Margt í vændum í Borgarleikhúsinu

Starfsemi Leikfélags Reykjavíkur í Borgarleikhúsi er hafin og um aðra helgi verður hið árlega opna hús þar sem gestum hússins er boðið í heimsókn og leikárið kynnt.

Aðsókn að Borgarleikhúsinu í fyrra var með almesta móti: 160 þúsund gestir komu í húsið á leiksýningar og aðrar samkomur en Leikfélag Reykjavíkur sem annast rekstur hússins hefur um langt skeið fylgt þeirri stefnu að húsið verði miðstöð margs konar menningarstarfs.

Tvær mikilvægar stoðir í íslenskum sviðslistum hafa aðsetur í Borgarleikhúsinu en Reykjavíkurborg á húsið: Leikfélagið sem fagnaði fyrr á þessu ári 110 ára starfsafmæli og Íslenski dansflokkurinn sem þar hefur haft starfsstöð lengi. Að auki eru salir leikhússins sem er stærsta og fullkomnasta leikhús landsins leigðir út til funda, hljómleika og kynninga af ýmsu tagi. Þar hafa aðrir leikhópar inngöngu um sjálfstæð verkefni og sviðsetningar sem unnar eru í félagi við Leikfélagið.

Síðasti vetur Gíó

Það var leikhússtjórinn sem kynnti verkefnaskrána á þriðjudag. Guðjón Pedersen hefur stýrt listrænu starfi í húsinu frá 2000 og er þetta síðasti starfsvetur hans en starf leikhússtjóra verður auglýst í haust. Fjöldi verka frá liðnu starfsári verður áfram á fjölum leikhússins um sinn meðan aðsókn leyfir, en mikil starfsemi hefur verið í húsinu á liðnum misserum: í boði á haustmánuðum verða eftirtaldar sýningar frá síðasta ári: Belgíska Kongó, sem er að hefja sitt fjórða ár á Nýja sviðinu; söngleikurinn Grettir á Stóra sviðinu, samstarfsverkefni LR og Vesturports, ÁST, sem naut mikilla vinsælda á liðnum vetri, Dagur vonar eftir Birgi Sigurðsson, sem hlaut mikið lof og góða aðsókn, gestaleikur Skámána, Killer Joe, sem verður sýndur nokkrum sinnum í september á Litla sviði, Viltu finni milljón og afmælissýning Ladda. Ekki eru öll kurl komin til grafar í verkefnaskránni: væntanlegir eru tveir gestaleikir og enn er ósagt frá hvaða sjálfstæðir hópar verða í húsinu í vetur. Þá á Íslenski dansflokkurinn eftir að tilkynna um sín verkefni. Farsar af ólíkum stofni

Lík í óskilum eftir skoska leikskáldið Anthony Neilson verður fyrsta frumsýning vetrarins í leikstjórn Steinunnar Knútsdóttur. Neilson er kunnur hér af nokkrum áleitnum verkum um samfélagsleg efni sem hann tekur föstum tökum, en hér er hann að endurvinna hefð franska farsans. Verkið deilir Litla sviðinu með Killer Joe: hér er á ferðinni ærslafullur misskilningsleikur af nýrri gerð. Með aðalhlutverk fara þekktir gamanleikarar: Eggert Þorleifsson, Helga Braga Jónsdóttir, Halldóra Geirharðsdóttir og Þórhallur Sigurðsson - Laddi. Sviðsetningin er frumraun Steinunnar Knútsdóttur við leikstjórn hjá LR en frumsýning er 1. september.

Viltu finna milljón hefur nú gengið í húsinu á þriðja ár. Verkið er úr smiðju Camelottis hins franska og staðfærður af Gísla Rúnari Jónssyni. Sýningum lauk í vor fyrir fullu húsi.

Gosi, Grettir og Jesús

Fjölskyldusýning ársins er leikgerð Karls Ágústs Úlfssonar á dæmisögunni um Gosa eftir eftir Carlo Collodi. Leikstjóri er Selma Björnsdóttir og er sviðsetningin frumraun hennar hjá LR. Frumsýning verður á Stóra sviðinu í um miðjan október. Þetta er í annað sinn sem ævintýrið um Gosa er gert að leiksýningu en á 1981 naut það mikilla vinsælda í sviðsetningu Þjóðleikhússins. gosi um miðjan október.

Gosi deilir Stóra sviðinu með Ladda og Gretti, en um jól kemur á svið söngleikur Webbers og Rice frá 1970 um síðustu daga Jesú Krists og er þetta í þriðja sinn sem LR ræðst í sviðsetningu verksins. Fyrst var það sýnt í Austurbæjarbíó 1973 og síðar í Borgarleikhúsinu 1995. Hafa yfir fimmtíu þúsund leikhúsgestir séð verkið í meðförum LR. Nú er það Björn Hlynur Haraldsson sem setur verkið á svið en það er frumraun hans í leikstjórastóli hjá LR.

GestaleikirFleiri nýjar sviðsetningar eru fyrirhugaðar á Stóra sviðinu í ár. Íslenski dansflokkurinn verður með tvær hefðbundnar sýningar þar í vetur. Þýskur leikflokkur frá Volksbuhne í Berlín undir stjórn hins fræga Castorf flytur Sporvagninn Girnd í sinni útgáfu í nóvember og annar þýskur flokkur frá einu virtasta leikhúsi Evrópu, Shaubuhne í Berlín kemur í vor og leikur Draum á Jónsmessunótt. Þá segir Guðjón Pedersen að í umræðum sé stórt verkefni í samstarfi við tvö evrópsk leikhús um sviðsetningu á sígildu verki í vor, en fæst ekki til að greina frekar frá hvað það er. Nýja sviðiðÁ Nýja sviði eru þrjú verk fyrirhuguð: Ræðismannsskrifstofan eftir Jo Strömgren í leikstjórn hans sjálfs: Á rússneskri ræðismannsskrifstofu í litlu og ónefndu landi reyna diplómatarnir að halda dampi. Föðurlandið er víðs fjarri, pósturinn kemur sjaldan og síminn hringir aldrei. Sýning á bullmáli eftir leikhússnillinginn Jo Strömgren sem hefur skapað mjög sérstætt sviðstungumál og hafa sýningar hans ferðast til yfir 40 landa.

Á afmælisdegi LR og hefðbundnum frumsýningardegi félagsins verður gamanleikurinn Hetjur eftir Gerald Sibleyras í leikstjórn Hafliða Arngrímssonar. Leikurinn gerist í ágúst 1959. Grátbroslegt verk um vinskap þriggja fyrrverandi hermanna úr seinni heimsstyrjöld sem dvelja saman á elliheimili. Auk baráttu við valdamikla forstöðukonu hælisins reyna gömlu stríðshetjurnar að drepa tímann, sem líður náttúrlega af sjálfsdáðum.

Vorverkið er svo Gítarleikararnir eftir Line Knutzon í leikstjórn Hilmis Snæs Guðnasonar: Hlýlegur gamanleikur með lifandi tónlist. Verkið fjallar um fjórar manneskjur sem koma saman til að votta nýlátnum trúbador virðingu sína. Að lokinni jarðarförinni hittast þau fyrir utan hús hins látna til að æfa saman minningardagskrá með lögum eftir hann. Minnsta sviðiðFýsn eftir Þórdísi Elfu Þorvaldsdóttur Bachman kemur þar upp í lok febrúar í leikstjórn Mörtu Nordal. Verkið hlaut fyrstu verðlaun í leikritasamkeppni Borgarleikhússins „Sakamál á svið" á síðasta leikári: Ung og nýgift hjón þurfa að horfast í augu við myrkustu afkima sálarinnar þegar leyndarmál úr fortíðinni rústar nær hamingju þeirra. Hversu langt eru þau reiðubúin að ganga til að bjarga hjónabandinu og ástinni?

Vorverkið er Dauðasyndirnar 7 í stjórn Rafael Bionciotto. Það er trúðasýning fyrir fullorðna og fjallar um hinn sígilda vanda sem felst í því að lifa lífinu og er frjálsleg túlkun á Guðdómlegum gamanleik Dantes.

Gestir á Litla sviði eru Sokkabandið sem Jón Páll Eyjólfsson leikstýrir og þá er í vændum sýning á vegum Margrétar Pétursdóttur og félag um Oþello, Jagó og Desdemónu, sem verður að hluta leikin á táknmáli. BjartsýniTuttugu og fimm leikarar eru nú á föstum samningum hjá LR. Í sumar var unnið að viðhaldi á hringsviði og rárkerfum, og á næsta ári er fyrirhugað að gera upp sæti og teppi í Stóra salnum. Mikið álag er á starfsliði hússins og segir Guðjón hafa verið nauðsyn að bæta í í flestum deildum. Hann er bjartsýnn og segir mikið um að vera alla jafna í húsinu. Leikfélagið hefur í rúma öld þegið meginstyrk sinn frá Reykjavíkurborg, en á liðnum árum hafa einkaaðilar styrkt það rausnarlega: nú er Sparisjóður Reykjavíkur og nágrennis helsti styrktaraðili félagsins. pbb@frettabladid.is