Fastir pennar

Há tveir o

Þorbjörn Þórðarson skrifar
Líf nútímamannsins einkennist af miklum hraða og flækjustigið er oft á tíðum hátt. Stundum skapast flækjustig upp úr þurru líkt og það eigi sér sjálfstæða tilveru en ekki rætur í raunverulegum aðstæðum. Vegna mikils hraða og vaxandi krafna sem menn gera til sjálfs sín og ekki síst annarra gleymist stundum hversu mikil forréttindi það eru að búa á Íslandi.

The Water Project áætlar að einn milljarð manna skorti aðgang að hreinu drykkjarvatni. Samt sem áður tökum við hreinu drykkjarvatni sem sjálfsögðum hlut á Vesturlöndum, ekki síst á Íslandi. Við höfum gnægð af heitu og köldu vatni. Miklu meira en við þurfum eða munum einhvern tímann þurfa. Heitt vatn hitar allar fasteignir landsins fyrir hóflegt endurgjald án röskunar fyrir umhverfið. Heitir pottar í líkams­ræktar­stöðvum standa auðir utan álagstíma. Hitaveitukyntir pottar með stöðugum straumi af nýju heitu vatni sem rennur til sjávar.

Íslendingar fara í langar sturtur og drekka ískalt vatn til að hressa sig við eins og þá lystir. Hátt í tvær milljónir ferðamanna sem hingað koma geta baðað sig og séð líkamanum fyrir vökva, hreinu íslensku vatni, án viðbótarkostnaðar allan tímann. Nema kannski á einu ómerkilegu gistiheimili í miðbænum sem sækir nafn sitt til sköpunarsögunnar.

Þúsundir íslenskra fyrirtækja skapa verðmæti með vatni. Ölgerðin og Vífilfell selja gosdrykki og sódavatn og skapa þannig mikil verðmæti fyrir hluthafa sína og íslenska ríkið með skattgreiðslum. Vífilfell seldi gosdrykki og aðrar vörur fyrir 10,8 milljarða króna á síðasta ári og hagnaðist um 92 milljónir króna. Vörurnar sem gosdrykkjafyrirtækin selja eru í grunninn hreint íslenskt vatn sem allir íbúar landsins hafa aðgang að allan sólarhringinn, allan ársins hring. Tilhugsunin ein dugar næstum því til þess að æra óstöðugan.

Landsvirkjun skapar verðmæti með því að framleiða rafmagn úr fallvatni. Raf­orku­sala Lands­virkj­un­ar á ár­inu 2015 var sú mesta frá upp­hafi, eða 13,9 tera­vatt­stund­ir. Rekstr­ar­hagnaður fyrir afskriftir var 322 millj­ónir dollara, jafnvirði 36,3 milljarða króna þegar þetta er ritað. Það er vel rúmlega helmingurinn af því sem kostar að reka Landspítalann á einu ári. Þetta eru verðmæti sem Landsvirkjun skapaði fyrir okkur öll, íslenska skattgreiðendur, meðal annars vegna aðgengis að íslensku vatni. Gengi bandaríkjadollars hefur lækkað mikið frá síðustu áramótum þannig að talan var ennþá fallegri í krónum þegar endurskoðandi Landsvirkjunar sló hana inn í excel fyrr á þessu ári.

Þrátt fyrir þessi lífsgæði og þá eymd sem margir glíma við í heiminum vegna skorts á aðgengi að vatni og náttúruauðlindum eru margir Íslendingar óhamingjusamir. Bíllinn er ekki nógu góður, íbúðin er ekki jafn flott og þessi sem er í Húsum og híbýlum, bankainnistæðan er ekki nógu há, börnin eru of frek og dýr í rekstri þrátt fyrir að börn séu lífsins gjafir, vinnufélagarnir eru of leiðinlegir og svo framvegis.

Stundum er mikilvægt að setja hlutina í samhengi til að átta sig á að líf í þessu landi er ekki sjálfsagt. Það er heppni og það er gjöf.

Leiðarinn birtist fyrst í Fréttablaðinu.






×