Einstakar ljósmyndir sýna stemninguna á Kvennafrídeginum árið 1975 Auður Ösp Guðmundsdóttir skrifar 24. september 2023 09:00 Talið er að í kringum 25 þúsund konur hafi komið saman á fundinum þennan sögufræga dag. Snorri Zóphóníasson 24. október 1975. Tugir þúsunda íslenskra kvenna ganga út af vinnustöðum sínum og safnast saman á einum stærsta útifundi Íslandssögunnar. Fjölmargir fundir eru haldnir um allt land sem eru einnig vel sóttir. Karlmennirnir sitja eftir og sinna ritstörfum, símavörslu, móttöku og barnagæslu. Kvennafrídagurinn er runninn upp. Fyrr á árinu hafði Allsherjarþing Sameinuðu þjóðanna ákveðið að árið 1975 skyldi sérstaklega helgað málefnum kvenna. Íslensk kvennasamtök tóku í kjölfarið höndum saman og héldu fjölsótta ráðstefnu þar sem meðal annar var samþykkt tillaga frá Rauðsokkahreyfingunni þess efnis að konur tækju sér frí frá störfum á degi Sameinuðu þjóðanna, þann 24. október. Markmiðið var að sýna fram á verðmæti vinnuframlags kvenna fyrir íslenskt efnahagslíf- og óhætt er að segja að vel hafi tekist til. Snorri Zóphóníasson Aðalheiður Bjarnadóttir verkakona var sú fyrsta sem steig á svið eftir að fundurinn var settur og sagði meðal annars í ávarpi sínu: ,,Konan er að vakna. Hún veit að karlmenn hafa ráðið í heiminum frá því sögur hófust. Og hvernig hefur sá heimur verið? Hann hefur löðrað í blóði og logað af kvöl. Ég trúi að þessi heimur breytist þegar konur fara að stjórna til jafns við karla. Ég vil og ég trúi því að þið viljið það allar að heimurinn afvopnist. Allt annað eru stjórnmálaklækir og hræsni. Við viljum leysa ágreiningsmálin án vopna!“ Snorri Zóphóníasson Kristín Ástgeirsdóttur, sagnfræðingur og starfsmaður Rannsóknarstofu í kynjafræðum, var 26 ára þegar Kvennafrídagurinn var haldinn og í samtali við tímaritið 19. júní árið 2005 rifjaði hún upp þennan eftirminnilega dag. „Kvennafrídagurinn fyrir 30 árum er einn þeirra daga sem ég mun aldrei gleyma. Reyndar var ég ung og róttæk á þeim árum og fannst dagskráin full gamaldags fyrir minn smekk, nema auðvitað þáttur Rauðsokkahreyfingarinnar sem kyrjuðu Áfram stelpur. Stemningin var stórkostleg og mannfjöldinn ótrúlegur.“ Eins og gefur skilja var ítarlega greint frá atburðinum í dagblöðum daginn eftir. „Kvenfólkið úr mötuneyti Útvegsbankans fór allt í frí þann 24. Svo karlmenninir þvoðu diskana sína bara upp sjálfir,“ ritaði blaðamaður Vísis. Í fyrirsögn Tímans var Kvennafrídagurinn kallaður „dömufrí.“ „Allvíða voru sjoppur opnar og þó nokkrar verzlanir og mátti sjá konur við störf sín þar eins og ekkert væri. Hvarvetna á götum úti mátti sjá karlmenn með börn í kerrum, vögnum eða á handlegg sér og víða á vinnustöðum mættu ferður með börn sín og settu upp myndarlegustu barnagæzlu á stöðunum.“ Snorri Zóphóníasson „Ég átti engin börn og skokkaði í bæinn með myndavélina og kíkti á stelpurnar. Það var ekki laust við að maður væri svolítið feiminn þarna inni í kvennahópnum,“ segir Snorri Zóphóníasson í samtali við Vísi en hann er maðurinn á bak við meðfylgjandi ljósmyndir og var einn af þeim fáu karlmönnum sem staddir voru á fundinum þennan dag. Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Reykjavík Einu sinni var... Jafnréttismál Kvennaverkfall Tengdar fréttir Manstu eftir Tívolíinu í Vatnsmýri? „Útiskemmtistaðurinn „Tívolí“ var opnaður fyrir almenning kl. 8 í gærkveldi. Er þetta fyrsti skemmtistaður sinnar tegundar hér á landi og verður án efa stór þáttur í skemmtanalífi íbúa höfuðborgarinnar.“ Þannig hófst frétt sem birtist í Alþýðublaðinu þann 10. júlí árið 1946. Tívolíið sem rekið var í Vatnsmýrinni á árunum 1946 til 1963 á sérstakan stað í hjörtum margra Íslendinga. 27. ágúst 2023 08:00 Þegar unglingarnir söfnuðust saman á Hallærisplaninu Á sjöunda, áttunda og níunda áratugnum var Hallærisplanið, þar sem nú er Ingólfstorg, einn helsti samkomustaður unglinga um helgar. Í raun má segja að planið hafi breyst í nokkurs konar félagsmiðstöð á föstudags og laugardagskvöldum þar sem nokkur þúsund ungmenni söfnuðust saman. 20. ágúst 2023 08:00 Svona leit Reykjavík út árið 1970 Í upphafi áttunda áratugarins var miðborg Reykjavíkur töluvert öðruvísi en í dag. Þar sem nú er verslunarhúsnæði var áður Morgunblaðshúsið. Þar sem nú er veitingastaðurinn Hjá Jóni var áður Landsíminn og þar sem nú er veitingastaðurinn Apótekið var áður raunverulegt apótek. 18. júní 2023 10:00 Svona leit Keflavíkurflugvöllur út árið 1982 Flugstöð Leifs Eiríkssonar var vígð árið 1987 og urðu þá tímamót í flugsögu Íslendinga. Fram að því þjónaði Keflavíkurflugvöllur allri farþegaumferð, og þar voru aðstæðurnar öllu frumstæðari en við þekkjum í dag. 25. júní 2023 10:01 Mest lesið Datt í miðri sýningu á Ellý: „Eitt lélegasta fall leikhússögunnar“ Lífið Heitustu tískuskvísur landsins fögnuðu Tíska og hönnun Sigraði í alþjóðlegri kokteilakeppni á Kýpur Lífið Mikill sigur að geta opnað aftur í Kringlunni Lífið Eitt fallegasta hús landsins tilbúið Lífið Flytja frá Bandaríkjunum eftir sigur Trump Lífið Átta ár án áfengis og fíkniefna Lífið Sýn, Síminn og RÚV standa að baki nýjum sjónvarpsverðlaunum Bíó og sjónvarp Biggi Maus tók einn þekktasta slagara Arons Can í fiskabúrinu Tónlist Halda til Spánar að smakka messuvín fyrir þjóðkirkjuna Bíó og sjónvarp Fleiri fréttir Datt í miðri sýningu á Ellý: „Eitt lélegasta fall leikhússögunnar“ Sigraði í alþjóðlegri kokteilakeppni á Kýpur Mikill sigur að geta opnað aftur í Kringlunni Átta ár án áfengis og fíkniefna Flytja frá Bandaríkjunum eftir sigur Trump Svava Rós og Hinrik eiga von á dreng Davíð Lúther og Linda selja sælureitinn með gullfiskum „Laugarnesið hafði mjög mikil áhrif á mig í uppvexti“ Heitasti partýljósmyndari Reykjavíkur stefnir langt Dularfull tíst Dylans vekja furðu Eldræða Sölku Sólar í ráðhúsinu Flotinn og amma Andrea hlutu viðurkenningu Barnaheilla Myndir: Þungt yfir stjörnunum við jarðarför Payne Eitt fallegasta hús landsins tilbúið Snerti taug leikstjóra Forrest Gump á Kjarvalstofu Ása Steinars og Leo keyptu einbýli í Garðabæ Elín Metta og Sigurður eignuðust stúlku Liam Payne lagður til hinstu hvílu „Finnst þér þetta litlir kjúklingavængir í höndunum á mér?“ Ótrúlegur kvöldmatur Bergs Ebba: „Þetta er gott fyrir heilann“ Hvernig hætti ég að feika það? Fer að sofa klukkan fjögur og getur sveiflast um þrjátíu kíló Sér eftir því að hafa látið stækka á sér rassinn Heiðdís Rós fann ástina í örmum bílasala í New York Erna Mist og Þorleifur keyptu útsýnishæð í Vesturbænum Aron Can fagnaði 25 ára afmælinu á hótel Geysi Jónsi í Sigur Rós skein skært í Seattle Ilmaðu eins og frambjóðendur Vildi milljón pund, bauðst hálf og afþakkaði boðið „Er þetta kannski eitthvað sem þú vilt senda okkur í tölvupósti“ Sjá meira
Fyrr á árinu hafði Allsherjarþing Sameinuðu þjóðanna ákveðið að árið 1975 skyldi sérstaklega helgað málefnum kvenna. Íslensk kvennasamtök tóku í kjölfarið höndum saman og héldu fjölsótta ráðstefnu þar sem meðal annar var samþykkt tillaga frá Rauðsokkahreyfingunni þess efnis að konur tækju sér frí frá störfum á degi Sameinuðu þjóðanna, þann 24. október. Markmiðið var að sýna fram á verðmæti vinnuframlags kvenna fyrir íslenskt efnahagslíf- og óhætt er að segja að vel hafi tekist til. Snorri Zóphóníasson Aðalheiður Bjarnadóttir verkakona var sú fyrsta sem steig á svið eftir að fundurinn var settur og sagði meðal annars í ávarpi sínu: ,,Konan er að vakna. Hún veit að karlmenn hafa ráðið í heiminum frá því sögur hófust. Og hvernig hefur sá heimur verið? Hann hefur löðrað í blóði og logað af kvöl. Ég trúi að þessi heimur breytist þegar konur fara að stjórna til jafns við karla. Ég vil og ég trúi því að þið viljið það allar að heimurinn afvopnist. Allt annað eru stjórnmálaklækir og hræsni. Við viljum leysa ágreiningsmálin án vopna!“ Snorri Zóphóníasson Kristín Ástgeirsdóttur, sagnfræðingur og starfsmaður Rannsóknarstofu í kynjafræðum, var 26 ára þegar Kvennafrídagurinn var haldinn og í samtali við tímaritið 19. júní árið 2005 rifjaði hún upp þennan eftirminnilega dag. „Kvennafrídagurinn fyrir 30 árum er einn þeirra daga sem ég mun aldrei gleyma. Reyndar var ég ung og róttæk á þeim árum og fannst dagskráin full gamaldags fyrir minn smekk, nema auðvitað þáttur Rauðsokkahreyfingarinnar sem kyrjuðu Áfram stelpur. Stemningin var stórkostleg og mannfjöldinn ótrúlegur.“ Eins og gefur skilja var ítarlega greint frá atburðinum í dagblöðum daginn eftir. „Kvenfólkið úr mötuneyti Útvegsbankans fór allt í frí þann 24. Svo karlmenninir þvoðu diskana sína bara upp sjálfir,“ ritaði blaðamaður Vísis. Í fyrirsögn Tímans var Kvennafrídagurinn kallaður „dömufrí.“ „Allvíða voru sjoppur opnar og þó nokkrar verzlanir og mátti sjá konur við störf sín þar eins og ekkert væri. Hvarvetna á götum úti mátti sjá karlmenn með börn í kerrum, vögnum eða á handlegg sér og víða á vinnustöðum mættu ferður með börn sín og settu upp myndarlegustu barnagæzlu á stöðunum.“ Snorri Zóphóníasson „Ég átti engin börn og skokkaði í bæinn með myndavélina og kíkti á stelpurnar. Það var ekki laust við að maður væri svolítið feiminn þarna inni í kvennahópnum,“ segir Snorri Zóphóníasson í samtali við Vísi en hann er maðurinn á bak við meðfylgjandi ljósmyndir og var einn af þeim fáu karlmönnum sem staddir voru á fundinum þennan dag. Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson
Reykjavík Einu sinni var... Jafnréttismál Kvennaverkfall Tengdar fréttir Manstu eftir Tívolíinu í Vatnsmýri? „Útiskemmtistaðurinn „Tívolí“ var opnaður fyrir almenning kl. 8 í gærkveldi. Er þetta fyrsti skemmtistaður sinnar tegundar hér á landi og verður án efa stór þáttur í skemmtanalífi íbúa höfuðborgarinnar.“ Þannig hófst frétt sem birtist í Alþýðublaðinu þann 10. júlí árið 1946. Tívolíið sem rekið var í Vatnsmýrinni á árunum 1946 til 1963 á sérstakan stað í hjörtum margra Íslendinga. 27. ágúst 2023 08:00 Þegar unglingarnir söfnuðust saman á Hallærisplaninu Á sjöunda, áttunda og níunda áratugnum var Hallærisplanið, þar sem nú er Ingólfstorg, einn helsti samkomustaður unglinga um helgar. Í raun má segja að planið hafi breyst í nokkurs konar félagsmiðstöð á föstudags og laugardagskvöldum þar sem nokkur þúsund ungmenni söfnuðust saman. 20. ágúst 2023 08:00 Svona leit Reykjavík út árið 1970 Í upphafi áttunda áratugarins var miðborg Reykjavíkur töluvert öðruvísi en í dag. Þar sem nú er verslunarhúsnæði var áður Morgunblaðshúsið. Þar sem nú er veitingastaðurinn Hjá Jóni var áður Landsíminn og þar sem nú er veitingastaðurinn Apótekið var áður raunverulegt apótek. 18. júní 2023 10:00 Svona leit Keflavíkurflugvöllur út árið 1982 Flugstöð Leifs Eiríkssonar var vígð árið 1987 og urðu þá tímamót í flugsögu Íslendinga. Fram að því þjónaði Keflavíkurflugvöllur allri farþegaumferð, og þar voru aðstæðurnar öllu frumstæðari en við þekkjum í dag. 25. júní 2023 10:01 Mest lesið Datt í miðri sýningu á Ellý: „Eitt lélegasta fall leikhússögunnar“ Lífið Heitustu tískuskvísur landsins fögnuðu Tíska og hönnun Sigraði í alþjóðlegri kokteilakeppni á Kýpur Lífið Mikill sigur að geta opnað aftur í Kringlunni Lífið Eitt fallegasta hús landsins tilbúið Lífið Flytja frá Bandaríkjunum eftir sigur Trump Lífið Átta ár án áfengis og fíkniefna Lífið Sýn, Síminn og RÚV standa að baki nýjum sjónvarpsverðlaunum Bíó og sjónvarp Biggi Maus tók einn þekktasta slagara Arons Can í fiskabúrinu Tónlist Halda til Spánar að smakka messuvín fyrir þjóðkirkjuna Bíó og sjónvarp Fleiri fréttir Datt í miðri sýningu á Ellý: „Eitt lélegasta fall leikhússögunnar“ Sigraði í alþjóðlegri kokteilakeppni á Kýpur Mikill sigur að geta opnað aftur í Kringlunni Átta ár án áfengis og fíkniefna Flytja frá Bandaríkjunum eftir sigur Trump Svava Rós og Hinrik eiga von á dreng Davíð Lúther og Linda selja sælureitinn með gullfiskum „Laugarnesið hafði mjög mikil áhrif á mig í uppvexti“ Heitasti partýljósmyndari Reykjavíkur stefnir langt Dularfull tíst Dylans vekja furðu Eldræða Sölku Sólar í ráðhúsinu Flotinn og amma Andrea hlutu viðurkenningu Barnaheilla Myndir: Þungt yfir stjörnunum við jarðarför Payne Eitt fallegasta hús landsins tilbúið Snerti taug leikstjóra Forrest Gump á Kjarvalstofu Ása Steinars og Leo keyptu einbýli í Garðabæ Elín Metta og Sigurður eignuðust stúlku Liam Payne lagður til hinstu hvílu „Finnst þér þetta litlir kjúklingavængir í höndunum á mér?“ Ótrúlegur kvöldmatur Bergs Ebba: „Þetta er gott fyrir heilann“ Hvernig hætti ég að feika það? Fer að sofa klukkan fjögur og getur sveiflast um þrjátíu kíló Sér eftir því að hafa látið stækka á sér rassinn Heiðdís Rós fann ástina í örmum bílasala í New York Erna Mist og Þorleifur keyptu útsýnishæð í Vesturbænum Aron Can fagnaði 25 ára afmælinu á hótel Geysi Jónsi í Sigur Rós skein skært í Seattle Ilmaðu eins og frambjóðendur Vildi milljón pund, bauðst hálf og afþakkaði boðið „Er þetta kannski eitthvað sem þú vilt senda okkur í tölvupósti“ Sjá meira
Manstu eftir Tívolíinu í Vatnsmýri? „Útiskemmtistaðurinn „Tívolí“ var opnaður fyrir almenning kl. 8 í gærkveldi. Er þetta fyrsti skemmtistaður sinnar tegundar hér á landi og verður án efa stór þáttur í skemmtanalífi íbúa höfuðborgarinnar.“ Þannig hófst frétt sem birtist í Alþýðublaðinu þann 10. júlí árið 1946. Tívolíið sem rekið var í Vatnsmýrinni á árunum 1946 til 1963 á sérstakan stað í hjörtum margra Íslendinga. 27. ágúst 2023 08:00
Þegar unglingarnir söfnuðust saman á Hallærisplaninu Á sjöunda, áttunda og níunda áratugnum var Hallærisplanið, þar sem nú er Ingólfstorg, einn helsti samkomustaður unglinga um helgar. Í raun má segja að planið hafi breyst í nokkurs konar félagsmiðstöð á föstudags og laugardagskvöldum þar sem nokkur þúsund ungmenni söfnuðust saman. 20. ágúst 2023 08:00
Svona leit Reykjavík út árið 1970 Í upphafi áttunda áratugarins var miðborg Reykjavíkur töluvert öðruvísi en í dag. Þar sem nú er verslunarhúsnæði var áður Morgunblaðshúsið. Þar sem nú er veitingastaðurinn Hjá Jóni var áður Landsíminn og þar sem nú er veitingastaðurinn Apótekið var áður raunverulegt apótek. 18. júní 2023 10:00
Svona leit Keflavíkurflugvöllur út árið 1982 Flugstöð Leifs Eiríkssonar var vígð árið 1987 og urðu þá tímamót í flugsögu Íslendinga. Fram að því þjónaði Keflavíkurflugvöllur allri farþegaumferð, og þar voru aðstæðurnar öllu frumstæðari en við þekkjum í dag. 25. júní 2023 10:01