Uppbygging Þingvalla á langt í land 13. apríl 2015 08:00 Ólafur Örn Haraldsson Uppbygging á Þingvöllum til að mæta auknum ferðamannastraumi á langt í land, að mati þjóðgarðsvarðar. Helstu perlur innan þjóðgarðsins eru undir gríðarlegu álagi. Eins og Fréttablaðið fjallaði um á laugardaginn telur Ólafur Örn Haraldsson þjóðgarðsvörður að starfsmenn þjóðgarðsins hafi aldrei verið eins vel undirbúnir fyrir komur ferðamanna en að langt sé í land til að gera svæðið bært fyrir þann ferðamannastraum sem búist er við í sumar. Spurður hvert mat hans sé á þeirri uppbyggingu sem blasir við að er nauðsynleg á Þingvöllum til að bregðast við auknum ferðamannastraumi segir Ólafur að mikið verk sé óunnið. „Ég myndi segja að við séum á fyrri hluta alls þess sem þarf að gera. Ég vil ekki segja að við séum rétt að byrja en það er mjög margt ógert,“ svarar Ólafur. Hann bætir við þeirri pælingu hversu langt eigi að ganga við að setja upp mannvirki á Þingvöllum. Gæta verði að ásýnd landsins á þessum heilagasta stað þjóðarinnar. Ef endalaust verða settir upp pallar og tröppur þá tapist upprunaleg ásýnd landsins, og því þurfi að finna hinn gullna meðalveg.Viðkvæmt vor Ólafur hefur sérstakar áhyggjur af því að þjóðgarðurinn fari illa næstu vikurnar vegna þess að allt er svaðblautt og landið illa búið undir mikla umferð. En þegar eru skemmdir orðnar varanlegar. „Það sem er ömurlegast að horfa upp á er mosinn, til dæmis við Flosagjá. Þar hefur fólk gengið með gjánum til að horfa ofan í tært vatnið og þar hafa orðið mikil landspjöll. Þetta grær ekki fljótt og vel heldur eru skemmdirnar óbætanlegar til áratuga. Núna er þetta flag eitt,“ segir Ólafur. „Við erum að reyna að verja þetta og því verður að koma upp aðstöðu til að takmarka umferðina, þótt sumir fari alltaf fram hjá slíkum merkingum, því miður.“Löngu sprungið Í óbirtri greinargerð Náttúrufræðistofnunar Íslands um áhrif ferðamennsku á náttúrufar þjóðgarðsins á Þingvöllum, sem var gerð að ósk þjóðgarðsvarðar, bergmála áhyggjur af stöðunni í dag. Ljóst sé að álag innan þjóðgarðsins er orðið það mikið að líta þarf til skipulags, aðbúnaðar og innviða þjóðgarðsins til að ekki verði skaði á náttúrufari, eins og segir í úttektinni. Þar segir að ekki fari fram hjá neinum sem heimsækir þjóðgarðinn í lok sumars hversu mikið álag er af völdum ferðamanna. „Til að draga úr álagi á náttúrufar er mikilvægt að stýra ferðamönnum eins og hægt er um þjóðgarðinn meðan á heimsókn þeirra stendur og leita leiða til að dreifa umferð og þar með álagi innan garðsins.“ Fræðsla og upplýsingar um náttúrufar og menningarminjar þjóðgarðsins er mikilvægur þáttur í þessu, er ein niðurstaða höfunda. Sérfræðingar NÍ segja ljóst að gróðri hefur hnignað á þeim svæðum þar sem flestir ferðamenn fara um og álagið er mest. Eins að þær einföldu aðgerðir sem starfsmenn þjóðgarðsins hafa framkvæmt, t.d. bannskilti og kaðlar, hafi gert sitt gagn en duga ekki í öllum tilfellum og sérstaklega ekki þar sem umferð er mikil. „Setja þarf fram skýra stefnu um heimsóknir stærri ferðamannahópa og upplýsa ferðaskrifstofur um hana. Enn fremur þarf að afmarka athafnasvæði ferðamannsins um svæðin til að vernda gróður.“ Það er mat sérfræðinga NÍ að nauðsynlegt sé að meta ástand og þróun náttúrufars innan þjóðgarðsins í tengslum við ágang vegna ferðamennsku og annarra áhrifaþátta. Fylgjast þurfi vel með þeim svæðum þar sem umferð ferðamanna er að aukast „og hiklaust á að loka viðkvæmum stöðum þar til gerðar hafa verið ráðstafanir til að vernda svæðið fyrir frekari ágangi.“Útsýni yfir langferðabíla Þegar fyrir lá tilnefning Þingvalla til heimsminjaskrár Sameinuðu þjóðanna 2004 var hafist handa við að móta stefnu þjóðgarðsins þar sem tekið var á meginatriðum verndar og stjórnunar. Stefnan var samþykkt 2004 og hefur síðan þá verið kjölfesta stjórnunar á Þingvöllum. Í ljósi breyttra forsenda samþykkti Þingvallanefnd að endurskoða stefnumörkunina og vinnan, sem staðið hefur í vetur, er langt komin. Í verkefnalýsingu við endurskoðunina er sérstökum áhyggjum lýst af þinghelginni, enda sá hluti þjóðgarðsins sem flestir gestir fara um og skoða. „Þar er þungamiðja sögunnar, mikilvæg kennileiti og miklar fornminjar. Að sama skapi er þinghelgin einnig sá staður sem hefur orðið fyrir einna mestu álagi vegna fjölgunar ferðamanna. Meðal viðfangsefna við endurskoðunina er að skerpa á stefnu um það hvers konar upplifun þinghelgin á að bjóða, jafnframt vernd menningar og náttúruminja,“ segir í verkefnalýsingunni og nefnt að í dag eru langferðabílar einna mest áberandi, ekki síst þegar horft er yfir þinghelgina af Hakinu, en bílum er gjarnan lagt á bílastæði neðan Almannagjár, við Flosagjá og víðar. Ferðamennska á Íslandi Mest lesið „Við vitum ekki neitt og höldum bara áfram að bíða“ Innlent Segir Harris veika á geði Erlent Ótrúlegt myndband af gæsaflokki á flugi Innlent Uppgjör á hægri vængnum: „Ægishjálmur Sjálfstæðisflokksins“ ekki lengur veruleikinn Innlent Drakk beint úr könnunni og svelgdist á Erlent „Óþekku börnin frá Grindavík“ vakti úlfúð Innlent Mennirnir tveir fundnir Innlent Segir Ísrael í fullum rétti á að verja sig frá Hezbollah Erlent Ávaxtakarfan frumsýnd í Hveragerði Innlent Neyddist til að aflífa 125 krókódíla í útrýmingarhættu Erlent Fleiri fréttir „Við vitum ekki neitt og höldum bara áfram að bíða“ Ótrúlegt myndband af gæsaflokki á flugi Ávaxtakarfan frumsýnd í Hveragerði Lítið jökulhlaup hafið í Skálm Uppgjör á hægri vængnum: „Ægishjálmur Sjálfstæðisflokksins“ ekki lengur veruleikinn Sundrun á hægri vængnum og örvænting meðal fyrstu kaupenda Verslaði fyrir háar upphæðir með stolnu kreditkorti „Ég hitti ungt fjölskyldufólk sem er gjörsamlega að kikna“ Þyrlan kölluð út vegna fjórhjólaslyss Ullarvika til heiðurs íslensku sauðkindinni „Óþekku börnin frá Grindavík“ vakti úlfúð Verkfall á hjúkrunarheimilum ef lausn næst ekki á mánudag „Verðmæti fólgin í því að halda Reykjanesbraut opinni“ Úrbætur á gæsluvarðhaldsúrræði fyrir unglinga og upphaf körfuboltatímabilsins Skoða betri úrræði fyrir unglinga í gæsluvarðhaldi Brotthvarf Katrínar hafði mikil áhrif Hafði „útdraganlega kylfu“ meðferðis Nýliðar hlakka til að láta að sér kveða: „Finnst vanta fólk eins og mig“ Draumurinn að fríbúðir skjóti upp kollinum um alla borg Ekki hægt að aldursskipta börnum á Stuðlum í miðjum stormi „Skítastaða“ á Stuðlum, vongóðir nýliðar og búð þar sem allt er ókeypis „Það verður að láta reyna á þessar kærur“ Listamaðurinn Jón Gnarr hættir og pólitíkusinn tekur við Líf segir söguna um stóladans Mörtu og Hildar dagsanna Hlaut varanlegan skaða vegna myglu en fær ekki krónu Marta hafnar því alfarið að hafa ítrekað sest í stól Hildar Unglingar á ofsahraða reyndu að stinga lögregluna af Mennirnir tveir fundnir Hólmfríður ætlar í ritara VG Til skoðunar að beita refsisköttum á nikótínpúða Sjá meira
Uppbygging á Þingvöllum til að mæta auknum ferðamannastraumi á langt í land, að mati þjóðgarðsvarðar. Helstu perlur innan þjóðgarðsins eru undir gríðarlegu álagi. Eins og Fréttablaðið fjallaði um á laugardaginn telur Ólafur Örn Haraldsson þjóðgarðsvörður að starfsmenn þjóðgarðsins hafi aldrei verið eins vel undirbúnir fyrir komur ferðamanna en að langt sé í land til að gera svæðið bært fyrir þann ferðamannastraum sem búist er við í sumar. Spurður hvert mat hans sé á þeirri uppbyggingu sem blasir við að er nauðsynleg á Þingvöllum til að bregðast við auknum ferðamannastraumi segir Ólafur að mikið verk sé óunnið. „Ég myndi segja að við séum á fyrri hluta alls þess sem þarf að gera. Ég vil ekki segja að við séum rétt að byrja en það er mjög margt ógert,“ svarar Ólafur. Hann bætir við þeirri pælingu hversu langt eigi að ganga við að setja upp mannvirki á Þingvöllum. Gæta verði að ásýnd landsins á þessum heilagasta stað þjóðarinnar. Ef endalaust verða settir upp pallar og tröppur þá tapist upprunaleg ásýnd landsins, og því þurfi að finna hinn gullna meðalveg.Viðkvæmt vor Ólafur hefur sérstakar áhyggjur af því að þjóðgarðurinn fari illa næstu vikurnar vegna þess að allt er svaðblautt og landið illa búið undir mikla umferð. En þegar eru skemmdir orðnar varanlegar. „Það sem er ömurlegast að horfa upp á er mosinn, til dæmis við Flosagjá. Þar hefur fólk gengið með gjánum til að horfa ofan í tært vatnið og þar hafa orðið mikil landspjöll. Þetta grær ekki fljótt og vel heldur eru skemmdirnar óbætanlegar til áratuga. Núna er þetta flag eitt,“ segir Ólafur. „Við erum að reyna að verja þetta og því verður að koma upp aðstöðu til að takmarka umferðina, þótt sumir fari alltaf fram hjá slíkum merkingum, því miður.“Löngu sprungið Í óbirtri greinargerð Náttúrufræðistofnunar Íslands um áhrif ferðamennsku á náttúrufar þjóðgarðsins á Þingvöllum, sem var gerð að ósk þjóðgarðsvarðar, bergmála áhyggjur af stöðunni í dag. Ljóst sé að álag innan þjóðgarðsins er orðið það mikið að líta þarf til skipulags, aðbúnaðar og innviða þjóðgarðsins til að ekki verði skaði á náttúrufari, eins og segir í úttektinni. Þar segir að ekki fari fram hjá neinum sem heimsækir þjóðgarðinn í lok sumars hversu mikið álag er af völdum ferðamanna. „Til að draga úr álagi á náttúrufar er mikilvægt að stýra ferðamönnum eins og hægt er um þjóðgarðinn meðan á heimsókn þeirra stendur og leita leiða til að dreifa umferð og þar með álagi innan garðsins.“ Fræðsla og upplýsingar um náttúrufar og menningarminjar þjóðgarðsins er mikilvægur þáttur í þessu, er ein niðurstaða höfunda. Sérfræðingar NÍ segja ljóst að gróðri hefur hnignað á þeim svæðum þar sem flestir ferðamenn fara um og álagið er mest. Eins að þær einföldu aðgerðir sem starfsmenn þjóðgarðsins hafa framkvæmt, t.d. bannskilti og kaðlar, hafi gert sitt gagn en duga ekki í öllum tilfellum og sérstaklega ekki þar sem umferð er mikil. „Setja þarf fram skýra stefnu um heimsóknir stærri ferðamannahópa og upplýsa ferðaskrifstofur um hana. Enn fremur þarf að afmarka athafnasvæði ferðamannsins um svæðin til að vernda gróður.“ Það er mat sérfræðinga NÍ að nauðsynlegt sé að meta ástand og þróun náttúrufars innan þjóðgarðsins í tengslum við ágang vegna ferðamennsku og annarra áhrifaþátta. Fylgjast þurfi vel með þeim svæðum þar sem umferð ferðamanna er að aukast „og hiklaust á að loka viðkvæmum stöðum þar til gerðar hafa verið ráðstafanir til að vernda svæðið fyrir frekari ágangi.“Útsýni yfir langferðabíla Þegar fyrir lá tilnefning Þingvalla til heimsminjaskrár Sameinuðu þjóðanna 2004 var hafist handa við að móta stefnu þjóðgarðsins þar sem tekið var á meginatriðum verndar og stjórnunar. Stefnan var samþykkt 2004 og hefur síðan þá verið kjölfesta stjórnunar á Þingvöllum. Í ljósi breyttra forsenda samþykkti Þingvallanefnd að endurskoða stefnumörkunina og vinnan, sem staðið hefur í vetur, er langt komin. Í verkefnalýsingu við endurskoðunina er sérstökum áhyggjum lýst af þinghelginni, enda sá hluti þjóðgarðsins sem flestir gestir fara um og skoða. „Þar er þungamiðja sögunnar, mikilvæg kennileiti og miklar fornminjar. Að sama skapi er þinghelgin einnig sá staður sem hefur orðið fyrir einna mestu álagi vegna fjölgunar ferðamanna. Meðal viðfangsefna við endurskoðunina er að skerpa á stefnu um það hvers konar upplifun þinghelgin á að bjóða, jafnframt vernd menningar og náttúruminja,“ segir í verkefnalýsingunni og nefnt að í dag eru langferðabílar einna mest áberandi, ekki síst þegar horft er yfir þinghelgina af Hakinu, en bílum er gjarnan lagt á bílastæði neðan Almannagjár, við Flosagjá og víðar.
Ferðamennska á Íslandi Mest lesið „Við vitum ekki neitt og höldum bara áfram að bíða“ Innlent Segir Harris veika á geði Erlent Ótrúlegt myndband af gæsaflokki á flugi Innlent Uppgjör á hægri vængnum: „Ægishjálmur Sjálfstæðisflokksins“ ekki lengur veruleikinn Innlent Drakk beint úr könnunni og svelgdist á Erlent „Óþekku börnin frá Grindavík“ vakti úlfúð Innlent Mennirnir tveir fundnir Innlent Segir Ísrael í fullum rétti á að verja sig frá Hezbollah Erlent Ávaxtakarfan frumsýnd í Hveragerði Innlent Neyddist til að aflífa 125 krókódíla í útrýmingarhættu Erlent Fleiri fréttir „Við vitum ekki neitt og höldum bara áfram að bíða“ Ótrúlegt myndband af gæsaflokki á flugi Ávaxtakarfan frumsýnd í Hveragerði Lítið jökulhlaup hafið í Skálm Uppgjör á hægri vængnum: „Ægishjálmur Sjálfstæðisflokksins“ ekki lengur veruleikinn Sundrun á hægri vængnum og örvænting meðal fyrstu kaupenda Verslaði fyrir háar upphæðir með stolnu kreditkorti „Ég hitti ungt fjölskyldufólk sem er gjörsamlega að kikna“ Þyrlan kölluð út vegna fjórhjólaslyss Ullarvika til heiðurs íslensku sauðkindinni „Óþekku börnin frá Grindavík“ vakti úlfúð Verkfall á hjúkrunarheimilum ef lausn næst ekki á mánudag „Verðmæti fólgin í því að halda Reykjanesbraut opinni“ Úrbætur á gæsluvarðhaldsúrræði fyrir unglinga og upphaf körfuboltatímabilsins Skoða betri úrræði fyrir unglinga í gæsluvarðhaldi Brotthvarf Katrínar hafði mikil áhrif Hafði „útdraganlega kylfu“ meðferðis Nýliðar hlakka til að láta að sér kveða: „Finnst vanta fólk eins og mig“ Draumurinn að fríbúðir skjóti upp kollinum um alla borg Ekki hægt að aldursskipta börnum á Stuðlum í miðjum stormi „Skítastaða“ á Stuðlum, vongóðir nýliðar og búð þar sem allt er ókeypis „Það verður að láta reyna á þessar kærur“ Listamaðurinn Jón Gnarr hættir og pólitíkusinn tekur við Líf segir söguna um stóladans Mörtu og Hildar dagsanna Hlaut varanlegan skaða vegna myglu en fær ekki krónu Marta hafnar því alfarið að hafa ítrekað sest í stól Hildar Unglingar á ofsahraða reyndu að stinga lögregluna af Mennirnir tveir fundnir Hólmfríður ætlar í ritara VG Til skoðunar að beita refsisköttum á nikótínpúða Sjá meira