Óhneykslaður og allstaðar 28. október 2004 00:01 Ólafur Teitur Guðnason er blaðamaður á Viðskiptablaðinu. Hann er líka ritstjóri síðustu hundrað ára í Stjórnarráði Íslands. Að auki hefur hann annað slagið lagt það fyrir sig að leiðrétta fréttaflutning í dagblöðum landsins telji hann hallað á ríkisstjórnina. Nú síðast hefur Ólafur Teitur svo tekið að sér að stjórna, ásamt öðrum, sunnudagsþætti á Skjá einum. Þessi dagskrá gæti vafalaust dugað dauðlegum mönnum en ekki er allt búið enn. Þótt Ólafur Teitur sé sjálfur í beinni útsendingu á Skjá Einum í hádeginu á sunnudögum hefur hann líka tíma til að horfa á þáttinn sem sendur er út á Stöð Tvö á sama tíma. Og ekki nóg með það; hann gefur sér líka tíma til að leiðrétta hann. Langt seilist lítill fingur. Líkja má þessu við að leikari sem tiltekið kvöld leikur á fjölum Borgarleikhúss taki að sér eftir á að leiðrétta kollega sína, þá sem léku í Þjóðleikhúsinu sama kvöld. Í vikunni var mér bent á fjölmiðlapistitil sem Ólafur Teitur skrifaði í Viðskiptablaðið þann 15. október síðastliðinn. Þar leiðréttir meistarinn orð Gunnars Smára Egilssonar sem hann lét falla í Silfri Egils helgina áður og bendir honum vinsamlega á villur síns vegar. Einnig birtir prófarkalesari ríkisstjórnarinnar setningar sem Þórhildur Þorleifsdóttir og undirritaður létu falla í sama þætti. Þetta er kunn tækni í herbúðum hægrimanna: Skrifum bullið út úr þeim og látum fíflin feisa það svart á hvítu. (Björn Bjarnason, Hannes Hólmsteinn og Davíð Oddsson eru allir vel kunnir fyrir þetta bragð en Flokkurinn virðist eiga alla kjafta- og fréttatíma útprentaða á fæl uppí Bláhöll og það langt aftur í tímann.) Frasar sagðir í hita leiksins koma alltaf illa út á prenti. En látum það vera. Úr segulbandasafni Sjálfstæðisflokksins birtir Ólafur Teitur í grein sinni tvær setningar sem ég sagði í Silfri Egils sunnudaginn 10. október. Hann segir: “Þótt það liggi á mörkum þess sem fengist er við hér er ekki úr vegi að skrásetja nokkur önnur ummæli sem féllu í þessum þætti. Hallgrímur Helgason sagði um ríkisstjórnina: “Þeir svífast einhvern veginn einskis.... Það sem gerðist þarna í sumar var einhvern veginn mesta hneyksli sem ég hef upplifað í mínu lífi hér á Íslandi.” Hallgrímur sagði að þetta hefði verið slíkt áfall fyrir þjóðina að það væri núna fyrst að síast inn í vitund hennar. “Þetta er eins og þegar fólk lendir í nauðgun, maður hefur heyrt að þetta sé svipuð reynsla.” Niðurlag greinarinnar hljóðar svo: “Eftir þessi ummæli var dálítið kúnstugt þegar Gunnar Smári Egilsson sagði að sér sýndist Kristinn H. Gunnarsson vera “einn af þeim fáum mönnum sem halda nokkurn veginn sönsum í almennri umræðu hérna”. Greinin bar einmitt titilinn: “Að halda sönsum í umræðunni.” Ólafur Teitur vill fyrir alla muni sjá okkur halda sönsum, líka okkur þau sem sitjum í öðrum þáttum en hann sjálfur stjórnar. En það er ekki auðvelt fyrir menn að stjórna tveimur sjónvarpsþáttum samtímis, jafnvel þótt þeir heiti Ólafur Teitur Guðnason. Þess vegna vil ég, fyrst ég er á annað borð kominn inn á síður þessa bleika og bláa blaðs—og verandi algerlega með öllum sönsum við lyklaborð úti í bæ, fjarri hita augnabliksins—fá að nota tækifærið og ummorða þessar setningar aðeins. Ég sé það núna að það var óþarfi hjá mér að nota orðalagið “einhvern veginn”. Ég myndi frekar vilja sá þetta svona: Það sem ríkisstjórnin gerði í sumar er mesta hneyksli sem ég hef upplifað í mínu lífi hér á Íslandi. Í kjölfar þess að Forseti Íslands synjaði fjölmiðlalögum staðfestingar ákvað ríkisstjórnin að fara ekki eftir skýrum fyrirmælum stjórnarskrár og halda þjóðaratkvæðagreiðslu eins og henni bar að gera. Í staðinn beitti hún öllum þeim brellum sem henni komu til hugar; allt frá útúrflóknum prósentureikningi yfir í misvísandi álit svokallaðra lög”spekinga”. Hingað til hafði ég haldið að stjórnarskráin væri heilagt skjal sem innihéldi þær leikreglur sem stjórnmál á Íslandi færu eftir. En svo reyndist ekki vera þegar á hólminn kom. Loksins þegar menn þurftu á henni að halda reyndist stjórnarskráin vera úrelt plagg sem var langt frá því að vera heilagt og stútfullt af “túlkunaratriðum”. Ef til vill telur Ólafur Teitur það eðlilega stjórnarhætti þegar ríkisstjórn óhlýðnast stjórnarskrá en í mínum huga er það miklu meira en hneyksli. Ég hélt í hjarta mér að þessir tveir flokkar væru þrátt fyrir allt hornsteinar lýðræðis hér á landi. En í sumar gáfu þeir því langt nef. Í umræðu Silfurs um það hvort þjóðin væri á sama máli kom ég svo með þá skýringu að eftir stór sjokk þyrfti að líða tími þar til fólk áttaði sig á þeim, rétt eins og gerist þegar fólk lendir í því að verða nauðgað. Vonandi kemur að því að þjóðin áttar sig á því hvað það var í raun og veru sem gerðist sumarið 2004: Ríkisstjórn Framsóknar- og Sjálfstæðisflokks tók sér meiri völd en henni var leyfilegt. Samkvæmt stjórnarskrá. Með vinsamlegri kveðju skal Ólafi Teiti svo bent á þau einföldu sannindi að þegar menn stjórna sjónvarpsþætti er þeim miklu hollara að einbeita sér að því að gera þátt sinn sem bestan í stað þess að fjargviðrast yfir því sem verið er að segja á hinni stöðinni. Það eru miklu meiri líkur til þess að fólk nenni að horfa á þáttinn ef það veit að stjórnandi hans er ekki að horfa á annan þátt á meðan. Hallgrímur HelgasonGreinin birtist einnig í Viðskiptablaðinu Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Silfur Egils Silfur-Bréf Mest lesið Vindmyllufyrirtæki í áskrift hjá íslenskum almenningi Linda Jónsdóttir Skoðun Börn, foreldrar og skólar í vanda: Hvernig eigum við að nálgast verkefnið? Margrét Sigmarsdóttir,Bergljót Gyða Guðmundsdóttir,Arndís Þorsteinsdóttir,Edda Vikar Guðmundsdóttir Skoðun Hvers virði er vara ef hún er ekki seld? Jón Jósafat Björnsson Skoðun Ógnin sem við sjáum ekki – Hið falda tungumál ungu kynslóðarinnar á netinu Birgitta Þorsteinsdóttir Skoðun Nokkur atriði sem almennum borgara finnst að helst megi ekki ræða – eða mjög sjaldan Hjalti Þórðarson Skoðun Metnaðarfull markmið og stórir sigrar Halla Helgadóttir Skoðun Aulatal um að Evrópa sé veik og getulaus Ole Anton Bieltvedt Skoðun Ár vondra vinnubragða í Stúdentaráði HÍ Katla Ólafsdóttir,Mathias Bragi Ölvisson Skoðun „Evrópa er í hnignun“ – Er það samt? Lítum aðeins á söguna Guðni Freyr Öfjörð Skoðun Vilja Ísland í sambandsríki Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Skipta ekki öll börn jafn miklu máli? Greiðslur Reykjavíkurborgar fyrir nám barna utan sveitarfélags Hrönn Stefánsdóttir skrifar Skoðun Er sjálfbærni bara fyrir raungreinafólk? Saga Helgason skrifar Skoðun Börn í skjóli Kvennaathvarfsins Auður Magnúsdóttir skrifar Skoðun Börn, foreldrar og skólar í vanda: Hvernig eigum við að nálgast verkefnið? Margrét Sigmarsdóttir,Bergljót Gyða Guðmundsdóttir,Arndís Þorsteinsdóttir,Edda Vikar Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Nýr vettvangur samskipta? Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Nokkur atriði sem almennum borgara finnst að helst megi ekki ræða – eða mjög sjaldan Hjalti Þórðarson skrifar Skoðun Vilja Ísland í sambandsríki Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Blikkandi viðvörunarljós Ingveldur Anna Sigurðardóttir skrifar Skoðun „Evrópa er í hnignun“ – Er það samt? Lítum aðeins á söguna Guðni Freyr Öfjörð skrifar Skoðun Vindmyllufyrirtæki í áskrift hjá íslenskum almenningi Linda Jónsdóttir skrifar Skoðun Metnaðarfull markmið og stórir sigrar Halla Helgadóttir skrifar Skoðun Hvers virði er vara ef hún er ekki seld? Jón Jósafat Björnsson skrifar Skoðun Aulatal um að Evrópa sé veik og getulaus Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Ár vondra vinnubragða í Stúdentaráði HÍ Katla Ólafsdóttir,Mathias Bragi Ölvisson skrifar Skoðun Mannúð og hugrekki - gegn stríðsglæpum og þjóðarmorði Ólafur Ingólfsson skrifar Skoðun Framtíð menntunar – byggjum á trausti, ekki tortryggni Helga Kristín Kolbeins skrifar Skoðun Fé án hirðis Þorvaldur Lúðvík Sigurjónsson skrifar Skoðun Gæludýr geta dimmu í dagsljós breytt Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Myllan sem mala átti gull Andrés Kristjánsson skrifar Skoðun Sjö mýtur um loftslagsbreytingar Kristinn Már Hilmarsson,Elva Rakel Jónsdóttir skrifar Skoðun Pírati pissar í skóinn sinn Helgi Áss Grétarsson skrifar Skoðun Ógnin sem við sjáum ekki – Hið falda tungumál ungu kynslóðarinnar á netinu Birgitta Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Fáum presta aftur inn í skólana Rósa Guðbjartsdóttir skrifar Skoðun Rösk og reiðubúin fyrir landsbyggðina Hópur Röskvuliða skrifar Skoðun Icelandic Learning is a Gendered Health Issue Logan Lee Sigurðsson skrifar Skoðun Goðsögnin um UFS-sjóði sem róttækar „woke"- fjárfestingar Már Wolfgang Mixa skrifar Skoðun Framtíð Öskjuhlíðar Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Vanhæfur Sjálfstæðisflokkur Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Mælt fyrir miklum kjarabótum öryrkja og aldraðra Inga Sæland skrifar Skoðun Mannréttindabrot og stríðsglæpir Rússa í Úkraínu Erlingur Erlingsson skrifar Sjá meira
Ólafur Teitur Guðnason er blaðamaður á Viðskiptablaðinu. Hann er líka ritstjóri síðustu hundrað ára í Stjórnarráði Íslands. Að auki hefur hann annað slagið lagt það fyrir sig að leiðrétta fréttaflutning í dagblöðum landsins telji hann hallað á ríkisstjórnina. Nú síðast hefur Ólafur Teitur svo tekið að sér að stjórna, ásamt öðrum, sunnudagsþætti á Skjá einum. Þessi dagskrá gæti vafalaust dugað dauðlegum mönnum en ekki er allt búið enn. Þótt Ólafur Teitur sé sjálfur í beinni útsendingu á Skjá Einum í hádeginu á sunnudögum hefur hann líka tíma til að horfa á þáttinn sem sendur er út á Stöð Tvö á sama tíma. Og ekki nóg með það; hann gefur sér líka tíma til að leiðrétta hann. Langt seilist lítill fingur. Líkja má þessu við að leikari sem tiltekið kvöld leikur á fjölum Borgarleikhúss taki að sér eftir á að leiðrétta kollega sína, þá sem léku í Þjóðleikhúsinu sama kvöld. Í vikunni var mér bent á fjölmiðlapistitil sem Ólafur Teitur skrifaði í Viðskiptablaðið þann 15. október síðastliðinn. Þar leiðréttir meistarinn orð Gunnars Smára Egilssonar sem hann lét falla í Silfri Egils helgina áður og bendir honum vinsamlega á villur síns vegar. Einnig birtir prófarkalesari ríkisstjórnarinnar setningar sem Þórhildur Þorleifsdóttir og undirritaður létu falla í sama þætti. Þetta er kunn tækni í herbúðum hægrimanna: Skrifum bullið út úr þeim og látum fíflin feisa það svart á hvítu. (Björn Bjarnason, Hannes Hólmsteinn og Davíð Oddsson eru allir vel kunnir fyrir þetta bragð en Flokkurinn virðist eiga alla kjafta- og fréttatíma útprentaða á fæl uppí Bláhöll og það langt aftur í tímann.) Frasar sagðir í hita leiksins koma alltaf illa út á prenti. En látum það vera. Úr segulbandasafni Sjálfstæðisflokksins birtir Ólafur Teitur í grein sinni tvær setningar sem ég sagði í Silfri Egils sunnudaginn 10. október. Hann segir: “Þótt það liggi á mörkum þess sem fengist er við hér er ekki úr vegi að skrásetja nokkur önnur ummæli sem féllu í þessum þætti. Hallgrímur Helgason sagði um ríkisstjórnina: “Þeir svífast einhvern veginn einskis.... Það sem gerðist þarna í sumar var einhvern veginn mesta hneyksli sem ég hef upplifað í mínu lífi hér á Íslandi.” Hallgrímur sagði að þetta hefði verið slíkt áfall fyrir þjóðina að það væri núna fyrst að síast inn í vitund hennar. “Þetta er eins og þegar fólk lendir í nauðgun, maður hefur heyrt að þetta sé svipuð reynsla.” Niðurlag greinarinnar hljóðar svo: “Eftir þessi ummæli var dálítið kúnstugt þegar Gunnar Smári Egilsson sagði að sér sýndist Kristinn H. Gunnarsson vera “einn af þeim fáum mönnum sem halda nokkurn veginn sönsum í almennri umræðu hérna”. Greinin bar einmitt titilinn: “Að halda sönsum í umræðunni.” Ólafur Teitur vill fyrir alla muni sjá okkur halda sönsum, líka okkur þau sem sitjum í öðrum þáttum en hann sjálfur stjórnar. En það er ekki auðvelt fyrir menn að stjórna tveimur sjónvarpsþáttum samtímis, jafnvel þótt þeir heiti Ólafur Teitur Guðnason. Þess vegna vil ég, fyrst ég er á annað borð kominn inn á síður þessa bleika og bláa blaðs—og verandi algerlega með öllum sönsum við lyklaborð úti í bæ, fjarri hita augnabliksins—fá að nota tækifærið og ummorða þessar setningar aðeins. Ég sé það núna að það var óþarfi hjá mér að nota orðalagið “einhvern veginn”. Ég myndi frekar vilja sá þetta svona: Það sem ríkisstjórnin gerði í sumar er mesta hneyksli sem ég hef upplifað í mínu lífi hér á Íslandi. Í kjölfar þess að Forseti Íslands synjaði fjölmiðlalögum staðfestingar ákvað ríkisstjórnin að fara ekki eftir skýrum fyrirmælum stjórnarskrár og halda þjóðaratkvæðagreiðslu eins og henni bar að gera. Í staðinn beitti hún öllum þeim brellum sem henni komu til hugar; allt frá útúrflóknum prósentureikningi yfir í misvísandi álit svokallaðra lög”spekinga”. Hingað til hafði ég haldið að stjórnarskráin væri heilagt skjal sem innihéldi þær leikreglur sem stjórnmál á Íslandi færu eftir. En svo reyndist ekki vera þegar á hólminn kom. Loksins þegar menn þurftu á henni að halda reyndist stjórnarskráin vera úrelt plagg sem var langt frá því að vera heilagt og stútfullt af “túlkunaratriðum”. Ef til vill telur Ólafur Teitur það eðlilega stjórnarhætti þegar ríkisstjórn óhlýðnast stjórnarskrá en í mínum huga er það miklu meira en hneyksli. Ég hélt í hjarta mér að þessir tveir flokkar væru þrátt fyrir allt hornsteinar lýðræðis hér á landi. En í sumar gáfu þeir því langt nef. Í umræðu Silfurs um það hvort þjóðin væri á sama máli kom ég svo með þá skýringu að eftir stór sjokk þyrfti að líða tími þar til fólk áttaði sig á þeim, rétt eins og gerist þegar fólk lendir í því að verða nauðgað. Vonandi kemur að því að þjóðin áttar sig á því hvað það var í raun og veru sem gerðist sumarið 2004: Ríkisstjórn Framsóknar- og Sjálfstæðisflokks tók sér meiri völd en henni var leyfilegt. Samkvæmt stjórnarskrá. Með vinsamlegri kveðju skal Ólafi Teiti svo bent á þau einföldu sannindi að þegar menn stjórna sjónvarpsþætti er þeim miklu hollara að einbeita sér að því að gera þátt sinn sem bestan í stað þess að fjargviðrast yfir því sem verið er að segja á hinni stöðinni. Það eru miklu meiri líkur til þess að fólk nenni að horfa á þáttinn ef það veit að stjórnandi hans er ekki að horfa á annan þátt á meðan. Hallgrímur HelgasonGreinin birtist einnig í Viðskiptablaðinu
Börn, foreldrar og skólar í vanda: Hvernig eigum við að nálgast verkefnið? Margrét Sigmarsdóttir,Bergljót Gyða Guðmundsdóttir,Arndís Þorsteinsdóttir,Edda Vikar Guðmundsdóttir Skoðun
Ógnin sem við sjáum ekki – Hið falda tungumál ungu kynslóðarinnar á netinu Birgitta Þorsteinsdóttir Skoðun
Nokkur atriði sem almennum borgara finnst að helst megi ekki ræða – eða mjög sjaldan Hjalti Þórðarson Skoðun
Skoðun Skipta ekki öll börn jafn miklu máli? Greiðslur Reykjavíkurborgar fyrir nám barna utan sveitarfélags Hrönn Stefánsdóttir skrifar
Skoðun Börn, foreldrar og skólar í vanda: Hvernig eigum við að nálgast verkefnið? Margrét Sigmarsdóttir,Bergljót Gyða Guðmundsdóttir,Arndís Þorsteinsdóttir,Edda Vikar Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Nokkur atriði sem almennum borgara finnst að helst megi ekki ræða – eða mjög sjaldan Hjalti Þórðarson skrifar
Skoðun Ógnin sem við sjáum ekki – Hið falda tungumál ungu kynslóðarinnar á netinu Birgitta Þorsteinsdóttir skrifar
Börn, foreldrar og skólar í vanda: Hvernig eigum við að nálgast verkefnið? Margrét Sigmarsdóttir,Bergljót Gyða Guðmundsdóttir,Arndís Þorsteinsdóttir,Edda Vikar Guðmundsdóttir Skoðun
Ógnin sem við sjáum ekki – Hið falda tungumál ungu kynslóðarinnar á netinu Birgitta Þorsteinsdóttir Skoðun
Nokkur atriði sem almennum borgara finnst að helst megi ekki ræða – eða mjög sjaldan Hjalti Þórðarson Skoðun