Skoðun

Raunhæfur niðurskurður – eða stórfelldir fólksflutningar

Niðurskurðartillögur heilbrigðismála í fjárlagafrumvarpi ríkis­stjórnar Samfylkingar og Vinstri grænna - sem kenna sig við vinstri velferð - mælast vægast sagt illa fyrir. Fjölmörg mótmæli um land allt eru skýr skilaboð um að fólki sé misboðið það óréttlæti sem þar birtist.

Ályktanir eru samhljóða gagnrýni á samráðsleysi, þekkingarleysi á aðstæðum, ótti við alvarlegar samfélagslegar breytingar og óskýr markmið um raunverulegan sparnað. Jafnframt er fullyrt að áætlaðar breytingar leiði til lakari heilbrigðisþjónustu og enn ójafnari aðgangs landsmanna að sjúkrahús- og sérfræðiþjónustu.



Í heilbrigðisþjónustunni þarf að skera niður um 4,7 milljarða kr.Heilbrigðisráðuneytið forgangsraðar niðurskurðinum með því að hlífa skuli heilsugæslu og stóru sjúkrahúsunum í Reykjavík og Akureyri ásamt Akranesi, sá hluti heilbrigðiskerfisins tekur til sín rúmlega 90% af fjármagni til heilbrigðismála - niðurskurður 1,7 milljarðar. Hinsvegar er áætlað samkvæmt frumvarpinu að skera niður sjúkrasvið annarra heilbrigðisstofnana víðsvegar um landið um 3 milljarða króna. Stofnanir með innan við 10% af heildarfjárveitingu til sjúkrahús- og sérfræðiþjónustu. Hvar er jafnræðið um að allir njóti grunnþjónustu óháð efnahag og búsetu?



Skera á niður þjónustu um 3 milljarðaÞað svarar til 31-75% af starfsemi einstakra sjúkrasviða litlu sjúkrahúsanna á landsbyggðinni.

Stefna ráðuneytisins er að í hverju umdæmi verði almenn sjúkrahúsþjónusta með almennum lyflækningum og grunnheilbrigðisþjónustu, sbr. lög um heilbrigðisþjónustu. Lög og reglugerðir ákveða hvar og hvaða starfsemi. Almenn heilbrigðisþjónusta er skilgreind sem heilsugæsla, þjónusta og hjúkrun á hjúkrunarheimilum og hjúkrunarrýmum stofnana og almenn sjúkrahúsþjónusta. Almenn sjúkrahúsþjónusta á litlu sjúkrahúsunum er fyrst og fremst lyflækningar og hjúkrun við ýmsum bráðum sjúkdómum og nauðsynlegustu rannsóknir þeim tengdar.

Niðurskurður ráðuneytisins gengur út á að lækka greiðslur fyrir legudaga. Óútskýrður er munur milli stofnana frá 38-68 þús. á landsbyggð en á sérhæfðari sjúkrahúsum t.d. LSH er kostnaðurinn ca. 150 þús. eða ca. þrisvar sinnum hærri. Hvernig sparnaður næst með að flytja lögboðna grunnþjónustu til Reykjavíkur eða Akureyrar til sérhæfðra sjúkrahúsa er óskiljanlegt. Líklegri niðurstaða er að útgjöld aukist þar sem grunnþjónusta á hátæknisjúkrahúsunum er margfalt dýrari en á litlu nærþjónustu sjúkrahúsunum.



Glórulaus niðurskurður – stóraukin útgjöldNefna má dæmi um hvernig niðurskurðurinn bitnar á einstaka svæðum t.d. Heilbrigðisstofnun Suðurlands (HSu). Lækkun fjárframlags til sjúkrasviðs er um 56,5%. Afleiðingin verður í stórum dráttum sú, að mati framkvæmdastjóra HSu, að núverandi þjónusta sjúkrahússins sem almenns sjúkrahúss leggst af. Verkefnin færast til LSH. Einnig mun göngu- og dagdeildarþjónusta sérfræðilækna flytjast á læknastofur á höfuðborgarsvæðinu. Þjónusta sjúkrahússins sem bakhjarls fyrir heimahjúkrun og slysa- og bráðaþjónustu hverfur.

Þessi lýsing gæti átt við um hvaða heilbrigðisstofnun sem er á landsbyggðinni.

Augljóst er að sparnaður verður enginn en mikill aukakostnaður og óþægindi leggst á sjúklinga og aðstandendur þeirra. Um er að ræða stórkostlega tilfærslu á verkefnum og fólki jafnt sjúklingum sem aðstandendum þeirra, einnig starfsfólki í heilbrigðisgeiranum.

Líkleg afleiðing er að stórhækka þarf fjárveitingar til LSH og Sjúkratrygginga Íslands til að geta staðið undir aukinni þjónustu í Reykjavík. Þangað fara 85% af fjárveitingum til sjúkrahús- og sérfræðiþjónustu.

Sjúkrahúsin eru með stærstu vinnustöðum í viðkomandi byggðarlögum. Ljóst er, að ekki verður hætt að veita skjólstæðingum þessa þjónustu, verkefnin einfaldlega flytjast annað. Í þessari aðför ríkisstjórnar VG og Samfylkingar að grunnþjónustu íbúa landsbyggðar á að færa störf til höfuðborgarsvæðisins í ríkari mæli en nokkurn tíma hefur sést fyrr.



Stefnumótun er brýnÍ veðri hefur verið látið vaka að unnið sé samkvæmt langtíma stefnumótun um verulegar breytingar á heilbrigðisþjónustu við landsmenn. Stefnu um að á landinu verði tvö sjúkrahús í Reykjavík og á Akureyri. Þessi umræða hefur hvorki verið við fagfólk á landsbyggðinni né heimaaðila. Ekki hefur verið sýnt fram á heildarsparnað eða hagræðingu - hvað þá að verið sé að bæta þjónustuna. Lágmark er að hefja stefnumótun á að greina grunnþarfir íbúa á hverju svæði. Slík vinna getur aldrei haft upphaf og endi á skrifborði í Reykjavík.

Setjumst öll yfir verkefnið og vinnum saman að lausn þess, þannig náum við árangri. Leið ríkisstjórnar­innar er ekki fær. Niðurskurður er óhjákvæmilegur en forsenda niðurskurðar í heilbrigðiskerfinu er að verja grunnþjónustuna - nærþjónustuna. Lágmarksþjónusta fyrir alla óháð efnahag og búsetu. Ríkisstjórnin er ekki á þeirri leið.

Ef ríkisstjórnin treystir sér ekki í verkefnið á hún að fara frá. Þjóðstjórn taki við um þau grundvallarverkefni sem bíða úrlausnar. Annað má bíða.






Skoðun

Sjá meira


×