Vandi Sjálfstæðisflokksins Þorsteinn Pálsson skrifar 23. mars 2013 06:00 Sjálfstæðisflokkurinn hefur átt í vök að verjast síðustu vikur. Fylgið hefur sigið. Í sömu andrá hefur fylgi Framsóknarflokksins bólgnað með þvílíkum látum að helst minnir á Grímsvatnahlaup. Við hliðstæð umbrot í náttúrunni væri jarðfræðingum trúandi til að benda á orsakasamhengið. Landsfundur Sjálfstæðisflokksins vorið 2009 feykti endurreisnarskýrslunni, sem fráfarandi formaður hafði þá undirbúið, út í hafsauga með hlátrasköllum. Fyrir vikið hefur flokkurinn átt í meira basli að gera upp við hrunið en efni standa til. Síðasti landsfundur ákvað að gera afstöðu flokksins til mögulegra nýrra skrefa í vestrænni samvinnu þrengri en VG. Það skaðaði kjölfestuímyndina í utanríkismálum. Formaður flokksins hefur sætt andróðri í eigin röðum, um flest að ósekju. Vandamálin liggja miklu fremur í ákvörðunum af þessu tagi. Óánægja þeirra sjálfstæðismanna sem telja rétt að ljúka aðildarviðræðunum hefur ekki farið leynt. Kannanir benda hins vegar til að þessir kjósendur hafi ekki yfirgefið flokkinn í stórum stíl. Alltént hafa Samfylkingin og Björt framtíð ekki bætt stöðu sína á sama tíma. Að vísu hefur þeim stuðningsmönnum Framsóknarflokksins sem vilja ljúka aðildarviðræðunum fjölgað talsvert. Einhverjir sem áður sögðust ætla að kjósa Sjálfstæðisflokkinn og eru á þessari skoðun hafa líklega fært sig yfir. En þar hljóta önnur mál en afstaðan til Evrópu að ráða för. Stjórnmálaskýringin á sigi Sjálfstæðisflokksins og framhlaupi Framsóknarflokksins gæti því að hluta legið aðeins undir yfirborði dægurumræðunnar.Icesave Ríkisstjórnarflokkarnir lærbrutu sjálfa sig í tveimur fyrstu samningunum um Icesave-skuld „óreiðumanna“ í Landsbankanum. Ríkisstjórnin neitaði að viðurkenna ósigur sinn í báðum þjóðaratkvæðagreiðslunum um Icesave og efna til nýrra þingkosninga. Það var meiri ögrun en heilbrigt lýðræðiskerfi þolir. Eftir það fauk trúnaður hennar út í veður og vind. Þegar síðasti Icesave-samningurinn var gerður náði ríkisstjórnin samstöðu við Sjálfstæðisflokkinn. Samningar orka oft tvímælis. En það sýndi mikla yfirvegun og kjark formanns Sjálfstæðisflokksins að láta hagsmuni landsins ráða afstöðu sinni fremur en freistingar til að koma hælkrók á ríkisstjórnina. Einmitt á þessu augnabliki snerust áhrifaöfl innan Sjálfstæðisflokksins með atbeina forseta Íslands gegn Bjarna Benediktssyni jafnt sem ríkisstjórninni. Lærbrotin ríkisstjórnin var rúin trausti og gat ekki varist. Og formaður Sjálfstæðisflokksins átti fárra annarra kosta völ en að láta skynsemismatið víkja. Í framhaldinu var afstaða þingmanna Framsóknarflokksins hafin til skýjanna. Látið var í veðri vaka að þjóðin hefði afskrifað Icesave-skuldina með afli atkvæðanna. Skuldin var þó jafn há daginn eftir atkvæðagreiðsluna og daginn fyrir. Vandinn var að enginn hafði pólitískan trúverðugleika til að segja þjóðinni satt um að þjóðaratkvæðið var sjónhverfing fremur en lausn.Orsakasamhengið Þegar EFTA-dómurinn féll var því á ný haldið að fólkinu í landinu að þar með hefði verið staðfest að þjóðin hefði mátt koma Icesave-skuldinni fyrir kattarnef með atkvæðagreiðslu. Skuldin var hins vegar enn á sínum stað daginn eftir dóminn eins og daginn fyrir hann. Sem fyrr byrjuðu menn að hefja Framsóknarflokkinn upp í æðra veldi stefnufestu og hygginda. Það álit endurómaði síðan í allri þjóðmálaumræðunni. Einmitt þá hófst sig Sjálfstæðisflokksins og framhlaup Framsóknarflokksins. Landsbankinn situr hins vegar enn með skuldabréf sem hann þarf að standa þrotabúi gamla Landsbankans skil á. Þar liggur stór hluti Icesave-skuldarinnar enn ógreiddur í banka sem skattborgararnir bera ábyrgð á. Þjóðin aflar svo ekki nægilegs gjaldeyris til að greiða þessa skuld. Þessi staða væri að sönnu eins þó að samningurinn hefði verið gerður. Hann snerist um að eyða eins mikilli óvissu og unnt var þó að hann væri ekki ókeypis fremur en áhættan sem tekin var. Eini stjórnmálaforinginn sem í raun tók ábyrga afstöðu á öllum stigum Icesave-málsins var Bjarni Benediktsson. Hann snerist gegn óásættanlegum samningum í byrjun en studdi ásættanlega niðurstöðu í lokin. Eftir að ábyrg afstaða hans var snúin niður innan flokksins gat hann ekki bent á tómahljóðið í öllum ummælunum um stefnufestu Framsóknarflokksins. Og fyrir vikið er einnig erfiðara að afhjúpa töfralausnir Framsóknarflokksins í húsnæðismálum. Hefðu sjálfstæðismenn fylgt leiðsögn formannsins í Icesave væri auðveldara að stinga á málefnablöðru Framsóknarflokksins nú, ef hún væri þá til. Orsakasamhengið er nokkuð skýrt. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Kosningar 2013 Skoðun Þorsteinn Pálsson Mest lesið Sjálfstæðismenn boða víst skattalækkanir á þá efnamestu Haukur V. Alfreðsson Skoðun Almageddon? Eyþór Kristleifsson Skoðun Viltu borga 200 þús á mánuði eða 600 þús á mánuði af íbúðinni? Hildur Þórðardóttir Skoðun Fellur helsti stuðningsmaður menningarmála af þingi? Magnús Logi Kristinsson Skoðun Það sem ekki má fjalla um fyrir kosningar til Alþingis Árni Jensson Skoðun ESB kærir sig ekkert um Ísland í jólagjöf Ole Anton Bieltvedt Skoðun Óstjórn í húsnæðismálum Ragnar Þór Ingólfsson Skoðun Betri Strætó 2025 og (svo) Borgarlína Dagur B. Eggertsson Skoðun Afvegaleidd umræða um áskoranir heilbrigðiskerfisins Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir Skoðun Vímuefnið VONÍUM Haraldur Ingi Haraldsson Skoðun Skoðun Skoðun Nýtanleg verðmætasköpun um allt land Jóhann Frímann Arinbjarnarson skrifar Skoðun Við þurfum stjórnmálamenn sem skilja mikilvægi stærstu atvinnugreinar landsins Aðalheiður Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Geðrænn vandi barna og ungmenna Eldur S. Kristinsson skrifar Skoðun Það er kominn verðmiði á fangelsið en hvað má ungmenni í alvarlegum vanda kosta? Davíð Bergmann skrifar Skoðun Hinn opni tékki samgöngusáttmálans – ljósastýring og Sundabraut Eiríkur S. Svavarsson skrifar Skoðun Eru sumir heppnari en aðrir? Anna Kristín Jensdóttir skrifar Skoðun Við þurfum stjórnmálamenn sem skilja mikilvægi stærstu atvinnugreinar landsins Aðalheiður Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Kallað eftir fyrirsjáanleika í opinberum framkvæmdum Þorsteinn Víglundsson ,Jónína Guðmundsdóttir,Karl Andreassen skrifar Skoðun Sjálfstætt fólk Kristín Linda Jónsdóttir skrifar Skoðun Óstjórn í húsnæðismálum Ragnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Arfur stjórnmálanna 2024 Elvar Eyvindsson skrifar Skoðun Kjósum rétt(indi) fyrir fatlað fólk! Unnur Helga Óttarsdóttir,Anna Lára Steindal skrifar Skoðun Frelsi er allra, ekki fárra útvaldra Jón Óskar Sólnes skrifar Skoðun Menntun og tækifæri: Hvað veljum við fyrir Ísland? Kolbrún Halldórsdóttir skrifar Skoðun Eyðimerkurganga kosningabaráttunnar? Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Krónan eða evran? Kostir og gallar Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Kjóstu meiri árangur Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Hvaða hlekkur ert þú í keðjunni? Ellý Tómasdóttir skrifar Skoðun Laxeldið verður ekki stöðvað Kristinn H. Gunnarsson skrifar Skoðun Þroskamerki þjóðar Tómas Torfason skrifar Skoðun Afvegaleidd umræða um áskoranir heilbrigðiskerfisins Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar Skoðun Var stytting náms til stúdentsprófs í þágu ungmenna? Sigurður E. Sigurjónsson skrifar Skoðun Það sem ekki má fjalla um fyrir kosningar til Alþingis Árni Jensson skrifar Skoðun Launafólk sýndi ábyrgð – Hvað með bankana og fjármagnseigendur? Finnbjörn A. Hermannsson skrifar Skoðun Sjálfstæðar konur? Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Fullveldinu er fórnað með aðild að Evrópusambandinu Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Endurhugsum dæmið, endurnýtum textíl Guðbjörg Rut Pálmadóttir skrifar Skoðun Betri Strætó 2025 og (svo) Borgarlína Dagur B. Eggertsson skrifar Skoðun Um kosningar, gulrætur og verðbólgu Jean-Rémi Chareyre skrifar Skoðun Gæti aukin einkavæðing og skólaval í grunnskólakerfinu bætt námsárangur og aukið jafnrétti? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon skrifar Sjá meira
Sjálfstæðisflokkurinn hefur átt í vök að verjast síðustu vikur. Fylgið hefur sigið. Í sömu andrá hefur fylgi Framsóknarflokksins bólgnað með þvílíkum látum að helst minnir á Grímsvatnahlaup. Við hliðstæð umbrot í náttúrunni væri jarðfræðingum trúandi til að benda á orsakasamhengið. Landsfundur Sjálfstæðisflokksins vorið 2009 feykti endurreisnarskýrslunni, sem fráfarandi formaður hafði þá undirbúið, út í hafsauga með hlátrasköllum. Fyrir vikið hefur flokkurinn átt í meira basli að gera upp við hrunið en efni standa til. Síðasti landsfundur ákvað að gera afstöðu flokksins til mögulegra nýrra skrefa í vestrænni samvinnu þrengri en VG. Það skaðaði kjölfestuímyndina í utanríkismálum. Formaður flokksins hefur sætt andróðri í eigin röðum, um flest að ósekju. Vandamálin liggja miklu fremur í ákvörðunum af þessu tagi. Óánægja þeirra sjálfstæðismanna sem telja rétt að ljúka aðildarviðræðunum hefur ekki farið leynt. Kannanir benda hins vegar til að þessir kjósendur hafi ekki yfirgefið flokkinn í stórum stíl. Alltént hafa Samfylkingin og Björt framtíð ekki bætt stöðu sína á sama tíma. Að vísu hefur þeim stuðningsmönnum Framsóknarflokksins sem vilja ljúka aðildarviðræðunum fjölgað talsvert. Einhverjir sem áður sögðust ætla að kjósa Sjálfstæðisflokkinn og eru á þessari skoðun hafa líklega fært sig yfir. En þar hljóta önnur mál en afstaðan til Evrópu að ráða för. Stjórnmálaskýringin á sigi Sjálfstæðisflokksins og framhlaupi Framsóknarflokksins gæti því að hluta legið aðeins undir yfirborði dægurumræðunnar.Icesave Ríkisstjórnarflokkarnir lærbrutu sjálfa sig í tveimur fyrstu samningunum um Icesave-skuld „óreiðumanna“ í Landsbankanum. Ríkisstjórnin neitaði að viðurkenna ósigur sinn í báðum þjóðaratkvæðagreiðslunum um Icesave og efna til nýrra þingkosninga. Það var meiri ögrun en heilbrigt lýðræðiskerfi þolir. Eftir það fauk trúnaður hennar út í veður og vind. Þegar síðasti Icesave-samningurinn var gerður náði ríkisstjórnin samstöðu við Sjálfstæðisflokkinn. Samningar orka oft tvímælis. En það sýndi mikla yfirvegun og kjark formanns Sjálfstæðisflokksins að láta hagsmuni landsins ráða afstöðu sinni fremur en freistingar til að koma hælkrók á ríkisstjórnina. Einmitt á þessu augnabliki snerust áhrifaöfl innan Sjálfstæðisflokksins með atbeina forseta Íslands gegn Bjarna Benediktssyni jafnt sem ríkisstjórninni. Lærbrotin ríkisstjórnin var rúin trausti og gat ekki varist. Og formaður Sjálfstæðisflokksins átti fárra annarra kosta völ en að láta skynsemismatið víkja. Í framhaldinu var afstaða þingmanna Framsóknarflokksins hafin til skýjanna. Látið var í veðri vaka að þjóðin hefði afskrifað Icesave-skuldina með afli atkvæðanna. Skuldin var þó jafn há daginn eftir atkvæðagreiðsluna og daginn fyrir. Vandinn var að enginn hafði pólitískan trúverðugleika til að segja þjóðinni satt um að þjóðaratkvæðið var sjónhverfing fremur en lausn.Orsakasamhengið Þegar EFTA-dómurinn féll var því á ný haldið að fólkinu í landinu að þar með hefði verið staðfest að þjóðin hefði mátt koma Icesave-skuldinni fyrir kattarnef með atkvæðagreiðslu. Skuldin var hins vegar enn á sínum stað daginn eftir dóminn eins og daginn fyrir hann. Sem fyrr byrjuðu menn að hefja Framsóknarflokkinn upp í æðra veldi stefnufestu og hygginda. Það álit endurómaði síðan í allri þjóðmálaumræðunni. Einmitt þá hófst sig Sjálfstæðisflokksins og framhlaup Framsóknarflokksins. Landsbankinn situr hins vegar enn með skuldabréf sem hann þarf að standa þrotabúi gamla Landsbankans skil á. Þar liggur stór hluti Icesave-skuldarinnar enn ógreiddur í banka sem skattborgararnir bera ábyrgð á. Þjóðin aflar svo ekki nægilegs gjaldeyris til að greiða þessa skuld. Þessi staða væri að sönnu eins þó að samningurinn hefði verið gerður. Hann snerist um að eyða eins mikilli óvissu og unnt var þó að hann væri ekki ókeypis fremur en áhættan sem tekin var. Eini stjórnmálaforinginn sem í raun tók ábyrga afstöðu á öllum stigum Icesave-málsins var Bjarni Benediktsson. Hann snerist gegn óásættanlegum samningum í byrjun en studdi ásættanlega niðurstöðu í lokin. Eftir að ábyrg afstaða hans var snúin niður innan flokksins gat hann ekki bent á tómahljóðið í öllum ummælunum um stefnufestu Framsóknarflokksins. Og fyrir vikið er einnig erfiðara að afhjúpa töfralausnir Framsóknarflokksins í húsnæðismálum. Hefðu sjálfstæðismenn fylgt leiðsögn formannsins í Icesave væri auðveldara að stinga á málefnablöðru Framsóknarflokksins nú, ef hún væri þá til. Orsakasamhengið er nokkuð skýrt.
Skoðun Við þurfum stjórnmálamenn sem skilja mikilvægi stærstu atvinnugreinar landsins Aðalheiður Ósk Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Það er kominn verðmiði á fangelsið en hvað má ungmenni í alvarlegum vanda kosta? Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Hinn opni tékki samgöngusáttmálans – ljósastýring og Sundabraut Eiríkur S. Svavarsson skrifar
Skoðun Við þurfum stjórnmálamenn sem skilja mikilvægi stærstu atvinnugreinar landsins Aðalheiður Ósk Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Kallað eftir fyrirsjáanleika í opinberum framkvæmdum Þorsteinn Víglundsson ,Jónína Guðmundsdóttir,Karl Andreassen skrifar
Skoðun Afvegaleidd umræða um áskoranir heilbrigðiskerfisins Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar
Skoðun Launafólk sýndi ábyrgð – Hvað með bankana og fjármagnseigendur? Finnbjörn A. Hermannsson skrifar
Skoðun Gæti aukin einkavæðing og skólaval í grunnskólakerfinu bætt námsárangur og aukið jafnrétti? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon skrifar