Heilbrigðismál og heilsufar þingmanna 5. október 2006 05:00 Í vetur, á kosningavetri, verður að mínum dómi háð hörð barátta milli þjóðarinnar og stjórnmálanna um heilbrigðismál jafnt ungra sem aldraðra, með það markmið eitt að fá stjórnmálamenn til þess að skilja að þeir eru hluti þjóðarinnar og kunna sjálfir, eins og nýleg dæmi sýna, að vera háðir skjótri meðferð án biðlista. Í þeim árangri einum ætti sjálfkrafa að felast önnur nauðsynleg umbylting á núverandi stöðu mála í heilbrigðiskerfinu. Málið snýst um meðvitund en ekki peningavöntun. Það að nýr spítali er væntanlegur leysir ekki bráðaþörf þeirra sem nú látast af biðlistum hjúkrunarheimila og sjúkrahúsa, og munu halda áfram að deyja af biðlistum næstu árin. Bráðra aðgerða er þörf og afstaða einstakra stjórmálamanna getur ekki samtímis verið bæði með og á móti heildstæðum umbótum. Það er ekki lengur hægt að staga í þau göt sem eru á núverandi kerfi, það verður meira að koma til. Hér þarf raunverulega hugarfarsbyltingu svo gagn sé af. Fjölmargir muna og aðrir geta kynnt sér kostulegt verklag við ákvarðanatökur þingmanna um framfarir í heilbrigðisþjónustu Íslendinga á síðari tímum. 1. Grensásdeild Borgarspítalans, eins og staðurinn er gjarnan kallaður, hafði verið án sundlaugar til endurhæfingar um nokkurt skeið. Þingheimi þótti slík sundlaugarbygging alveg ónauðsynleg framkvæmd og kostnaður ekki verjandi, sama hverju almenningur og sérfræðingar héldu fram. Svo illa vildi til að þrír þingmenn urðu fyrir heilsubresti þar sem endurhæfingar var þörf. Stuttu síðar var komin sundlaug við Grensásdeildina. Gott mál en afleitt verklag. 2. Lengi hafði staðið yfir umræða um að setja á laggirnar hjartadeild á Íslandi í stað þess að senda fárveika hjartasjúklinga erlendis til meðferðar á kostnað ríkisins. En þjóðin lét sig nú samt hafa það þó mörgum landanum hafi verið fórnað í svona undarlegu kerfi. En ber þetta viðhorf ekki í sér svipaða afstöðu kerfisins til heilsu og velferðar fólksins í landinu og biðlistar nútímans gera. Stjórnmálamenn töluðu árum saman gegn því framfaraskrefi að flytja hjartaaðgerðir inn í landið og báru fyrir sig kostnaði. Í kjölfar hjartaáfalls heilbrigisráðherra þess tíma kom svo allt í einu hjartadeild að gjöf frá honum í einlægri gleði hans yfir því að halda lífi. Makalausar forsendur, góð ákvörðun og löngu tímabær niðurstaða fyrir þjóðina. 3. Ekki voru allir ráðherrar og þingmenn á því að þjóðin þarfnaðist nýs sjúkrahúss hér fyrir örfáum misserum, þó þau sem uppi standa séu af ýmsum ástæðum og langtímum saman með lokaðar deildir eða með svo langa biðlista að varla tekur því fyrir marga að leggja á sig biðina sem oft er fyrirfram töpuð. Svo bar við að sitjandi ráðherrar urðu fyrir alvarlegum heilsubresti, sem að sjálfsögðu er engum fagnaðarefni. Þeir voru svo heppnir, að því er virðist, að biðlistinn var óvenju stuttur þessa stundina og aðgerðir tókust fljótt og vel, sem er fagnaðarefni. Það er alltaf gott þegar þannig verkast enda voru þeir svo himinlifandi með þjónustuna á þessu spítalahrói, sem vonlegt er, og það að fá að halda lífi yfir höfuð, að annar þeirra sem er hvatvísari en hinn, tók sér fyrir hendur í gleðikastinu að gefa þjóðinni ekkert minna en heilt hátæknisjúkrahús af nýjustu og bestu gerð, og lýsa þannig ánægju sinni með að vera áfram meðal okkar hinna. Umdeild gjöf og líklega verður hún til góðs fyrir þjóðina, þó ég vari eindregið við því að nýr spítali leysi einn og sér kerfislæg rekstarvandamál. Það veiðist ekkert betur þó lúkarinn sé nýmálaður, en það er svo sem ekkert verra að hafa hann nýmálaðan heldur. Ég skil að sjálfsögðu gleði þessara ágætu manna yfir því að komast til heilsu og geta lifað góðu lífi lengur en annars. En einmitt um það snýst biðlistavandamálið. Þar situr fólk fast. Það eru ekki allir svo lánsamir að komast strax í aðgerðir og fá meina sinna bót, því miður. Þannig hefur farið fyrir allt of mörgum sem voru svo óheppnir að deyja á biðlistunum löngu. Verklag í nútíma heilbrigðisþjónustu á ekki að lúta geðþóttaákvörðunum, sama hvort þær eru góðar eða slæmar. Hér er um að ræða starfsemi sem hægt er að fjalla um og meta þjónustuþörfina á hverjum tíma með faglegri hætti en svo. Sama gildir um vistun aldraðra. Við getum og eigum að gera mun betur. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðanir Skoðun Mest lesið Ég skvetti málningu á bandaríska sendiráðið en hér er opið bréf til utanríkisráðherra Margrét Rut Eddudóttir Skoðun Sleppum brúnni og förum betri leið framhjá Selfossi Elliði Vignisson Skoðun Spilling á Íslandi: Erum við að missa tökin? Ágústa Árnadóttir Skoðun Halldór 5.10.2024 Jón Þór Stefánsson Halldór Eignafólk græðir mikið á vaxtastefnu Seðlabankans Stefán Ólafsson Skoðun Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur Skoðun Ábyrgð stjórnenda á netöryggi og NIS2 Unnur Kristín Sveinbjarnardóttir Skoðun Af ofurhetjum og störfum þeirra Kristín Björnsdóttir Skoðun Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun Er vitlaust gefið í stjórnmálum? Reynir Böðvarsson Skoðun Skoðun Skoðun Ábyrgð stjórnenda á netöryggi og NIS2 Unnur Kristín Sveinbjarnardóttir skrifar Skoðun Ég skvetti málningu á bandaríska sendiráðið en hér er opið bréf til utanríkisráðherra Margrét Rut Eddudóttir skrifar Skoðun Uppeldi frá gamla einmenningar eins-skin-litar viðhorfum Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Af ofurhetjum og störfum þeirra Kristín Björnsdóttir skrifar Skoðun Eignafólk græðir mikið á vaxtastefnu Seðlabankans Stefán Ólafsson skrifar Skoðun Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur skrifar Skoðun Framtíðarkvíði er ekki gott veganesti Sigurður Páll Jónsson skrifar Skoðun Spilling á Íslandi: Erum við að missa tökin? Ágústa Árnadóttir skrifar Skoðun Orkan á Vestfjörðum Þorsteinn Másson skrifar Skoðun Smábátar eru þjóðhagslega hagkvæmari en togarar Kjartan Sveinsson skrifar Skoðun Foreldrar eru sérfræðingar í sínum börnum Valdimar Víðisson skrifar Skoðun Vísindin vakna til nýsköpunar! Einar Mäntylä skrifar Skoðun Risastórt lýðheilsumál sem Alþingi hunsar Sigurður Hólmar Jóhannesson skrifar Skoðun Þess vegna býð ég mig fram Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Sleppum brúnni og förum betri leið framhjá Selfossi Elliði Vignisson skrifar Skoðun Einstakur atburður og viðbúnaður Marinó G. Njálsson skrifar Skoðun Framboð er eina leiðin Eiríkur St. Eiríksson skrifar Skoðun Háskóli Íslands er ekki að sinna skyldum sínum Silja Höllu Egilsdóttir skrifar Skoðun Verðmætasköpun og kennarar Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Nýjar lausnir gegn ofbeldi Drífa Snædal skrifar Skoðun Lögin um það sem er bannað Helgi Brynjarsson skrifar Skoðun Að dansa í regninu Lóa Björk Ólafsdóttir skrifar Skoðun Dauðarefsing Pírata Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Af hverju erum við að þessu? Kjartan Sveinn Guðmundsson skrifar Skoðun Upplýsingaóreiða í boði orkugeirans og Landsvirkjunar Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Úrskurðargrautur lögmanna Ómar R. Valdimarsson skrifar Skoðun Er vitlaust gefið í stjórnmálum? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Hinn langi USArmur Ísraels Ingólfur Steinsson skrifar Skoðun Kveðja frá Heimssýn til landsfundar VG 2024 Haraldur Ólafsson skrifar Sjá meira
Í vetur, á kosningavetri, verður að mínum dómi háð hörð barátta milli þjóðarinnar og stjórnmálanna um heilbrigðismál jafnt ungra sem aldraðra, með það markmið eitt að fá stjórnmálamenn til þess að skilja að þeir eru hluti þjóðarinnar og kunna sjálfir, eins og nýleg dæmi sýna, að vera háðir skjótri meðferð án biðlista. Í þeim árangri einum ætti sjálfkrafa að felast önnur nauðsynleg umbylting á núverandi stöðu mála í heilbrigðiskerfinu. Málið snýst um meðvitund en ekki peningavöntun. Það að nýr spítali er væntanlegur leysir ekki bráðaþörf þeirra sem nú látast af biðlistum hjúkrunarheimila og sjúkrahúsa, og munu halda áfram að deyja af biðlistum næstu árin. Bráðra aðgerða er þörf og afstaða einstakra stjórmálamanna getur ekki samtímis verið bæði með og á móti heildstæðum umbótum. Það er ekki lengur hægt að staga í þau göt sem eru á núverandi kerfi, það verður meira að koma til. Hér þarf raunverulega hugarfarsbyltingu svo gagn sé af. Fjölmargir muna og aðrir geta kynnt sér kostulegt verklag við ákvarðanatökur þingmanna um framfarir í heilbrigðisþjónustu Íslendinga á síðari tímum. 1. Grensásdeild Borgarspítalans, eins og staðurinn er gjarnan kallaður, hafði verið án sundlaugar til endurhæfingar um nokkurt skeið. Þingheimi þótti slík sundlaugarbygging alveg ónauðsynleg framkvæmd og kostnaður ekki verjandi, sama hverju almenningur og sérfræðingar héldu fram. Svo illa vildi til að þrír þingmenn urðu fyrir heilsubresti þar sem endurhæfingar var þörf. Stuttu síðar var komin sundlaug við Grensásdeildina. Gott mál en afleitt verklag. 2. Lengi hafði staðið yfir umræða um að setja á laggirnar hjartadeild á Íslandi í stað þess að senda fárveika hjartasjúklinga erlendis til meðferðar á kostnað ríkisins. En þjóðin lét sig nú samt hafa það þó mörgum landanum hafi verið fórnað í svona undarlegu kerfi. En ber þetta viðhorf ekki í sér svipaða afstöðu kerfisins til heilsu og velferðar fólksins í landinu og biðlistar nútímans gera. Stjórnmálamenn töluðu árum saman gegn því framfaraskrefi að flytja hjartaaðgerðir inn í landið og báru fyrir sig kostnaði. Í kjölfar hjartaáfalls heilbrigisráðherra þess tíma kom svo allt í einu hjartadeild að gjöf frá honum í einlægri gleði hans yfir því að halda lífi. Makalausar forsendur, góð ákvörðun og löngu tímabær niðurstaða fyrir þjóðina. 3. Ekki voru allir ráðherrar og þingmenn á því að þjóðin þarfnaðist nýs sjúkrahúss hér fyrir örfáum misserum, þó þau sem uppi standa séu af ýmsum ástæðum og langtímum saman með lokaðar deildir eða með svo langa biðlista að varla tekur því fyrir marga að leggja á sig biðina sem oft er fyrirfram töpuð. Svo bar við að sitjandi ráðherrar urðu fyrir alvarlegum heilsubresti, sem að sjálfsögðu er engum fagnaðarefni. Þeir voru svo heppnir, að því er virðist, að biðlistinn var óvenju stuttur þessa stundina og aðgerðir tókust fljótt og vel, sem er fagnaðarefni. Það er alltaf gott þegar þannig verkast enda voru þeir svo himinlifandi með þjónustuna á þessu spítalahrói, sem vonlegt er, og það að fá að halda lífi yfir höfuð, að annar þeirra sem er hvatvísari en hinn, tók sér fyrir hendur í gleðikastinu að gefa þjóðinni ekkert minna en heilt hátæknisjúkrahús af nýjustu og bestu gerð, og lýsa þannig ánægju sinni með að vera áfram meðal okkar hinna. Umdeild gjöf og líklega verður hún til góðs fyrir þjóðina, þó ég vari eindregið við því að nýr spítali leysi einn og sér kerfislæg rekstarvandamál. Það veiðist ekkert betur þó lúkarinn sé nýmálaður, en það er svo sem ekkert verra að hafa hann nýmálaðan heldur. Ég skil að sjálfsögðu gleði þessara ágætu manna yfir því að komast til heilsu og geta lifað góðu lífi lengur en annars. En einmitt um það snýst biðlistavandamálið. Þar situr fólk fast. Það eru ekki allir svo lánsamir að komast strax í aðgerðir og fá meina sinna bót, því miður. Þannig hefur farið fyrir allt of mörgum sem voru svo óheppnir að deyja á biðlistunum löngu. Verklag í nútíma heilbrigðisþjónustu á ekki að lúta geðþóttaákvörðunum, sama hvort þær eru góðar eða slæmar. Hér er um að ræða starfsemi sem hægt er að fjalla um og meta þjónustuþörfina á hverjum tíma með faglegri hætti en svo. Sama gildir um vistun aldraðra. Við getum og eigum að gera mun betur.
Ég skvetti málningu á bandaríska sendiráðið en hér er opið bréf til utanríkisráðherra Margrét Rut Eddudóttir Skoðun
Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur Skoðun
Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun
Skoðun Ég skvetti málningu á bandaríska sendiráðið en hér er opið bréf til utanríkisráðherra Margrét Rut Eddudóttir skrifar
Skoðun Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur skrifar
Ég skvetti málningu á bandaríska sendiráðið en hér er opið bréf til utanríkisráðherra Margrét Rut Eddudóttir Skoðun
Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur Skoðun
Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun