Það skiptir máli hverjir stjórna Oddný G. Harðardóttir skrifar 11. desember 2015 07:00 Í fjárlagafrumvarpi fyrir árið 2016 sést vel að fjárhagsstaða ríkissjóðs hefur batnað verulega frá hruni og ljóst að margar þær nauðsynlegu aðhaldsaðgerðir og breytingar á skattkerfinu sem gripið var til í kjölfar fjármálaáfallsins árið 2008 hafa skilað árangri. Það vekur hins vegar miklar áhyggjur hvernig hið aukna svigrúm í ríkisfjármálum er nýtt. Það nýtist þeim sem mest hafa á milli handanna á kostnað þeirra sem eru á lægstu laununum og millitekjufólks. Það þarf ekki að vera þannig.Er markmiðið aukinn ójöfnuður? Meðal aldraðra og öryrkja eru hópar sem eiga oft í miklum fjárhagserfiðleikum. Í fjárlagafrumvarpinu eru þeir skildir eftir því kjör þeirra fylgja ekki þróun lágmarkslauna og eru ekki leiðrétt afturvirkt í samræmi við laun annarra, þar á meðal þingmanna. Viðmiðunarmörk barnabóta og vaxtabóta eru ekki látin fylgja verðlagsþróun og verða því mun lægri en áður. Á sama tíma er dregið úr þrepaskiptingu skattkerfisins þannig að fólk með 700.000 kr. í tekjur á mánuði fær 6.000 kr. á mánuði í skattalækkun en fólk á lægstu tekjunum fær engar skattalækkanir. Þegar allar tillögur ríkisstjórnarinnar eru skoðaðar og lagðar saman við síðustu fjárlög má spyrja sig hvort það sé beinlínis markmið ríkisstjórnarinnar að skapa meiri ójöfnuð í samfélaginu.Ungt fólk vill réttlátt samfélag Ungt fólk tekur mikinn þátt samfélagsumræðunni og ljóst að krafan er um réttlátt og gagnsætt samfélag. Fjárlagafrumvarpið endurspeglar ekki vilja eða þarfir ungs fólks. Áfram verður 25 ára og eldri, sem vilja í bóknám, haldið frá framhaldsskólunum og vísað á aðrar dýrari leiðir til náms. Þetta er forgangsröðun sem jafnaðarmenn hafna og sýnir að ríkisstjórnin hefur ekki getu til að byggja upp réttlátt samfélag sem tryggir öllum betri lífskjör óháð efnahag. Við þetta bætist að ekkert bólar á marglofuðu húsnæðisbótakerfi og húsaleigubætur hækka ekki í samræmi við loforð sem voru gefin í tengslum við skuldaniðurfellinguna, þar sem leigjendur voru skildir eftir. Enginn peningur er settur í aðgerðir svo ungt fólk, sem situr fast í dýru og óöruggu húsnæði á leigumarkaði, geti skapað sér framtíðarheimili. Sá vandi bitnar meðal annars á börnum leigjenda en mörg þeirra skortir efnisleg gæði samkvæmt tölum Hagstofunnar.Við styðjum opinbera þjónustu Ríkisstjórnin sem nú situr hefur alltaf sett starfsemi Landspítalans í uppnám við fjárlagagerð sína. Það er athyglisvert í ljósi margítrekaðra yfirlýsinga stjórnarþingmanna um að forgangsraða eigi í þágu þjóðarsjúkrahússins. Þrátt fyrir það er ekki gert ráð fyrir að spítalinn geti á komandi ári staðið við nýgerða kjarasamninga, sinnt nauðsynlegu viðhaldi eða stytt nægilega of langa biðlista sem lengdust enn vegna verkfalla á árinu sem er að líða. Ofan á þetta bætist að fjárlög gera ekki ráð fyrir að spítalinn fái framlög til að mæta fólksfjölguninni, breyttri aldurssamsetningu þjóðarinnar eða hraðri fjölgun ferðamanna. Aftur á móti er tekið tillit til þessara þátta í samningum við sérgreinalækna og aðra einkarekna heilbrigðisþjónustu. Það er merki um ranga forgangsröðun stjórnvalda í heilbrigðisþjónustunni. Í því samhengi hafa jafnframt verið kynnt áform um aukinn einkarekstur í heilsugæslunni sem er ófjármagnaður í breytingartillögum stjórnarflokkanna við 2. umræðu fjárlaga. Það lýsir miklu skilningsleysi á vanda íslensks heilbrigðiskerfis að tefla auknum einkarekstri fram sem einu lausninni á vanda þess. Að það skuli gert án skýrrar