Skattheimta og réttlæti 21. október 2005 00:01 Hér er ein samviskuspurning kæri lesandi: Ef þú gætir valið milli þess að fá hærri laun útborguð um hver mánaðamót og hins að hálaunaður nágranni þinn borgaði meira af tekjum sínum í skatt til ríkisins, hvorn kostinn myndir þú taka? Sjálfur tæki ég hærri laun og þyrfti ekki að hugsa mig um eitt andartak, frekar en ég held að mikill meirihluti launafólks myndi gera ef það stæði frammi fyrir þessum tveimur valkostum. Ef eitthvað er að marka orð forystumanna Alþýðusambands Íslands myndu þeir hins vegar frekar kjósa að nágranninn borgaði hærri skatt en að hækka útborguð laun sín og umbjóðenda sinna. Í ræðu á nýhöfnu ársþingi ASÍ lagði formaðurinn Grétar Þorsteinsson áherslu á að sambandið vill ekki lækka tekjuskatt og ítrekaði enn einu sinni þá skoðun sambandsins að skattheimta eigi ekki síður að vera tekjujöfnunarkerfi en tekjuöflunarkerfi, eins og er einmitt núgildandi hlutverk tekjuskattskerfisins á Íslandi. Ef við færum þetta í fallegri orð þá merkir þetta að samhliða tekjuöflun fyrir ríkissjóð sé markmið skattlagningar að auka réttlæti í þjóðfélaginu. Sem er vissulega fögur hugsun en hjálpar aftur á móti þeim sem njóta minnstra tekna ekkert við að hækka tekjur sínar og bæta þar með afkomu sína. Háir tekjuskattar eru því ekkert annað en jöfnun lífsgæða niður á við. Í stjórnarsáttmála Sjálfstæðisflokks og Framsóknarflokks frá því í maí 2003 kemur fram að flokkarnir stefna að lækkun tekjuskatts í áföngum um 4 prósent á kjörtímabilinu. Fyrsta skrefið var tekið um síðustu áramót þegar tekjuskatttur einstaklinga lækkaði um eitt prósent, úr 25,75 prósentum í 24,75 prósent. Reiknað var með sömu lækkun í næsta áfanga um næstu áramót og að 2007, síðasta ár kjörtímabils ríkisstjórnarinnar, lækkuðu skattar um tvö prósent. Þessi viðleitni ríkisstjórnarnarinnar við að draga úr tekjujöfnunaráhrif skattkerfisins hefur sætt gagnrýni meðal annars á þeim forsendum að ójöfnuður sé sífellt að aukast í íslensku samfélagi. Í því samhengi hefur verið bent á að launamunur hefur margfaldast á undanförnum áratug. Það er rétt en miklu huggulegri hlið á málinu er þó sú staðreynd að kaupmáttur lágmarkslauna hefur aukist hlutfallslega mest allra launa undanfarin ár og er nú um 70 prósent hærri en fyrir tíu árum. Betur þó má ef duga skal því tæplega þriðjungur atvinnubærra Íslendinga þarf að þola laun sem liggja undir skattleysismörkum og borgar því engan tekjuskatt. Sá hópur græðir að sjálfögðu ekki neitt á fyrirhuguðum skattalækkun. Miklu nær er að setja á oddinn að hækka laun þeirra frekar en að berjast fyrir því að tekjuskattar haldist áfram háir svo helst enginn hafi það of gott. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Fastir pennar Jón Kaldal Mest lesið Bob Marley og íslenskar kosningar Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum Fida Abu Libdeh Skoðun Örvæntingarfullur maður sker út grasker Þórður Snær Júlíusson Skoðun Sjálfstæðisflokkur hækkar kostnað heimilanna Kristrún Frostadóttir Skoðun Hver ætlar að taka fimmtu vaktina? Ákall til stjórnmálaflokka María Fjóla Harðardóttir,Halla Thoroddsen Skoðun Gerum þetta að kosningamáli Ágúst Ólafur Ágústsson Skoðun Ölmusuhagkerfið Unnur Rán Reynisdóttir Skoðun Eru vaxtarmörkin vandinn? Dóra Björt Guðjónsdóttir Skoðun Stóri grænþvotturinn Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Glundroði Sjálfstæðisflokksins bitnar á hagstjórn og innviðum Árni Rúnar Þorvaldsson Skoðun
Hér er ein samviskuspurning kæri lesandi: Ef þú gætir valið milli þess að fá hærri laun útborguð um hver mánaðamót og hins að hálaunaður nágranni þinn borgaði meira af tekjum sínum í skatt til ríkisins, hvorn kostinn myndir þú taka? Sjálfur tæki ég hærri laun og þyrfti ekki að hugsa mig um eitt andartak, frekar en ég held að mikill meirihluti launafólks myndi gera ef það stæði frammi fyrir þessum tveimur valkostum. Ef eitthvað er að marka orð forystumanna Alþýðusambands Íslands myndu þeir hins vegar frekar kjósa að nágranninn borgaði hærri skatt en að hækka útborguð laun sín og umbjóðenda sinna. Í ræðu á nýhöfnu ársþingi ASÍ lagði formaðurinn Grétar Þorsteinsson áherslu á að sambandið vill ekki lækka tekjuskatt og ítrekaði enn einu sinni þá skoðun sambandsins að skattheimta eigi ekki síður að vera tekjujöfnunarkerfi en tekjuöflunarkerfi, eins og er einmitt núgildandi hlutverk tekjuskattskerfisins á Íslandi. Ef við færum þetta í fallegri orð þá merkir þetta að samhliða tekjuöflun fyrir ríkissjóð sé markmið skattlagningar að auka réttlæti í þjóðfélaginu. Sem er vissulega fögur hugsun en hjálpar aftur á móti þeim sem njóta minnstra tekna ekkert við að hækka tekjur sínar og bæta þar með afkomu sína. Háir tekjuskattar eru því ekkert annað en jöfnun lífsgæða niður á við. Í stjórnarsáttmála Sjálfstæðisflokks og Framsóknarflokks frá því í maí 2003 kemur fram að flokkarnir stefna að lækkun tekjuskatts í áföngum um 4 prósent á kjörtímabilinu. Fyrsta skrefið var tekið um síðustu áramót þegar tekjuskatttur einstaklinga lækkaði um eitt prósent, úr 25,75 prósentum í 24,75 prósent. Reiknað var með sömu lækkun í næsta áfanga um næstu áramót og að 2007, síðasta ár kjörtímabils ríkisstjórnarinnar, lækkuðu skattar um tvö prósent. Þessi viðleitni ríkisstjórnarnarinnar við að draga úr tekjujöfnunaráhrif skattkerfisins hefur sætt gagnrýni meðal annars á þeim forsendum að ójöfnuður sé sífellt að aukast í íslensku samfélagi. Í því samhengi hefur verið bent á að launamunur hefur margfaldast á undanförnum áratug. Það er rétt en miklu huggulegri hlið á málinu er þó sú staðreynd að kaupmáttur lágmarkslauna hefur aukist hlutfallslega mest allra launa undanfarin ár og er nú um 70 prósent hærri en fyrir tíu árum. Betur þó má ef duga skal því tæplega þriðjungur atvinnubærra Íslendinga þarf að þola laun sem liggja undir skattleysismörkum og borgar því engan tekjuskatt. Sá hópur græðir að sjálfögðu ekki neitt á fyrirhuguðum skattalækkun. Miklu nær er að setja á oddinn að hækka laun þeirra frekar en að berjast fyrir því að tekjuskattar haldist áfram háir svo helst enginn hafi það of gott.
Hver ætlar að taka fimmtu vaktina? Ákall til stjórnmálaflokka María Fjóla Harðardóttir,Halla Thoroddsen Skoðun
Hver ætlar að taka fimmtu vaktina? Ákall til stjórnmálaflokka María Fjóla Harðardóttir,Halla Thoroddsen Skoðun