Var orðin vön kvíðanum sem fylgdi Stefán Árni Pálsson og Þórdís Valsdóttir skrifa 26. október 2022 12:00 Svanhildur Hólm fékk ADHD greiningu á fullorðinsárum. Undanfarin ár hefur fjölgað verulega í hópi fullorðinna sem greindir eru með ADHD og nú bíða á annað þúsund eftir þjónustu ADHD geðheilsuteymis heilsugæslunnar. Sjónum er í auknum mæli beint að stúlkum og konum í þeim efnum en einkenni ADHD geta verið ólík milli kynja. Svanhildur Hólm Valsdóttir framkvæmdastjóri Viðskiptaráðs fór í greiningu á fullorðinsárum og segir lífsgæði sín hafa aukist til muna þegar hún fékk meðferð við ADHD. „Það er kannski svona eitt og hálft ár síðan og það hafði staðið til í mjög langan tíma. Alveg síðan ég fór með næst yngstu dóttur mína í ADHD greiningu. Maður áttar sig á að ýmislegt sem maður hefur verið að díla við í gegnum lífið, að það eigi kannski ekki alveg að vera svona. Það var akkúrat það sem ég upplifði þegar ég fór með hana og fór að skoða prófin sem við þurftum að svara. Það voru ansi mörg einkenni sem ég kannaðist við.“ Svanhildur segir að einkenni ADHD hafi brotist út á margvíslegan hátt í hennar lífi. „Ég er mjög utan við mig og það var svolítið kvartað undan því að ég hlustaði ekki nægilega vel. Ef ég var að gera eitthvað sem ég þurfti að einbeita mér að þá bara lokaði ég á umheiminn og heyrði ekkert annað. Það var ekki hægt að tala við mig, ég fór bara inn í sjónvarpið ef ég var að horfa á eitthvað eða inn í bókina.“ Svanhildur er gift Loga Bergmanni Eiðssyni og eru þau saman hér með dóttur sína. Svanhildur segir að hún sé svokallaður vel fúnkerandi ADHD einstaklingur, hún hafi verið í vinnu, klárað háskólanám en að hún hafi áttað sig á því eftir á að þessir hlutir hafi oft kostað mikið tilhlaup og mikla orku. Skilningarvitin hafi oft verið ofvirk og að það sjáist oft ekki á fólki. „Ég hef aldrei verið þessi ofvirka týpa og vakna ekki á morgnanna og fer að labba upp á fjöll. En ofvirknin er svona meira innra með manni. Ég man að ég var einu sinni í viðtali og þá sá ég kött út um gluggann og ég bara datt út og hugsaði bara, þarna er köttur.“ Svanhildur segir að hún hafi orðið vön kvíðanum sem fylgir ADHD einkennum en að hún hafi komið sér upp ýmsum bjargráðum. Jólin í Excel „Ég er alltaf með minnispunkta í símanum, minnisbók með mér. Það er alveg frægt í vinahópnum mínum að jólin mín eru í Excel svo ég klúðri þeim ekki. Það er ekki að ástæðulausu því það er svo skrýtið hvað maður getur gleymt merkilegum og ómerkilegum hlutum. Það eru allskonar hlutir sem hafa komið upp á í gegnum tíðina en þetta er aðallega að losna við áhyggjurnar að hafa klúðrar einhverju.“ Einkennin hafi minnkað með lyfjanotkun en að hún finni þó enn fyrir einkennum. „Þetta er svolítið eins og að þú getur alveg farið í fjallgöngu og haldið í við samferðamenn þína en maður er alltaf með auka tuttugu kíló í bakpokanum. Svo þegar maður fer á lyf, þá er maður alveg með nokkur aukakíló enn þá en það er allt miklu auðveldara.“ Svanhildur segir að lífsgæði hennar hafi aukist til muna eftir greiningu og að hún hafi hreinlega grætt nokkrar klukkustundir á hverjum degi. „Ég var í þannig vinnu að ég var mikið að skrifa ræður og greinar og slíkt og maður þarf helst smá frið til þess. Ég var yfirleitt að gera þetta á kvöldin. Mínu bestu tímar voru frá ellefu á kvöldin og til tvö á nóttinni og ég var alltaf með þá kenningu að ég væri bara svona ofboðslega mikil b manneskja. Svo er ég bara búin að uppgötva það núna að þetta er algjör vitleysa.“ Hætt í kaffinu Svanhildur segir að lyfin séu engin töfralausn og að huga þurfi að öðrum þáttum samhliða þeim. Henni finnist það þó þess virði að taka lyf við ADHD. „Mín reynsla að taka lyf núna er að mér líður svo miklu betur að taka þau að staðaldri, að mér finnst þess virði að taka þau. Sumir upplifa allskonar aukaverkanir en ég hef verið frekar heppin með það en ég hef þurft að taka algjörlega út koffín. Það er ekki gott að blanda saman koffíni við concerta. Svanhildur segir að fjölskyldan sem hvatti hana til að fara í greiningu fagni því að hún hafi látið verða af því. „Ég held ég geti fullyrt það að þeim finnst þetta betra og ég er aðeins meira með á nótunum. Það eru færri hlutir sem koma okkur á óvart og bíllinn er vanalega á sínum stað og nokkurn veginn vitað hvar hann er.“ Hér að neðan má sjá innslagið í heild sinni. Ísland í dag Geðheilbrigði Mest lesið Michelle Trachtenberg er látin Lífið Fluttu með alla fjölskylduna til Tene: „Nenni ekki að vera í þessari typpakeppni“ Lífið Vilja að Íslandi verði vísað úr keppni ef ekki er fallist á kröfur þeirra Lífið Bubbi byrjaður á hugvíkkandi efnum Lífið Stöðugt spurðir hvers vegna þeir ættleiddu ekki bara Lífið Svona skiptust atkvæðin í Söngvakeppninni í heild sinni Lífið Gellurnar fjölmenntu í afmæli Porra Lífið Mikil ást á klúbbnum Lífið Sjóðheit stemning í eftirpartýi Flóna Lífið 38 ára hreinn sveinn: Er til leið út úr þessum vítahring? Lífið Fleiri fréttir Ása Steinars á von á barni Ástin blómstraði í karókí Michelle Trachtenberg er látin Kjósa ekki Fiennes heldur Brody vegna misskilnings Öllu tjaldað til í sjö ára afmæli Chicago Halla og Bjössi í Mottumars sokkunum í fyrsta sinn Steinhissa en verður Dumbledore Fluttu með alla fjölskylduna til Tene: „Nenni ekki að vera í þessari typpakeppni“ „Hann kann að dansa, maður minn!“ Skuggavaldið: Samsæriskenningum aldrei verið beitt svona áður Segir hlutverkið hafa bjargað lífi sínu Stöðugt spurðir hvers vegna þeir ættleiddu ekki bara Rappar um vímu Sjóðheit stemning í eftirpartýi Flóna 38 ára hreinn sveinn: Er til leið út úr þessum vítahring? Ísraelar þekkja ásakanir um stuld af eigin raun Ómótstæðilegar Créme Brulée bollur með stökkum sykurhjúp Bubbi byrjaður á hugvíkkandi efnum Heillandi heimili í Hlíðunum Hótaði óprúttnum grínista hálsbroti Vilja að Íslandi verði vísað úr keppni ef ekki er fallist á kröfur þeirra Langar að verða menntamálaráðherra og breyta miklu í kjölfarið Mikil ást á klúbbnum Gellurnar fjölmenntu í afmæli Porra Vinur Patriks kom upp um hann Grammy-goðsögnin Roberta Flack látin Svona skiptust atkvæðin í Söngvakeppninni í heild sinni Gurrý selur slotið Blöskrar tíminn sem þingmenn verja í tappatuð og gallabuxur Allskonar trix til að spara mikla fjármuni Sjá meira
Sjónum er í auknum mæli beint að stúlkum og konum í þeim efnum en einkenni ADHD geta verið ólík milli kynja. Svanhildur Hólm Valsdóttir framkvæmdastjóri Viðskiptaráðs fór í greiningu á fullorðinsárum og segir lífsgæði sín hafa aukist til muna þegar hún fékk meðferð við ADHD. „Það er kannski svona eitt og hálft ár síðan og það hafði staðið til í mjög langan tíma. Alveg síðan ég fór með næst yngstu dóttur mína í ADHD greiningu. Maður áttar sig á að ýmislegt sem maður hefur verið að díla við í gegnum lífið, að það eigi kannski ekki alveg að vera svona. Það var akkúrat það sem ég upplifði þegar ég fór með hana og fór að skoða prófin sem við þurftum að svara. Það voru ansi mörg einkenni sem ég kannaðist við.“ Svanhildur segir að einkenni ADHD hafi brotist út á margvíslegan hátt í hennar lífi. „Ég er mjög utan við mig og það var svolítið kvartað undan því að ég hlustaði ekki nægilega vel. Ef ég var að gera eitthvað sem ég þurfti að einbeita mér að þá bara lokaði ég á umheiminn og heyrði ekkert annað. Það var ekki hægt að tala við mig, ég fór bara inn í sjónvarpið ef ég var að horfa á eitthvað eða inn í bókina.“ Svanhildur er gift Loga Bergmanni Eiðssyni og eru þau saman hér með dóttur sína. Svanhildur segir að hún sé svokallaður vel fúnkerandi ADHD einstaklingur, hún hafi verið í vinnu, klárað háskólanám en að hún hafi áttað sig á því eftir á að þessir hlutir hafi oft kostað mikið tilhlaup og mikla orku. Skilningarvitin hafi oft verið ofvirk og að það sjáist oft ekki á fólki. „Ég hef aldrei verið þessi ofvirka týpa og vakna ekki á morgnanna og fer að labba upp á fjöll. En ofvirknin er svona meira innra með manni. Ég man að ég var einu sinni í viðtali og þá sá ég kött út um gluggann og ég bara datt út og hugsaði bara, þarna er köttur.“ Svanhildur segir að hún hafi orðið vön kvíðanum sem fylgir ADHD einkennum en að hún hafi komið sér upp ýmsum bjargráðum. Jólin í Excel „Ég er alltaf með minnispunkta í símanum, minnisbók með mér. Það er alveg frægt í vinahópnum mínum að jólin mín eru í Excel svo ég klúðri þeim ekki. Það er ekki að ástæðulausu því það er svo skrýtið hvað maður getur gleymt merkilegum og ómerkilegum hlutum. Það eru allskonar hlutir sem hafa komið upp á í gegnum tíðina en þetta er aðallega að losna við áhyggjurnar að hafa klúðrar einhverju.“ Einkennin hafi minnkað með lyfjanotkun en að hún finni þó enn fyrir einkennum. „Þetta er svolítið eins og að þú getur alveg farið í fjallgöngu og haldið í við samferðamenn þína en maður er alltaf með auka tuttugu kíló í bakpokanum. Svo þegar maður fer á lyf, þá er maður alveg með nokkur aukakíló enn þá en það er allt miklu auðveldara.“ Svanhildur segir að lífsgæði hennar hafi aukist til muna eftir greiningu og að hún hafi hreinlega grætt nokkrar klukkustundir á hverjum degi. „Ég var í þannig vinnu að ég var mikið að skrifa ræður og greinar og slíkt og maður þarf helst smá frið til þess. Ég var yfirleitt að gera þetta á kvöldin. Mínu bestu tímar voru frá ellefu á kvöldin og til tvö á nóttinni og ég var alltaf með þá kenningu að ég væri bara svona ofboðslega mikil b manneskja. Svo er ég bara búin að uppgötva það núna að þetta er algjör vitleysa.“ Hætt í kaffinu Svanhildur segir að lyfin séu engin töfralausn og að huga þurfi að öðrum þáttum samhliða þeim. Henni finnist það þó þess virði að taka lyf við ADHD. „Mín reynsla að taka lyf núna er að mér líður svo miklu betur að taka þau að staðaldri, að mér finnst þess virði að taka þau. Sumir upplifa allskonar aukaverkanir en ég hef verið frekar heppin með það en ég hef þurft að taka algjörlega út koffín. Það er ekki gott að blanda saman koffíni við concerta. Svanhildur segir að fjölskyldan sem hvatti hana til að fara í greiningu fagni því að hún hafi látið verða af því. „Ég held ég geti fullyrt það að þeim finnst þetta betra og ég er aðeins meira með á nótunum. Það eru færri hlutir sem koma okkur á óvart og bíllinn er vanalega á sínum stað og nokkurn veginn vitað hvar hann er.“ Hér að neðan má sjá innslagið í heild sinni.
Ísland í dag Geðheilbrigði Mest lesið Michelle Trachtenberg er látin Lífið Fluttu með alla fjölskylduna til Tene: „Nenni ekki að vera í þessari typpakeppni“ Lífið Vilja að Íslandi verði vísað úr keppni ef ekki er fallist á kröfur þeirra Lífið Bubbi byrjaður á hugvíkkandi efnum Lífið Stöðugt spurðir hvers vegna þeir ættleiddu ekki bara Lífið Svona skiptust atkvæðin í Söngvakeppninni í heild sinni Lífið Gellurnar fjölmenntu í afmæli Porra Lífið Mikil ást á klúbbnum Lífið Sjóðheit stemning í eftirpartýi Flóna Lífið 38 ára hreinn sveinn: Er til leið út úr þessum vítahring? Lífið Fleiri fréttir Ása Steinars á von á barni Ástin blómstraði í karókí Michelle Trachtenberg er látin Kjósa ekki Fiennes heldur Brody vegna misskilnings Öllu tjaldað til í sjö ára afmæli Chicago Halla og Bjössi í Mottumars sokkunum í fyrsta sinn Steinhissa en verður Dumbledore Fluttu með alla fjölskylduna til Tene: „Nenni ekki að vera í þessari typpakeppni“ „Hann kann að dansa, maður minn!“ Skuggavaldið: Samsæriskenningum aldrei verið beitt svona áður Segir hlutverkið hafa bjargað lífi sínu Stöðugt spurðir hvers vegna þeir ættleiddu ekki bara Rappar um vímu Sjóðheit stemning í eftirpartýi Flóna 38 ára hreinn sveinn: Er til leið út úr þessum vítahring? Ísraelar þekkja ásakanir um stuld af eigin raun Ómótstæðilegar Créme Brulée bollur með stökkum sykurhjúp Bubbi byrjaður á hugvíkkandi efnum Heillandi heimili í Hlíðunum Hótaði óprúttnum grínista hálsbroti Vilja að Íslandi verði vísað úr keppni ef ekki er fallist á kröfur þeirra Langar að verða menntamálaráðherra og breyta miklu í kjölfarið Mikil ást á klúbbnum Gellurnar fjölmenntu í afmæli Porra Vinur Patriks kom upp um hann Grammy-goðsögnin Roberta Flack látin Svona skiptust atkvæðin í Söngvakeppninni í heild sinni Gurrý selur slotið Blöskrar tíminn sem þingmenn verja í tappatuð og gallabuxur Allskonar trix til að spara mikla fjármuni Sjá meira