægt að gera sér grein fyrir því að ímynd Íslands er ekki bara einhver einfaldur hlutur fyrir ferðamenn, heldur margþætt og flókið fyrirbæri sem hefur áhrif á mun fleiri sviðum sem ekki eru mæld með því að spyrja ferðamenn í Austurstrætinu. Það sem blasir við er að Ísland er sett upp í fjölmiðlum erlendis sem mjög spillt land, bananalýðveldi sem stjórnað er af spilltu og óheiðarlegu fólki. Danskur sjónvarpsfréttamaður hringdi í mig fyrir stuttu og spurði mig hreint út af hverju Ísland væri svona miklu spilltara en önnur Evrópulönd. Ég vildi að ég gæti sýnt ykkur viðbrögð á bak við tjöldin. Undrunina og fyrirlitninguna hjá fjölmiðlafólkinu sem er þó ýmsu vant, þegar ég útskýri hvað sé að gerast á Íslandi. „Þú ert að grínast!“ – „En ég hélt þið væruð eitt af Norðurlöndunum.“ Þessir atburðir hafa bein áhrif á ímynd Íslands sem viðskiptalands. Í helgarblaði Børsen í Danmörku var umfjöllun um vöxt WOW air sem nú ógnaði SAS og Norwegian. Einn af þekktustu frumkvöðlum Danmerkur póstaði greininni og sagði þetta lykta eins og bólu – og í öllum kommentunum sem fylgdu á eftir var gert grín að Íslendingum og viðskiptasiðferði þeirra. Hverju einu og einasta. Núverandi atburðir staðfesta þá tilfinningu fólks eftir hrunið að á Íslandi sé allt vaðandi í spillingu. Þetta hefur líka pólitískar afleiðingar. Ísland er agnarsmátt land í alþjóðasamfélaginu sem hefur byggt upp pólitískan mátt langt umfram stærð sína eða herstyrk. Þessi pólitíski máttur byggir á orðspori þjóðarinnar og ráðamanna hennar. Það er umhugsunarefni að eftir efnahagskreppuna 2008 hafa Norðurlöndin vakið talsverða athygli fyrir hversu vel þau hafa komist í gegnum hana og það verið skoðað hvað valdi í menningu og stjórnarfari þessara landa. Ísland var eitt Norðurlandanna fram að hruni en síðan þá er Íslandi oft sleppt í slíkum umfjöllunum. Ég held að það sé hollt að spyrja sig af hverju það er – og ekki síður hvaða afleiðingar það hefur. Hver er máttur íslenskra stjórnmálamanna á erlendum vettvangi ef þeir eru settir í hóp með spilltum einræðisherrum í stað leiðtoga Norðurlandanna? Hvers virði eru orð okkar, óskir og kröfur þá? Verður hlegið en ekki hlustað?Aðgerða er þörf 600 Íslendingar eru nafngreindir í Panamaskjölunum, hlutfallslega margfalt fleiri en í nokkru öðru landi. Aðeins er að finna 500 Indverja og eru þeir samt 3.600 sinnum fleiri. Hér er hegðunarmynstur sem hringir háværum viðvörunarbjöllum hjá hverjum þeim sem býðst að gera viðskipti við Íslendinga. Slíkt er ekki lagað með greinarskrifum og loforðum. Það þarf aðgerðir. Afsögn forsætisráðherra var stórt skref í þá átt en máttur þeirrar stóru fórnar fyrir ríkisstjórnina er að engu gerður þegar stjórnmálamenn halda áfram að verja gerðir hans. Ísland er orðið lélegur brandari um allan heim. Blaðamenn hlæja. Áhrifafólk í viðskiptum hlær. Leigubílstjórar hlæja. Fólkið úti í sjoppu hlær. Það verður ekki auðvelt að endurheimta traust á íslenskum viðskiptamönnum og íslenskum stjórnmálamönnum. Það verður eingöngu gert með því að taka skýra afstöðu gegn spillingu og kjósa breytingar. Kjósa sterka rödd á Bessastaði sem heyrist langt út fyrir landsteinana en ekki gömul andlit hrunsins og spillingarinnar. Láta stjórnmálamenn á Alþingi mæta afleiðingum gjörða sinna og síðast en ekki síst, setja nýja stjórnarskrá í lög. Það þarf að stöðva meðvirknina hjá þessari þjóð þannig að við getum eftir fjögur ár horft stolt framan í heiminn og sagt frá því hvernig við skárum upp herör gegn spillingunni. Þannig að fólk muni hlusta af virðingu og áhuga þegar við segjumst koma frá Íslandi. Þannig að Ísland verði gæðamerki. Ef við þorum ekki að rugga bátnum og breytum engu verður bara áfram hlegið. Við verðum brandarinn Ísland og getum alfarið sjálfum okkur um kennt. Greinin birtist í Fréttablaðinu 23.maí Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Alþingi Ferðamennska á Íslandi Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið Takk, Gísli Marteinn Eva Dögg Davíðsdóttir Skoðun „Sýndu mér vini þína og ég sýni þér framtíð þína“ Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Áskorun til hæstvirts fjármálaráðherra Sigurðar Inga Jóhanssonar frá sérfræðingum í klínískri sálfræði Haukur Haraldsson,Inga Hrefna,Sólveig Erna Jónsdóttir,Kristbjörg Þórisdóttir Skoðun Hvað er fátækt? Sanna Magdalena Mörtudóttir Skoðun Skynsemishyggja Miðflokksins hvarf hratt Kristófer Már Maronsson Skoðun Er rúmdýnan þín hægt og rólega að murka úr þér líftóruna? Gunnar Dan Wiium Skoðun Miðflokkurinn: fjarverandi í landi tækifæranna Lilja Hrund Lúðvíksdóttir Skoðun Græn vindorka Ásdís Hlökk Theodórsdóttir Skoðun Heilsugæsla í vanda Jón Magnús Kristjánsson Skoðun Halldór 28.09.2024 Halldór Skoðun Skoðun Áskorun til hæstvirts fjármálaráðherra Sigurðar Inga Jóhanssonar frá sérfræðingum í klínískri sálfræði Haukur Haraldsson,Inga Hrefna,Sólveig Erna Jónsdóttir,Kristbjörg Þórisdóttir skrifar Skoðun Takk, Gísli Marteinn Eva Dögg Davíðsdóttir skrifar Skoðun Hvað er fátækt? Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun „Sýndu mér vini þína og ég sýni þér framtíð þína“ Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Evrópusambandið er í vanda Þórður Birgisson skrifar Skoðun Skynsemishyggja Miðflokksins hvarf hratt Kristófer Már Maronsson skrifar Skoðun Þetta gengur ekki lengur! Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun „Með Guði vinkonu okkar“ Sigurvin Lárus Jónsson skrifar Skoðun Græn vindorka Ásdís Hlökk Theodórsdóttir skrifar Skoðun Af hverju þetta tímabundna álag á útsvarið? Bragi Bjarnason skrifar Skoðun Aðgengi að húsnæði fyrir ungt fólk – ekki lúxus heldur grundvallarréttur Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Að eldast – ertu undirbúin? Hafdís Dögg Sveinbjarnardóttir ,Lára María Valgerðardóttir ,Magnús E. Smith skrifar Skoðun Heilsugæsla í vanda Jón Magnús Kristjánsson skrifar Skoðun Laxalús og varnir gegn henni Jón Sveinsson skrifar Skoðun En hér er ég ekkert... Nichole Leigh Mosty skrifar Skoðun Við getum ekki beðið í 131 ár Jódís Skúladóttir skrifar Skoðun Nýtt upphaf hjá Vinstri grænum Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Íslensk kjör á íslenskum vinnumarkaði Kristrún Frostadóttir skrifar Skoðun Viðbrögð við vanlíðan ungmenna Sandra Björk Birgisdóttir skrifar Skoðun Valdatafl Skák og Mát! Lárus Guðmundsson skrifar Skoðun FO: Hvernig getur þú skipt sköpum fyrir konur í Súdan? Áslaug Eva Björnsdóttir skrifar Skoðun Tvö útspil Pírata fyrir notendur heilbrigðiskerfisins Halldóra Mogensen,Eva Sjöfn Helgadóttir skrifar Skoðun Miðflokkurinn: fjarverandi í landi tækifæranna Lilja Hrund Lúðvíksdóttir skrifar Skoðun Við stöndum saman með réttindum táknmálsins! Mordekaí Elí Esrason skrifar Skoðun Það sem „gleymist“ að segja Sigmar Guðmundsson skrifar Skoðun Hvar er fótspor stjórnvalda gegn vinnumansali? Þorbjörrg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Þegar Joe Camel varð jafngóður vinur barnanna og Mikki mús Eyrún Magnúsdóttir skrifar Skoðun Riddarar kærleikans Halla Tómasdóttir skrifar Skoðun Um mennsku og samfélag Bolli Pétur Bollason skrifar Skoðun Er rúmdýnan þín hægt og rólega að murka úr þér líftóruna? Gunnar Dan Wiium skrifar Sjá meira
Það er mjög mikilvægt að gera sér grein fyrir því að ímynd Íslands er ekki bara einhver einfaldur hlutur fyrir ferðamenn, heldur margþætt og flókið fyrirbæri sem hefur áhrif á mun fleiri sviðum sem ekki eru mæld með því að spyrja ferðamenn í Austurstrætinu. Það sem blasir við er að Ísland er sett upp í fjölmiðlum erlendis sem mjög spillt land, bananalýðveldi sem stjórnað er af spilltu og óheiðarlegu fólki. Danskur sjónvarpsfréttamaður hringdi í mig fyrir stuttu og spurði mig hreint út af hverju Ísland væri svona miklu spilltara en önnur Evrópulönd. Ég vildi að ég gæti sýnt ykkur viðbrögð á bak við tjöldin. Undrunina og fyrirlitninguna hjá fjölmiðlafólkinu sem er þó ýmsu vant, þegar ég útskýri hvað sé að gerast á Íslandi. „Þú ert að grínast!“ – „En ég hélt þið væruð eitt af Norðurlöndunum.“ Þessir atburðir hafa bein áhrif á ímynd Íslands sem viðskiptalands. Í helgarblaði Børsen í Danmörku var umfjöllun um vöxt WOW air sem nú ógnaði SAS og Norwegian. Einn af þekktustu frumkvöðlum Danmerkur póstaði greininni og sagði þetta lykta eins og bólu – og í öllum kommentunum sem fylgdu á eftir var gert grín að Íslendingum og viðskiptasiðferði þeirra. Hverju einu og einasta. Núverandi atburðir staðfesta þá tilfinningu fólks eftir hrunið að á Íslandi sé allt vaðandi í spillingu. Þetta hefur líka pólitískar afleiðingar. Ísland er agnarsmátt land í alþjóðasamfélaginu sem hefur byggt upp pólitískan mátt langt umfram stærð sína eða herstyrk. Þessi pólitíski máttur byggir á orðspori þjóðarinnar og ráðamanna hennar. Það er umhugsunarefni að eftir efnahagskreppuna 2008 hafa Norðurlöndin vakið talsverða athygli fyrir hversu vel þau hafa komist í gegnum hana og það verið skoðað hvað valdi í menningu og stjórnarfari þessara landa. Ísland var eitt Norðurlandanna fram að hruni en síðan þá er Íslandi oft sleppt í slíkum umfjöllunum. Ég held að það sé hollt að spyrja sig af hverju það er – og ekki síður hvaða afleiðingar það hefur. Hver er máttur íslenskra stjórnmálamanna á erlendum vettvangi ef þeir eru settir í hóp með spilltum einræðisherrum í stað leiðtoga Norðurlandanna? Hvers virði eru orð okkar, óskir og kröfur þá? Verður hlegið en ekki hlustað?Aðgerða er þörf 600 Íslendingar eru nafngreindir í Panamaskjölunum, hlutfallslega margfalt fleiri en í nokkru öðru landi. Aðeins er að finna 500 Indverja og eru þeir samt 3.600 sinnum fleiri. Hér er hegðunarmynstur sem hringir háværum viðvörunarbjöllum hjá hverjum þeim sem býðst að gera viðskipti við Íslendinga. Slíkt er ekki lagað með greinarskrifum og loforðum. Það þarf aðgerðir. Afsögn forsætisráðherra var stórt skref í þá átt en máttur þeirrar stóru fórnar fyrir ríkisstjórnina er að engu gerður þegar stjórnmálamenn halda áfram að verja gerðir hans. Ísland er orðið lélegur brandari um allan heim. Blaðamenn hlæja. Áhrifafólk í viðskiptum hlær. Leigubílstjórar hlæja. Fólkið úti í sjoppu hlær. Það verður ekki auðvelt að endurheimta traust á íslenskum viðskiptamönnum og íslenskum stjórnmálamönnum. Það verður eingöngu gert með því að taka skýra afstöðu gegn spillingu og kjósa breytingar. Kjósa sterka rödd á Bessastaði sem heyrist langt út fyrir landsteinana en ekki gömul andlit hrunsins og spillingarinnar. Láta stjórnmálamenn á Alþingi mæta afleiðingum gjörða sinna og síðast en ekki síst, setja nýja stjórnarskrá í lög. Það þarf að stöðva meðvirknina hjá þessari þjóð þannig að við getum eftir fjögur ár horft stolt framan í heiminn og sagt frá því hvernig við skárum upp herör gegn spillingunni. Þannig að fólk muni hlusta af virðingu og áhuga þegar við segjumst koma frá Íslandi. Þannig að Ísland verði gæðamerki. Ef við þorum ekki að rugga bátnum og breytum engu verður bara áfram hlegið. Við verðum brandarinn Ísland og getum alfarið sjálfum okkur um kennt. Greinin birtist í Fréttablaðinu 23.maí
Áskorun til hæstvirts fjármálaráðherra Sigurðar Inga Jóhanssonar frá sérfræðingum í klínískri sálfræði Haukur Haraldsson,Inga Hrefna,Sólveig Erna Jónsdóttir,Kristbjörg Þórisdóttir Skoðun
Skoðun Áskorun til hæstvirts fjármálaráðherra Sigurðar Inga Jóhanssonar frá sérfræðingum í klínískri sálfræði Haukur Haraldsson,Inga Hrefna,Sólveig Erna Jónsdóttir,Kristbjörg Þórisdóttir skrifar
Skoðun Aðgengi að húsnæði fyrir ungt fólk – ekki lúxus heldur grundvallarréttur Gísli Rafn Ólafsson skrifar
Skoðun Að eldast – ertu undirbúin? Hafdís Dögg Sveinbjarnardóttir ,Lára María Valgerðardóttir ,Magnús E. Smith skrifar
Skoðun Tvö útspil Pírata fyrir notendur heilbrigðiskerfisins Halldóra Mogensen,Eva Sjöfn Helgadóttir skrifar
Áskorun til hæstvirts fjármálaráðherra Sigurðar Inga Jóhanssonar frá sérfræðingum í klínískri sálfræði Haukur Haraldsson,Inga Hrefna,Sólveig Erna Jónsdóttir,Kristbjörg Þórisdóttir Skoðun