Staðreyndir um löggæslu á Íslandi 19. desember 2012 06:00 Ríkið heldur úti starfsemi lögreglunnar segir í 1. gr. lögreglulaga, til þess að tryggja öryggi borgaranna, segir í 2. gr. Það þarf fjárveitingar og lagaleg úrræði til þess að tryggja þessa lagaskyldu. Ein meginniðurstaða 22. júlí nefndarinnar um harmleikinn í Ósló og Útey á síðasta ári er sú að norsk stjórnvöld hafi brugðist í því hlutverki sínu að vernda borgarana. Til að skerpa á þeirri fullyrðingu segir síðan: „Skjótari viðbrögð lögreglu voru raunverulegur möguleiki." Önnur meginniðurstaða nefndarinnar er sú að viðhorf til löggæslu verði að breytast. Þetta er afar athyglisvert og rímar við tilfinningu lögreglumanna. Stjórnmálamenn og almenningur verða að horfast í augu við þá staðreynd að velferðarkerfið er einskis virði ef öryggi borgaranna er ekki tryggt. Að tryggja öryggi samfélagsins er frumskylda ríkisvaldsins. Þegar það er tryggt er rétt að fara að huga að öðrum þáttum velferðarkerfisins. Á Norðurlöndum sem og annars staðar hefur tilfellum fjölgað þar sem einstaklingar undirbúa sig mánuðum saman með það að markmiði að drepa samborgara sína. Dæmi frá Finnlandi, Danmörku og Noregi og Þýskalandi sýna okkur það. Þetta og skipulögð glæpasamtök eru stærstu áskoranir lögreglumanna. Mikið vantar upp á að íslenskir lögreglumenn geti tekist á við þessar áskoranir. Lögreglumönnum hefur fækkað verulega. Verkefnin eru á sama tíma flóknari og hættulegri. Akstur lögreglubifreiða og þar með sýnileiki hefur dregist saman um þriðjung á öllu landinu. Víða á landsbyggðinni hefur lögreglustöðvum verið lokað og mörg lögreglulið hafa þurft að leggja af sólarhringsvaktir og banna almennt eftirlit á lögreglubifreiðum til að ná endum saman. Einungis er heimilt að aka í útköll. Hrollvekjandi staðreynd Nám við Lögregluskólann hér á landi er mun styttra en í öðrum norrænum ríkjum, auk þess sem hann er metinn til færri framhaldsskólaeininga en öryggisvarðanámskeið hjá Mími. Þetta er ísköld hrollvekjandi staðreynd. Síðan ég fór í Lögregluskólann 1992 hefur bóklega námið ekkert lengst, starfsnámið hefur styst og lítil þróun orðið í námsefninu. Endurmenntun lögreglumanna hér hefur nánast þurrkast út miðað við fyrri tíma. Handtökuþjálfun, taktík og sjálfsvarnarþjálfun er lúxus sem almennir lögreglumenn lesa bara um í erlendum fagtímaritum. Lagaheimildir til rannsókna hér standa heimildum lögreglu í nágrannalöndum okkar langt að baki. Nýlegt frumvarp innanríkisráðherra er því miður engin lausn á þeim vanda. Um það eru fagaðilar sammála. Það eru engin skynsamleg rök fyrir því að íslenska lögreglan hafi ekki sömu rannsóknarúrræði og starfsbræður þeirra annars staðar á Norðurlöndum og víðar. Innanríkisráðherra greip nýverið til þess ráðs að takmarka rannsóknarúrræði lögreglu með breytingum á sakamálalögum. Enda var prófkjör fram undan. Afleiðing stöðugs niðurskurðar og skilningsleysis er of fámenn, vanbúin, of lítið menntuð og lítið þjálfuð löggæsla sem getur engan veginn haldið úti markverðu sýnilegu eftirliti né hefur næg rannsóknarúrræði til að takast á við það verkefni að tryggja öryggi borgaranna. Ekki hlustað Innanríkisráðherra er duglegur að minna lögreglumenn á að hér hafi nú orðið hrun og því séu engir peningar til. Hversu lengi á sú afsökun að duga? Það hefur margsýnt sig að Alþingi hefur undanfarin ár ráðstafað verulegum fjármunum í ýmis pólitísk hugðarefni. Grænkun fyrirtækja fær t.d. 500 milljónir skv. fjárlögum sem liggja nú til afgreiðslu. Forgangsröðunin er einfaldlega röng. Ábyrgðin er hjá stjórnmálamönnunum. Það var niðurskurður hjá lögreglunni í Ósló sem varð til þess að flugmenn lögregluþyrlunnar voru sendir í sumarfrí án afleysinga. Lögreglustjórinn í Ósló gerði dómsmálaráðherranum grein fyrir þessu skömmu fyrir 22. júlí 2011. Það er alveg ljóst hvar ábyrgðin liggur á því að lögreglumenn komust ekki nógu snemma til Úteyjar. Ítrekað undanfarin misseri hafa fagsamtök lögreglumanna krafist þess að mannafla og fjárveitingarþörf lögreglu og öryggisstig fyrir Ísland verði skilgreint. Á þetta hefur ekki verið hlustað. Yfirmenn lögreglu eru tregir til að játa þessa stöðu í fjölmiðlum enda alls ekki gott að segja löggæsluna veikburða. Fjárveitingar til lögreglu hafa að raunvirði dregist saman um milljarða. Frumvörp til lögreglulaga og annarra lagalegra úrræða litast af pólitískum áherslum en ekki raunverulegum þörfum lögreglunnar. Stjórnmálamenn verða að axla ábyrgð á frumskyldum sínum. Að tryggja öryggi borgaranna. Það kom í ljós að norskir stjórnmálamenn brugðust skyldum sínum. Hvað ætla þeir íslensku að gera? Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðanir Mest lesið Halldór 5.10.2024 Jón Þór Stefánsson Halldór Eignafólk græðir mikið á vaxtastefnu Seðlabankans Stefán Ólafsson Skoðun Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur Skoðun Spilling á Íslandi: Erum við að missa tökin? Ágústa Árnadóttir Skoðun Sleppum brúnni og förum betri leið framhjá Selfossi Elliði Vignisson Skoðun Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun Af ofurhetjum og störfum þeirra Kristín Björnsdóttir Skoðun Að dansa í regninu Lóa Björk Ólafsdóttir Skoðun Einstakur atburður og viðbúnaður Marinó G. Njálsson Skoðun Uppeldi frá gamla einmenningar eins-skin-litar viðhorfum Matthildur Björnsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Uppeldi frá gamla einmenningar eins-skin-litar viðhorfum Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Af ofurhetjum og störfum þeirra Kristín Björnsdóttir skrifar Skoðun Eignafólk græðir mikið á vaxtastefnu Seðlabankans Stefán Ólafsson skrifar Skoðun Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur skrifar Skoðun Framtíðarkvíði er ekki gott veganesti Sigurður Páll Jónsson skrifar Skoðun Spilling á Íslandi: Erum við að missa tökin? Ágústa Árnadóttir skrifar Skoðun Orkan á Vestfjörðum Þorsteinn Másson skrifar Skoðun Smábátar eru þjóðhagslega hagkvæmari en togarar Kjartan Sveinsson skrifar Skoðun Foreldrar eru sérfræðingar í sínum börnum Valdimar Víðisson skrifar Skoðun Vísindin vakna til nýsköpunar! Einar Mäntylä skrifar Skoðun Risastórt lýðheilsumál sem Alþingi hunsar Sigurður Hólmar Jóhannesson skrifar Skoðun Þess vegna býð ég mig fram Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Sleppum brúnni og förum betri leið framhjá Selfossi Elliði Vignisson skrifar Skoðun Einstakur atburður og viðbúnaður Marinó G. Njálsson skrifar Skoðun Framboð er eina leiðin Eiríkur St. Eiríksson skrifar Skoðun Háskóli Íslands er ekki að sinna skyldum sínum Silja Höllu Egilsdóttir skrifar Skoðun Verðmætasköpun og kennarar Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Nýjar lausnir gegn ofbeldi Drífa Snædal skrifar Skoðun Lögin um það sem er bannað Helgi Brynjarsson skrifar Skoðun Að dansa í regninu Lóa Björk Ólafsdóttir skrifar Skoðun Dauðarefsing Pírata Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Af hverju erum við að þessu? Kjartan Sveinn Guðmundsson skrifar Skoðun Upplýsingaóreiða í boði orkugeirans og Landsvirkjunar Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Úrskurðargrautur lögmanna Ómar R. Valdimarsson skrifar Skoðun Er vitlaust gefið í stjórnmálum? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Hinn langi USArmur Ísraels Ingólfur Steinsson skrifar Skoðun Kveðja frá Heimssýn til landsfundar VG 2024 Haraldur Ólafsson skrifar Skoðun Þjóðaróperan á Alþingi í nær 70 ár Finnur Bjarnason,Þórunn Sigurðardóttir skrifar Skoðun Um Ölfusárbrú og veggjöld Haukur Arnþórsson skrifar Sjá meira
Ríkið heldur úti starfsemi lögreglunnar segir í 1. gr. lögreglulaga, til þess að tryggja öryggi borgaranna, segir í 2. gr. Það þarf fjárveitingar og lagaleg úrræði til þess að tryggja þessa lagaskyldu. Ein meginniðurstaða 22. júlí nefndarinnar um harmleikinn í Ósló og Útey á síðasta ári er sú að norsk stjórnvöld hafi brugðist í því hlutverki sínu að vernda borgarana. Til að skerpa á þeirri fullyrðingu segir síðan: „Skjótari viðbrögð lögreglu voru raunverulegur möguleiki." Önnur meginniðurstaða nefndarinnar er sú að viðhorf til löggæslu verði að breytast. Þetta er afar athyglisvert og rímar við tilfinningu lögreglumanna. Stjórnmálamenn og almenningur verða að horfast í augu við þá staðreynd að velferðarkerfið er einskis virði ef öryggi borgaranna er ekki tryggt. Að tryggja öryggi samfélagsins er frumskylda ríkisvaldsins. Þegar það er tryggt er rétt að fara að huga að öðrum þáttum velferðarkerfisins. Á Norðurlöndum sem og annars staðar hefur tilfellum fjölgað þar sem einstaklingar undirbúa sig mánuðum saman með það að markmiði að drepa samborgara sína. Dæmi frá Finnlandi, Danmörku og Noregi og Þýskalandi sýna okkur það. Þetta og skipulögð glæpasamtök eru stærstu áskoranir lögreglumanna. Mikið vantar upp á að íslenskir lögreglumenn geti tekist á við þessar áskoranir. Lögreglumönnum hefur fækkað verulega. Verkefnin eru á sama tíma flóknari og hættulegri. Akstur lögreglubifreiða og þar með sýnileiki hefur dregist saman um þriðjung á öllu landinu. Víða á landsbyggðinni hefur lögreglustöðvum verið lokað og mörg lögreglulið hafa þurft að leggja af sólarhringsvaktir og banna almennt eftirlit á lögreglubifreiðum til að ná endum saman. Einungis er heimilt að aka í útköll. Hrollvekjandi staðreynd Nám við Lögregluskólann hér á landi er mun styttra en í öðrum norrænum ríkjum, auk þess sem hann er metinn til færri framhaldsskólaeininga en öryggisvarðanámskeið hjá Mími. Þetta er ísköld hrollvekjandi staðreynd. Síðan ég fór í Lögregluskólann 1992 hefur bóklega námið ekkert lengst, starfsnámið hefur styst og lítil þróun orðið í námsefninu. Endurmenntun lögreglumanna hér hefur nánast þurrkast út miðað við fyrri tíma. Handtökuþjálfun, taktík og sjálfsvarnarþjálfun er lúxus sem almennir lögreglumenn lesa bara um í erlendum fagtímaritum. Lagaheimildir til rannsókna hér standa heimildum lögreglu í nágrannalöndum okkar langt að baki. Nýlegt frumvarp innanríkisráðherra er því miður engin lausn á þeim vanda. Um það eru fagaðilar sammála. Það eru engin skynsamleg rök fyrir því að íslenska lögreglan hafi ekki sömu rannsóknarúrræði og starfsbræður þeirra annars staðar á Norðurlöndum og víðar. Innanríkisráðherra greip nýverið til þess ráðs að takmarka rannsóknarúrræði lögreglu með breytingum á sakamálalögum. Enda var prófkjör fram undan. Afleiðing stöðugs niðurskurðar og skilningsleysis er of fámenn, vanbúin, of lítið menntuð og lítið þjálfuð löggæsla sem getur engan veginn haldið úti markverðu sýnilegu eftirliti né hefur næg rannsóknarúrræði til að takast á við það verkefni að tryggja öryggi borgaranna. Ekki hlustað Innanríkisráðherra er duglegur að minna lögreglumenn á að hér hafi nú orðið hrun og því séu engir peningar til. Hversu lengi á sú afsökun að duga? Það hefur margsýnt sig að Alþingi hefur undanfarin ár ráðstafað verulegum fjármunum í ýmis pólitísk hugðarefni. Grænkun fyrirtækja fær t.d. 500 milljónir skv. fjárlögum sem liggja nú til afgreiðslu. Forgangsröðunin er einfaldlega röng. Ábyrgðin er hjá stjórnmálamönnunum. Það var niðurskurður hjá lögreglunni í Ósló sem varð til þess að flugmenn lögregluþyrlunnar voru sendir í sumarfrí án afleysinga. Lögreglustjórinn í Ósló gerði dómsmálaráðherranum grein fyrir þessu skömmu fyrir 22. júlí 2011. Það er alveg ljóst hvar ábyrgðin liggur á því að lögreglumenn komust ekki nógu snemma til Úteyjar. Ítrekað undanfarin misseri hafa fagsamtök lögreglumanna krafist þess að mannafla og fjárveitingarþörf lögreglu og öryggisstig fyrir Ísland verði skilgreint. Á þetta hefur ekki verið hlustað. Yfirmenn lögreglu eru tregir til að játa þessa stöðu í fjölmiðlum enda alls ekki gott að segja löggæsluna veikburða. Fjárveitingar til lögreglu hafa að raunvirði dregist saman um milljarða. Frumvörp til lögreglulaga og annarra lagalegra úrræða litast af pólitískum áherslum en ekki raunverulegum þörfum lögreglunnar. Stjórnmálamenn verða að axla ábyrgð á frumskyldum sínum. Að tryggja öryggi borgaranna. Það kom í ljós að norskir stjórnmálamenn brugðust skyldum sínum. Hvað ætla þeir íslensku að gera?
Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur Skoðun
Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun
Skoðun Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur skrifar
Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur Skoðun
Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun