Vísindi efla alla dáð Hildur Þórðardóttir skrifar 11. janúar 2016 19:30 Af því ég skrifaði einn pistil um vísindi á villigötum er búið að ákveða að ég sé á móti öllum vísindum. Svona eins og bloggari sem skrifar færslu undir fyrirsögninni „Súr mjólk“ og þar með er augljóst að hann er að meina að mjólk er súr alls staðar og alltaf. Vísindi eru eins og listir, bráðnauðsynleg grundvallarstoð í samfélagi. Án vísinda væri engin framþróun alveg eins og án lista væri lífið innihaldslítið og dauft. Tökum til dæmis þróun í skurðlækningum. Betri hnífar, fíngerðari nálar, lyf sem stöðva blæðingar, smásjáraðgerðir sem gera ótrúlegustu aðgerðir mögulegar, lasergeislameðferðir og ýmsar nýjungar sem aldrei yrðu að veruleika án vísinda. Þegar ég var unglingur fótbrotnaði ég svo bæði sköflungur og dálkur fóru í sundur. Það þurfti því að skera, negla beinin saman og sauma saman aftur. Nokkrum mánuðum síðar var aftur skorið til að fjarlægja naglana og saumað saman aftur. Ef ekki væri fyrir skurðlækningar hefði ég verið bækluð eftir þetta og vafalaust dáin úr vesöld. Ég er því með langt ör á fætinum og má greinilega telja saumsporin tuttugu. Fyrir einhverjum árum sá skurðlæknir nokkur örið mitt og hafði orð á því hvaða hrossalæknir hefði nú gert þessa aðgerð. Sýnir það hve langt við höfum náð á þessum vettvangi á rúmlega þremur áratugum. Við getum líka tiltekið aðferðir jarðvísindamanna til að taka lóðrétt jarðvegssýni og þar með geta sagt til um ísaldarskeið, eldgos fyrr á öldum og jafnvel tímasett fasta búsetu á Íslandi. Þessar niðurstöður styðja síðan heimildir frá fornri tíð eins og Landnámu og renna stoðum undir trúverðugleika þeirra. Skoðum líka fornleifauppgröftinn á Skriðuklaustri. Þar fannst aragrúi af fiskbeinum og því er ljóst að þar lengst uppi í sveit var borðaður mikill fiskur. Væntanlega var hann fluttur meðfram Vatnajökli frá Öræfum sem þýðir þá líklega að sú leið var fjölfarnari en við héldum. Mörg mannabeinanna leiddu í ljós að manneskjurnar hafi glímt við hina ýmsu sjúkdóma og af því getum við dregið þær ályktanir að í klaustrin hafi sjúkir leitað hælis og fengið aðhlynningu. Einnig fundust ummerki um lækningajurtagarð sem segir okkur að á miðöldum hafi klaustrin stundað náttúrulækningar. Öll ný þekking bætist við þær hugmyndir sem við höfum um fortíðina og fyllir upp í eyðurnar. Ég get haldið endalaust áfram. Verkfræðirannsóknir gera okkur m.a. kleift að byggja brýr sem þola jökulhlaup í ám, eða gefa nógu mikið eftir til að einstakir hlutar gefa eftir og kostnaður við endurbætur er í lágmarki. Þessi sparnaður skiptir miklu máli fyrir okkur þar sem jökulhlaup gerast oftsinnis. Á ársfundum Nýsköpunarmiðstöðvar Íslands hef ég meðal annars hlustað á hinn bráðskemmtilega Ólaf Wallevik segja frá rannsóknum á steinsteypu og leitinni að uppskriftinni að umhverfisvænni steypu í sprungulaus hús. Töfraefnið reyndist vera kísill og hefur uppskriftin meðal annars verið prófuð í Abu Dhabi. Þótt ég sé ósammála því að fjarlægja heilbrigða líkamshluta til að fyrirbyggja sjúkdóma, er ég fylgjandi því að halda genarannsóknum áfram. Ég trúi því að þær eiga eftir að leiða ýmislegt í ljós um tilurð mannslíkamans. Síðasta sumar ræddi ég við rannsóknarlækni á Mayo Clinic í Minnesota í Bandaríkjunum, sem er ein fremsta lækningarannsóknarmiðstöð á Vesturlöndum. Hann tjáði mér meðal annars að þeir væru að rannsaka tengsl tilfinninga, viðhorfa og sjúkdóma sem gladdi mig að sjálfsögðu mikið. Þar er meira að segja boðið upp á orkumeðferðir meðfram lyfjameðferðum, því þeir finna hvað sjúklingum líður miklu betur. Þessi þróun er örlítið byrjuð hér, þótt það fari mjög leynt. Þegar Galíleó Galílei kom fram með sólmiðjukenninguna í upphafi 17. aldar var hann hnepptur í stofufangelsi. Þetta var enginn nýr fróðleikur, heldur almenn vitneskja í Egyptalandi 1200 árum áður þegar Egyptaland var miðstöð fræða og vísinda. Kóperníkus vissi þetta líka 100 árum áður en Galíleó steig fram en þorði ekki að birta opinberlega fyrr en á dánarbeðinu af ótta við útskúfun. Galíleó var hins vegar óhræddur frumkvöðull sem fannst skipta meira máli að sannleikurinn kæmi fram heldur en að beygja sig í duftið fyrir ríkjandi viðhorfum. Orkulíkaminn er ekkert nýtt fyrirbæri sem ég er að finna upp. Kínverjar vissu allt um hann fyrir þúsundum ára þegar þeir þróuðu nálastungur sem Vesturlönd hafa tekið fagnandi. Indverjar og Tíbetar vissu líka allt um hann, enda miðast austrænar lækningar við að koma á jafnvægi í orkulíkamanum svo hann geti sjálfur læknað efnislíkamann. Mér finnst, eins og Gelíleó, mikilvægara að fólk viti um orkulíkamann heldur en að beygja mig í duftið fyrir ríkjandi viðhorfum. Mér er einmitt annt um vísindi og þess vegna vil ég ekki að þau leiðist út á ranga braut. Það er fullt af Íslendingum sem vita af orkulíkamanum og sækja í eða bjóða upp á nálastungur og alls kyns orkumeðferðir. Ég tel að a.m.k. 10% þjóðarinnar viti fullvel að hann er til, 60% þjóðarinnar finnur að þetta gæti alveg verið rétt en þorir ekki, eins og Kóperníkus, að viðurkenna það opinberlega af ótta við útskúfun. Hin 30% eru þá væntanlega rökhyggjufólk sem þarf áþreifanlegar og mælanlegar sannanir til að taka hann með í reikninginn, en sá hópur hefur stjórnað umræðunni hingað til. Þegar farið verður að mæla orkulíkamann með tækjum svipuðum heilaskönnum, getur samfélagið vonandi tekið hann í sátt. Fræðin um orkulíkmann munu einhvern tímann verða viðurkennd hér á landi alveg eins og í Austurlöndum og Mayo clinic í Bandaríkjunum. Hvort það verður á næstu árum eða eftir þrjátíu ár fer eftir samfélaginu. Viljum við vera jafn þröngsýn, fordómafull og fáfróð eins og á tímum Galíleós og Kóperníkusar og hneppa alla í gíslingu sem voga sér að koma opinberlega fram með þessa þekkingu, eða viljum við sýna að við höfum aðeins þroskast síðustu 400 árin og tileinka okkur víðsýni, umburðarlyndi og skilning? Verði ég forseti mun ég ekki þröngva orkulíkamanum upp á fólk heldur vil ég miklu frekar að samfélagið sameinist um að finna leiðir til að austrænar lækningar og vestrænar geti unnið saman. Að fólk geti valið allar þær meðferðir sem það trúir að hjálpi þeim. Þegar ég skrifaði bækurnar sat ég bara öðru megin borðsins og vildi vekja fólk til vitundar um þessi fræði. Sem forseti yrði ég beggja megin borðsins og myndi þá frekar vilja sjá ólík sjónarmið sameinast um að gera það sem er best fyrir alla. Vísindi eru nauðsynleg til að samfélag þroskist áfram. Hvort sem það eru raunvísindi, hugvísindi, geimvísindi eða læknavísindi er ljóst að ef ekki væri fyrir þessar greinar værum við enn á molbúaöld. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Forsetakosningar 2016 Forsetakosningar 2016 Skoðun Skoðun Mest lesið Bob Marley og íslenskar kosningar Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Örvæntingarfullur maður sker út grasker Þórður Snær Júlíusson Skoðun Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum Fida Abu Libdeh Skoðun Sjálfstæðisflokkur hækkar kostnað heimilanna Kristrún Frostadóttir Skoðun Gerum þetta að kosningamáli Ágúst Ólafur Ágústsson Skoðun Ölmusuhagkerfið Unnur Rán Reynisdóttir Skoðun Eru vaxtarmörkin vandinn? Dóra Björt Guðjónsdóttir Skoðun Stóri grænþvotturinn Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Fyrirmyndarstjórn Viðreisnar og Samfylkingar á Reykjavíkurborg? Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun Búum til „vandamál“ – leysum það með samræmdum prófum Árelía Eydís Guðmundsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Afkastadrifin menntun og verðgildi nemenda Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Ég er deildarstjóri í leikskóla Helga Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Draumastarfið Arnfríður Hermannsdóttir skrifar Skoðun Hjartsláttur sjávarbyggðanna Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Erum við tilbúin til að bæta menntakerfið okkar? Jónína Einarsdóttir skrifar Skoðun Eru vaxtarmörkin vandinn? Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Búum til „vandamál“ – leysum það með samræmdum prófum Árelía Eydís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þöggun Guðbjörg Ása Jóns Huldudóttir,Margrét Kristín Blöndal,Margrét Rut Eddudóttir,Lukka Sigurðardóttir,Sigtryggur Ari Jóhannsson,Halldóra Jóhanna Hafsteins Âû skrifar Skoðun Ölmusuhagkerfið Unnur Rán Reynisdóttir skrifar Skoðun Fyrirmyndarstjórn Viðreisnar og Samfylkingar á Reykjavíkurborg? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Sjálfstæðisflokkur hækkar kostnað heimilanna Kristrún Frostadóttir skrifar Skoðun Hvar er mannúðin? Davíð Sól Pálsson skrifar Skoðun Gerum þetta að kosningamáli Ágúst Ólafur Ágústsson skrifar Skoðun Stóri grænþvotturinn Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Örvæntingarfullur maður sker út grasker Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Vill íslenska þjóðin halda í einmenninguna? Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Inngilding eða „aðskilnaður“? Jasmina Vajzović Crnac skrifar Skoðun Vonin má aldrei deyja Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum Fida Abu Libdeh skrifar Skoðun Um áhrif niðurskurðar á fjárlögum 2025 til kvikmyndagerðar og lista Steingrímur Dúi Másson skrifar Skoðun Bob Marley og íslenskar kosningar Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Fólk eða fífl? Anna Gunndís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Eru til lausnir við mönnunarvanda heilsugæslunnar? Gunnlaugur Már Briem skrifar Skoðun Er eitthvað mál að handtaka börn? Elsa Bára Traustadóttir skrifar Skoðun Er ferðaþjónusta útlendingavandamál? Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Íslenska kerfið framleiðir afbrotamenn Ágústa Ágústsdóttir skrifar Skoðun Ekki fokka þessu upp! Gunnar Dan Wiium skrifar Skoðun Kosningaloforð og hvað svo? Björn Snæbjörnsson skrifar Skoðun Fólk, fjárfestingar og framfarir Baldur Thorlacius skrifar Skoðun Húsnæðis- og skipulagsmál Anna Sofía Kristjánsdóttir skrifar Sjá meira
