Í ólgusjó bandarískra hlutabréfa 13. október 2005 19:33 Kári Stefánsson, forstjóri Íslenskrar erfðagreiningar, móðurfélags deCODE genetics, var kátur á miðvikudagsmorgun í New York þegar hann opnaði Nasdaq-markaðinn fyrstur Íslendinga. Tilefnið var að fimm ár eru liðin frá því að félagið var skráð á markað ytra. Er það fyrsta og eina fyrirtækið sem það hefur gert. Síðan fyrir fimm árum hefur rekstrarumhverfi líftæknifyrirtækja gjörbreyst. Sú bjartsýni sem ríkti meðal fjárfesta í garð þessara fyrirtækja er horfin að mestu leyti en mikill taprekstur hefur einkennt geirann. Áður en deCODE var skráð hafði nýtt hlutafé verið boðið út fyrir sautján milljarða króna á genginu átján dalir á hlut. Lokagengi fyrsta viðskiptadags hjá fyrirtækinu var 25,44 dalir á hlut. Síðan hefur verð á hlutabréfum í félaginu fallið um sextíu prósent og er nú rétt undir tíu dölum. Í samanburði við önnur líftæknifyrirtæki hefur deCODE þó spjarað sig vel. Transgenomic er líftæknifyrirtæki sem var skráð á Nasdaq sama dag og deCODE og var lokagengi þess fyrsta daginn um 24 dalir á hvern hlut. Gengi þess hefur á þessum fimm árum fallið um 95 prósent og er komið undir einn dal. Árið 2003 var sérlega hagstætt fyrir hluthafa fyrirtækisins. Félagið hækkaði um 350 prósent frá byrjun árs til ársloka. Síðasta eina og hálfa árið hefur verðið veriðað sveiflast eins og oft áður frá genginu fimm til tíu. Frá áramótum er hækkunin 22 prósent en sá sem keypti hlut í deCODE í byrjun apríl hefur náð um sjötíu prósent ávöxtun. Markaðsvirði deCODE stendur nú í 34 milljörðum króna sem er svipað og verðmæti FL Group þar sem Hannes Smárason, fyrrum aðstoðarforstjóri deCODE, ræður ríkjum. Fjárfestar þurfa því að vera kjarkaðir til þess að ráðast í fjárfestingu í deCODE, enda um áhættufjárfestinu að ræða. Bréfin hækka og lækka hratt.Enginn dvergmarkaður Margir hafa eflaust velt fyrir sér af hverju Kári og félagar ákváðu að skrá fyrirtækið í Bandaríkjunum en ekki á Íslandi. Kröfurnar þar í landi eru gríðarlegar til skráðra fyrirtækja og samkeppnin um fjármagn mikil. Á Íslandi virðist vera lítið mál að reka fyrirtæki sem skráð er á markað og skiptir engu máli hvaða fréttir berast; hlutabréfaverð hækkar. Á það við þegar sex stjórnarmenn segja af sér og reynsla hverfur úr stjórnun félags eins og gerðist í tilviki FL Group nýlega. Ekki skiptir heldur máli þótt upplýsingagjöf sé ábótavant eða grunur um meintan upplýsingaleka sé óupplýstur, eins og í tilviki Icelandic Group, SÍF og Actavis. Vissulega er mikil einföldum að segja að íslenski hlutabréfamarkaðurinn fari bara upp en ekki niður sama hvað gengur á. Kári sagði í samtali við Fréttablaðið á fimmtudaginn að Ísland væri dvergmarkaður í samanburði við þann bandaríska. Forréttindi væri að starfa í fyrirtæki sem skráð væri á Nasdaq-markaðinn og viðskiptaumhverfið væri með allt öðrum hætti. Þetta væri harðari heimur og ekki alltaf dans á rósum. Um leið væri umhverfið hvetjandi, veitti aðhald og krefðist þess að allir leggðu sig fram við að skapa gott og framsækið fyrirtæki. Með skráningu á Nasdaq fengi deCODE aðgang að peningum, erlendir greiningaraðilar fjölluðu um fyrirtækið og skoðuðu það á gagnrýninn hátt og bandaríska fjármálaeftirlitið tryggði ákveðinn trúverðugleika. "Það er mikilvægt atriði fyrir rekstur fyrirtækis og fyrir það er ég þakklátur," sagði Kári. Hann sagði þetta hafa verið mikla ævintýraför, spurður um það hvað stæði uppúr síðustu fimm ár. Gaman væri að horfa til baka frá því að fyrirtækið var stofnað fyrir níu árum. Sambærileg fyrirtæki, sem voru stofnuð á svipuðum tíma, væru ekki lengur starfandi. Fyrst fyrirtækja hefði deCODE náð að einangra meingen og í kjölfarið þróað lyf sem nú væri í klínískum prófunum.Taprekstur öll árin Eins og áður var getið hefur sagan undanfarin fimm ár ekki verið dans á rósum. Mikill taprekstur hefur einkennt öll rekstrarár deCODE og hefur - ef eitthvað er - aukist síðustu misserin. Stjórnendur félagsins hafa þó oftast verið bjartsýnir og stæra sig ávallt af áföngum, sem og áfangagreiðslum með reglulegu millibili. Á síðasta ári nam tapið 57,3 milljónum Bandaríkjadala eða um 3,5 milljörðum króna samanborið við 35 milljarða dala tap árið áður. Á fyrsta ársfjórðungi þessa árs nam tapið tæpum einum milljarði króna sem var umfram áætlanir stjórnenda. Tekjur voru einnig undir markmiðum. Gengi félagsins ræðst þó líklega meira af sveiflum á gengi líftæknifyrirtækja almennt en eigin rekstraráföngum. Einnig hafa jákvæðar fréttir borist frá fyrirtækinu af ýmis konar byltingum á sviði læknisrannsókna sem vega upp á móti sífelldum taprekstri. Þó er full ástæða til að fylgjast með framgangi fyrirtækisins í náinni framtíð. Lyfjaþróun , sem byggð er á erfðarannsóknum, er vaxandi þáttur í starfsemi þess. Tilkynnt var í vikunni um þrjá nýja starfsmenn á þessu sviði sem hafa mikla reynslu af slíkri vinnu. Ef árangur næst í þessu starfi verður vöxtur deCODE ævintýralegur. Eins og svo oft gildir um fjárfestingar sem fela í sér mikla áhættu er vonin um mikla ávöxtun mikil. Aðhald Nasdaq-markaðarins mun sjá til þess að Kári haldi sínu starfsfólki vel við efnið svo deCODE sigli áfram á ólgusjó bandaríska hlutabréfamarkaðarins en sökkvi ekki.Björgvin Guðmundsson -bjorgvin@frettabladid.is Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Björgvin Guðmundsson Í brennidepli Mest lesið Örvæntingarfullur maður sker út grasker Þórður Snær Júlíusson Skoðun Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum Fida Abu Libdeh Skoðun Bob Marley og íslenskar kosningar Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Gerum þetta að kosningamáli Ágúst Ólafur Ágústsson Skoðun Sjálfstæðisflokkur hækkar kostnað heimilanna Kristrún Frostadóttir Skoðun Stóri grænþvotturinn Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Fyrirmyndarstjórn Viðreisnar og Samfylkingar á Reykjavíkurborg? Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun Ölmusuhagkerfið Unnur Rán Reynisdóttir Skoðun Hvar er mannúðin? Davíð Sól Pálsson Skoðun Vitsmunaleg vanstilling í boði ungra Sjálfstæðiskvenna Erna Mist Skoðun Skoðun Skoðun Þöggun Guðbjörg Ása Jóns Huldudóttir,Margrét Kristín Blöndal,Margrét Rut Eddudóttir,Lukka Sigurðardóttir,Sigtryggur Ari Jóhannsson,Halldóra Jóhanna Hafsteins Âû skrifar Skoðun Ölmusuhagkerfið Unnur Rán Reynisdóttir skrifar Skoðun Fyrirmyndarstjórn Viðreisnar og Samfylkingar á Reykjavíkurborg? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Sjálfstæðisflokkur hækkar kostnað heimilanna Kristrún Frostadóttir skrifar Skoðun Hvar er mannúðin? Davíð Sól Pálsson skrifar Skoðun Gerum þetta að kosningamáli Ágúst Ólafur Ágústsson skrifar Skoðun Stóri grænþvotturinn Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Örvæntingarfullur maður sker út grasker Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Vill íslenska þjóðin halda í einmenninguna? Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Inngilding eða „aðskilnaður“? Jasmina Vajzović Crnac skrifar Skoðun Vonin má aldrei deyja Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum Fida Abu Libdeh skrifar Skoðun Um áhrif niðurskurðar á fjárlögum 2025 til kvikmyndagerðar og lista Steingrímur Dúi Másson skrifar Skoðun Bob Marley og íslenskar kosningar Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Fólk eða fífl? Anna Gunndís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Eru til lausnir við mönnunarvanda heilsugæslunnar? Gunnlaugur Már Briem skrifar Skoðun Er eitthvað mál að handtaka börn? Elsa Bára Traustadóttir skrifar Skoðun Er ferðaþjónusta útlendingavandamál? Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Íslenska kerfið framleiðir afbrotamenn Ágústa Ágústsdóttir skrifar Skoðun Ekki fokka þessu upp! Gunnar Dan Wiium skrifar Skoðun Kosningaloforð og hvað svo? Björn Snæbjörnsson skrifar Skoðun Fólk, fjárfestingar og framfarir Baldur Thorlacius skrifar Skoðun Húsnæðis- og skipulagsmál Anna Sofía Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Falleinkunn fyrrum forseta Vilhjálmur Þorsteinsson,Viktor Orri Valgarðsson skrifar Skoðun Séreignarsparnaður nauðsynlegur valkostur til að létta greiðslubyrði Kolbrún Halldórsdóttir skrifar Skoðun Skattlögð þegar við þénum, eigum og eyðum Aron H. Steinsson skrifar Skoðun Kjaftæði Elliði Vignisson skrifar Skoðun Vitsmunaleg vanstilling í boði ungra Sjálfstæðiskvenna Erna Mist skrifar Skoðun Lítið gert úr áhyggjum íbúa Ölfuss og annarra landsmanna Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Kyrrstöðuna verður að rjúfa! Lausn fyrir verðandi innviðaráðherra Sigþór Sigurðsson skrifar Sjá meira
Kári Stefánsson, forstjóri Íslenskrar erfðagreiningar, móðurfélags deCODE genetics, var kátur á miðvikudagsmorgun í New York þegar hann opnaði Nasdaq-markaðinn fyrstur Íslendinga. Tilefnið var að fimm ár eru liðin frá því að félagið var skráð á markað ytra. Er það fyrsta og eina fyrirtækið sem það hefur gert. Síðan fyrir fimm árum hefur rekstrarumhverfi líftæknifyrirtækja gjörbreyst. Sú bjartsýni sem ríkti meðal fjárfesta í garð þessara fyrirtækja er horfin að mestu leyti en mikill taprekstur hefur einkennt geirann. Áður en deCODE var skráð hafði nýtt hlutafé verið boðið út fyrir sautján milljarða króna á genginu átján dalir á hlut. Lokagengi fyrsta viðskiptadags hjá fyrirtækinu var 25,44 dalir á hlut. Síðan hefur verð á hlutabréfum í félaginu fallið um sextíu prósent og er nú rétt undir tíu dölum. Í samanburði við önnur líftæknifyrirtæki hefur deCODE þó spjarað sig vel. Transgenomic er líftæknifyrirtæki sem var skráð á Nasdaq sama dag og deCODE og var lokagengi þess fyrsta daginn um 24 dalir á hvern hlut. Gengi þess hefur á þessum fimm árum fallið um 95 prósent og er komið undir einn dal. Árið 2003 var sérlega hagstætt fyrir hluthafa fyrirtækisins. Félagið hækkaði um 350 prósent frá byrjun árs til ársloka. Síðasta eina og hálfa árið hefur verðið veriðað sveiflast eins og oft áður frá genginu fimm til tíu. Frá áramótum er hækkunin 22 prósent en sá sem keypti hlut í deCODE í byrjun apríl hefur náð um sjötíu prósent ávöxtun. Markaðsvirði deCODE stendur nú í 34 milljörðum króna sem er svipað og verðmæti FL Group þar sem Hannes Smárason, fyrrum aðstoðarforstjóri deCODE, ræður ríkjum. Fjárfestar þurfa því að vera kjarkaðir til þess að ráðast í fjárfestingu í deCODE, enda um áhættufjárfestinu að ræða. Bréfin hækka og lækka hratt.Enginn dvergmarkaður Margir hafa eflaust velt fyrir sér af hverju Kári og félagar ákváðu að skrá fyrirtækið í Bandaríkjunum en ekki á Íslandi. Kröfurnar þar í landi eru gríðarlegar til skráðra fyrirtækja og samkeppnin um fjármagn mikil. Á Íslandi virðist vera lítið mál að reka fyrirtæki sem skráð er á markað og skiptir engu máli hvaða fréttir berast; hlutabréfaverð hækkar. Á það við þegar sex stjórnarmenn segja af sér og reynsla hverfur úr stjórnun félags