Þröngir hagsmunir Ólafur Þ. Stephensen skrifar 18. ágúst 2011 07:15 Bjarni Benediktsson, formaður Sjálfstæðisflokksins, sagði í byrjun vikunnar að draga ætti umsókn Íslands um aðild að Evrópusambandinu til baka. Yfirlýsingin var ekki nýmæli. Rökstuðningurinn var það hins vegar. Í viðtali við Vísi sagði Bjarni að tvennt hefði breytzt frá því að sótt var um aðild að ESB, en sjálfur var hann einu sinni hlynntur umsókn. Annars vegar ættu Íslendingar nóg með sitt, meðal annars glímuna við að ná jafnvægi í ríkisfjármálunum. Hins vegar væru evruríkin í kapphlaupi við tímann að bjarga forsendum samstarfsins og ESB að þróast í „sambandsríki þar sem hvert og eitt aðildarríki þarf að gefa eftir af sínu forræði á sviði ríkisfjármála“. Um fyrri röksemdina er það að segja að flest ríki sem sótt hafa og samið um aðild að ESB hafa um leið verið upptekin af eigin vandamálum. Einhvern veginn hafa þau þó náð að sinna hvoru tveggja í einu. Oft hefur það markmið að verða aðildarríki sambandsins einmitt verið hvati til nauðsynlegra umbóta. Ef ríkisstjórnin væri til dæmis sammála innbyrðis um þetta markmið, mætti ætla að minni lausatök væru á ríkisfjármálunum. Um seinni röksemdina má segja að hún sé ný útgáfa af þeim útjöskuðu rökum sem notuð hafa verið gegn því að sækja um aðild að ESB undanfarin tuttugu ár eða svo; að framtíð sambandsins sé í svo mikilli óvissu að ekki sé rétti tíminn til að sækja um aðild. Evrópusambandið er hins vegar í stöðugri þróun. Í bráðum sextíu ára sögu þess hefur ýmislegt gengið á og samstarfið lent í alls konar uppnámi og kreppu. Árið 1992 sprakk til dæmis gengissamstarfið sem var undanfari evrunnar. Þá stóð ekki á spádómum um endalok ESB, að evran yrði aldrei að veruleika o.s.frv. Reyndin varð önnur. ESB-ríkin hafa að lokum jafnað ágreining og leyst úr vandamálum vegna þess sameiginlega mats að sameinuð séu þau sterkari en sundruð. Af sömu ástæðu hafa umsóknarríki ekki hlaupið upp til handa og fóta og slitið viðræðum. Þau hafa horft til langtímahagsmunanna af því að eiga aðild að þessu samstarfi. Skrýtið er að heyra forystumenn Sjálfstæðisflokksins gagnrýna viðleitni ESB til að framfylgja þeim aga í ríkisfjármálum sem evruríkin undirgengust strax í upphafi og telja að hennar vegna eigi Ísland ekki heima í samstarfinu. Fyrir ríki sem hefur sitt á þurru í hagstjórninni, þar á meðal í ríkisfjármálum, er þessi agi ekki vandamál. Fyrir skussana er hann það hins vegar. Talandi um „forræði á sviði ríkisfjármála“ má rifja upp að eftir að Ísland klúðraði eigin efnahagsmálum fengum við fjárhagsaðstoð frá vina- og nágrannaríkjum, sem settu það skilyrði að við sýndum aga og ábyrgð með því að fylgja áætlun Alþjóðagjaldeyrissjóðsins, meðal annars í ríkisfjármálum. Þannig getur „forræðið“ farið fyrir lítið, jafnvel þótt ríki séu ekki í ESB. Málflutningur formanns Sjálfstæðisflokksins bendir því miður til að þar sé ekki horft til langtímahagsmuna og „ískalds hagsmunamats“ fyrir Ísland, heldur í mesta lagi fram í nóvember og þá til mun þrengri hagsmuna. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ólafur Stephensen Mest lesið Munu bara allir fá dánaraðstoð? Bjarni Jónsson Skoðun Heilbrigðiskerfið logar og er að hrynja: Þú áttir betra skilið Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Treystir þú konum? Hópur 72 kvenna úr sex stjórnmálaflokkum Skoðun Fólk eða fífl? Anna Gunndís Guðmundsdóttir Skoðun Að vera ung kona á Íslandi árið 2024 Eden Ósk Eyjólfsdóttir Skoðun Á að banna rauða jólasveininn? Stefán Vagn Stefánsson Skoðun Hvað er Arne Slot þjálfari Liverpool að gera rétt?–vangaveltur frá sálfræðingi Andri Hrafn Sigurðsson Skoðun Eigum við ekki bara að klára þetta Hafdís Hrönn Hafsteinsdóttir Skoðun Fræðsluskylda í stað skólaskyldu Eldur Smári Kristinsson Skoðun Græðgin er komin út fyrir öll mörk Sigurjón Þórðarson Skoðun
Bjarni Benediktsson, formaður Sjálfstæðisflokksins, sagði í byrjun vikunnar að draga ætti umsókn Íslands um aðild að Evrópusambandinu til baka. Yfirlýsingin var ekki nýmæli. Rökstuðningurinn var það hins vegar. Í viðtali við Vísi sagði Bjarni að tvennt hefði breytzt frá því að sótt var um aðild að ESB, en sjálfur var hann einu sinni hlynntur umsókn. Annars vegar ættu Íslendingar nóg með sitt, meðal annars glímuna við að ná jafnvægi í ríkisfjármálunum. Hins vegar væru evruríkin í kapphlaupi við tímann að bjarga forsendum samstarfsins og ESB að þróast í „sambandsríki þar sem hvert og eitt aðildarríki þarf að gefa eftir af sínu forræði á sviði ríkisfjármála“. Um fyrri röksemdina er það að segja að flest ríki sem sótt hafa og samið um aðild að ESB hafa um leið verið upptekin af eigin vandamálum. Einhvern veginn hafa þau þó náð að sinna hvoru tveggja í einu. Oft hefur það markmið að verða aðildarríki sambandsins einmitt verið hvati til nauðsynlegra umbóta. Ef ríkisstjórnin væri til dæmis sammála innbyrðis um þetta markmið, mætti ætla að minni lausatök væru á ríkisfjármálunum. Um seinni röksemdina má segja að hún sé ný útgáfa af þeim útjöskuðu rökum sem notuð hafa verið gegn því að sækja um aðild að ESB undanfarin tuttugu ár eða svo; að framtíð sambandsins sé í svo mikilli óvissu að ekki sé rétti tíminn til að sækja um aðild. Evrópusambandið er hins vegar í stöðugri þróun. Í bráðum sextíu ára sögu þess hefur ýmislegt gengið á og samstarfið lent í alls konar uppnámi og kreppu. Árið 1992 sprakk til dæmis gengissamstarfið sem var undanfari evrunnar. Þá stóð ekki á spádómum um endalok ESB, að evran yrði aldrei að veruleika o.s.frv. Reyndin varð önnur. ESB-ríkin hafa að lokum jafnað ágreining og leyst úr vandamálum vegna þess sameiginlega mats að sameinuð séu þau sterkari en sundruð. Af sömu ástæðu hafa umsóknarríki ekki hlaupið upp til handa og fóta og slitið viðræðum. Þau hafa horft til langtímahagsmunanna af því að eiga aðild að þessu samstarfi. Skrýtið er að heyra forystumenn Sjálfstæðisflokksins gagnrýna viðleitni ESB til að framfylgja þeim aga í ríkisfjármálum sem evruríkin undirgengust strax í upphafi og telja að hennar vegna eigi Ísland ekki heima í samstarfinu. Fyrir ríki sem hefur sitt á þurru í hagstjórninni, þar á meðal í ríkisfjármálum, er þessi agi ekki vandamál. Fyrir skussana er hann það hins vegar. Talandi um „forræði á sviði ríkisfjármála“ má rifja upp að eftir að Ísland klúðraði eigin efnahagsmálum fengum við fjárhagsaðstoð frá vina- og nágrannaríkjum, sem settu það skilyrði að við sýndum aga og ábyrgð með því að fylgja áætlun Alþjóðagjaldeyrissjóðsins, meðal annars í ríkisfjármálum. Þannig getur „forræðið“ farið fyrir lítið, jafnvel þótt ríki séu ekki í ESB. Málflutningur formanns Sjálfstæðisflokksins bendir því miður til að þar sé ekki horft til langtímahagsmuna og „ískalds hagsmunamats“ fyrir Ísland, heldur í mesta lagi fram í nóvember og þá til mun þrengri hagsmuna.
Hvað er Arne Slot þjálfari Liverpool að gera rétt?–vangaveltur frá sálfræðingi Andri Hrafn Sigurðsson Skoðun
Hvað er Arne Slot þjálfari Liverpool að gera rétt?–vangaveltur frá sálfræðingi Andri Hrafn Sigurðsson Skoðun