Stjórnlaus græðgi bankanna 15. nóvember 2005 22:24 Að mála skrattann á vegg er háttur þeirra sem ávallt sjá hið versta mögulega í öllum aðstæðum og kemur manni orðtak þetta gjarnan í hug þessa dagana þegar einatt er verið að lýsa þeirri ágætu stöðu sem við Íslendingar höfum í efnahagsmálum sem hreinum hörmungum og virðast þá margir tilbúnir að leggjast á árina, e.t.v í þeirri trú að eitthvað gagn megi af því hafa persónulega. Þannig er þingmaðurinn Steingrímur J. Sigfússon sífellt galandi af sínum fjóshaug og með mikum ólíkindum hvað sá maður kemst upp með bullið sitt gagnrýnislaust, þó var þetta ráðherra eitt sinn og þingmaður um árabil og líklega Íslandsmeistari í lýðskrumi alla ævi. Steingrímur hefur haft vanlíðan mikla vegna hærra verðs á fasteignamarkaði höfuðborgarsvæðis undanfarið og ersjálfsagt líka ósáttur við hlut Þórshafnar á Langanesi þar. En nú eru bankarnir að bætast í hóp skrattamálara og ljóst að blásið skal til sóknar og hagnaður bankanna af fasteignalánum talaður upp í stjarnfræðilegar hæðir með vaxtahækkun og er hann þó ekki lítill fyrir. Íslensku bankarnir fjármagna fasteignaútlán sín á alþjóðlegum fjármagnsmörkuðum þar sem um langan tíma hefur ríkt góðæri með miklu framboði fjár á ótrúlega góðum kjörum, sérstaklega það fé sem traustir bankar sækja til að endurlána með fasteignaveðum. Þarna verða íslensku bankarnir sér úti um ævintýralegan hagnað af gengismun og vaxtamun með sínu 4,15 % vaxtaokri ofan á verðtryggingu en þó virðist sem ekki þyki þeim nóg. Þetta er þeim mun leiðinlegra í ljósi þess að undanfarin ár hefur oft verið gaman og spennandi að fylgjast með viðskiptum íslenskra bankamanna á erlendri grundu og stundum jafnvel vottar fyrir einskonar "sko strákana okkar" tilfinningu þegar landanum finnst hann sjá glæsileg tilþrif þeirra á hinum þróuðu og gamalreyndu mörkuðum Evrópu þar sem tækifærin koma varla fyrirhafnarlaust upp, heldur þarf að hafa fyrir þeim í harðvítugri samkeppni við öflugar fjámálastofnanir. Nú væri gaman að þessir sömu bankar færu að sýna einhver merki þess að um samkeppni þeirra í millum sé að ræða hérlendis líka en hingað til hafa slík merki verið nákvæmlega engin. Þvert á móti skirrast þeir ekki við að halda úti með sameiginlegum fjárframlögum sérstökum áróðursmanni sem hefur það hlutverk að berja á þeirra eina samkeppnisaðila, Íbúðalánasjóði, sem þó er bundin í báða skó af fáránlegum og úreltum reglum um framkvæmd skuldabréafaútboða sinna, þannig að bankarnir hafa þar í raun tögl og hagldir og hindra sjóðinn í því að lækka vexti og þar með kostnað almennings. Íbúðalánasjóður getur ekki nýtt sér þau góðu kjör sem í boði eru á alþjóðamarkaði en er skyldaður til skuldabréfaútgáfu í ísl. krónum. Almenningur ætti að standa með Íbúðalánasjóði og gera þingmönnum ljósan þann vilja að sjóðurinn verði efldur og honum gert kleift að sækja sér milliliðalaust aukið fjármagn á erlenda fjármagnsmarkaði. Þá myndum við sjá hér umsvifalaust verulega lækkun á langtíma vaxtakostnaði, ekki hækkun eins og bankar eru að reyna að telja okkur trú um að sé nauðsynleg. Bankarnir munu hinsvegar beita þeirri aðferð að dúndra góðum stafla af bréfum á á markaðinn á krítískum tímapunkti þegar útboð er framundan hjá Íbúðalánasjóði og spenna ávöxtunarkröfuna þannig upp og gera svo sjóðnum eitthvert okurtilboðið í framhaldinu. Mér verður ávallt minnisstætt viðtal við aldraða gyðingakonu sem lifði af vistina í útrýmingarbúðum nasista vegna hæfileika sinna í fiðluleik, kunnátta hennar varð til þess að hún hafði stöðu í hljómsveit skipaðri föngum sem hinir æðri foringjar höfðu til að stytta sér stundir að kvöldlagi. Konunni fannst merkilegt að upplifa viðkvæmni og gleði fantana er þeir hlýddu á hljóðfæraleikinn en höfðu þó staðið blóðugir uppí háls að murka lífið úr bræðrum og systrum hljóðfæraleikaranna sama dag og hafði konan á orði að engu væri líkara en menn þessir hefðu tvö svo aðskilin heilahvel að engin boð færu þar á milli og hefði annað hvelið slíka aðdáun og gleði af tónlist og spilamennsku gyðinga að oft felldu þeir tár við að hlusta en hitt hvelið ekkert nema fullkomið hatur gagnvart þeim. Við viðskiptavinir bankanna hér á eyjunni, verðum að trúa því og treysta að stjórnendur þeirra gangi ekki til leiks með tvö aðskilin heilahvel þar sem annað er siðfágað og vel að sér um allar reglur hins frjálsa samkeppnismarkaðar og haft til utanlandsbrúks en hitt hvelið úr gamaldags olíusamráði og notað hér innanlands. Athafnir og málflutningur bankanna að undanförnu hefur hinsvegar því miður verið með þeim hætti að varla nokkur maður kærir sig um að það aðhald sem Íbúðalánasjóður þó veitir verði frá þeim tekið. Einkavæðing íslenkra banka var löngu tímabær uppstokkun og þeim mun lakara yrði að sjá stjórnendur þeirra falla fyrir stjórnlausri græðgi sem óhjákvæmilega mun kosta þá tryggð og traust viðskiptavina á sama hátt og olíufélögin fengu að reyna um árið.Kristjón Másson Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Silfur Egils Silfur-Bréf Skoðanir Mest lesið Vindmyllufyrirtæki í áskrift hjá íslenskum almenningi Linda Jónsdóttir Skoðun Börn, foreldrar og skólar í vanda: Hvernig eigum við að nálgast verkefnið? Margrét Sigmarsdóttir,Bergljót Gyða Guðmundsdóttir,Arndís Þorsteinsdóttir,Edda Vikar Guðmundsdóttir Skoðun Hvers virði er vara ef hún er ekki seld? Jón Jósafat Björnsson Skoðun Ógnin sem við sjáum ekki – Hið falda tungumál ungu kynslóðarinnar á netinu Birgitta Þorsteinsdóttir Skoðun Nokkur atriði sem almennum borgara finnst að helst megi ekki ræða – eða mjög sjaldan Hjalti Þórðarson Skoðun Metnaðarfull markmið og stórir sigrar Halla Helgadóttir Skoðun Aulatal um að Evrópa sé veik og getulaus Ole Anton Bieltvedt Skoðun Ár vondra vinnubragða í Stúdentaráði HÍ Katla Ólafsdóttir,Mathias Bragi Ölvisson Skoðun „Evrópa er í hnignun“ – Er það samt? Lítum aðeins á söguna Guðni Freyr Öfjörð Skoðun Vilja Ísland í sambandsríki Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Skipta ekki öll börn jafn miklu máli? Greiðslur Reykjavíkurborgar fyrir nám barna utan sveitarfélags Hrönn Stefánsdóttir skrifar Skoðun Er sjálfbærni bara fyrir raungreinafólk? Saga Helgason skrifar Skoðun Börn í skjóli Kvennaathvarfsins Auður Magnúsdóttir skrifar Skoðun Börn, foreldrar og skólar í vanda: Hvernig eigum við að nálgast verkefnið? Margrét Sigmarsdóttir,Bergljót Gyða Guðmundsdóttir,Arndís Þorsteinsdóttir,Edda Vikar Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Nýr vettvangur samskipta? Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Nokkur atriði sem almennum borgara finnst að helst megi ekki ræða – eða mjög sjaldan Hjalti Þórðarson skrifar Skoðun Vilja Ísland í sambandsríki Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Blikkandi viðvörunarljós Ingveldur Anna Sigurðardóttir skrifar Skoðun „Evrópa er í hnignun“ – Er það samt? Lítum aðeins á söguna Guðni Freyr Öfjörð skrifar Skoðun Vindmyllufyrirtæki í áskrift hjá íslenskum almenningi Linda Jónsdóttir skrifar Skoðun Metnaðarfull markmið og stórir sigrar Halla Helgadóttir skrifar Skoðun Hvers virði er vara ef hún er ekki seld? Jón Jósafat Björnsson skrifar Skoðun Aulatal um að Evrópa sé veik og getulaus Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Ár vondra vinnubragða í Stúdentaráði HÍ Katla Ólafsdóttir,Mathias Bragi Ölvisson skrifar Skoðun Mannúð og hugrekki - gegn stríðsglæpum og þjóðarmorði Ólafur Ingólfsson skrifar Skoðun Framtíð menntunar – byggjum á trausti, ekki tortryggni Helga Kristín Kolbeins skrifar Skoðun Fé án hirðis Þorvaldur Lúðvík Sigurjónsson skrifar Skoðun Gæludýr geta dimmu í dagsljós breytt Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Myllan sem mala átti gull Andrés Kristjánsson skrifar Skoðun Sjö mýtur um loftslagsbreytingar Kristinn Már Hilmarsson,Elva Rakel Jónsdóttir skrifar Skoðun Pírati pissar í skóinn sinn Helgi Áss Grétarsson skrifar Skoðun Ógnin sem við sjáum ekki – Hið falda tungumál ungu kynslóðarinnar á netinu Birgitta Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Fáum presta aftur inn í skólana Rósa Guðbjartsdóttir skrifar Skoðun Rösk og reiðubúin fyrir landsbyggðina Hópur Röskvuliða skrifar Skoðun Icelandic Learning is a Gendered Health Issue Logan Lee Sigurðsson skrifar Skoðun Goðsögnin um UFS-sjóði sem róttækar „woke"- fjárfestingar Már Wolfgang Mixa skrifar Skoðun Framtíð Öskjuhlíðar Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Vanhæfur Sjálfstæðisflokkur Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Mælt fyrir miklum kjarabótum öryrkja og aldraðra Inga Sæland skrifar Skoðun Mannréttindabrot og stríðsglæpir Rússa í Úkraínu Erlingur Erlingsson skrifar Sjá meira
Að mála skrattann á vegg er háttur þeirra sem ávallt sjá hið versta mögulega í öllum aðstæðum og kemur manni orðtak þetta gjarnan í hug þessa dagana þegar einatt er verið að lýsa þeirri ágætu stöðu sem við Íslendingar höfum í efnahagsmálum sem hreinum hörmungum og virðast þá margir tilbúnir að leggjast á árina, e.t.v í þeirri trú að eitthvað gagn megi af því hafa persónulega. Þannig er þingmaðurinn Steingrímur J. Sigfússon sífellt galandi af sínum fjóshaug og með mikum ólíkindum hvað sá maður kemst upp með bullið sitt gagnrýnislaust, þó var þetta ráðherra eitt sinn og þingmaður um árabil og líklega Íslandsmeistari í lýðskrumi alla ævi. Steingrímur hefur haft vanlíðan mikla vegna hærra verðs á fasteignamarkaði höfuðborgarsvæðis undanfarið og ersjálfsagt líka ósáttur við hlut Þórshafnar á Langanesi þar. En nú eru bankarnir að bætast í hóp skrattamálara og ljóst að blásið skal til sóknar og hagnaður bankanna af fasteignalánum talaður upp í stjarnfræðilegar hæðir með vaxtahækkun og er hann þó ekki lítill fyrir. Íslensku bankarnir fjármagna fasteignaútlán sín á alþjóðlegum fjármagnsmörkuðum þar sem um langan tíma hefur ríkt góðæri með miklu framboði fjár á ótrúlega góðum kjörum, sérstaklega það fé sem traustir bankar sækja til að endurlána með fasteignaveðum. Þarna verða íslensku bankarnir sér úti um ævintýralegan hagnað af gengismun og vaxtamun með sínu 4,15 % vaxtaokri ofan á verðtryggingu en þó virðist sem ekki þyki þeim nóg. Þetta er þeim mun leiðinlegra í ljósi þess að undanfarin ár hefur oft verið gaman og spennandi að fylgjast með viðskiptum íslenskra bankamanna á erlendri grundu og stundum jafnvel vottar fyrir einskonar "sko strákana okkar" tilfinningu þegar landanum finnst hann sjá glæsileg tilþrif þeirra á hinum þróuðu og gamalreyndu mörkuðum Evrópu þar sem tækifærin koma varla fyrirhafnarlaust upp, heldur þarf að hafa fyrir þeim í harðvítugri samkeppni við öflugar fjámálastofnanir. Nú væri gaman að þessir sömu bankar færu að sýna einhver merki þess að um samkeppni þeirra í millum sé að ræða hérlendis líka en hingað til hafa slík merki verið nákvæmlega engin. Þvert á móti skirrast þeir ekki við að halda úti með sameiginlegum fjárframlögum sérstökum áróðursmanni sem hefur það hlutverk að berja á þeirra eina samkeppnisaðila, Íbúðalánasjóði, sem þó er bundin í báða skó af fáránlegum og úreltum reglum um framkvæmd skuldabréafaútboða sinna, þannig að bankarnir hafa þar í raun tögl og hagldir og hindra sjóðinn í því að lækka vexti og þar með kostnað almennings. Íbúðalánasjóður getur ekki nýtt sér þau góðu kjör sem í boði eru á alþjóðamarkaði en er skyldaður til skuldabréfaútgáfu í ísl. krónum. Almenningur ætti að standa með Íbúðalánasjóði og gera þingmönnum ljósan þann vilja að sjóðurinn verði efldur og honum gert kleift að sækja sér milliliðalaust aukið fjármagn á erlenda fjármagnsmarkaði. Þá myndum við sjá hér umsvifalaust verulega lækkun á langtíma vaxtakostnaði, ekki hækkun eins og bankar eru að reyna að telja okkur trú um að sé nauðsynleg. Bankarnir munu hinsvegar beita þeirri aðferð að dúndra góðum stafla af bréfum á á markaðinn á krítískum tímapunkti þegar útboð er framundan hjá Íbúðalánasjóði og spenna ávöxtunarkröfuna þannig upp og gera svo sjóðnum eitthvert okurtilboðið í framhaldinu. Mér verður ávallt minnisstætt viðtal við aldraða gyðingakonu sem lifði af vistina í útrýmingarbúðum nasista vegna hæfileika sinna í fiðluleik, kunnátta hennar varð til þess að hún hafði stöðu í hljómsveit skipaðri föngum sem hinir æðri foringjar höfðu til að stytta sér stundir að kvöldlagi. Konunni fannst merkilegt að upplifa viðkvæmni og gleði fantana er þeir hlýddu á hljóðfæraleikinn en höfðu þó staðið blóðugir uppí háls að murka lífið úr bræðrum og systrum hljóðfæraleikaranna sama dag og hafði konan á orði að engu væri líkara en menn þessir hefðu tvö svo aðskilin heilahvel að engin boð færu þar á milli og hefði annað hvelið slíka aðdáun og gleði af tónlist og spilamennsku gyðinga að oft felldu þeir tár við að hlusta en hitt hvelið ekkert nema fullkomið hatur gagnvart þeim. Við viðskiptavinir bankanna hér á eyjunni, verðum að trúa því og treysta að stjórnendur þeirra gangi ekki til leiks með tvö aðskilin heilahvel þar sem annað er siðfágað og vel að sér um allar reglur hins frjálsa samkeppnismarkaðar og haft til utanlandsbrúks en hitt hvelið úr gamaldags olíusamráði og notað hér innanlands. Athafnir og málflutningur bankanna að undanförnu hefur hinsvegar því miður verið með þeim hætti að varla nokkur maður kærir sig um að það aðhald sem Íbúðalánasjóður þó veitir verði frá þeim tekið. Einkavæðing íslenkra banka var löngu tímabær uppstokkun og þeim mun lakara yrði að sjá stjórnendur þeirra falla fyrir stjórnlausri græðgi sem óhjákvæmilega mun kosta þá tryggð og traust viðskiptavina á sama hátt og olíufélögin fengu að reyna um árið.Kristjón Másson
Börn, foreldrar og skólar í vanda: Hvernig eigum við að nálgast verkefnið? Margrét Sigmarsdóttir,Bergljót Gyða Guðmundsdóttir,Arndís Þorsteinsdóttir,Edda Vikar Guðmundsdóttir Skoðun
Ógnin sem við sjáum ekki – Hið falda tungumál ungu kynslóðarinnar á netinu Birgitta Þorsteinsdóttir Skoðun
Nokkur atriði sem almennum borgara finnst að helst megi ekki ræða – eða mjög sjaldan Hjalti Þórðarson Skoðun
Skoðun Skipta ekki öll börn jafn miklu máli? Greiðslur Reykjavíkurborgar fyrir nám barna utan sveitarfélags Hrönn Stefánsdóttir skrifar
Skoðun Börn, foreldrar og skólar í vanda: Hvernig eigum við að nálgast verkefnið? Margrét Sigmarsdóttir,Bergljót Gyða Guðmundsdóttir,Arndís Þorsteinsdóttir,Edda Vikar Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Nokkur atriði sem almennum borgara finnst að helst megi ekki ræða – eða mjög sjaldan Hjalti Þórðarson skrifar
Skoðun Ógnin sem við sjáum ekki – Hið falda tungumál ungu kynslóðarinnar á netinu Birgitta Þorsteinsdóttir skrifar
Börn, foreldrar og skólar í vanda: Hvernig eigum við að nálgast verkefnið? Margrét Sigmarsdóttir,Bergljót Gyða Guðmundsdóttir,Arndís Þorsteinsdóttir,Edda Vikar Guðmundsdóttir Skoðun
Ógnin sem við sjáum ekki – Hið falda tungumál ungu kynslóðarinnar á netinu Birgitta Þorsteinsdóttir Skoðun
Nokkur atriði sem almennum borgara finnst að helst megi ekki ræða – eða mjög sjaldan Hjalti Þórðarson Skoðun