eins og gerðist í tilviki FL Group nýlega. Ekki skiptir heldur máli þótt upplýsingagjöf sé ábótavant eða grunur um meintan upplýsingaleka sé óupplýstur, eins og í tilviki Icelandic Group, SÍF og Actavis. Vissulega er mikil einföldum að segja að íslenski hlutabréfamarkaðurinn fari bara upp en ekki niður sama hvað gengur á. Kári sagði í samtali við Fréttablaðið á fimmtudaginn að Ísland væri dvergmarkaður í samanburði við þann bandaríska. Forréttindi væri að starfa í fyrirtæki sem skráð væri á Nasdaq-markaðinn og viðskiptaumhverfið væri með allt öðrum hætti. Þetta væri harðari heimur og ekki alltaf dans á rósum. Um leið væri umhverfið hvetjandi, veitti aðhald og krefðist þess að allir leggðu sig fram við að skapa gott og framsækið fyrirtæki. Með skráningu á Nasdaq fengi deCODE aðgang að peningum, erlendir greiningaraðilar fjölluðu um fyrirtækið og skoðuðu það á gagnrýninn hátt og bandaríska fjármálaeftirlitið tryggði ákveðinn trúverðugleika. "Það er mikilvægt atriði fyrir rekstur fyrirtækis og fyrir það er ég þakklátur," sagði Kári. Hann sagði þetta hafa verið mikla ævintýraför, spurður um það hvað stæði uppúr síðustu fimm ár. Gaman væri að horfa til baka frá því að fyrirtækið var stofnað fyrir níu árum. Sambærileg fyrirtæki, sem voru stofnuð á svipuðum tíma, væru ekki lengur starfandi. Fyrst fyrirtækja hefði deCODE náð að einangra meingen og í kjölfarið þróað lyf sem nú væri í klínískum prófunum.Taprekstur öll árin Eins og áður var getið hefur sagan undanfarin fimm ár ekki verið dans á rósum. Mikill taprekstur hefur einkennt öll rekstrarár deCODE og hefur - ef eitthvað er - aukist síðustu misserin. Stjórnendur félagsins hafa þó oftast verið bjartsýnir og stæra sig ávallt af áföngum, sem og áfangagreiðslum með reglulegu millibili. Á síðasta ári nam tapið 57,3 milljónum Bandaríkjadala eða um 3,5 milljörðum króna samanborið við 35 milljarða dala tap árið áður. Á fyrsta ársfjórðungi þessa árs nam tapið tæpum einum milljarði króna sem var umfram áætlanir stjórnenda. Tekjur voru einnig undir markmiðum. Gengi félagsins ræðst þó líklega meira af sveiflum á gengi líftæknifyrirtækja almennt en eigin rekstraráföngum. Einnig hafa jákvæðar fréttir borist frá fyrirtækinu af ýmis konar byltingum á sviði læknisrannsókna sem vega upp á móti sífelldum taprekstri. Þó er full ástæða til að fylgjast með framgangi fyrirtækisins í náinni framtíð. Lyfjaþróun , sem byggð er á erfðarannsóknum, er vaxandi þáttur í starfsemi þess. Tilkynnt var í vikunni um þrjá nýja starfsmenn á þessu sviði sem hafa mikla reynslu af slíkri vinnu. Ef árangur næst í þessu starfi verður vöxtur deCODE ævintýralegur. Eins og svo oft gildir um fjárfestingar sem fela í sér mikla áhættu er vonin um mikla ávöxtun mikil. Aðhald Nasdaq-markaðarins mun sjá til þess að Kári haldi sínu starfsfólki vel við efnið svo deCODE sigli áfram á ólgusjó bandaríska hlutabréfamarkaðarins en sökkvi ekki.Björgvin Guðmundsson -bjorgvin@frettabladid.is
Skoðun Þöggun Guðbjörg Ása Jóns Huldudóttir,Margrét Kristín Blöndal,Margrét Rut Eddudóttir,Lukka Sigurðardóttir,Sigtryggur Ari Jóhannsson,Halldóra Jóhanna Hafsteins Âû skrifar
Skoðun Fyrirmyndarstjórn Viðreisnar og Samfylkingar á Reykjavíkurborg? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar
Skoðun Um áhrif niðurskurðar á fjárlögum 2025 til kvikmyndagerðar og lista Steingrímur Dúi Másson skrifar
Skoðun Séreignarsparnaður nauðsynlegur valkostur til að létta greiðslubyrði Kolbrún Halldórsdóttir skrifar
Skoðun Lítið gert úr áhyggjum íbúa Ölfuss og annarra landsmanna Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar