Fastir pennar

Börnum á Norðurlöndum líður best

Í vikunni birtist skýrsla Barnahjálpar Sameinuðu þjóðanna um velferð barna og ungmenna í þeim löndum sem eru efnahagslega best sett í heiminum.

Þetta mun vera í fyrsta sinn sem UNICEF birtir slíka skýrslu um stöðu barna í velferðarríkjunum en sem kunnugt er hefur stofnunin einbeitt sér að því að kanna, og ekki síður bæta, hag barna meðal fátækari þjóða. Ýmislegt vekur athygli í þessari skýrslu, til dæmis hversu illa Bandaríkin og Bretland virðast búa að börnum sínum miðað við hinar þjóðirnar sem könnunin tekur til.

Þessar tvær þjóðir verma 20. og 21. sætið á heildarlistanum, neðstu tvö sætin. Sömuleiðis vekur athygli, án þess að það komi beinlínis á óvart, hversu vel Norðurlöndin virðast standa en Svíþjóð, Danmörk og Finnland röðuðu sér í efstu sætin á heildarlistanum, á eftir Hollandi, og Noregur var þar í sjöunda sæti. Meirihluti þeirra sem til var leitað hér á landi skilaði því miður annað hvort ekki upplýsingum eða ekki fullnægjandi upplýsingum þannig að Íslandi er aðeins raðað í tveimur flokkum af sex sem kannaðir eru í úttektinni.

Ísland var í öðru sæti, á eftir Svíum, í flokknum um heilsu og öryggi og er full ástæða til að vera stolt af því. Ísland er í þrettánda sæti og nákvæmlega í meðaltali í menntunarflokknum og raðast neðst Norðurlandanna. Það er algerlega viðunandi þótt gott hefði verið að sjá Ísland hærra á þessum lista. Hér er þó ekki annað hægt en að hnjóta um þá staðreynd að Bandaríkin eru í næsta sæti fyrir neðan Ísland á listanum yfir stöðu menntunar og Bretland allnokkrum sætum neðar en einmitt til þessara landa hafa fyrirmyndir iðulega verið sóttar í íslensku menntakerfi. Óneitanlega hefði verið fróðlegt að sjá útkomu Íslands í stærra samhengi og vonandi gefst tækifæri til þess síðar.

Annað sem er eftirtektarvert í þessari skýrslu UNICEF er að ekki virðast augljós tengsl á milli velferðar barna og vergrar þjóðarframleiðslu ríkjanna. Til dæmis er Tékkland, sem er í 15. sæti, ofar á listanum en mun ríkari lönd eins og Frakkland, Austurríki, Bandaríkin og Bretland. Þegar upp er staðið hlýtur hinn raunverulegi mælikvarði á stöðu þjóðar að snúast um það hvernig hún býr að börnum sínum, heilsufari þeirra, skólagöngu og líðan allri því á börnunum byggist framtíðin.

Vitanlega er grundvallaratriði að grunnþörfum barna sé vel sinnt, að þau hafi í sig og á og njóti menntunar. Í ljós kemur þó, og kemur líklega fæstum á óvart, að raunveruleg lífsgæði barna byggjast ekki á eingöngu á efnahagslegum gæðum. Þar koma til aðrir þættir svo sem að fá að alast upp við ást, öryggi og nærveru við foreldra og fjölskyldu. Í því felast hin raunverulegu lífsgæði.






×