Fíknin fóðruð en skaðinn minnkaður

Níutíu prósent lungnakrabbameina má rekja til reykinga að því er fram kemur á vef Krabbameinsfélagsins. Þar má líka sjá að ár hvert greinast hér um 165 manns með lungnakrabba um leið og 135 látast úr sjúkdómum. Miðað við þá tölfræði dregur lungnakrabbi til dauða fjóra af hverjum fimm sem af honum veikjast.

Það er því til mikils að vinna í baráttunni við reykingar, enda mikil áhersla lögð á þann slag síðustu ár og áratugi og með miklum árangri. Árið 2000 stundaði til dæmis rúmur fimmtungur Íslendinga daglegar reykingar, en sú tala var komin niður í rúm ellefu prósent 2013, samkvæmt Talnabrunni Landlæknisembættisins.

Mögulega hefur þar hins vegar einhvers konar botni verið náð því talan var enn í rúmum ellefu prósentum á síðasta ári, hafði hnikast til um 0,1 prósentustig á tveimur árum. Slagurinn er því langt frá því unninn.

Því kemur á óvart andstaða við hluti sem komið geta í staðinn fyrir reyktóbak. Segja má að þar sé undir allt tóbak annað, bæði munn- og neftóbak, auk rafsígarettnanna þar sem fólk andar að sér nikótínmengaðri vatnsgufu í stað tóbaksreyks.

Þó svo að áhrif rafsígarettnanna séu ekki rannsökuð að fullu og að tóbaksnotkun um munn og nef fylgi aukin áhætta á krabbameinum í munni og munnholi þá má líklega fullyrða að hættan af þessari neyslu sé mun minni en af reykingunum. Og er þá ótalinn sá ávinningur sem fæst með því að losna við óbeinar reykingar og reykjarstybbu sem sest í allt í nærumhverfi tóbaksreykingafólksins.

Atli Már Ingvarsson, stórreykingamaður til áratuga, var tekinn tali í kvöldfréttum Stöðvar 2 á sunnudag. Eftir að hafa skipt yfir í rafrettur fyrir um ári síðan segist hann laus við astma að mestu og komin aftur með bæði bragð- og lyktarskyn. Sígaretturnar heyri sögunni til.

Guðmundur Karl Snæbjörnsson læknir er líka einn þeirra sem bent hafa á hvernig rafsígaretturnar geta nýst þeim sem losna vilja undan áþján reyktóbaksins og hefur birt um það greinar í Fréttablaðinu. Hann var líka tekinn tali á Stöð 2 og sagðist þar telja að heilbrigðisyfirvöld ættu að hafa skýra stefnu um að bjóða fólki upp á þann valkost að nota rafsígarettur.

Fram kom að rannsóknir hafi sýnt að um þriðjungur reykingamanna sem byrji að nota rafsígarettur hætti tóbaksreykingum innan sex mánaða.

Vandséð er að mikill munur sé á notkun rafsígarettna, eða jafnvel munntóbaks, til að slá á nikótínfíkn og á því að nota nikótíntyggjó. Á meðan að dregið er úr skaðanum sem reyktóbak veldur þá gerir kannski minna til þó að fíkninni sé viðhaldið.