stefnumörkunar eða umræðu í samfélaginu vekur eðlilega upp ótta um að stefnt sé að því að veikja opinbera þjónustu enn frekar og auka kostnaðarþátttöku sjúklinga. Sérstaklega þegar horft er til þess að ekki er verið að stíga mikilvægustu skrefin í heilbrigðismálum sem eru aukin fjárframlög til opinberra stofnana. Þær hafa haldið úti góðri þjónustu á miklum niðurskurðartímum sem hófust fyrir hrun. Nú er komið að þolmörkum, skýr merki þess eru m.a. alvarleg staða á Landspítalanum og lítil nýliðun heimilislækna.Betri vegi og góð störf á landsbyggðinni Nauðsynlegar fjárfestingar í innviðum samfélagsins eru látnar sitja á hakanum í fjárlagafrumvarpinu. Of hæg uppbygging á ferðamannastöðum, nánast engar nýjar vegaframkvæmdir og ófullnægjandi vetrarþjónusta á vegum úti bitnar illa á íbúum landsbyggðarinnar. Byggðastefna sem byggir á handahófskenndum hugmyndum um uppbyggingu álvers á Skagaströnd og útdeilingu peninga frá forsætisráðuneytinu í húsafriðun er ekki líkleg til árangurs. Á meðan er sóknaráætlun landshluta vanfjármögnuð og önnur verkefni sem skapa ný og verðmæt störf ekki til. Tækifærum til að afla tekna af atvinnugreinum eins og sjávarútvegi og ferðaþjónustu, sem einna mest bera úr býtum, er alveg sleppt án þess að færa fyrir því nein haldbær rök.Tækifærin eru til staðar Við gerð fjárlaga fyrir árið 2016 voru góð tækifæri til að skapa enn betra samfélag, byggt á sanngjarnri skiptingu þeirra gæða sem við eigum á Íslandi og leggja grundvöll að þjóðfélagi sem stenst samanburð við önnur norræn ríki. Þau tækifæri liggja enn ónýtt og haldið er áfram á braut sem allir sjá að leiðir til aukinnar misskiptingar þar sem forréttindahópar munu búa við betri stöðu en aðrir. Í fjárlagafrumvarpi fyrir árið 2016 er ekki að finna trúverðuga sóknarstefnu fyrir Ísland, sem er líkleg til að stöðva flóttann frá landinu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Oddný G. Harðardóttir Mest lesið Carbfix: Stærsta framlag Íslands í loftslagsmálum heimsins Sævar Freyr Þráinsson Skoðun Mengum meira Heiðar Guðjónsson Skoðun Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Hvað verður um Kára? Helga Sigrún Harðardóttir Skoðun Sigmundi Davíð svarað Björn Bjarnason Skoðun Coda Terminal hefur ekki áhrif á neysluvatnsból höfuðborgarsvæðisins Sigrún Tómasdóttir Skoðun Ferðatryggingar og val á kreditkorti Svandís Edda Hólm Jónudóttir Skoðun Af hverju leka gluggar fyrr en áður? Böðvar Bjarnason Skoðun Halldór 05.07.2024 Halldór Að óttast blokkir Ásta Logadóttir Skoðun Skoðun Skoðun Carbfix: Stærsta framlag Íslands í loftslagsmálum heimsins Sævar Freyr Þráinsson skrifar Skoðun Sigmundi Davíð svarað Björn Bjarnason skrifar Skoðun Coda Terminal hefur ekki áhrif á neysluvatnsból höfuðborgarsvæðisins Sigrún Tómasdóttir skrifar Skoðun Líf og dauði leikur á hnífsegg Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar Skoðun Mengum meira Heiðar Guðjónsson skrifar Skoðun Hvað verður um Kára? Helga Sigrún Harðardóttir skrifar Skoðun Að eiga tertuna og borða hana líka – svar til formanns Hildur Sverrisdóttir skrifar Skoðun Hik er sama og tap Ingólfur Sverrisson skrifar Skoðun Af hverju leka gluggar fyrr en áður? Böðvar Bjarnason skrifar Skoðun Hluta þjóðarinnar hent út í kuldann – hinn baðar sig í sólinni Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Að óttast blokkir Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Engin gúrka hjá Blaðamannafélaginu Sigríður Dögg Auðunsdóttir,Freyja Steingrímsdóttir skrifar Skoðun Stórnotendur eru kjölfestan í íslenska raforkukerfinu Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Ert þú í góðu netsambandi? Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar Skoðun Evrópa og myrkrið framundan Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Heilræði fyrir Nýhaldið Sigmundur Davíð Gunnlaugsson skrifar Skoðun Glútenlaust gull á grillið Anna Gunndís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Kaupin á eyrinni Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Lokunaruppboð í Kauphöllinni Baldur Thorlacius skrifar Skoðun Viðreisn mun leggja fram tillögu um íbúakosningu um Coda Terminal verkefnið í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Ferðatryggingar og val á kreditkorti Svandís Edda Hólm Jónudóttir skrifar Skoðun Af hverju að byggja Coda Terminal? Ólafur Elínarson,Sandra Ósk Snæbjörnsdóttir skrifar Skoðun Hljóð úr horni Ingólfur Sverrisson skrifar Skoðun ESB fyrir almenning Oddný G. Harðardóttir skrifar Skoðun Strámaðurinn mikli Kristján Hreinsson skrifar Skoðun Árið er 2024 Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Samkeppni í nýju ljósi Páll Hermannsson skrifar Skoðun Það er verið að grafa dýpri fátæktargjá Rúnar Sigurjónsson skrifar Skoðun „Hæ ástin, þarf að millifæra, getur þú samþykkt beiðnina?“ Heiðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Algeng þvæla um Evrópusambandið Jón Frímann Jónsson skrifar Sjá meira
Í fjárlagafrumvarpi fyrir árið 2016 sést vel að fjárhagsstaða ríkissjóðs hefur batnað verulega frá hruni og ljóst að margar þær nauðsynlegu aðhaldsaðgerðir og breytingar á skattkerfinu sem gripið var til í kjölfar fjármálaáfallsins árið 2008 hafa skilað árangri. Það vekur hins vegar miklar áhyggjur hvernig hið aukna svigrúm í ríkisfjármálum er nýtt. Það nýtist þeim sem mest hafa á milli handanna á kostnað þeirra sem eru á lægstu laununum og millitekjufólks. Það þarf ekki að vera þannig.Er markmiðið aukinn ójöfnuður? Meðal aldraðra og öryrkja eru hópar sem eiga oft í miklum fjárhagserfiðleikum. Í fjárlagafrumvarpinu eru þeir skildir eftir því kjör þeirra fylgja ekki þróun lágmarkslauna og eru ekki leiðrétt afturvirkt í samræmi við laun annarra, þar á meðal þingmanna. Viðmiðunarmörk barnabóta og vaxtabóta eru ekki látin fylgja verðlagsþróun og verða því mun lægri en áður. Á sama tíma er dregið úr þrepaskiptingu skattkerfisins þannig að fólk með 700.000 kr. í tekjur á mánuði fær 6.000 kr. á mánuði í skattalækkun en fólk á lægstu tekjunum fær engar skattalækkanir. Þegar allar tillögur ríkisstjórnarinnar eru skoðaðar og lagðar saman við síðustu fjárlög má spyrja sig hvort það sé beinlínis markmið ríkisstjórnarinnar að skapa meiri ójöfnuð í samfélaginu.Ungt fólk vill réttlátt samfélag Ungt fólk tekur mikinn þátt samfélagsumræðunni og ljóst að krafan er um réttlátt og gagnsætt samfélag. Fjárlagafrumvarpið endurspeglar ekki vilja eða þarfir ungs fólks. Áfram verður 25 ára og eldri, sem vilja í bóknám, haldið frá framhaldsskólunum og vísað á aðrar dýrari leiðir til náms. Þetta er forgangsröðun sem jafnaðarmenn hafna og sýnir að ríkisstjórnin hefur ekki getu til að byggja upp réttlátt samfélag sem tryggir öllum betri lífskjör óháð efnahag. Við þetta bætist að ekkert bólar á marglofuðu húsnæðisbótakerfi og húsaleigubætur hækka ekki í samræmi við loforð sem voru gefin í tengslum við skuldaniðurfellinguna, þar sem leigjendur voru skildir eftir. Enginn peningur er settur í aðgerðir svo ungt fólk, sem situr fast í dýru og óöruggu húsnæði á leigumarkaði, geti skapað sér framtíðarheimili. Sá vandi bitnar meðal annars á börnum leigjenda en mörg þeirra skortir efnisleg gæði samkvæmt tölum Hagstofunnar.Við styðjum opinbera þjónustu Ríkisstjórnin sem nú situr hefur alltaf sett starfsemi Landspítalans í uppnám við fjárlagagerð sína. Það er athyglisvert í ljósi margítrekaðra yfirlýsinga stjórnarþingmanna um að forgangsraða eigi í þágu þjóðarsjúkrahússins. Þrátt fyrir það er ekki gert ráð fyrir að spítalinn geti á komandi ári staðið við nýgerða kjarasamninga, sinnt nauðsynlegu viðhaldi eða stytt nægilega of langa biðlista sem lengdust enn vegna verkfalla á árinu sem er að líða. Ofan á þetta bætist að fjárlög gera ekki ráð fyrir að spítalinn fái framlög til að mæta fólksfjölguninni, breyttri aldurssamsetningu þjóðarinnar eða hraðri fjölgun ferðamanna. Aftur á móti er tekið tillit til þessara þátta í samningum við sérgreinalækna og aðra einkarekna heilbrigðisþjónustu. Það er merki um ranga forgangsröðun stjórnvalda í heilbrigðisþjónustunni. Í því samhengi hafa jafnframt verið kynnt áform um aukinn einkarekstur í heilsugæslunni sem er ófjármagnaður í breytingartillögum stjórnarflokkanna við 2. umræðu fjárlaga. Það lýsir miklu skilningsleysi á vanda íslensks heilbrigðiskerfis að tefla auknum einkarekstri fram sem einu lausninni á vanda þess. Að það skuli gert án skýrrar stefnumörkunar eða umræðu í samfélaginu vekur eðlilega upp ótta um að stefnt sé að því að veikja opinbera þjónustu enn frekar og auka kostnaðarþátttöku sjúklinga. Sérstaklega þegar horft er til þess að ekki er verið að stíga mikilvægustu skrefin í heilbrigðismálum sem eru aukin fjárframlög til opinberra stofnana. Þær hafa haldið úti góðri þjónustu á miklum niðurskurðartímum sem hófust fyrir hrun. Nú er komið að þolmörkum, skýr merki þess eru m.a. alvarleg staða á Landspítalanum og lítil nýliðun heimilislækna.Betri vegi og góð störf á landsbyggðinni Nauðsynlegar fjárfestingar í innviðum samfélagsins eru látnar sitja á hakanum í fjárlagafrumvarpinu. Of hæg uppbygging á ferðamannastöðum, nánast engar nýjar vegaframkvæmdir og ófullnægjandi vetrarþjónusta á vegum úti bitnar illa á íbúum landsbyggðarinnar. Byggðastefna sem byggir á handahófskenndum hugmyndum um uppbyggingu álvers á Skagaströnd og útdeilingu peninga frá forsætisráðuneytinu í húsafriðun er ekki líkleg til árangurs. Á meðan er sóknaráætlun landshluta vanfjármögnuð og önnur verkefni sem skapa ný og verðmæt störf ekki til. Tækifærum til að afla tekna af atvinnugreinum eins og sjávarútvegi og ferðaþjónustu, sem einna mest bera úr býtum, er alveg sleppt án þess að færa fyrir því nein haldbær rök.Tækifærin eru til staðar Við gerð fjárlaga fyrir árið 2016 voru góð tækifæri til að skapa enn betra samfélag, byggt á sanngjarnri skiptingu þeirra gæða sem við eigum á Íslandi og leggja grundvöll að þjóðfélagi sem stenst samanburð við önnur norræn ríki. Þau tækifæri liggja enn ónýtt og haldið er áfram á braut sem allir sjá að leiðir til aukinnar misskiptingar þar sem forréttindahópar munu búa við betri stöðu en aðrir. Í fjárlagafrumvarpi fyrir árið 2016 er ekki að finna trúverðuga sóknarstefnu fyrir Ísland, sem er líkleg til að stöðva flóttann frá landinu.
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Skoðun Coda Terminal hefur ekki áhrif á neysluvatnsból höfuðborgarsvæðisins Sigrún Tómasdóttir skrifar
Skoðun Viðreisn mun leggja fram tillögu um íbúakosningu um Coda Terminal verkefnið í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson skrifar
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun