Ísland á réttri leið Steingrímur J. Sigfússon skrifar 18. maí 2011 07:00 Tölur um viðsnúning í afkomu ríkissjóðs frá árinu 2008 til ársins 2011 tala sínu máli. Halli ríkissjóðs árið 2008, eftir hrun efnahagskerfisins, varð bókfærður upp á 216 mia. kr. Á þessu ári er áætlaður halli samkvæmt fjárlögum komin undir 40 mia. kr. og frumjöfnuður orðinn jákvæður, þ.e. kominn er afgangur í ríkissjóð þegar horft er framhjá vaxtatekjum og vaxtagjöldum ríkissjóðs. Þessi kröftuga umbreyting, sem vakið hefur athygli utan landsteina, gerir ríkissjóði nú kleift að koma með myndarlegum hætti að gerð kjarasamninga. Svigrúmið sem myndast hefur í ríkisfjármálum á grunni ofangreinds árangurs gerir það mögulegt að hækka bótaflokka, efla framkvæmdir á vegum ríkisins, verðtryggja persónufrádrátt frá og með 2012, standa að baki kjarabótum til opinberra starfsmann og efla menntun, svo fátt eitt úr yfirlýsingu ríkisstjórnarinnar vegna kjarasamninga sé nefnt. Hin erfiðu ár umfangsmikils niðurskurðar í ríkisfjármálum eru að baki og við tekur stíft aðhald. Vonir eru bundnar við að vöxtur hagkerfisins á þeim grunni, sem lagður hefur verið, geri okkur kleift að standa undir kjara- og velferðarsókn næstu ára og ná samtímis áframhaldandi árangri við að gera ríkisfjármálin sjálfbær. Því er þó ekki að leyna að tekjuáhrif, en einkum þó útgjaldaáhrif tengd kjarasamningum eru umtalsverð og því sætir nú efnahagsáætlun til meðallangs tíma endurskoðun. Það er jafnframt ánægjulegt að í apríl minnkaði atvinnuleysi um hálft prósentustig. Atvinnuleysi er þó enn of hátt miðað við það sem við þekkjum hér á landi en full ástæða er til að ætla að góðar horfur framundan um fjárfestingar í hagkerfinu taki nú að vinna á því böli. Nú þegar eru hafnar framkvæmdir við að reisa kísilflöguverksmiðju í Helguvík, stækkun í Straumsvík og bygging Búðarhálsvirkjunar er í fullum gangi. Fjölmargir fleiri aðilar hafa lýst yfir áhuga á að fjárfesta í stórum verkefnum hér á landi. Þess má geta að í yfirlýsingu ríkisstjórnarinnar er gert ráð fyrir fjárfestingu upp á 80 mia kr. í Þingeyjarsýslum en fjárfestingar í heild á landinu eiga eftir, og þurfa auðvitað, að aukast verulega. Óbreytt lánshæfismat - varnarsigur Niðurstaða Standard & Poors og áður Moody´s um óbreytt lánshæfismat og ákvörðun Fitch um að færa lánshæfishorfur Íslands af neikvæðum í stöðugar má heita varnarsigur. Auðvitað hefði verið betra að lánshæfismatsfyrirtækin hefðu hækkað lánshæfismat landsins eins og þau gáfu sterklega til kynna að yrði gert ef samningar vegna Icesave hefðu verið samþykktir. En úr því að svo varð ekki er það tvímælalaust til bóta að lánshæfismatið lækkaði ekki. Varnarsigurinn er líka mikilvægur í samhengi kjarasamninga og væntanlegra fjárfestinga því forsenda margra þeirra verkefna sem ráðist verður í er lánsfjármögnun mikilvægra aðila á borð við Landsvirkjun. Neikvæðar horfur í lánamálum ríkisins hefði því getað haft áhrif á stöðu Landsvirkjunar og því afar mikilvægt að horfurnar séu stöðugar og helst batnandi. Á bak við þennan varnarsigur er líka mikil vinna við að koma á framfæri upplýsingum um raunverulega stöðu landsins – benda á undirliggjandi styrkleika hagkerfisins og vænlegar framtíðarhorfur. Niðurstaða matsfyrirtækjanna, hvað sem mönnum kann að finnast um þau, er staðfesting á því að umheimurinn er meðvitaður um að Ísland er smátt og smátt að sigrast á sínum miklu erfiðleikum. Svartagallsraus ýmissa aðila hér heima fyrir breytir ekki framkominni niðurstöðu þeirra heldur er litið til þess árangurs sem náðst hefur í glímunni við hrunið. Framanaf gekk bölsýnin út á að yfirvofandi væri greiðsluþrot landsins og til voru þeir sem vildu gefast upp og leita eftir inngöngu í Parísarklúbbinn. Sá kór hefur að mestu þagnað og meira en 1½ ár er liðið síðan að Ísland hvarf af lista yfir þær þjóðir sem líklegastar eru til að stefna í greiðsluþrot. Þó svo að Ísland standi enn frammi fyrir margvíslegum og erfiðum úrlausnarefnum er það versta óumdeilanlega að baki. Á komandi mánuðum munu margir finna fyrir því að hagkerfið er farið að taka við sér og róðurinn á ýmsan hátt tekinn að léttast. Um leið og við látum það almennt eftir okkur að trúa þessu munu miklir kraftar leysast úr læðingi. Það er komin tími til. Nú er það “samtakið”og trú á framtíðina sem gildir. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Steingrímur J. Sigfússon Mest lesið Carbfix: Stærsta framlag Íslands í loftslagsmálum heimsins Sævar Freyr Þráinsson Skoðun Mengum meira Heiðar Guðjónsson Skoðun Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Hvað verður um Kára? Helga Sigrún Harðardóttir Skoðun Sigmundi Davíð svarað Björn Bjarnason Skoðun Coda Terminal hefur ekki áhrif á neysluvatnsból höfuðborgarsvæðisins Sigrún Tómasdóttir Skoðun Ferðatryggingar og val á kreditkorti Svandís Edda Hólm Jónudóttir Skoðun Af hverju leka gluggar fyrr en áður? Böðvar Bjarnason Skoðun Halldór 05.07.2024 Halldór Að óttast blokkir Ásta Logadóttir Skoðun Skoðun Skoðun Carbfix: Stærsta framlag Íslands í loftslagsmálum heimsins Sævar Freyr Þráinsson skrifar Skoðun Sigmundi Davíð svarað Björn Bjarnason skrifar Skoðun Coda Terminal hefur ekki áhrif á neysluvatnsból höfuðborgarsvæðisins Sigrún Tómasdóttir skrifar Skoðun Líf og dauði leikur á hnífsegg Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar Skoðun Mengum meira Heiðar Guðjónsson skrifar Skoðun Hvað verður um Kára? Helga Sigrún Harðardóttir skrifar Skoðun Að eiga tertuna og borða hana líka – svar til formanns Hildur Sverrisdóttir skrifar Skoðun Hik er sama og tap Ingólfur Sverrisson skrifar Skoðun Af hverju leka gluggar fyrr en áður? Böðvar Bjarnason skrifar Skoðun Hluta þjóðarinnar hent út í kuldann – hinn baðar sig í sólinni Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Að óttast blokkir Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Engin gúrka hjá Blaðamannafélaginu Sigríður Dögg Auðunsdóttir,Freyja Steingrímsdóttir skrifar Skoðun Stórnotendur eru kjölfestan í íslenska raforkukerfinu Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Ert þú í góðu netsambandi? Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar Skoðun Evrópa og myrkrið framundan Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Heilræði fyrir Nýhaldið Sigmundur Davíð Gunnlaugsson skrifar Skoðun Glútenlaust gull á grillið Anna Gunndís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Kaupin á eyrinni Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Lokunaruppboð í Kauphöllinni Baldur Thorlacius skrifar Skoðun Viðreisn mun leggja fram tillögu um íbúakosningu um Coda Terminal verkefnið í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Ferðatryggingar og val á kreditkorti Svandís Edda Hólm Jónudóttir skrifar Skoðun Af hverju að byggja Coda Terminal? Ólafur Elínarson,Sandra Ósk Snæbjörnsdóttir skrifar Skoðun Hljóð úr horni Ingólfur Sverrisson skrifar Skoðun ESB fyrir almenning Oddný G. Harðardóttir skrifar Skoðun Strámaðurinn mikli Kristján Hreinsson skrifar Skoðun Árið er 2024 Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Samkeppni í nýju ljósi Páll Hermannsson skrifar Skoðun Það er verið að grafa dýpri fátæktargjá Rúnar Sigurjónsson skrifar Skoðun „Hæ ástin, þarf að millifæra, getur þú samþykkt beiðnina?“ Heiðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Algeng þvæla um Evrópusambandið Jón Frímann Jónsson skrifar Sjá meira
Tölur um viðsnúning í afkomu ríkissjóðs frá árinu 2008 til ársins 2011 tala sínu máli. Halli ríkissjóðs árið 2008, eftir hrun efnahagskerfisins, varð bókfærður upp á 216 mia. kr. Á þessu ári er áætlaður halli samkvæmt fjárlögum komin undir 40 mia. kr. og frumjöfnuður orðinn jákvæður, þ.e. kominn er afgangur í ríkissjóð þegar horft er framhjá vaxtatekjum og vaxtagjöldum ríkissjóðs. Þessi kröftuga umbreyting, sem vakið hefur athygli utan landsteina, gerir ríkissjóði nú kleift að koma með myndarlegum hætti að gerð kjarasamninga. Svigrúmið sem myndast hefur í ríkisfjármálum á grunni ofangreinds árangurs gerir það mögulegt að hækka bótaflokka, efla framkvæmdir á vegum ríkisins, verðtryggja persónufrádrátt frá og með 2012, standa að baki kjarabótum til opinberra starfsmann og efla menntun, svo fátt eitt úr yfirlýsingu ríkisstjórnarinnar vegna kjarasamninga sé nefnt. Hin erfiðu ár umfangsmikils niðurskurðar í ríkisfjármálum eru að baki og við tekur stíft aðhald. Vonir eru bundnar við að vöxtur hagkerfisins á þeim grunni, sem lagður hefur verið, geri okkur kleift að standa undir kjara- og velferðarsókn næstu ára og ná samtímis áframhaldandi árangri við að gera ríkisfjármálin sjálfbær. Því er þó ekki að leyna að tekjuáhrif, en einkum þó útgjaldaáhrif tengd kjarasamningum eru umtalsverð og því sætir nú efnahagsáætlun til meðallangs tíma endurskoðun. Það er jafnframt ánægjulegt að í apríl minnkaði atvinnuleysi um hálft prósentustig. Atvinnuleysi er þó enn of hátt miðað við það sem við þekkjum hér á landi en full ástæða er til að ætla að góðar horfur framundan um fjárfestingar í hagkerfinu taki nú að vinna á því böli. Nú þegar eru hafnar framkvæmdir við að reisa kísilflöguverksmiðju í Helguvík, stækkun í Straumsvík og bygging Búðarhálsvirkjunar er í fullum gangi. Fjölmargir fleiri aðilar hafa lýst yfir áhuga á að fjárfesta í stórum verkefnum hér á landi. Þess má geta að í yfirlýsingu ríkisstjórnarinnar er gert ráð fyrir fjárfestingu upp á 80 mia kr. í Þingeyjarsýslum en fjárfestingar í heild á landinu eiga eftir, og þurfa auðvitað, að aukast verulega. Óbreytt lánshæfismat - varnarsigur Niðurstaða Standard & Poors og áður Moody´s um óbreytt lánshæfismat og ákvörðun Fitch um að færa lánshæfishorfur Íslands af neikvæðum í stöðugar má heita varnarsigur. Auðvitað hefði verið betra að lánshæfismatsfyrirtækin hefðu hækkað lánshæfismat landsins eins og þau gáfu sterklega til kynna að yrði gert ef samningar vegna Icesave hefðu verið samþykktir. En úr því að svo varð ekki er það tvímælalaust til bóta að lánshæfismatið lækkaði ekki. Varnarsigurinn er líka mikilvægur í samhengi kjarasamninga og væntanlegra fjárfestinga því forsenda margra þeirra verkefna sem ráðist verður í er lánsfjármögnun mikilvægra aðila á borð við Landsvirkjun. Neikvæðar horfur í lánamálum ríkisins hefði því getað haft áhrif á stöðu Landsvirkjunar og því afar mikilvægt að horfurnar séu stöðugar og helst batnandi. Á bak við þennan varnarsigur er líka mikil vinna við að koma á framfæri upplýsingum um raunverulega stöðu landsins – benda á undirliggjandi styrkleika hagkerfisins og vænlegar framtíðarhorfur. Niðurstaða matsfyrirtækjanna, hvað sem mönnum kann að finnast um þau, er staðfesting á því að umheimurinn er meðvitaður um að Ísland er smátt og smátt að sigrast á sínum miklu erfiðleikum. Svartagallsraus ýmissa aðila hér heima fyrir breytir ekki framkominni niðurstöðu þeirra heldur er litið til þess árangurs sem náðst hefur í glímunni við hrunið. Framanaf gekk bölsýnin út á að yfirvofandi væri greiðsluþrot landsins og til voru þeir sem vildu gefast upp og leita eftir inngöngu í Parísarklúbbinn. Sá kór hefur að mestu þagnað og meira en 1½ ár er liðið síðan að Ísland hvarf af lista yfir þær þjóðir sem líklegastar eru til að stefna í greiðsluþrot. Þó svo að Ísland standi enn frammi fyrir margvíslegum og erfiðum úrlausnarefnum er það versta óumdeilanlega að baki. Á komandi mánuðum munu margir finna fyrir því að hagkerfið er farið að taka við sér og róðurinn á ýmsan hátt tekinn að léttast. Um leið og við látum það almennt eftir okkur að trúa þessu munu miklir kraftar leysast úr læðingi. Það er komin tími til. Nú er það “samtakið”og trú á framtíðina sem gildir.
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Skoðun Coda Terminal hefur ekki áhrif á neysluvatnsból höfuðborgarsvæðisins Sigrún Tómasdóttir skrifar
Skoðun Viðreisn mun leggja fram tillögu um íbúakosningu um Coda Terminal verkefnið í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson skrifar
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun