Viðskipti innlent

Óljóst hverjir eiga þrjátíu milljarða

Vilhjálmur Þór, forstjóri SÍS, og Seved Apelquist skrifa undir samning 1946. Jakob Frímannsson og Bengt Frænkel standa að baki.
Vilhjálmur Þór, forstjóri SÍS, og Seved Apelquist skrifa undir samning 1946. Jakob Frímannsson og Bengt Frænkel standa að baki.

Samvinnusjóðurinn verður kjölfestan í þessu. Það er alveg ljóst að hann verður stærstur,“ segir Benedikt Sigurðsson, framkvæmdastjóri Eignarhaldsfélagsins Samvinnutrygginga.

Ákveðið var í sumar að stofna Fjárfestingarfélagið Gift hf. upp úr Eignarhaldsfélaginu Samvinnutryggingum. Eigið fé Gift er talið nema um þrjátíu milljörðum króna. Markaðsvirði skráðra félaga á síðari hluta ársins kynni þó að hafa rýrt þá tölu.

Samvinnutryggingar voru í sinni tíð svonefnt gagnkvæmt tryggingafélag en í því felst að þeir sem tryggðu hjá félaginu eignuðust þar líka hlut, Hlutur hvers og eins hefur verið bundinn í Eignarhaldsfélaginu, þangað til núna, þegar til stendur að slíta því.

Miðað er við að viðskiptamenn sem tryggðu hjá Samvinnutryggingum tvö seinustu starfsárin, 1987 og 1988, eigi hlut í Gift. Einnig þeir sem voru með lögboðna brunatryggingu árin 1992 og 1993. Fram kemur í samþykktum félagsins að réttindi einstaklinga falli niður tveimur árum eftir andlát. Lög­aðilar, stofnanir og fyrirtæki hafa þurft að halda óslitnum vátryggingaviðskiptum við Vátryggingafélag Íslands (VÍS).

SLITIN GAGNRÝND
Finnur Ingólfsson Fyrrverandi viðskipta- og iðnaðarráðherra og varaformaður Framsóknarflokksins. Var forstjóri VÍS. Situr í fulltrúaráði Eignarhaldsfélagsins Samvinnutrygginga.

„Að mínum dómi átti að slíta Samvinnutryggingum árið 1989 og eigendurnir að fá hluti í VÍS,“ segir Sigurður G. Guðjónsson hæstaréttarlögmaður. „Ég tel að þeir sem áttu réttindi í Samvinnutryggingum við stofnun VÍS eigi þau enn.“ Sigurður bætir því við að Samvinnutryggingar hafi verið stofnaðar sem samvinnufélag og líta beri á þær sem slíkar.

Tryggingastofnar Samvinnutrygginga og Brunabótafélags Íslands voru sameinaðir 5. febrúar árið 1989 og til varð VÍS.

Fram hefur komið að um 65 þúsund manns hafi átt eignarrétt í fyrirtækinu þegar það hætti starfsemi.

Kristinn Hallgrímsson, formaður skiptanefndar Eignarhaldsfélagsins, segir að ýmis álitamál séu til skoðunar. Ekki verði ljóst hverjir eigi hlut í Fjárfestingarfélaginu Gift fyrr en um eða eftir áramótin. Til stóð að skiptafundurinn yrði haldinn í september.

SAMVINNUSJÓÐURINN STÆRSTUR
Ólafur Ólafsson. Forstjóri Samskipa og aðaleigandi Kers sem átti Olíufélagið.

Samvinnusjóðurinn verður stærsti hluthafinn í Gift. Þangað hefur runnið eign þeirra sem tryggðu hjá Samvinnutryggingum en hafa látist eða hætt að tryggja hjá félaginu. Þá hafa líka runnið þangað réttindi fyrirtækja sem orðið hafa gjaldþrota eða hætt að tryggja.

Ætla má að um þriðjungur af um þrjátíu milljarða eigin fé Eignarhaldsfélagsins sé á forræði sjóðsins.

Sjóðurinn, sem er sjálfseignarstofnun, á að styrkja samfélagsverkefni og almannaheill.

„Næststærsti hluthafinn í Gift verður að líkindum Samband íslenskra samvinnufélaga,“ segir Guðsteinn Einarsson, kaupfélagsstjóri í Borgarnesi og stjórnarformaður Sambandsins. Hann bætir því við að Sambandið hafi verið langstærsti tryggingatakinn hjá Samvinnutryggingum og hafi auk þess lagt til stofnfé. Hann geri ráð fyrir því að eignarhlutur Sambandsins í Gift hlaupi á nokkrum milljörðum króna en þó sé erfitt að fullyrða nokkuð um það nú.

Ætla má að fleiri fyrirtæki sem eiga uppruna sinn í Sambandinu eignist nokkurn hlut í Gift. Til að mynda félög sem tengjast Ólafi Ólafssyni, stjórnarformanni og helsta eiganda Samskipa.

VENJULEGUR TRYGGJANDI FÁI 100.000
Valgerður Sverrisdóttir Fyrrverandi viðskipta- og iðnaðarráðherra. Varaformaður Framsóknarflokksins. Situr í fulltrúaráði Eignarhaldsfélagsins Samvinnu­trygginga.

Um 50 þúsund aðilar, einstaklingar og fyrirtæki, eignast hluti í Gift. Af þeim tuttugu milljörðum króna sem skiptast milli tryggjenda má ætla að SÍS fái mest, hugsanlega milljarða, en síðan fái önnur fyrirtæki sem eiga rætur að rekja til SÍS umtalsverða hluti.

Fram hefur komið að venjuleg fjölskylda sem tryggði hús, innbú og bíl geti gert ráð fyrir að fá um 100 þúsund króna hlut í Fjá

festingar­félaginu Gift. Þessar upplýsingar eru óstaðfestar.

Sé gert ráð fyrir að flestir í hópi tryggjenda hafi verið venju­legar fjölskyldur, má ætla að þær fái um fimm milljarða króna af hinum þrjátíu milljarða sjóði. Á milli 20 og 25 milljarðar af eigin fé fyrirtækisins verði hins vegar í höndum Samvinnusjóðsins, Sambands íslenskra samvinnufélaga og fleiri fyrirtækja.

Benedikt Sigurðsson, framkvæmdastjóri Samvinnutrygginga, bendir á að hæpið sé að fullyrða nokkuð um þetta, þar sem endanleg skipti liggi ekki fyrir.

Hver ræður?

„Þarna gengur eitthvert sjálfala fulltrúaráð en félagsmenn hafa lítil áhrif á þetta,“ segir Sigurður G. Guðjónsson, um stjórnun Eignar­haldsfélagsins Samvinnutrygginga.

24 manna fulltrúaráð félagsins, sem hefur haft með höndum að velja stjórn félagsins og taka meiri háttar ákvarðanir á aðalfundum, velur sig sjálft.

Þangað til fyrir fimm árum var fulltrúaráðið kosið á aðalfundi Sambands íslenskra samvinnufélaga.

Sigurður spurði í grein í Morgunblaðinu í sumar hvort allir gætu mætt á aðalfundi eða hvort þeir væru aðeins fyrir fáa útvalda.

Fundurinn þar sem slit félagsins voru ákveðin var haldinn á föstudegi, en boðað var til hans með auglýsingu í Morgunblaðinu á þriðjudegi í sömu viku.

Gísli Jónatansson, varaformaður Sambands íslenskra samvinnu­félaga og kaupfélagsstjóri á Fáskrúðsfirði, skrifaði í Morgunblaðið í sumar að í heilt ár hefðu tryggjendur, undir forystu stjórnar sambandsins, reynt að hafa áhrif á ákvarðanir um fjármuni Samvinnutrygginga.

Það sé alveg ljóst að það hafi aldrei verið hugsun þeirra sem stofnuðu félagið á sínum tíma að sjálfskipað fámennt fulltrúaráð kæmist í slíka valdastöðu. Það hefði verið sjálfsögð og eðlileg kurteisi við tryggingatakana að boða þá til fundar og kynna þeim réttarstöðu sína.

Þórólfur Gíslason, stjórnarformaður Eignar­haldsfélagsins, sagði í sumar að ekki hefði verið hægt að boða félagsmenn til aðal­fundar því eign þeirra hefði aldrei verið virk.






Fleiri fréttir

Sjá meira


×