Af því ég skrifaði einn pistil um vísindi á villigötum er búið að ákveða að ég sé á móti öllum vísindum. Svona eins og bloggari sem skrifar færslu undir fyrirsögninni „Súr mjólk“ og þar með er augljóst að hann er að meina að mjólk er súr alls staðar og alltaf. Vísindi eru eins og listir, bráðnauðsynleg grundvallarstoð í samfélagi. Án vísinda væri engin framþróun alveg eins og án lista væri lífið innihaldslítið og dauft. Tökum til dæmis þróun í skurðlækningum. Betri hnífar, fíngerðari nálar, lyf sem stöðva blæðingar, smásjáraðgerðir sem gera ótrúlegustu aðgerðir mögulegar, lasergeislameðferðir og ýmsar nýjungar sem aldrei yrðu að veruleika án vísinda. Þegar ég var unglingur fótbrotnaði ég svo bæði sköflungur og dálkur fóru í sundur. Það þurfti því að skera, negla beinin saman og sauma saman aftur. Nokkrum mánuðum síðar var aftur skorið til að fjarlægja naglana og saumað saman aftur. Ef ekki væri fyrir skurðlækningar hefði ég verið bækluð eftir þetta og vafalaust dáin úr vesöld. Ég er því með langt ör á fætinum og má greinilega telja saumsporin tuttugu. Fyrir einhverjum árum sá skurðlæknir nokkur örið mitt og hafði orð á því hvaða hrossalæknir hefði nú gert þessa aðgerð. Sýnir það hve langt við höfum náð á þessum vettvangi á rúmlega þremur áratugum. Við getum líka tiltekið aðferðir jarðvísindamanna til að taka lóðrétt jarðvegssýni og þar með geta sagt til um ísaldarskeið, eldgos fyrr á öldum og jafnvel tímasett fasta búsetu á Íslandi. Þessar niðurstöður styðja síðan heimildir frá fornri tíð eins og Landnámu og renna stoðum undir trúverðugleika þeirra. Skoðum líka fornleifauppgröftinn á Skriðuklaustri. Þar fannst aragrúi af fiskbeinum og því er ljóst að þar lengst uppi í sveit var borðaður mikill fiskur. Væntanlega var hann fluttur meðfram Vatnajökli frá Öræfum sem þýðir þá líklega að sú leið var fjölfarnari en við héldum. Mörg mannabeinanna leiddu í ljós að manneskjurnar hafi glímt við hina ýmsu sjúkdóma og af því getum við dregið þær ályktanir að í klaustrin hafi sjúkir leitað hælis og fengið aðhlynningu. Einnig fundust ummerki um lækningajurtagarð sem segir okkur að á miðöldum hafi klaustrin stundað náttúrulækningar. Öll ný þekking bætist við þær hugmyndir sem við höfum um fortíðina og fyllir upp í eyðurnar. Ég get haldið endalaust áfram. Verkfræðirannsóknir gera okkur m.a. kleift að byggja brýr sem þola jökulhlaup í ám, eða gefa nógu mikið eftir til að einstakir hlutar gefa eftir og kostnaður við endurbætur er í lágmarki. Þessi sparnaður skiptir miklu máli fyrir okkur þar sem jökulhlaup gerast oftsinnis. Á ársfundum Nýsköpunarmiðstöðvar Íslands hef ég meðal annars hlustað á hinn bráðskemmtilega Ólaf Wallevik segja frá rannsóknum á steinsteypu og leitinni að uppskriftinni að umhverfisvænni steypu í sprungulaus hús. Töfraefnið reyndist vera kísill og hefur uppskriftin meðal annars verið prófuð í Abu Dhabi. Þótt ég sé ósammála því að fjarlægja heilbrigða líkamshluta til að fyrirbyggja sjúkdóma, er ég fylgjandi því að halda genarannsóknum áfram. Ég trúi því að þær eiga eftir að leiða ýmislegt í ljós um tilurð mannslíkamans. Síðasta sumar ræddi ég við rannsóknarlækni á Mayo Clinic í Minnesota í Bandaríkjunum, sem er ein fremsta lækningarannsóknarmiðstöð á Vesturlöndum. Hann tjáði mér meðal annars að þeir væru að rannsaka tengsl tilfinninga, viðhorfa og sjúkdóma sem gladdi mig að sjálfsögðu mikið. Þar er meira að segja boðið upp á orkumeðferðir meðfram lyfjameðferðum, því þeir finna hvað sjúklingum líður miklu betur. Þessi þróun er örlítið byrjuð hér, þótt það fari mjög leynt. Þegar Galíleó Galílei kom fram með sólmiðjukenninguna í upphafi 17. aldar var hann hnepptur í stofufangelsi. Þetta var enginn nýr fróðleikur, heldur almenn vitneskja í Egyptalandi 1200 árum áður þegar Egyptaland var miðstöð fræða og vísinda. Kóperníkus vissi þetta líka 100 árum áður en Galíleó steig fram en þorði ekki að birta opinberlega fyrr en á dánarbeðinu af ótta við útskúfun. Galíleó var hins vegar óhræddur frumkvöðull sem fannst skipta meira máli að sannleikurinn kæmi fram heldur en að beygja sig í duftið fyrir ríkjandi viðhorfum. Orkulíkaminn er ekkert nýtt fyrirbæri sem ég er að finna upp. Kínverjar vissu allt um hann fyrir þúsundum ára þegar þeir þróuðu nálastungur sem Vesturlönd hafa tekið fagnandi. Indverjar og Tíbetar vissu líka allt um hann, enda miðast austrænar lækningar við að koma á jafnvægi í orkulíkamanum svo hann geti sjálfur læknað efnislíkamann. Mér finnst, eins og Gelíleó, mikilvægara að fólk viti um orkulíkamann heldur en að beygja mig í duftið fyrir ríkjandi viðhorfum. Mér er einmitt annt um vísindi og þess vegna vil ég ekki að þau leiðist út á ranga braut. Það er fullt af Íslendingum sem vita af orkulíkamanum og sækja í eða bjóða upp á nálastungur og alls kyns orkumeðferðir. Ég tel að a.m.k. 10% þjóðarinnar viti fullvel að hann er til, 60% þjóðarinnar finnur að þetta gæti alveg verið rétt en þorir ekki, eins og Kóperníkus, að viðurkenna það opinberlega af ótta við útskúfun. Hin 30% eru þá væntanlega rökhyggjufólk sem þarf áþreifanlegar og mælanlegar sannanir til að taka hann með í reikninginn, en sá hópur hefur stjórnað umræðunni hingað til. Þegar farið verður að mæla orkulíkamann með tækjum svipuðum heilaskönnum, getur samfélagið vonandi tekið hann í sátt. Fræðin um orkulíkmann munu einhvern tímann verða viðurkennd hér á landi alveg eins og í Austurlöndum og Mayo clinic í Bandaríkjunum. Hvort það verður á næstu árum eða eftir þrjátíu ár fer eftir samfélaginu. Viljum við vera jafn þröngsýn, fordómafull og fáfróð eins og á tímum Galíleós og Kóperníkusar og hneppa alla í gíslingu sem voga sér að koma opinberlega fram með þessa þekkingu, eða viljum við sýna að við höfum aðeins þroskast síðustu 400 árin og tileinka okkur víðsýni, umburðarlyndi og skilning? Verði ég forseti mun ég ekki þröngva orkulíkamanum upp á fólk heldur vil ég miklu frekar að samfélagið sameinist um að finna leiðir til að austrænar lækningar og vestrænar geti unnið saman. Að fólk geti valið allar þær meðferðir sem það trúir að hjálpi þeim. Þegar ég skrifaði bækurnar sat ég bara öðru megin borðsins og vildi vekja fólk til vitundar um þessi fræði. Sem forseti yrði ég beggja megin borðsins og myndi þá frekar vilja sjá ólík sjónarmið sameinast um að gera það sem er best fyrir alla. Vísindi eru nauðsynleg til að samfélag þroskist áfram. Hvort sem það eru raunvísindi, hugvísindi, geimvísindi eða læknavísindi er ljóst að ef ekki væri fyrir þessar greinar værum við enn á molbúaöld.
Skoðun Þöggun Guðbjörg Ása Jóns Huldudóttir,Margrét Kristín Blöndal,Margrét Rut Eddudóttir,Lukka Sigurðardóttir,Sigtryggur Ari Jóhannsson,Halldóra Jóhanna Hafsteins Âû skrifar
Skoðun Fyrirmyndarstjórn Viðreisnar og Samfylkingar á Reykjavíkurborg? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar
Skoðun Um áhrif niðurskurðar á fjárlögum 2025 til kvikmyndagerðar og lista Steingrímur Dúi Másson skrifar